Pjatnaćo chcyli prezident być

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Bratislava (SŽ/K/SN). Po tym zo je so termin zapisanja kandidatstwa na prezidenta Słowakskeje minył, wobsahuje lisćina zajimcow na najwyše zastojnstwo w staće 15 mjenow, jedne wjac hač před pjeć lětami. W kóždym padźe dóstanje kraj pod Tatrami nowu hłowu stata, přetož jeho dotalny najwyši reprezentant Andrej Kiska bě sčasom zdźělił, zo hišće jónu njenastupi.

Wo wjetšinje tych, kotřiž chcyli so z jeho naslědnikom stać, ludnosć přewjele njewě, sociologa Pavel Haulík moněruje. A dodawa, zo woni bohužel tež nimaja wjele chwile za to, wolerjam sposrědkować swoje předstawy, wotpohlady a předewzaća w słužbje na dobro kraja a jeho ludźi. Mjez znaćišimi w zjawnosći su Maroš­ Šefčovič, skutkowacy w Brüsselu jako eurokomisar, dale Béla Bugár, kiž funguje jako předsyda strony madźarskeje mjeńšiny Most-Híd, a předewzaćel-nowinar Martin Daňo. Naposledk mjenowany nastupi jako njewotwisny kandidat, tak tež nimale wšitcy wostatni.

Noweho prezidenta wola Słowakojo 16. měrca. Je-li wurisanske koło trěbne, budźe­ wone 30. nalětnika.

„Dobry konsul“ dyrbi domoj

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

Norwegska pólskeho diplomata jeho aktiwitow dla z kraja wupokazała

Waršawa. Pólska ma wot najnowšeho diplomatiski problem z Norwegskej. Kraj bě jej minjenu póndźelu zdźělił, zo njeje konsul Sławomir Kowalski tam hižo witany a zo ma Norwegsku w běhu třoch tydźenjow wopušćić. Waršawa na to reagowaše, kaž je to na diplomatiskej runinje z wašnjom, a je norwegskeho konsula tohorunja z Pólskeje wupokazała.

Dwaj swojoraznej muzejej

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

JAWA bě za moje młode lěta wobdźiwane a požadane čěskosłowakske motorske. Spodźiwał je w marce powšitkownje pismik W, je dźě to w čěskim alfabeće hotowy „eksot“. Kak so z tym faktisce ma, je zhonić w Rabakovskim Muzeju motorskich Jawa. We wjesce z dobrymi połsta dušemi prezentuje Martin Miclík zběrku něhdźe 170 Jawow ze wšěch časow. A prěnju twornju motorskich bě w ČSR 1929 załožił František Janeček, zhotowjacy mašiny z licencu němskeje marki Wanderer, a z prěnjeju­ dweju pismikow wobeju mjenow zestaji załožićel mjeno swojeje firmy.

Trochu wjace bjezdźěłnych

Mittwoch, 13. Februar 2019 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). W Čěskej je ličba bjezdźěłnych w januaru snadnje přibyła, a to wot 3,1 procenta w decembru na 3,3 procenty. 245 067 ludźi pytaše dźěło, štož je najniša januarska kwota wot lěta 1997. Po hódnoćenju generalneje direktorki dźěłoweho zarjada kraja Kateřiny Sadíl­koveje je situacija na dźěłowych wikach normalna. Zymskeho počasa z wjele sněhom a krućišimi zmjerz­kami dla stej hłownje twarstwo a ratarstwo nachwilnje dźěłowe mocy pušćiłoj. Přiwšěm bě 331 453 swobodnych dźěłowych městnow, 7 045 wjac hač w hodowniku 2018. Předewzaćeljo su w januaru najbóle hladali za montažnymi dźěławymi, pomocnikami w produkciji, rje­dźer­kami a pomocnymi mocami w hotelach kaž tež za šoferami nakładnych awtow­ a składnikami. Najmjeńša bě bjezdźěłnosć w januaru z dwěmaj procentomaj w Praze, ze 4,9 procentami w Morawsko-šleskim wobwodźe pak najwjetša, při čimž bě hórniske město Karviná ze 7,1 procentom najbóle potrjechene. Po sudźenju analytikarjow wostanje bjezdźěłnosć w Čěskej najebać snadny róst w januaru dale na niskim niwowje­ a jedna z najmjeńšich cyłeje EU.

