Dwě kulturje w jednej swójbje
Partneraj, pochadźacaj z rozdźělneju kulturow, twaritaj sej hnězdo we wili fabrikanta
Cyle na kóncu přewšo dołheje wsy Mikulášovice w susodnej Čěskej wotboči mólička šćežka doprawa. Na samym kóncu je wulka ležownosć. Tamnišu wilu něhdyšeho fabrikanta wobnowitaj Petr Pánek a jeho mandźelska Žaneta. Pozdźišo maja pódlanske twarjenja sćěhować. Zhromadnje ze synom Joachymom tworitaj cyle wosebity cyłk. Milenka Rječcyna je swójbu wopytała.
Kak dóstanje so młoda swójba do imobilije, kotraž wobsedźerja wužaduje?
Ž. Páneková: Wědźach, zo ma Petr wotpohlad, sem ćahnyć. Ja pak to najprjedy chcyła njejsym. Pochadźam ze wsy Horní Poustevna. Tam pak bydla jenož hišće stari ludźo, młodźi woteńdu. Něhdźe 300 wobydlerjow we wsy hišće je. Tuž, što wo to? Słušamoj hromadźe. A mjeztym sym so na to zwučiła.
Architekt za wuhotowanje krajiny a zahrodkow w Drježdźanach
Richard Nowak je wot lońšeho lěta architekt za wuhotowanje krajiny a zahrodkow w Drježdźanach. Młodemu Serbej je předewzaće w krajnej stolicy Sakskeje zajimawe dźěło poskićiło.
Hdyž klanki a historiske fota serbsce rěča
W Ptačečanskej šulskej a domizniskej stwě je wosebity poskitk wopytowarjam spřihotowany
„Ja rěkam Hanka“ postrowi klanka w narodnej drasće hosći hnydom při zachodźe do šulskeje stwy w Ptačečanskim domizniskim muzeju. Bjezposrědnje pódla njeje sedźi Karla. To je klanka, zdrasćena kaž młody pioněr. Klanka Marta ma serbsku dźěłansku narodnu drastu zwoblěkanu. Marta sunje wozyčk, w kotrymž sedźi klanka Pawlina. Pódla ansambla steji Marja, kotraž ma tohorunja serbsku dźěłansku drastu zwoblěkanu. W tajkej chodźachu prjedy mjez druhim na polo dźěłać. „Cyłkownje dźewjeć stacijow, kotrež hodźa so z pomocu BOOKii-pisaka wotwołać, je w šulskej stwě, dźesać stacijow je w drastowej stwičce zarjadowane“, Martina Pečikowa rozjasni. Wona předsydari wot lěta 2011 wobstejacemu towarstwu Šulska a domizniska stwa Ptačecy. „Tak móža sej wopytowarjo samostatnje, indiwidualnje, dokładnje a wobšěrnje wobsahi wotkrywać.
Serbskorěčne rumy namakamy na cyle njewšědnych městnosćach
Mnohim je kreatiwnosć wobłuk livestyla. Ći jedni trjebaja za to chaos, druzy zaso absolutnu strukturu. Eva Weclichec praji, zo wona woboje ma a wobknježi.
Jutry kaž molowane we Łužicy dožiwili
Krasne słónčne wjedro lětsa tysacy turistow do serbskich wosadow a do Budyšina wabiło
Cyrkej w Dešnje bě ćichi pjatk połna wobsadźena při tradicionalnym spěwanju chóra Łužyca. Foto: Michael HelbigHižo jutrownu sobotu pěstowachu młode žony starodawny nałožk jutrowneho spěwanja w Čornym Chołmcu. Foto: Gernot MenzelTelko hosći Hornja Łužica k jutram dołho wjac dožiwiła njebě. Jutry kaž molowane dožiwichu hosćo po cyłej kónčinje. Předewšěm běchu jutrońčku ludźo po tysacach we Łužicy po puću, zo bychu sej křižerske procesiony wobhladali. W serbskich wosadach je lětsa dohromady 1 380 křižerjow jutrownu powěsć w dźewjeć procesionach wozjewiło. Mjez nimi bě šěsć złotych jubilarow – Hans-Jürgen Korch, Joachim Werner a Clemens Brězan w Kulowskim procesionje, Pětr Domš a Chrystof Bulank we Wotrowskim procesionje kaž tež Achim Žur w Ralbičanskim procesionje. Dale witachu serbscy křižerjo w swojich rjadach dohromady 38 nowačkow a 45 slěbornych jubilarow.
Na wsach we Łužicy pěstowachu abo wozrodźichu nałožki kaž na přikład jutrowne spěwanje.
