Ekonomija lětsa pomałšo rosće

Freitag, 08. Juni 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěske hospodarstwo je w prěnim kwartalu 2018 wo 4,4 procenty přibyło a tak pomałšo rostło hač loni w štwórtym kwartalu, jako bě wone po wšej Europskej uniji rekordnych 5,5 procentow přiwzało. To zdźěla Čěski statistiski zarjad. „Tele wuwiće pokazuje na to, zo je čěska ekonomija kónc 2017 na wjeršku swojeho hospodarskeho cyklusa stała a zo budźe róst wotnětka w pomałšim tempje přibywać“, hódnoći situaciju analytikar Raiffeisenoweje banki Jakub Červenka. Za lětsa wěšći wón přirost domjaceho socialneho produkta we wobjimje 3,5 procentow. Najebać pomałši róst ekonomije je so přerězna mzda w lětušim prěnim kwartalu wo nic mjenje hač 8,6 procentow zwyšiła a wučinješe k 31. měrcej 30 265 krónow. Inflacisku ratu wotćahnywši so přerězna mzda realnje wo 6,6 procentow zestopnjowa. Dźakowano spomóžnemu wuwiću čěskeho hospodarstwa a z tym zwisowaceho ćišća na mzdy njedostatka dźěłowych mocow dla je přerězna mzda wot lěta 2014 pospochi stupała. Fakt pak je, zo štyri pjećiny dźěławych přerěznu mzdu njedocpěwaja.

Babiš druhi raz powołany

Donnerstag, 07. Juni 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Kaž bě čěski prezident Miloš Zeman připowědźił, je wón předsydu ANO Andreja Babiša druhi raz za premiera powołał, njewočaknywši wuslědk nutřkostronskeho referenduma ČSSD. Lisćinu ministrow noweho kabineta wotmysli Babiš hakle potom přednjesć, hdyž je wěste, zo wjetšina socialdemokratiskeho čłonstwa wobdźělenje ČSSD na knježestwje schwali. Wuhlady na pozitiwny rezultat wothłosowanja su pječa dobre. Nowinarjam předsyda ANO po swojim powołanju rjekny, zo móhło k pomjenowanju noweho kabineta 26. junija dóńć a k wotumej wo dowěrje w sejmje 11. julija. Tónkróć ma Babiš skerje šansu na dowěru delnjeje komory. Wšako su tež hłosy zapósłancow ČSSD wěste kaž tohorunja komunistiskich zapósłancow, po tym zo je wón tele dny žadanju KSČM za zdawkowanjom restitucijow cyrkwi w dalokej měrje wotpowědował. Poroki, zo so komunisća takle znowa na móc dóstanu, wuwróća Babiš z pokazom na to, zo staj tež Václav Havel a Václav Klaus swój čas z podpěru KSČM knježiłoj.

Babiš kritizuje Angelu Merkel

Mittwoch, 06. Juni 2018 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je namjet zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) wotpokazał, wutworić zhromadny europski zarjad za ćěkancow. „Smy jasnje rjekli, zo naši ludźo a naše firmy rozsudźeja, štó pola nas bydli a dźěła“, rjekny załožer populisti­skeho hibanja ANO powěsćerni ČTK.

Angela Merkel bě minjeny kónc tydźenja w rozmołwje z nowinarjemi swoje plany k zesylnjenju politiki EU ćěkancam napřećo předstajiła. Při tym poćahowaše so na namjety francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona. „Dyrbjał to fleksibelny system być, w kotrymž kóždy kraj přirunajomny podźěl přinošuje“ rjekny kanclerka. Babiš to wotpokaza a praji: „Čehodla dyrbjeli my swój podźěl z pjenjezami wurunać?“ Wón sej žada ćěkancow na mjezach Europy zadźeržeć. Čěska je loni po informacijach nutřkowneho ministerstwa 29 ludźom azyl spožčiła.

„Dobre partnerstwo nastało“

Mittwoch, 06. Juni 2018 geschrieben von:

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier na wopyće w Pólskej

Waršawa (dpa/SN). Němski zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je na swojim wopyće w Pólskej potwjerdźił, zo stej demokratija a prawostatnosć zakład Europskeje unije. Na konferency k 100. róčnicy znowazdobyća njewotwisnosće Pólskeje wón rjekny, zo je suwerena Europa jenož móžna, hdyž maja so wšitcy po zhromadnych hódnotach a prawi­dłach. „We wobłuku tutych zasadnych prawidłow kóždy narod swoju demokratiju a prawostatnosć sam rjaduje. Hdźež pak zasadne prawidła do prašenja stajeja, su wšitcy tamni potrjecheni“, Steinmeier potwjerdźi.

100 lět čěski lětadłotwar

Mittwoch, 06. Juni 2018 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Lětsa je tomu sto lět, zo w Čěskej lětadła twarja. Nimo toho je wona jedyn z mało krajow swěta, kotrež njezamóža jenož komponenty za technologisce naročny produkt zhotowjeć, ale cyłe lětadła twarić.

„W lětadłotwarstwje je Čěska wulkomóc. Dokonjamy produkować wšo – wot zmija přez elektroniku a pohonjadła hač k lětadłam za transport ludźi, za sportowanje, ale tež za wójsko“, zwuraznja mi­nister za hospodarstwo Tomáš Hüner.

Zazběh bě daty, jako wutwori knježerstwo ze załoženjom Čěskosłowakskeje ­towaršnosć Továrna na letadla. W 20- a 30tych lětach skonstruowa a zhotowi wona wjace hač połsta typow lětadłow wšěch kategorijow a bojowu mašinu ­LETOV Š-1. Hłowna domena čěskeho lětadłotwarstwa su sportowe mašiny, wobchadne lětadła za hač do 19 pućowacych a wojerske zwučowanske tryskowe lěta­dła. Lěta 2016 bě eksport branše z přirostom 6,1 procenta dwójce telko přibył kaž předźěłace přemysło (3,2 procentaj). Najwjetši woteběraćeljo čěskich lěta­dłow su Francoska, USA, Ruska, Irak, Němska, ­Awstriska, Wulka Britaniska a Italska.

Dwělomna Kijewska „inscenacija“

Dienstag, 05. Juni 2018 geschrieben von:

Ukraina bě najprjedy raz runje to docpěła, štož bě wočakowała – rozhorjenosć skoro po cyłym swěće zamordowanja ­ruskeho nowinarja Arkadija Babčenka w Kijewje dla. A na swědomju njemóže jeho nichtó druhi měć hač Rusojo, kritizuje dźě wón politiku Ruskeje a prezidenta Wladimira Putina. Babčenko so tuž doma njeje hižo wěsty čuł a je toho­dla do susodneho kraja ćeknył.

Njejapcy pak sta so dźiw – žiwy a čiły wustupuje wón na nowinarskej konferency, na kotrejž statne rěčnistwo kraja wotkrywa, zo je k zadźěwanju plana Krjemla, zamordować 30 ukrainskich politikarjow, žurnalistow a předewzaćelow, trjeba było Babčenkowe zamordowanje „inscenować“. Tola město nadźateho zestopnjowanja rozhorjenosće swěta wije tón z hłowu tajkeje njesłyšanosće dla a da Ukrainu začuć, zo praktiki „napo­dobnjowanja“ faktow njeakceptuje.

Dramatiske poměry w jastwach

Freitag, 01. Juni 2018 geschrieben von:

Justicny skandal pólskim medijam nastork k přepytowanjam

Waršawa. Pólska dožiwja tele dny justicny skandal, kotryž ma tež wěstu politisku brizancu.

Lěta 2000 bě Wrócławske sudnistwo tehdy 23lětneho Tomasza Komendu na 25 lět jastwoweho chłostanja zasudźiło. Sudnicy mějachu za dopokazane, zo bě Komenda 15lětnu holcu na dompuću z wjesneje diskoteki w juhu Delnjošle­skeje wumocował a brutalnje morił.

Njeskutk bě pólskej towaršnosći wulki šok. Zamołwići stejachu pod hoberskim ćišćom, skućićela spěšnje namakać a za­sudźić, zo by zjawnosć změrowana była. Brizantne při tym je, zo bě pozdźiši statny prezident Lech Kaczyński swój čas justicny minister a zdobom generalny statny rěčnik.

Komenda wot wšeho spočatka wu­mjetowanja mordarstwa dla wotpoka­zowaše. Sudnicy pak jemu njewěrjachu. Argument wobskorženeho, zo bě za čas njeskutka doma, bě sudnikam tohorunja smorže, dokelž swójbnych w tajkim padźe jako swědkow njeakceptuja.

Bjezdźěłnosć rekordnje niska

Freitag, 01. Juni 2018 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). W měrcu je Čěska 3,5 procentow bjezdźěłnych měła, w aprylu znowa tři dźesaćiny mjenje a z 3,2 procentomaj rekordnje niski staw. Loni bě w samsnym času 4,4 procenty dźěłowe městno pytało. Po cyłym kraju je na dźěło­wych zarjadach regionow 242 798 próst­­warjow wo dźěło registrowanych, štož je najmjenje wot lěta 1997 sem. Je wo­čakować, zo „bjezdźěłnosć hišće bóle­ spadnje, přistajeja dźě dale sezo­nalne dźě­łowe mocy w gastronomiji, twar­stwje, turistice, ratarstwje, zahrodni­stwje, lěstnistwje kaž tež w kupjelach, rjekny generalna direktorka Centralneho dźěłoweho zarjada ČR Kateřína Sedlíková. Po jeje słowach so tohorunja šlachći, znižować spochi podźěl dlěši čas bjezdźěłnych.

Najnišu bjezdźěłnosć z 1,2 procentomaj wupokazowaštej kónc apryla wo­krjesaj Rychnov nad Kněžnou a Praha-wuchod, porno tomu ma najwyšu ze 7,5 procentami něhdyši hórniski Karvinski region na Morawje. W sewjernej Čěskej ze Šluknovskim wuběžkom wozjewja Ústicski dźěłowy zarjad pjeć procentow bjezdźěłnych, Liberečanski na wuchodźe pak jenož tři procenty.

Wjetšina ludźi za zakaz kurjenja

Donnerstag, 31. Mai 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Něhdźe lěto płaći w Čěskej zakoń, zakazowacy kurjenje w hosćencach. Přeco zaso je pospytow, krute postajenje zmjechčić. Najwyše sudnistwo je pak zakaz w dalokej měrje wobkrućiło a wot někotrych senatorow podpěrane žadanje za korekturami wotpokazało. Minjeny měsac su sobudźěłaćerjo fa­kulty socialnych wědomosćow Praskeje Karloweje uniwersity cyłokrajne woprašowanje za měnjenjom ludnosće w naležnosći přewjedli. Wunjesło wone je, zo 71 procentow ludźi kraja zakaz kurjenja w hosćencach wita. Dwanaće procentam wón njeje hódź. Uniwersitny wuslědk wobkruća wuslědk podobneho wopra­šowanja přez agenturu STEM za strowotniske ministerstwo, z kotrymž je 68 procentow respondentow zakaz kurjenja w hosćencach schwaliło.

Zatřělenje rekonstruowali

Donnerstag, 31. Mai 2018 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Po zamordowanju słowakskeho přepytowaceho nowinarja Jána­ Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušníroveje je mjeztym přez štwórć lěta zašło. Policija pak nima dotal ani jenič­keje indicije, kiž by na slědy skućićela pokazowała. Zo bychu snano kročel dale přišli, su kriminalisća tele dny we wsy Velká Mača w chěži, w kotrejž je Kuciak hromadźe z Martinu bydlił, mordarstwo zrekonstruowali. Zaměr njewšědneje ak­cije­ bě, zwěsćić, kak so dotal nazběrane zwěsćenja hromadźe hodźa. W domskim na kromje wsy je so tuž znowa třělało. Dwaj wutřělej stej słyšeć byłoj, krótko zaso­bu. „Martinka bu w kuchni zatřělena, Janko na schodach wudycha“, powěda po tym reporteram nan młodeho nowinarja Jozef Kuciak. Přepytowarjo njejsu so jeno za časowe zwiski zajimowali, ale tež za to, z kotreho městna je mordar třělał, štož namakanej patronje přeradźitej. Rekonstrukcija je tež dopóznaće wunjesła, zo Ján a Martina z wobswětleneje stwy njejstaj widźeć móhłoj, zo so wonka něchtó jeju chěži bliži. Njeskutk bě Słowaksku do hłubokeje politiskeje a towaršnostneje krizy storčił.

Serbska debata

Neuheiten LND