Europeada a młodostni – to je wosebity zwuk. Wšako maja woni swój wid na wubědźowanje a hry. Husto wšak steja woni tež same rady na hrajnišću a za bulom honja. Tak tež Milan Jurk, kiž je w Flensburgu přebywał.
Za nas běše to cyle nowe dožiwjenje. Sym w Flensburgu ze swojimaj staršimaj a bratromaj był. My hólcy sami rady a wjele kopańcu hrajemy. Ja sam sym hrajer w koparskim mustwje Budissa. Tuž sym hižo přihoty na Europeadu wobkedźbował a so za nju zajimował.
Najlěpje lubiło je so mi, zo smy w fanowym bloku wjele spěwali. Młodostni su husto hromadźe na jednym městnje stali. Wězo smědźachu tež naši mjeńši bratřa a sotry pódla być. A potom wołachmy a spěwachmy – wšitko w serbskej rěči. Druzy su na nas hladali a so dźiwali, wšako běše naš serbski fan-blok najsylniši podpěraćel jednoho mustwa na Europeadźe. Na hrajnišću pak su tež Danojo z Němskeje, Němcy z danskeje kaž tež Frizojo z němskeje, swoje mustwa pohonjowali. Pola tutych tamnych mustwow pak běchu to skerje ći přewodźerjo.
Schleswig. Na zahajacej swjatočnosći Europeada 2024 w šuli danskeje mjeńšiny w Schleswigskej je ministerski prezident Daniel Günther (CDU) wobdźělnikow witał. „Kopańca je znamjo respekta, tolerancy a dorozumjenja ludow. Dožiwjamy wulki europski koparski swjedźeń w swojim kraju. Fanojo ze wšeje Europy swjeća wjesele a přewažnje měrniwje zhromadnje. Sym sej wěsty, zo móže tuta zhromadnosć europskej wzajomnosći přinošować a kulturne mjezy přewinyć.“
Wuraznje pokaza Günther na nazhonjenja Schleswigsko-Holsteinskeje w mjeńšinowej politice: Poměr němskich wobydlerjow k danskej mjeńšinje je nimoměry dobry a druhim krajam z přikładom. „Europeada njeje jenož kopańca, ale tež wuměna kulturow. Tak twarimy mosty mjez kulturami, rěčemi a narodami. Nimo toho su awtochtone mjeńšiny w Europje na njewšědne wašnje widźomne. To je mnohotnosć Europy.“
Hołk a tołk knježeše kónc tydźenja před wjesnym klubom w Smječkecach. Tam woswjećichu wot pjatka do njedźele wjesny swjedźeń, kotryž zahaješe so tradicionalnje z natočenjom piwa. Prjed hač so beamer za europske mišterstwo zaswěćeše, mějachu hosćo móžnosć sej ponowjene rumnosće młodźinskeho kluba
wobhladować kaž tež wuwiće kluba w minjenych lětach běžnje na sćěnowinje.
Jako so sobotu popołnju po dešću zaso słónco pokazowaše, wubědźowachu so młode swójby při wolejbulu
a kopańcy w pěsku. Slědowaše mnohostronski parcour tamnišeje wohnjoweje wobory z wubědźowanjemi kaž: třělenje z kłokom a prokom, wodźenje teptanskeho jězdźidła abo wottřělenje tyzow z pomocu wodoweje hadźicy. Wječor přichwata něhdźe 400 ludźi na elektronisku hudźbu DJa Scala a duwa TSBiN, hdźež hač do nocy swjećachu.
Při Berzdorfskim jězoru blisko Zhorjelca maja wulkotny krosnowanski park. Na štyrjoch parkurach móža sej zajimcy tam we wjacorych schodźenkach ćežkosće wysokosće hač do 16 metrow wotkryć. Wosebity highlight je tam platforma, wot kotrejež móžeš do hłubiny skočić, wězo zawěsćeny. Park je za čas lěćnych prózdninow wšědnje wot 10–19 hodź. wotewrjeny. Płaćizny: dźěći do 10 lět 18 €, do 15 lět 20 €, wot 16 lět 22 €. Na ležownosći krosnowanskeho parka maja tež naprawu za minigolf. https://www.kletterpark-blaue-lagune.de/
z kwadom
po łužiskej jězorinje
Komuž je adrenalin luby, tomu poručamy so raz do Bjezdowow (Klein Partwitz) podać. Tam móžeće mjenujcy z kwadom po něhdyšej brunicowej jamje smalić. Tež tam maja wjacore tury na wuběr. Někotre z nich su skerje za započatkarjow, druhe za hižo nazhonićišich. Tunje tury pak njejsu. Hodźinska započatkarska tura płaći 79 €.