Dótknjenja Čechow a Serbow jutry
„Dźakowano Serbam změja Češa zaso móžnosć, jutry duchownje z Jězusom po puću woswjećić“
Přednoški, knihi, časopis „Česko-lužický věstník“, přewodźenje serbskich skupinow po Praze, wustajeńcy, bjesady, kursy serbskeje rěče na uniwersiće kaž tež na lěćnych šulach, koncerty, wustajeńcy serbskeje wuměłskeje twórby, spřistupnjenje Hórnikoweje knihownje zjawnosći, podpěra čěskeje sorabistiki, přihotowanje programa ze serbskej tematiku w čěskim rozhłosu a telewiziji, wudawanje podcastow (nic jenož) w serbskej rěči. Wšitke tute nadawki słušeja do aktiwitow čěskeho „Towarstwa přećelow Serbow“. We wustawkach towarstwa mjenujcy čitaš: „Nadawk Towarstwa je, zjednoćeć přećelow a přisłušnikow serbskeho ludu do hajenja narodnych, kulturnych, hospodarskich a towaršnostnych stykow ...“. Tež lětsa nas tójšto zajimawych akcijow wočakuje.
Wosebite „wobradźenje“ za Nowakec swójbu we Łazku hižo krótko ...
Je rjany, miły nawječor nětkole w času, hdyž we Łazkowskim lěsu podlěsk kćěje. Nowakecy su we Łazku posledni dom na pućiku, kotryž do lěsa wjedźe. Marika Nowakowa swojim ludźom do domu zawoła: Póńdu skrótka do lěsa! „Nó, a jako znazdala na našu pastwu hladach, widźach, zo tam mjez wulkimi wowcami něšto skakota: jehnjatka! A jedna wowca trochu zboka ležeše, w hronach. Božičkecy, sej pomyslich. Na pjenku sym so wobroćiła a domoj chwatała, zo bych Mariana zawołała.“ Wowcy su wosebity konik jeje syna Mariana. Do jeho stadła słuša šěsć wowcow a boran.
A potom běše tak, zo je so w běhu jednoho tydźenja dźewjeć jehnjatkow narodźiło. „To bě nam wulke wjeselo, ale najprjedy tež wjele dźěła a prócy!“, powěda nam Marika Nowakowa. Njewšědne je, zo tež wóslik Lotta do stadła słuša. „Wón je najlěpši přirodny škit přećiwo wjelkam“, wuzběhuje wona. Wóslik wuběrnje słyši a stadło a wobsedźerja warnuje – hnydom a wótře, hdyž so wjelk bliži. Wóslik pak njeje jenička wosebitosć stadleška.
Ekskluziwny časnik maš za wěčnosć
Józef Brězan a Lukas Pöhlmann zhotowjataj w paradizu wosrjedź Drježdźan cyle wosebity luksusowy wudźěłk
Wšitke cyfrowki, kaž tu na modelu Prestige w ćmowomódrej barbje, su w ručnym dźěle nastali.Kóždy powjerch za naročnu mechaniku časnika zhotowjataj z ruku.Za fasadu Drježdźanskeje Swobodneje akademije wuměłstwa a twarstwa chowa so cyle wosebity atelier. W nim nastawaja preciznje zdźěłane mechaniske časniki. Haj, tež časniki su wuměłski wudźěłk, kotrymž so rodźeny Smječkečan Józef Brězan a jeho přećel Lukas Pöhlmann wěnujetaj.
Fascinaciju za časniki sej krok po kroku wotkrywał
Wjace hač tradicija
Jako křižer so na puć podać, je swójbna kaž tež wosobinska naležnosć, tež pola Čórlichec w Konjecach
Mnohe serbske swójby pěstuja wšelake tradicije, zwučenosće abo wěste wobrjady. Jedna z tradicijow, kotrež so wot jedneje generacije přichodnej dale dawaja, je křižerstwo. A tak w procesionach jara husto widźimy, zo jěchataj nan a syn abo wjacori mužojo jedneje swójby hromadźe. Zo pak su zastupjerjo hnydom třoch generacijow wobdźěleni, je skerje wuwzaće, chiba samo wosebitosć. Hdźež so pola Čórlichec w Konjecach wšědnje wo reparatury awtow staraja, je wokoło jutrow wšo na křižerstwo a wotpowědne přihoty wusměrjene: Narunaja stotki PSow, kotrež maja wšědnje brunčeć, na jedyn PS, kotryž ma kóždy křižer jutry pod swojim zadkom.
Žony, kotrež jutrowne poselstwo wozjewjeja – jutrowne spěwarki w ...
Porno katolskej Hornjej Łužicy njesu radostnu jutrownu powěsć wo zrowastanjenju syna Božeho w ewangelskej Slepjanskej kónčinje žony won do swěta. Su to jutrowne spěwarki. Po tym zo bě so wobrjad w 60ych lětach pozhubił, běchu jón Slepjanske kantorki pod nawodom njeboh wučerki Lenki Nowakoweje w 90ych lětach w Slepom a w Rownom zaso wožiwili. Lětsa pak budu jenož Rownjanki na jutrońčce spěwajo po puću. Jedna z nich je Stephanie Bierholdt, w Slepom bydlaca wědomostna sobudźěłaćerka Serbskeho instituta. Dohromady je jich lětsa pjeć spěwarkow. Wot spočatka februara su so wone tydźensce schadźowali, zo bychu kěrluše zwučowali a sej zestawu přihotowali.
