Mjeztym hižo wosmy raz su abiturienća Drježdźanskeho křižneho chóra wčera w Minakałskej cyrkwi koncert wuhotowali. Woni­ přednjesechu nabožne a swětne twórby runje tak kaž ludowe spěwy a popowe title. Kóžde lěto přeproša maturantow chóra­ farar Steffen Hirsch, kiž bě z nimi hižo za čas swojeho skutkowanja w Großschweidnitzu styki nawjazał. Foto: Feliks Haza

Na dróze dźiwadźelili a na bubonach hrali

Dienstag, 11. Juli 2017 geschrieben von:

Wojerecy (KD/SN). Dohromady sydom wuměłcow-jednotliwcow, hudźbnych a dźiwadłowych skupin z Němskeje, z europskich krajow, Israela a samo Brazilskeje su minjenu njedźelu mjeztym hižo dźewjaty nadróžny dźiwadłowy swjedźeń Wojerowskeje Kulturneje fabriki wuhotowali. Na torhošću před starej radnicu, na susodnych tak mjenowanych Čornych wikach kaž tež při wobydlerskim centrumje Piwarska hasa 1 wustupichu artisća, skupina bubnarjow a bubnarkow DrumTastic, brazilske dźiwadło na štabrach Skaramouche a israelska wuměłča Jay Toor ze swojim comedy-programom. W nim předstaji wona njewšědny dowolowy dźeń na přibrjohu a zapřija k wjeselu publikuma tohorunja někotrych přihladowarjow. Tež serbscy zajimcy z Kulowa, Njeswačidła, Pančic-Kukowa a wot druhdźe běchu sej do Wojerec dojěli. Dožiwichu tam přijomnu atmo­sferu, kotraž měješe něšto dowoloweho na sebi.

Hłowne myto čěskemu filmej

Dienstag, 11. Juli 2017 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Lětuši 52. mjezynarodny filmowy festiwal w Karlovych Varach – najstarše zarjadowanje kategorije A na swěće a tuž runja na př. Berlinskemu – je so za Čěsku z wulkim wuspěchom skónčił. Po 15 lětach bu zaso raz domjaca produkcija z hłownym mytom wuznamjenjena. Kristalowy globus, dotěrowany z 25 000 dolarami, spožči jury twórbje režisera Václava Kadrnki „Křižáček“ (Mały křižer). Je to adapcija episkeje basnje Jaroslava Vrchlickeho „Svojanovský křižáček. Specialne myto a 15 000 dolarow přepo­dachu chorwatskemu paskej režisera Alena Drljevića „Muškarci ne plaču“ (Mužojo njepłakaja). Film, rysowacy wosudy ně­hdyšich wojakow w Bosniskej-Hercegowinje, wudoby sej zdobom myto Europa Cinema Label za najlěpši europski film.

Wo Kristalowy globus bě so dwanaće produkcijow wubědźowało, z nich štyri z Němskeje. Cyłkownje pokazachu w běhu tydźenskeho festiwala na wšěch 200 filmow. Na zarjadowanju wobdźěli so dohromady 1 200 filmowych ekspertow kaž režiserow, scenaristow a dalšich.

Popłatk dobra ideja

Dienstag, 11. Juli 2017 geschrieben von:
Wopytowarjo Wojerowskeho nadróžneho dźiwadłoweho swjedźenja su minjenu njedźelu zawěrno rjane popołdnjo dožiwili. Na torhošću před starej radnicu sy móhł wot jednoho róžka k druhemu dundać a wjacorych wuměłcow abo mjeńše ansamble wobdźiwać. Nimo nich je so mi něšto dalše lubiło. Za plastowe napojowe nopaški zběrachu popłatk 50 centow. Najprjedy so dźiwach, dokelž znajach tajke něšto dotal jeno z tych padow, hdyž předawaja napoje w škleńcach. Potom pak widźach, zo ideja popłatka za nopaški scyła tak špatna njeje. Na torhošću mjenujcy nihdźe ani jenički prózdny nopašk njeležeše. To dyrbjach na Chróšćanski folklorny festiwal myslić. Na swjedźenskej łuce wupadaše po finalu mjenujcy kaž na wotpadkowej deponiji. Snano móhł Wojerowski přikład tež něšto za přichodny folklorny festiwal być. Z małej prócu by to wulki wuskutk měło. Marian Wjeńka

Nowa zběrka

Montag, 10. Juli 2017 geschrieben von:
Budyšin (SN/JaW). „Moje najlubše pěstowarske stawiznički“ je nowa zběrka čitančkow, kotraž je w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Publikacija z dwanaće krótkimi stawizničkami wusměrja so na najmłódšich wot dweju lět. Tam woni zhonja, što Mija w pěstowarni wšitko dožiwja, mjez druhim kak z dalšimi dźěćimi swjedźeń přihotuje a kak za njón dźiwadłowu hru nazwučuje. Bohaće ilustrowanu knižku je Jadwiga Wejšina přełožiła. Přidaty je mały serbsko-němski słowničk.

Dr. Herman Šleca

Freitag, 07. Juli 2017 geschrieben von:
7. julija 1892 narodźi so w Droždźiju pozdźiši wučer, wědomostnik, Sokoł a prěni serbski multifunkcionar dr. Herman Šleca. Jako wučer skutkowaše wón w Bukecach, w Großstädtelu pola Lipska a na Serbskim gymnaziju w čěskich Warnoćicach. Studij filozofije w Praze zakónči z promociju z dźěłom wo žiwjenju a skutkowanju Jana Pětra Jordana (bě to prěnja disertacija Serba w Čěskej). Wulke su zasłužby Šlecy za Serbski Sokoł: Z Markom Smolerjom jón 1920 w Budyšinje załoži, wutwori Sokołske Listy, w kotrychž wozjewi serbsku sportowu terminologiju, wuda 1926 Sokołski spěwnik a lěto pozdźišo spis Prěkuš, kmótřeše jednotam Sokoła, bu jednaćel Łužisko-serbskeho sokołskeho zwjazka, organizowaše sokołske zlěty a wuprawy. Scyła bě, kaž w biografiskim słowniku steji, „organizator serbskeho towarstwoweho žiwjenja“. Bě sekretar Domowiny, Serbskeje narodneje ludoweje rady, hłowny starši schadźowanki, starši Zwjazka serbskeho studentstwa. Přesćěhanja přez nacijow a njedźakownosće ze serbskeje strony dla skónči Herman Šleca 26. měrca 1948 swoje žiwjenje. Mikławš Krawc

Nowa spěchowanska směrnica

Donnerstag, 06. Juli 2017 geschrieben von:

Na swojim posedźenju 4. apryla bě załožbowa rada změnu spěchowanskeje směrnicy Załožby za serbski lud wobzamkła, kotraž nabywa nětko płaćiwosć. Štóž chce próstwu wo spěchowanje stajić, dyrbi hižo lětsa nowe terminy wotedaća wobkedźbować.

Budyšin (SN/CoR). Potencielnych partnerow a nošerjow projektow je Załožba za serbski lud hižo informowała, zo bychu so chóry, ansamble, institucije, regionalne a nadregionalne towarstwa na nowe – přechodne – terminy wotedaća spěchowanskeje próstwy nastajić móhli. Tak maja so próstwy za planowane projekty w druhej połojcy lěta 2017 hač do 30. awgusta wotedać a hač do 31. oktobra za projekty, kotrež su za prěnju połojcu lěta 2018 předwidźane. „Je cyle wažne tónle termin dodźeržeć, hewak njemóžemy próstwje wotpowědować“, podšmórny zastupjerka direktora serbskeje załožby Michaela Mošowa.

Dotal su mnozy próstwu hakle wosom tydźenjow do projekta wotedali, štož nětko hižo njemóža. „Smy lětsa hižo přechodne postajenje zaplanowali, dokelž je časowy ćišć tola chětro wulki. Chcemy wšitkim zmóžnić so za spěchowanske srědki přizjewić“, Mošowa rjekny.

Wuměłstwowa kniha wušła

Donnerstag, 06. Juli 2017 geschrieben von:

Drježdźany (SN). Spočatk julija je wušła zběrka „AUS DEM WORT“ z originalnymi rysowankami molerki Gerdy Lepke w křidowym ćišću a z 13 prěni raz wozjewjenymi basnjemi Róže Domašcyneje. Je to z ruku wjazana a ćišćana kniha. Jeje wotměry su 44 x 32 x 1 cm. Nakład wopřijima 20 čisłowanych eksemplarow – kóždy wot wuměłče a basnicy signowany. Je to štwórta wuměłstwowa kniha blisko Drježdźan bydlaceje molerki. Do toho bě wona hižo publikaciju hromadźe z awtoromaj Richardom Pietraßom a Ingom Schulzom wuhotowała.

W čisle II/2017 (čo. 84) literarneho časopisa „Ostragehege“, kotryž dwójce wob lěto w Drježdźanach wuchadźa, je zapřijate krótkopowědančko Jurja Chěžki „Rubježnik“ w němskorěčnym přełožku Róže Domašcyneje. Nimo toho su tam štyri teksty basnicy wozjewjene a recensija Petera Gehrischa wo zběrce Milana Hrabala „Eine schimmernde Wabe Glimmer“, dale tež recensija Patricka Wildena wo zběrce Róže Domašcyneje „Die dörfer unter wasser sind in deinem kopf beredt“.

Hosćo z Wendlanda we Łužicy přebywali

Donnerstag, 06. Juli 2017 geschrieben von:

Budyšin/Chrósćicy (ML/SN). Wodźacy čłonojo Wendlandskeho přećelskeho a dźěłoweho­ kruha Lüchow-Dannenberg, kotřiž wudźeržuja dlěje hač 25 lět zwisk z Domowinu, přebywachu za čas XII. mjezynarodneho folklorneho festiwala we Łužicy. Woni chcedźa w blišim času swój kruh do towarstwa za zachowanje a spěchowanje tradicijow Hannoverskeho Wendlanda přetworić a Domowinje jako asociěrowany čłon přistupić.

Hosćo z wuchodneje Delnjeje Sakskeje dožiwichu mjez druhim programy w Hochozy, hdźež je so jim jara spodobało. Přewodźeni wot referenta Domowiny Wernera Sroki wopytachu woni tež Wochozy, tamnišu ewangelsku cyrkej z wopomnišćom za fararja Bogumiła Šwjelu kaž tež park błudźenkow. W Budyšinje su sej tež Serbski muzej wobhladali. Měrćin Brycka wodźeše jich po wustajeńcach. Wulke dožiwjenje hosćom bě sobotu wječor na Chróšćanskich statokach. Tam poskićene programy serbskich a wukrajnych ludowych wuměłcow jich wulce zahorichu.­ Wopyt Krabatoweho młyna w Čornym Chołmcu a čołmikowanje po Błótach jich přebytk we Łužicy skulojći.

Serbscy aktiwisća defensiwniši

Mittwoch, 05. Juli 2017 geschrieben von:

Njedawno wotmě so mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow- sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. 21 referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotrych w małym serialu předstajimy.

Serbšćinu je młoda kulturna wědomostnica dr. Nicole Dołowy-Rybińska z Waršawy w Parisu nawuknyła. Hižo w doktorskim dźěle zaběraše so wona z tym, kak Serbja, Kašubojo a Bretonojo swoju rěč sylnja, kak spytaja ju rozšěrić a wožiwić. W swojej habilitaciji, kotraž je lětsa jako kniha w Pólskej wušła, je so Nicole Dołowy-Rybińska na młodych aktiwistow koncentrowała – hornjoserbskich, bretonskich, kašubskich a waliziskich. „Chcych wědźeć, kak a čehodla so woni za swoju rěč zasadźeja.“ Za to je dohromady sto rozmołwow wjedła a bě wězo tež wjacore razy we Łužicy.

Neuheiten LND