https://www.quadcenter-klein-partwitz.de/index.php/touren-preise-2024
Nochce-li so wam po skaliznach z pěskowca krosnować, potom je snano tež pućowanje ideja. Centrum narodneho parka Sakska Šwica poskićuje nimo zajimaweje wustajeńcy tež přihotowane a moderěrowane pućowanja. Ale tež jako mała abo wjetša skupinka móžeće sej rjane formacije kamjenjow sami wotkryć. Doporučamy wam za to app Komoot, na kotrejž mnohe rjane ruty namakaće.
W Čornym Chołmcu je so nowa doba zahajiła. Po wjele wuspěšnych předstajenjach wo Krabatowym skutkowanju, jeho žiwjenju a wojowanju wo wědu a wo rozestajenjach z ćěmnymi mocami je nětko Krabat-saga po puću, Krabatowe žiwjenje a skutkowanje na nowe wašnje prezentować. Njedawna wuspěšna premjera pokaza, zo njetrjeba so nowa inscenacija před dotalnym wuspěchom chować a je jemu runja.
Nowe časy, nowe kwasy
To, štož mustwo wokoło hłowneho zamołwiteho Antona Fuchsa zdokonja, žada sej wulke připóznaće. Wjace hač 200 lajskich a powołanskich hrajerjow pokazuje naročnu hru wo tym, wo čož samo na sebi w našim žiwjenju dźe: wo lubosć, dowěru, wěru, strach a nadźiju. Z tutych přidawkow je režiser Michael Kuhn stworił jednanje, kotrež wot spočatka hač do kónca puta.
Wustajeńca Kolektiwa Wakuum „Pód kóžu – Unter die Haut – Pod kožu“, kotruž pokazachu dotal w Choćebuzu a we Wojerecach, bě wědomostnikej dr. Robertej Lorencej z přičinu, rozmyslować wo prašenju: Što je serbska subkultura? Ze swojim nastawkom njepoda zakónčacu definiciju, ale zwěsći, zo je „přećiwna kultura“ za dalewuwiwanje wuměłstwa njeparujomna.
W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež znowa skedźbnić je trjeba, zo njebychu so pozabyli. Wotpowědne impulsy chce awtorka
serbskim čitarkam a čitarjam z rjadom „Znowa čitała“ dawać.
Annamaria Zahonowa překwapja lěto wob lěto z putacymi literarnymi twórbami. Wona basni a pisa prozu. Milenka Rječcyna je so weterinarnej medicinarku z wuměłskej žiłku rozmołwjała.
Hdy poprawom sće z literarnym tworjenjom započinała?
A.Zahonowa: To běše na zakładnej šuli w Chrósćicach. Sym tehdy za Płomjo stawiznički wo statoku doma w Kopšinje napisała.
Wy sće w idylce wotrostła. Běše wjes Kopšin kusk zwonka abo tola pupk swěta?
Spěšnje jěchacemu konjej so do puća stajić a jěcharja – swjateho Jana – z konja storhnyć, njeje cyle jednorje a bjezstrašnje. Tole sej jenož nazhonići a chětro zmužići mužojo zwěrja. Jědnaće razow (!) zamó Tobias Richter jako lětuši „Jan“ so z wušiknym wodźenjom konja swojim łaparjam wuwinyć. Telko razow so to žanomu Janej w zańdźenych lětdźesatkach poradźiło njeje. Hakle potom so Tobias Richter dobrowólnje poda. Do toho bě so dwěmaj mužomaj radźiło, jemu ze zmužitym skokom krónu zebrać. Na to walichu so młodźi a stari na Jana, zo bychu jemu wšu kćějacu, z potajnymi mocami wuhotowanu pychu rubili. Dźěle kostrjancojteje pletwy abo samo króny Jana złójić, přinjese po starym přiwěrku přez cyłe lěto zbožo. Něhdy wužiwachu ludźi je na hojenje wšelakich brachow a chorosćow.