Myto za kritisku poeziju na woběmaj bokomaj płota

Donnerstag, 08. November 2018 geschrieben von:
Sakska literarna rada je serbskej basnicy Literarne myto ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo Sakskeje připóznała. Wuto­ru, 26. winowca, ministerka dr. Eva-Maria Stange (SPD) Róži Domašcynaj wuznamjenjenje na połnje wobsadźenej žurli „Vis-à-vis“ we Wojerecach přepoda. Do toho bě so jednaćelka literarneje rady dr. Sibille Trömel ministerce za to dźakowała, zo bu cyłkowna suma myta na 10 000 eurow zwyšena, z čimž wuznamjenjenje „hódnotu a prestiž nabudźe, kajkejž jemu wotpowědujetej“. Tule wozjewjeja Serbske Nowiny dźaknu narěč lawreatki kaž tež wujimk z wobkrućenja jury.

Lubi swójbni, přećeljo a znaći, česćena knjeni ministerka, česćena jury

Wjelče šćežki a (nje)žiwjenske puće

W słowach namakaš warianty, z kotrymiž móžeš so dołho zaběrać. W słowje „žiwjenje“ na přikład tči „žiwe“ a „nje“, potajkim tež „nježiwjenje“. Zbywa prašenje: za čo so rozsudźić?

Wubědźowanje wo „Lubinu“ zahajene

Mittwoch, 07. November 2018 geschrieben von:

Choćebuski filmowy festiwal je wčera z wjacorymi předstajenjemi zaběžał. Na oficialnym wotewrjenju pokazachu dramu, za kotruž bě režiser lětsa w Canne­su hižo „Złotu palmu“ dobył.

Choćebuz (SN/bn). „Zymna wójna – šě­rinowy stopjeń lubosće“ rěka film pólskeho režisera Paweła Pawlikowskeho, z kotrymž bu wčera 28. Choćebuski filmowy festiwal (FFC) oficialnje zahajeny. Na žurli wulkeho domu tamnišeho dźiwadła powita statny sekretar brani­bor­skeho ministerstwa za hospodarstwo a energiju Hendrik Fischer (SPD) hosći a postrowi mjez druhim čestneho pre­zidenta lětušeho FFC Istvána Szabó a patrona zarjadowanja, ministerskeho prezidenta Braniborskeje dr. Dietmara Woidkeho (SPD). W narěči wón wuzběhny, zo „žadyn druhi festiwal w Braniborskej mjezy­narodnje tak njewuprudźa kaž fil­mo­wy festiwal tu w Choćebuzu. Zdobom je kruće w regionje zakótwjeny. Serbja we Łužicy so na nim runje tak wobdźěleja kaž tójšto regionalnych předewzaćow a organizacijow, kotrež k zwoprawdźenju přinošuja.“

Z nowej stawiznu

Mittwoch, 07. November 2018 geschrieben von:
Budyšin (SN). Nowa kniha z kriminalkomaj Jurja Kocha za dźěći je wčera w Ludowym nakładnistwje Domowiny wušła. „Po tym zo bě 1990 wušła publikacija Kocha­ ‚Golo a Logo‘ ze stawiznu wo hólcomaj-detektiwomaj hižo dawno wupředata, wona nětko zaso předleži, a to hromadźe z nowej stawiznu samsneho awtora ‚Nětko je Abezinka fuk‘“, LND informuje. Wobě kriminalce stej za młodych čitarjow wot dźewjeć lět myslenej. 120 stron wopřijacu nowostku wobohaćeja ry­sowanki Halleskeho ilustratora Thomasa Leibe. Knižna premjera budźe 6. de­­cembra w Chróšćanskej zakładnej šuli.

Němscy namórnicy w Kielu so pozběhnyli

Dienstag, 06. November 2018 geschrieben von:

Nazymu 1918 bližeše so kónc Prěnjeje swětoweje wójny. Kejžorska Němska bě w tym lěće něhdźe 700 000 wojakow zhubiła. Mjez padnjenymi běchu tež Serbja. Armeje zwjazkarstwa Entente mějachu 210 diwizijow, Němska chětro wosłabjene a materielnje špatnje wuhotowane 207 diwizijow. 8. awgusta 1918 zahajichu armeje Ententy sto dnjow trajacu wulkoofensiwu na zapadźe, z kotrejž stejnišća němskeho wójska přewinychu. Hižo prěni dźeń nadběha Jendźelčanow na sewjerofrancoski Amiens přełamachu dźesatki jich tankow němsku frontu, na kotruž njepřećeljo ze stami kanonow třělachu, po tym z lětadłow bomby mjetachu. 20 000 němskich wojakow tón dźeń padny. Ofensiwa wojakow Ententy zaměrnje postupowaše, jich tanki zadobywachu so dale a hłubšo do němskich stejnišćow. Wojacy kejžorskim generalam přiwołachu, zo chcedźa měr a zo jich zabija, zetkaja-li jich sami.

