Nic jenož serbske ludowe instrumenty a narodna drasta su Marće Zahrodnikec z Ćiska wuraz jeje serbskosće

Marta Zahrodnikec z Ćiska w Serbskim folklornym ansamblu Slepo dudy hraje. Spočatk lěta je 26lětna Serbowka za wólby do 2. Serbskeho sejma kandidowała – a bu wolena. Što ju pohnuwa, so za serbsku politiku, kulturu a serbske žiwjenje angažować, wo tym je so ­Milan Pawlik z njej rozmołwjał.

Sy lětsa prěni raz za wólby 2. Serbskeho sejma kandidowała a to hnydom wuspěšnje. Što je će k tomu pohnuło?

M. Zahrodnikec: Na politiske a towaršnostne wobstejnosće swarjeć móže kóždy. Štóž pak chce, zo so něšto změni, njech so sam angažuje. Pozitiwnej přikładaj w tutym zmysle wšak mam w swójbje: Mać hižo wot prěnich wólbow w lěće 2018 Serbskemu sejmej přisłuša, nan je wjesny předstejićel w Ćisku. Zo sym za wólby 2. Serbskeho sejma kandidowała, pak zwisuje tež z tym, zo chcych, zo tež młodźi ludźo w tutym cyłku skutkuja. Chcych prosće, zo maja młodźi Serbja w tutym parlamenće jasny hłós, kotryž jich specifiske naležnosće zastupuje.

Čitanska proba z dopomnjenkow Bjarnata Nowaka składnostnje jeho 100. narodnin

„Štó da sym?“ rěka druha knižka žiwjenskich ­dopomnjenkow z pjera Bjarnata Nowaka (1925– 2022). Jeho syn Handrij Nowak je wone zapiski składnostnje stotych posmjertnych narodnin nana – 20. awgusta 2025 – nětko w swójskim nakładźe wudał. W titlu edicije zakótwjene prašenje zwobraznja nutřkowny konflikt, kotryž Bjarnata Nowaka do skutkowanja za swój lud, za serbsku rěč a kulturu pohonjowaše: jako wučerja, jako ­načolneho a 1964 wotsadźeneho funkcionara ­Domowiny, jako intendanta Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła abo jako nawodu Folklorneho centruma w Domje za serbske ludowe wuměłstwo.

Serbske Nowiny poskićeja čitarjam tule wurězki z někotrych kapitlow jako nastork a přeprošenje na premjeru knižki, kotraž budźe 21. awgusta w Smolerjec kniharni.

Łódź „Wilhelm Gustloff“

Zelderec firma, za amfibiske jězdźidła a mašiny, zastaruje dźensa kupcow po cyłym swěće z dźělemi specielnych mašinow­. Truxor je mjeno jězdźidła, kiž je žiwjenje Siegmunda Zeldera a jeho žony Raphaele na přeco změniła.

Skedźbnje jězdźi Truxor – to je multifunkcionalna amfibiska mašina - po kraju a płuwa po wodźe. „Nastroj wukonja na zemju jeničce 40 gramow ćišća, to je mjenje hač čłowjek“, rozkładuje Siegmund Zelder, jednaćel Kulowskeho zawoda Zelder amfibijowe jězdźidła tzwr ze sydłom we Wojerecach. Truxor waži jeno 1,4 tony. Ze swojimi 20 aplikacijemi wukonja wón wšě dźěła, kiž su při hladanju wodźiznow trěbne. W rěkach, hrjebjach, hatach, jězorach a samo w bahnach a na mokrych łukach jón zasadźuja. Truxor mjez druhim wódne rostliny w zarosćenych wodźiznach syće a błóto z nich srěba. Při tym přirodu na jónkrótne wašnje škita. Dokelž je mašina jara lochka, móža ju jednorje na připowěšak nakładować a dowjezć, hdźežkuli ma so zasadźić. Tole redukuje kóšty.

Mjez turizmom a fantaziju: Na slědach serije Game of Thrones w měsće Dubrovniku

Citat ze znateje serije Game of Thrones rěka: „Ženje njezabudź, štó sy. Zbytk swěta to tež nječini. Noš to kaž brónidło, potom njemóže će nichtó z tym zranić.“

Mnozy fanojo wědźa: Sławne sceny z Königsmunda njebuchu w studiju wjerćane, ale w chorwatskim měsće Dubrovniku. Štóž tam po wuskich hasach chodźi, hnydom spóznawa: To njeje jenož kulisa – to je woprawdźity, žiwy srjedźowěk.

Za tych, kotřiž prěni raz wo tym słyša: Game of Thrones je episka fantasy-serija, bazěrowaca na knižnym rjedźe „A Song of Ice and Fire“ Georgea R. R. Martina. Wona hraje w fiktiwnym srjedźowěkowskim chudym swěće, wosebje na kontinentomaj Westeros a Essos. W srjedźišću jednanja steja wojowanja mócnych zemjanskich swójbow wo železny trón – symbola knjejstwa nad kralestwom Westerosa.