Kaž za mnohich čitarjow, tak je so lětni dowolowy čas tež za redakciju Rozhlada pominył a hižo za tydźeń dóstanjeće přichodne wudaće kulturneho časopisa. Dowolowe začuće swobody a wočerstwjenja pak njech hnydom njerozpłunje, hačrunjež wěnuje so jedna z temow septemberskeho čisła zabyću a rozžohnowanju.
W interviewje předstaja Rozhlad medijowu wuměłču Frauke Rahr, kotraž rozestaja so w jednym ze swojich dźěłow ze zabyćom jako stratu a wolóženjom. Nimo toho rozprawja wo nastaću dalšeje twórby, krótkofilma-portreta wobydlerki Rownoho. Tohorunja w srjedźnej Łužicy, mjenujcy njedaloko Miłoraza, steji pomnik za tak mjenowanu protestantku, kotraž dopominaše na reformaciju. Wo rozžohnowanju z njej a z pralěsom Běła Woda piše Ruth Mroskec.
Spěšnemu zabyću zadźěwaja mjena, pokazowace na stawizny regiona a jeho wobydlerjow. Dwě recensiji wěnujetej so mjenam, jedna atlasej delnjoserbskich wosobowych mjenow Waltera Wenzela z lěta 2015 a tamna lětsa w Rěčnym centrumje WITAJ wušłej brošurje Tima Meškanka wo serbskich předmjenach.
Budyšin (CRM/SN). Wo wuznamje Ochranowskeje bratrowskeje jednoty referowaše wčera wječor w Budyskim Serbskim muzeju we Wjeršnych Kundraćicach (Spitzkunnersdorf) ze swojej swójbu bydlaca rodźena Budyšanka dr. Lubina Malinkowa.
Janšojce (HA/SN). Po tym zo su w Janšojcach hakle loni ze serbskim swjedźenjom wulki wjeršk dožiwili, bě lětsa serbsko-němska gmejna znowa zetkanišćo wjetšeho kulturneho zarjadowanja. Mjeztym 10. raz wuhotowachu tam minjenu njedźelu Janšojski swjedźeń dujerskeje hudźby. Hłowny organizator swjatka, kotryž podpěruje tohorunja Domowinska župa Delnja Łužica, běštej znowa towarstwo „My za Janšojce“ a Janšojska dujerska kapała.
Dźesać hodźin za sobu su dujerske kapały koncertowali. Něhdźe 2 500 hosći z cyłeje Delnjeje Łužicy bě pódla. Dohromady dźewjeć wuměłstwowych cyłkow je wustupiło, mjez druhim muzikanća z Čěskeje, Pólskeje, Bayerskeje, Berlina, Turnowa, Picnja a wězo z Janšojc. Wone předstajichu dujersku hudźbu w najwšelakorišich formach, tohorunja w modernym stilu. Wjeršk bě znata korutanska skupina Nockalm Quintett z Awstriskeje. W běhu programa pokazachu na jewišću wobrazy wo lońšim serbskim swjedźenju a wo hajenju serbskich tradicijow we wsy.
Dalše zarjadowanje seriala „Kofej w třoch“ poskićichu minjene dny trochu šěršemu kruhej zajimcow w Budyskim Serbskim muzeju. Wolontarka Mónika Ošikowa přednošowaše na temu „Burska zahrodka něhdy a dźensa“.
Budyšin (CRM/SN). „Hdźe drje leža spočatki burskich zahrodkow?“, prašeše so na Techniskej uniwersiće w Drježdźanach wukubłana krajinowa architektka Mónika Ošikowa zawodnje. Wězo leža tele spočatki prawdźepodobnje w prawěkach. Z pokazku na monografiju Hansa-Dietera Stöfflera „Hortulus des Walahfried Strabo“ referentka potwjerdźi, zo zaběrachu so w europskich klóštrach nimo swojich prěnjotnych nadawkow tež z kulturu zahrodnistwa. Tak njeběše Walahfried, w 9. lětstotku abt w klóštrje benediktinow na kupje Reichenau při Bodamskim jězorje, jenož wuznamny diplomat a literat. Znaty bu wón přede- wšěm jako wustojny botanikar.
Ralbicy (ap/SN). Z połnej paru zynčachu šijawy minjeny pjatk a sobotu na Ralbičanskej starej šuli we wobłuku dźěłarnički młodostnych za šiće. Pod wuměłskim nawodom Berlinskeje designerki Steffi Hanušoweje móžachu so wone w šiću suknje z módroćišćoweho płatu pospytać. „Chcychmy poskićić zabawne, kreatiwne rozestajenje ze šićom a ze serbskimi elementami na moderne wašnje. Chcemy tak w młodźinje dale zajim za to budźić, wšako někotražkuli doma hišće šijawu ma“, rozłoži kubłanska referentka Domowiny Rejzka Krügerowa, kotraž měješe organizatoriski nawod. Ideju a koncept wuwiła bě wona zhromadnje z regionalnej rěčnicu Domowiny Sonju Hrjehorjowej, Serafinu Pašcynej wot Załožby za serbski lud a Budyskej cityjowej managerku Gunhild Mimuß w zwisku ze serbskim flashmobom na lońšim zarjadowanju Romantica w Budyšinje.
Lědy (PBe/SN). Z kupju bydlenskeho a hródźneho domu před 60 lětami na Lědach tworješe Lubnjowski Błótowski muzej zakład za muzealne zarjadnišćo pod hołym njebjom. Chcychu tam serbsku kulturu předstajeć. Planowachu samo cyłu wjes Lědy z wobydlerjemi na muzej pod hołym njebjom přetworić. To by rěkało tam ničo njezměnić. Lědźenjo pak so wobarachu, wšako chcychu sej na přikład antenu za telewizor stajić. Dźakowano přikupjenym historiskim twarjenjam z Bórkowow, Zušowa, Dłopjeho a dalšich wsow muzej přiwšěm rosće.
Muzejownicy so jara prócuja wopytowarjam stare rjemjesła zbližić. Sobotu přeprosychu woni na narodninski swjedźeń, a tónle wosebity poskitk hosćo rady přiwzachu. Běchu jara wjeseli, zo mějachu telko składnosćow, sami aktiwni być. „Naše dźěći móža cyle blisko dožiwić, kajke bě dźěćatstwo něhdy na wsy. Nimo hry a zabawy dyrbjachu wone w domjacnosći pomhać“, rjekny Anke Behnke z Freiberga. Muzejowy pedagoga Dirk Ehrhardt bě něšto stow metrow powjaza nadźěłał, zwjetša zhromadnje z dźěćimi a jich staršimi. To bě rjane swójbne dožiwjenje.
Budyšin (UM/SN). Je to snano na kontroli při zastupje a na prezency policije we wokolinje zaležało? Znajmjeńša je so wčera wječor zboha homogeny publikum do Serbskeho domu podał, zo by wjace wo knize „Mjez Saksami“ zhonił. Wudawaćelej Heike Kleffner a Matthias Meisner, Andrea Hübler z poradźowarnje woporow RAA, telewizijny žurnalist Arndt Ginzel, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Valentin Lippmann (Zeleni) kaž tež čłon prezidija Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Marcel Brauman takrjec jako hosćićel su swój wid na aktualne problemy w swobodnym staće a wosebje w Budyšinje rozłožili.