Nowa wustajeńca přistupna

Dienstag, 06. November 2018 geschrieben von:
Nowa wosebita wustajeńca Budyskeho Serbskeho muzeja „Stary lud – Ze žiwjenja Łužičanow a Milčanow“ pokazuje z rozdźělnymaj, ale zwisowacymaj ćežišćomaj słowjan­ski swět w zažnym srjedźowěku. Čłonojo spěchowanskeho towarstwa Domizniskeho muzeja Dešno wěnuja so eksperimentalnej archeologiji a předstajeja stare rjemjesła – na wobrazu na přikład zhotowjenje wocla – a žiwjenske wobstejnosće před něhdźe 1 000 lětami. Tamny dźěl hač do spočatka měrca přistupneje přehladki wopřijima wurywanki, ale tež mólby a časowe tafle. Foto: SN/Maćij Bulank

Prawicarjam so spjećowali

Montag, 05. November 2018 geschrieben von:

Wostrowc (DP/SN/bn). Wjace hač 3 000 wobdźělnikow je iniciatiwa „Wostrowc zhromadnje swjeći“ kónc tydźenja na 2. měrowym swjedźenju zličiła. Ze zarjadowanjom spjećowachu so přećiwo paralelnemu festiwalej prawicarjow „Tarč a mječ“.

Wostrowska měšćanostka Marion Prange (njestronjanka) zjimaše: „Bě to njepředstajomnje rjany, wjesoły swjedźeń.“ Hižo pjatk běše ministerski prezident Sakskeje Michael Kretschmer (CDU) ze zapalom k tomu namołwjał, zmužiće ciwilnu kuražu pokazać. Dr. Michael Schlittze ze swjedźeń zarjadowaceho Mjezynarodneho zetkawanskeho centruma Marijiny doł měnješe: „Nam je so wospjet poradźiło, ze srjedźišća towaršnosće jasnje přećiwo kóždejžkuli formje prawicarskeho ekstremizma so wuprajić. Wostrowc njeje město, hdźež so sta neonacijow z cyłeje Němskeje zetkawaja. Wostrowc je město, kotrež so kaž lědma druhe swětej wotewrjene za demokratiju zasadźa.“

Koło zarjadowani připowědźiło

Montag, 05. November 2018 geschrieben von:

Třeći raz je so koło za wožiwjenje serbsko­sće w nakromnych kónčinach zešło, zo by na zašłymaj posedźenjomaj namje­towane akcije rozjimało a konkretne zarjadowanja doplanowało. Ni­mo­ toho wuzwoli sej oficialne mjeno.

Budyšin (SN/bn). Informelny kruh za wožiwjenje serbskosće w nakromnych kónčinach je so minjeny pjatk na swojim třećim posedźenju w Budyskej Röhrscheidtowej bašće mjeno „Serbske koło Budyski kraj“ dał. Přitomni dojednachu so nimo toho na to, dale w swójskej organizaciji wotewrjeni a njewjazani nad­konfesionelnje a generacije přesahujcy skutkować.

Prěnje zarjadowanje koła budźe zhromadnje z Rěčnym centrumom WITAJ organizowane swójbne pućowanje 17. nowembra. Annett Brězanec, Měrćin Bałcar a Lorenc Jankowsky chcedźa zajimcow na něhdźe pjećkilometrowskej čarje kołowokoło Malešec wo přirodnych a twarskich pomnikach informować. Za dźěći přihotuja hry a zabawu z bajkami a powěsćemi kónčiny.

Serbske městnosće na panoramowym wobrazu

Montag, 05. November 2018 geschrieben von:

Mjeztym 14. Wojerowske wuměłske wiki­ wotměchu kónc tydźenja zaso tam, hdźež bě před wjace hač 20 lětami premjera zarjadowanskeho rjadu. Łužiska hala sta so za lubowarjow wuměłstwa z cyle wosebitym zetkawanišćom.

Wojerecy (SiR/SN). Přičina přećaha bě do­tal přiběracy wothłós z facitom, zo njebychu rumnosće w Kulturnej fabrice na Piwarskej 1 dawno wjace dosahali. Płoniny wustajenišća, hdźež pokazowachu wjelestronskosć grafiki, molerstwa, keramiki, plastikow, wozdoby a fotogra­fijow, su za wjace hač 80 wuměłcow samo­ hišće rozšěrili. Z Łužiskej halu, hrodom­ a Kulturnej fabriku mějachu prěni raz tři městnosće, hdźež bě pre­zentaciska a předawanska přehladka z wuměłskimi twórbami zarjadowana.

Přewšo derje wopytany bě sobotu popołdnju nazymski koncert chóra Budyšin w Budyskim Serbskim domje. 60 přihotowanym městnam dyrbjachu dalše stólcy přistajić. Zwjetša staršemu publikumej předstajichu chórisća pod nawodom Michała Jancy pisany­ wěnc serbskich a słowjanskich ludowych kaž tež wuměłskich spěwow. Foto: SN/Maćij Bulank

Frenclowe šćežki

Freitag, 02. November 2018 geschrieben von:
Budyšin (SN). „Po serbskich šćežkach“ je titul w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje słuchoknihi, kotraž nam Alfonsa Frencla znowa zbliži. Domizna a daloki swět, serbska rěč a sempřińdźenje běchu temy, wo kotrychž je sławny serbski publicist čas žiwjenja slědźił. Při tym wědźeše našu mału Łužicu z wulkim swětom zwjazać a pokaza, zo hižo za wrotami dwora nańdźeš podeńdźenja, wo kotrychž je hódno pisać. Teksty je Michał Šołta zestajił, čita Stanisław Brankačk. Režiju wukonješe Michał Cyž. Tež Frencla samoho słyšimy, a to w interviewje z Blanku Funcynej.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND