https://www.youtube.com/watch?v=iBNJICxgScA&t=12973sMěrćin ...
Měrćin Weclich
Šwintuchi
Lózy Hólcy
Holaski
Helena Hejduškec
Foto: maćij bulank
Fota: Matej Dźisławk
Con-Takt
Strowe Nowe lěto
Kajka bě to party mjez hodami a Nowym lětom
w Chrósćicach! Syman Hejduška a Fabian Hejduška staj znowa wšěch tych na jewišćo wjacezaměroweje
hale „Jednota” přeprosyli, kiž su pola nas w Serbach sprěnja jara wuspěšni a maja zdruha mnoho fanow. Cyłu nóc młodźi a starši zhromadnje swjećachu a dachu sej jednu rjanu pěsničku po druhej lubić. Prěni raz běchu pak tež stotki ludźi doma za digitalnymi nastrojemi sobu pódla, wšako zwoprawdźi studijo Lucija pod nawodom Michała Cyža livestream.
Widejo livestreama je na platformje youtube (hlej qr-code) dale přistupny.
Nimale 4000 ludźi je sej jón hižo wobhladało. Přehlad wo tym, štó je
Lěto 2024 ...
Zestajała Marka Cyžowa
JULIJ
Europeada – koparske mišterstwo europskich narodnych mjeńšin w Schleswigsko-Holsteinskej a Danskej (wot 29. junija hač do 6. julija 2024). Mjez 24 muskich a dźewjeć žónskich mustwow ze wšeje Europy běštej dwě serbskej mustwje; mužojo wobsadźichu 11. městno, žónske mustwo sedme městno. Blok 300 serbskich fanow wšěch generacijow napadny ze serbskimi chorhojemi, bubonami, drastami a pomolowanjemi w mjezwoču.
„Na spočatku je swětło“ – nowa saga Krabata zahorja. Lětsa hižo pjaty raz je rodźeny Wojerowčan a w Drježdźanach bydlacy a skutkowacy Michael Kuhn za lěćne předstajenje pod hołym njebjom na Krabatowym młynje w Čornym Chołmcu scenarij za Krabatowy kruch spisał a inscenował. Rezonanca, runje tež w serbskim publikumje, je jara pozitiwna. Prěni raz je Kulturny centrum Krabatowy młyn produkciju do swójskeju rukow wzał.
Wosebity dar regionej wobradźiłoj
Mnozy ludźo po cyłej Hornjej Łužicy so njemało dźiwachu, jako wuhladachu minjene měsacy dale a wjace busow z nadpismom SchmidtSchwarz město zwučenym Schmidt-Reisen – Šmitec wozydłownistwo. Zawod z Radworja a předewzaće Schwarz z Wosečka (Hähnichen) pola Rěčic stej so zjednoćiłoj. Pozadk toho je lubosć!
Wosebity dar regionej wobradźiłoj
Mnozy ludźo po cyłej Hornjej Łužicy so njemało dźiwachu, jako wuhladachu minjene měsacy dale a wjace busow z nadpismom SchmidtSchwarz město zwučenym Schmidt-Reisen – Šmitec wozydłownistwo. Zawod z Radworja a předewzaće Schwarz z Wosečka (Hähnichen) pola Rěčic stej so zjednoćiłoj. Pozadk toho je lubosć!
Obwarzanki a pjane wišnje
Tradicionalne dohodowne wiki we Wrócławju wabja tež lětsa zaso z wulkim a swojoraznym poskitkom
Prěnje znamjo bližacych so hód w Pólskej su adwentne wiki, kotrež mjenuja tam „Jarmark Bożonarodzeniowy“. We Wrócławju su kóždolětny hermank pjatk, 29. nowembra, wotewrěli, štož bě wyšemu měšćanosće Jacekej Sutrykej wosebity a čestny nadawk. Na wjace hač 200 stejnišćach wikowarjo swoje produkty poskićeja. Často słyšiš nimo pólšćiny tež ukrainšćinu, jendźelšćinu, portugalšćinu a italšćinu, dokelž předawarjo swoje poskitki zwjetša w maćeršćinje poručeja.
Ukrainjanka předawa w swojej budce typiske „čebureki“, podobne pirogam. Njejsu pak warjene, ale w horcym woliju pječene. Runje tak typiski je wišnjowy liker, kotryž mjeztym cyłe lěto tež w ukrainskim wobchodźe we Wrócławju z mjenom „pjana wišnja“ dóstawaš.
Polacy kupuja rady tež litawski ćmowy chlěb kaž tohorunja kurjenu šunku a kolbasu. Wopytowar je hladajo na hoberski poskitk runjewon přemóženy.
Staj so Zejler a Kocor w Psowjach zetkałoj?
Před něšto časom dóńdźe ke mni naprašowanje slědźerja z Łaza. Chcyše wědźeć, w kotrej korčmje staj so Handrij Zejler a Korla Awgust Kocor zetkałoj. Cyle njewoprawnjene wšak tute prašenje njeje.
W jubilejnym lěće 1922 měješe Ota Wićaz, kiž sta so bórze z najlěpšim znajerjom žiwjenja a tworjenja basnika, swjedźenski přednošk na Maćičnym zarjadowanju w Budyšinje. Rěčeše w nim tež wo zetkanju basnika a hudźbnika: „Kak wysoko sebi Zejler tutoho přećela wažeše, widźimy z toho, zo jemu, hdyž běše so Kocor 1844 na prěni wopyt pola njeho připowědźił, hač do Psowjow napřećiwo dźěše.“ Arnošt Muka jeho tehdy ani njeskorigowa. Bě mjenujcy sam we wozjewjenju Jana Bjaroweje zběrki ludowych pěsni w Maćičnym časopisu 1894 mylnje pisał, zo bě tón z wučerjom w Psowjach. A naposledk čitamy tež w knize „Handrij Zejler a jeho doba“ – raz, zo bě Bjar wučer w Psowjach (str. 150), a dale zady, wučer we Łupoji (str. 235).
Njejsu swětło jenož do cyrkwjow přinjesli
W Róžeńčanskej swěčkarni hač do kónca swěčki z ruku dźěłali
Je nimo.
Spočatk decembra je so poslednja murja něhdyšeje swěčkarnje w Róžeńće zminyła. Pod wulkej łopaču bagra, kotryž je twarjenje w běhu krótkeho čas zwottorhał, zhubi so dźěl wjeski, lětdźesatki stawizny hnadowneje cyrkwje a Róžanta sobu postajacy.
Swěčki z tudyšeje manufaktury njejsu jenož swětło do Božich domow w Němskej, Ruskej, Israelu a Romje přinjesli, ale běchu tež posoljo ze Serbow do wulkeho swěta.
Swěčkarnja na něhdyšim Horjenjec statoku bě njeparujomny dźěl Róžanta, a wjesnjenjo su z njej derje žiwi byli a budu ju parować.
Zajimawe stawizny
Kóždy klawěr jónkrótny
23lětny w Berlinje rodźeny Serb Mijan Meškank je so w lěće 2021 za wukubłanje na twarca klawěrow rozsudźił. Teoretiske pruwowanje je hižo wuspěšnje złožił. Klětu w januarje wukubłanje wotzamknje. Milan Pawlik je so z nim rozmołwjał.
Što běše ći nastork, zo sy so za wukubłanje na klawěrotwarca rozsudźił?
M. Meškank: Dokelž po swojej maturje w lěće 2019 jasny powołanski směr njemějach, sym so w Berlinje na orientaciski studij podał. Wuski přećel dźěše tehdy na wukubłanje časnikarja do Šwicarskeje. Wón naspomni, zo běše so tež z wukubłanjom klawěrotwarca zaběrał a da mi adresu mjeńšeje manufaktury za klawěry w Hamburgu. Tam sej dojědźech, zo bych so na městnje informował. Kompleksne a cyle wšelakore wuměłsko-rjemjeslniske pola w powołanju su mje jara wabili, a tak sym so online přez platformu Zwjazka němskich klawěrotwarcow (BDK) wo wukubłanju informował a so pola wjacorych zawodow požadał. Skónčnje dóstach poskitk wot předewzaća Grotrian-Steinweg w Braunschweigu.
Klawěrotwarstwo je njewšědne powołanje. Kak běše wuběranski proces?
SERBSKA HUDŹBA 2024
Wot časa pandemije sem nastawa tójšto noweje serbskeje hudźby. Něhdźe štyri lěta hižo pjelnja so widejowe platformy kaž YouTube abo streamingowe portale kaž Spotify, Deezer a Apple Music z modernymi serbskimi zynkami. Tola kelko serbskeje hudźby bu w lěće 2024 konkretnje produkowaneje? To smy sej dokładnje wobhladali.
Je hordy na swoje korjenje a to pokazuje
David Chmelík je nowy wobhospodarjer słowjanskeho hrodźišća w Radušu a chce wjele idejow prawje bórze zwoprawdźić
Słowjanske hrodźišćo Raduš ma nowe mjeno. Wone rěka nětko oficialnje „Slavonic Castle“ a ma přidatnje hornjo- a delnjoserbske pomjenowanje. Přiwšěm móžemy dale mjeno „Słowjanske hrodźišćo“ wužiwać.
Wopon hrodźišća přewza nowy wobhospodarjer Chmelík wot swojich prjedownikow – stareje čěskeje zemjanskeje swójby Wlassaty Edle von Vlastidol, kotraž nětko w Badensko-Württembergskej bydli. Prawulkowuj, Carl Wlassaty Edler von Vlastidol, bě wosobinski adjutant pozdźišeho poslednjeho awstriskeho kejžora Karla I.
