Klaus šwika nowe zrěčenje
Praha (dpa/SN). Bywši čěski prezident Václav Klaus je nowe němsko-francoske zrěčenje wo přećelstwje njewšědnje raznje kritizował. We wčera wot jeho běrowa wozjewjenym komentarje rěči Klaus wo „tajnym zrěčenju a wo faktiskim zjednoćenju Francoskeje a Němskeje“. Wón kritizuje, zo njeje so nichtó wobydlerjow prašał, hač tajke zrěčenje chcedźa.
Ani Němskej ani Francoskej njeje so dotal poradźiło Europu wobknježić, byrnjež so Napoleon a Hitler wo to prócowałoj, 77lětny Klaus piše. „Hač so to Frankoněmskej poradźi?“ wón doda. Po měnjenju něhdyšeho prezidenta Čěskeje wobsteji strach, zo nastanu „paralelne integraciske projekty“ k Europskej uniji a nowy „superstat“, kotryž njetrjeba na kritikarjow hižo kedźbu brać.
Plany wušeho zhromadneho dźěła mjez Němskej a Francoskej na polu zakitowanja Klausa „znjeměrnjeja“. Tak wón přispomnja: „Koho maja za nutřkowneho njepřećela? Wšitkich, kotřiž definiciju Macrona a Merkel wo europskich hódnotach njepodpěruja?“
Klaus słuša k raznym kritikarjam Merkel jeje politiki ćěkancam napřećo dla.
Gauck Karlowe myto přijał
Bywši zwjazkowy prezident zasadźa so za swobodu a demokratiju
Praha (dpa/SN). Bywši zwjazkowy prezident Joachim Gauck je wčera Mjezynarodne Karlowe myto Prahi a Karloweje uniwersity přijał. 78lětny je hakle pjaty lawreat wuznamjenjenja, kotrež wot lěta 1993 k wopomnjeću romsko-němskeho kejžora a čěskeho krala Korle IV. spožčeja. „Korla IV. bě to, štož dźensa Europjana mjenujemy“, Gauck rjekny. Dotalnaj lawreataj běštaj mjez druhim filozof Paul Ricoeur (1913–2005) a fyzikar Carl Friedrich von Weizsäcker (1912–2007).
W swojej dźaknej narěči so Gauck naležnje za swobodu a demokratiju zasadźowaše. Před 30 lětami běchu ludźo w srjedźowuchodnej Europje protestujo přećiwo komunistiskemu režimej zjednoćeni byli. „My dyrbjeli sej dźensa runje tak přezjedni być – spjećujo so wšitkim pospytam, demokratiju wočornić, destabilizować a přez zestarjeny system nacionalizma narunać“, Gauck wuzběhny.
Šwarnje wjele pjenjez pućowało
ZE ZAHRODOW je so w dalokej měrje skoro po cyłej Čěskej zhubił kós, wony, čorny kaž smoła, wutrajny spěwak. W stolicy kaž tež w srjedźnych Čechach tule ptaču družinu lědma hišće nadeńdźeš. To wunjese ličenje ptačiny, kotrež při jeje picowanju dobrowólni wobkedźbowarjo přirody tradicionalnje přez hodowne swjate dny přewjeduja. Kaž z wotpowědneho wozjewjenja Čěskeho zwjazka přirodoškitarjow wuchadźa, bě kós tónraz jenož hišće w dobrych 50 procentach zahrodow prezentny. Lěto do toho bě sej wón hišće w 98 procentach zahrodow hody picu zesłodźeć dał. Hač do toho časa je dołhe lěta scyła z najličbnišim zahrodnym ptačkom był.
Nětko su sykorki wšitkich družin a domjace wrobliki najčasćiši wopytowarjo ptačich chěžkow. Přezměrnje sylne pomjeńšenje ličby kosow je prawdźepodobnje z Afriki pochadźacy wirus „usautu“ zawinił, měnja škitarjo přirody. Tónle wirus kuntwory přenošuja. Čehodla wosebje kosy na njón mrěja a druhe družiny ptačiny lědma, njejsu wědomostnicy dotal hišće wuslědźić zamóhli.
Morjeny měšćanosta pochowany
Gdańsk (dpa/SN). Z jimacej žarowanskej swjatočnosću su so dźesaćitysacy Polakow z morjenym měšćanostu Gdańska Pawełom Adamowiczom rozžohnowali. Bjezstronskeho nawodu sewjeropólskeho města su sobotu w tamnišej Marianskej cyrkwi pochowali. „Ty sy nas wotewrjenosć, lubosć a empatiju wučił a ludźi tu w małej domiznje Gdańska k dobrym skutkam pohonjał“, wuzběhny wudowa Magdalena Adamowicz swojeho mandźelskeho. Po namócnym njeskutku je w Pólskej politiska diskusija wo hidźe w zjawnosći wudyriła. Kritikarjo su sej wěsći, zo je rozestajenje mjez knježacej stronu Prawo a sprawnosć (PiS) a opoziciju k eskalaciji namocy přinošowało.
Něhdźe 3 500 žarowacych bě so w cyrkwi zhromadźiło, mjez nimi zastupnicy politiki kaž statny prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki a prezident Rady EU Donald Tusk. Z Němskeje bě bywši zwjazkowy prezident Joachim Gauck přijěł. Nawoda PiS Jarosław Kaczyński so porno tomu njewobdźěli. Wjace hač 45 000 wobydlerjow w nutřkownym měsće Gdańska ceremoniju sćěhowaše.
Sam so zapalił, dalši to spytał
Praha (ČŽ/K/SN). 54lětny Čech, kiž bě sej pjatk na Wjacławskim naměsće ze samospalenjom chcył žiwjenje wzać, je hišće žiwy, ale w chutnym stawje. Lěkarjo Vinohradskeje chorownje jeho na intensiwnej staciji w medicinskej womorje ležaceho hladaja. Njedźelu je so dalši 45 lět stary muž na Wjacławskim naměsće sam spalić chcył. Swój wotpohlad bě wón do toho policiji připowědźił, a ta móžeše zwoprawdźenju plana zadźěwać.
„Hida je jeho moriła“
Polakow smjerć měšćanosty Gdańska Paweła Adamowicza jara zaběra
Waršawa. Pólska zjawnosć je po morjenju Gdańšćanskeho měšćanosty Paweła Adamowicza přeco hišće šokowana a bjezradna. Tež medije znaja lědma hinašeje temy. Nowiny su połne žarowanskich nawěškow za Adamowicza. Minjenu njedźelu bě 27lětny měšćanostu we wobłuku beneficneho koncerta zakłół. Chcyše so wjećić, dokelž je liberalneho knježerstwa dla pjeć a poł lěta pječa njewinowaty w jastwje sedźał.
Polakow jara zaběra, čehodla měješe mordar telko chwile za swój njeskutk a čehodla njeje nichtó tomu zadźěwał. Nadpadnik je trójce do Adamowicza kłół a so po tym z nožom w ruce wyskajo 39 sekundow dołho na jewišću prezentował. Měješe samo hišće składnosć, wopytowarjam koncerta rozkłasć, što je runje činił a čehodla. Hakle po tym jeho zwukowy technikar přewiny, kiž drje bě jako prěni situaciju spóznał. Sobudźěłaćerjo wěstotneje firmy běchu w samsnym času z chribjetom k jewišću při železnym płoće na to dźiwali, zo nichtó přeblisko njepřińdźe. Skućićel bě so jako žurnalist wudawał a tak wšitke kontrole wobešoł.
Putin a kabinet „spadnyłoj“
Moskwa (ČŽ/K/SN). W Ruskej federaciji staj prezident Wladimir Putin kaž tež knježerstwo ministerskeho prezidenta Dmitrija Mjedwjedewa na nahladnosći chětro zhubiłoj. Tak je akceptanca hłowy stata Putina kónc minjeneho lěta na 56 procentow spadnyła, mjeztym zo bě loni w měrcu składnostnje prezidentskich wólbow 76 procentow wučinjała. Mjedwjedewowe knježerstwo připóznawa jenož hišće 45 procentow wobydlerjow kraja, 55 procentow chcyło jeho wotstup.
Po lěće 2012 je tak prěni raz wjac hač połojca ludnosće za demisiju ruskeho kabineta. Přičina nahladneho pohubjeńšenja akceptancy prezidenta a tohorunja knježerstwa je po hódnoćenju analytikarjow loni přewjedźena rentowa reforma, kotraž postaja, zo mužojo kaž tež žony pjeć lět pozdźišo na wuměnk du. Ludźo maja „tym mócnym“ za zło, zo su złamali prjedawše přilubjenja, njezwyšeć zastupnu rentnarsku starobu, komentuje wuwiće sociologowka Marina Krasilnikowa. Ruskemu knježerstwu ludźo nimo toho wutykuja, zo je wina na spadźe realnych dochodow, na wjetšej ličbje bjezdźěłnych a na njedosahacym socialnym škiće.
Premier Babiš na Dalokim ranju
Praha (ČŽ/K/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je wot póndźele w Aziji. Hač do njedźele wopyta wón městostat Singapur, Thailandsku kaž tež Indisku. Ministerka za industriju Marta Nováková a delegacija 42 šefow wodźacych eksportnych firmow kraja jeho přewodźatej. Zaměrjene je Babišowe pućowanje do mjenowanych aziskich krajow hłownje na hospodarske a financne naležnosće. Wopyt Singapura zahaji čěski premier ze zetkanjom z prezidentku Halimahu Yacobu. Zetkał je so wón tež ze šefom knježerstwa Leejom Hsienom Loongom.
W Indiskej wobdźěli so na ekonomiskim forumje Vibrant Gujarat Global Summit. Přitomny budźe Babiš tež na swjatočnym wotewrjenju twornje čěskeje towaršnosće Technocoat, w kotrejž budu plastowe poćehnjenja zhotowjeć, kaž tež noweho wuwićoweho centruma předewzaća Škoda Auto India.
Słowakska ma prezidenta wolić
Swědcy: Skućićel so wjeselił
Měšćanosta Gdańska Paweł Adamowicz při nadpadźe ćežko zranjeny
Gdańsk (dpa/SN). Na wulkim jewišću před stami přihladowarjow je skućićel sobotu wječor měšćanostu Gdańska Paweła Adamowicza na beneficnym zarjadowanju z nožom nadběhował a ćežko zranił. Strowotny staw politikarja-njestronjana je jara chutny, přiwšěm maja nadźiju, twitterowaše pólski prezident Andrzej Duda. Pozadk njeskutka je drje akt wjećby. Skućićel je při nadpadźe wołał, zo je njewinowaty w jastwje sedźał. 27lětneho wobydlerja Gdańska, kiž dyrbješe po rubježnym nadpadźe na banku pjećlětne chłostanje w jastwje wotsedźeć, su zajeli. Dźensa chcyše jeho statne rěčnistwo přesłyšować. Pólscy politikarjo wšitkich stron njeskutk zasudźeja, zjawnosć je šokowana.
Adamowicz přisłuša wot lěta 2015 tuchwilnej opoziciskej Wobydlerskej platformje (PO). Po informacijach Waršawskeho nutřkowneho ministerstwa móžachu politikarja po nadpadźe zaso wožiwić. Po tym dowjezechu jeho do chorownje, hdźež bu operowany, kaž rěčnica Adamowicza medijam zdźěli.