Wzajomnosć V4 a Němskeje wobkrućena

Dienstag, 12. Februar 2019 geschrieben von:
Bratislava (ČŽ/K/SN). Powšitkownu kedźbnosć zbudźace wobdźělenje němskeje kanclerki Angele Merkel (CDU) na njedawnym zetkanju ministerskich prezidentow statow Visegrádskeje štyrki w słowakskej stolicy je wočiwidnje wobkrućenju kruteje wzajomnosće akterow słužiło, a to njehladajo na njemało diferencow w jednotliwych naležnosćach. Najwažniši wuslědk zhromadneho schadźowanja je mysl kooperaciskeho projekta krajow V4 Čěskeje, Słowakskeje, Pólskeje a Madźarskeje kaž tež Němskeje, z kotrymž měło so Marokku skutkownje pod pažu přimać. Słowakski premier Peter Pellegrini a jeho čěski kolega Andrej Babiš­ po zeńdźenju na nowinarskej konferency zwurazništaj, zo chcedźa na te wašnje k rozrisanju nutřkownych přičin migracije přinošować. Z Marokka přichadźa dźě najwjace ilegalnych migrantow do Europy. Kanclerka Merkel přispomni: „Chcemy tak signalizować, zo budźemy za přewinjenje přičin migracije hromadźe dźěłać.“ Wobdźělnicy zeńdźenja wobkrućichu mjez druhim wuznam sobu­staw­stwa w NATO kaž tohorunja trěbnosć zesylnjenja wěstoty Europy.

Nowa „čerstwa“ strona

Freitag, 08. Februar 2019 geschrieben von:

Politiske hibanje Nalěćo hižo nětko z wjele přiwisnikami w Pólskej

Waršawa. W pólskej politiskej krajinje připowědźeja so změny. Wot minjeneje njedźele eksistuje w kraju nowa politiska strona. Hibanje „Nalěćo“ nawjeduje bywši wyši měšćanosta sewjeropólskeho Słupska Robert Biedroń. 42lětny charismatiski politikar ma po wšěm kraju hižo tójšto přiwisnikow. Biedroń je homoseksualny a bydli z partnerom. Najebać to ma „Nalěćo“ dobre šansy, sej při wólbach sejma w nazymje 15 procentow hłosow wolerjow zdobyć a so tak z třećej najsylnišej politiskej mocu stać, kaž woprašowanja zwěsćeja. Sebjewědomy Biedroń chcył so přiwšěm z ministerskim prezidentom kraja stać, kaž wón připowědźi.

Wubědźowanje wo „złoty pječat“

Freitag, 08. Februar 2019 geschrieben von:

PIWOWY FESTIWAL dožiwjeja České Budějovice. Unikatne zarjadowanje w „stolicy plzenskeho“ traje wot 11. do 16. februara. Na wšěch 250 piwarnjow prezentuje tam znajmjeńša 1 200 pokazkow „chmjelowych juškow“. Na festiwalu, kiž přewjedźe so po dwěmaj lětomaj njewšědneho rozměra dla zaso na wusta­jenišću, pruwuje nic mjenje hač 450 čěskich kaž tež wukrajnych degustatorow (woptawarjow) poskićene mustry a spožči w 33 kategorijach Złoty piwowy pječat. Wuznamjenjene mustry wubědźuja so potom wo hłowne myto – Swětowy piwowy pječat za najlěpše piwo jednotliwych družin. Zjawnosći je festiwal wot 14. hač do 16. małeho róžka přistupny. Wopytowarjam toča tele dny w 30 kioskach plzenske, swětłe, ćmowe, miksowane, sadowe, prosće cyłu swětowu pa­letu. Po informacijach direktora festi­wala Aloisa Srba wobdźěla so na wubědźowanju wo „złoty pječat“ nimo wšitkich znatych a mjenje znatych piwarnjow kraja tajke z Brazilskeje, Chile, Mexika,­ Ruskeje, Japanskeje, Belgiskeje, USA, Irskeje, Italskeje, Španiskeje, Nižozemskeje, Pólskeje, Ukrainy, Awstriskeje, Madźarskeje a prěni raz tež z Israela a Chorwatskeje.

Rekord z awtami

Donnerstag, 07. Februar 2019 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Rekordne mnóstwo wosobowych wozydłow su čěske awto­twornje w minjenym lěće zhotowili. Na wšěch 1 437 000 eksemplarow je w štyrjoch kwartalach z nich wujěło. Tak je so produkcija jězdźidłow porno lětu 2017 wo 1,7 procentow zwyšiła. Najwjetša awtofabrika­ kraja, Mladoboleslavské pře­dewzaće Škoda Auto, móžeše produkciju samo wo 3,3 procenty stopnjować a nadźěła 886 103 wozydłow. Eksport woso­bowych­ jězdźidłow přiby wo dwaj procentaj, mjeztym zo wotbytk na domjacych wikach wo 1,7 procentow spadny. Tole wozjewja powěsćernja čtk, powołujo so na prezidenta Zjednoćenstwa awto­mo­biloweje­ industrije Bohdana Wojnara. Po jeho hódnoćenju su awto­twornje ze sylneho naprašowanja w rjedźe krajow Europskeje unije profitowali, zdobom pak so na hranicy swojich kapacitow pohibowali. Produkcija awtobusow přiby wo 5,6 procentow. Wot januara hač do decembra 2018 zhotowichu 4 890 wozow. Z nich naprodukowa firma Iveco jako najwjetši producent sama 4 283, zwyšo produkciju wo 4,4 procenty. Jenička twornja motorskich, Tynecka Jawa, zmontowa 1 493 mašinow, štož je 162 wjace hač lěta 2017.

Delegacija EU kontroluje pólske rězarnje

Mittwoch, 06. Februar 2019 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Jako reakciju na mjasowy skandal w jednej z pólskich rězarnjow howjadow přepytuja fachowcy komisije Europskeje unije nětko na městnje. Delegacija z Brüssela chce pjeć dnjow zhromadnje ze zamołwitymi w Pólskej połoženje analyzować, zdźěli nawoda pólskeho weterinarneho dohladowanskeho zarjada Pawel Niemczuk wčera we Waršawje. Tak planuja kontrole weterinarnych zarjadow a rězarnjow. Za měsac ma wotpowědna rozprawa předležeć, rěčnica europskeje komisije w Brüsselu doda.

Pozadk su informacije pólskeho powěsćoweho sćelaka TVN24 wo skandaloznych praktikach w rězarni we wojewódstwje Mazowieckie. W mjeztym za­wrjenym zawodźe su pječa w nocy chore zwěrjata tajnje rězali. Po informacijach zamołwitych su po tym znajmjeńša 9,5 tonow howjazeho mjasa w Pólskej a druhich krajach EU rozdźělowali. Komisija EU z tym liči, zo je znajmjeńša 15 krajow potrjechenych. K nim słušeja po dotalnych přepytowanjach nimo Pólskeje tež Němska, Francoska, Španiska, Grjekska, Estiska, Finska, Madźarska, Letiska, Litawska, Rumunska, Słowakska, Šwedska, Čěska a Portugalska.

Šef TVU pušćeny

Mittwoch, 06. Februar 2019 geschrieben von:

Kijew (ČŽ/K/SN). Rada za rozhłós a telewiziju Ukrainy je generalneho direktora zjawno-prawniskeje telewizije Zuraba Alasanija wotsadźiła. Za zawrjenymi durjemi su jemu wumjetowali, zo je w telewiziji dopušćił „mylny princip wottorhnjenja wot mocy, wjeducy hač k wotpolitizowanju informacijow“.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND