Tež Češa maja problem z holocaustom

Dienstag, 27. Februar 2018 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Podobnje kaž w Pólskej diskutuja tež w Čěskej republice wo sobuwinje Čechow na złóstnistwach w holocausće za čas Druheje swětoweje wójny. Při tym rěča w prěnim rjedźe wo městačku Lety. Tema nutřkownu politiku kraja mjeztym přiběrajcy zajědojća.

W Letech pola Píseka bu 1939 koncentraciske lěhwo Romow załožene, dohladowane wot wobrónjenych čěskich protektoratnych stražnikow. Tući běchu so krjudowanja jatych dopušćili, samo z křižowanjom. Po wójnje su procesy byli, ale skerje pro forma. Za čas socializma spytachu „blak hańby“ wumazać a natwa­richu tam kormjernju swini. Po somo­ćanej rewoluciji je stat ležownosć kupił a na razne žadanja Romow chlěw potorhać dał. Jedne z knježerstwow pozdźišo přilubi, na tym městnje za Romow stajić pomnik. Oficialnje je tema Lety wjac hač njewitana, wobškodźa dźě wona „dobre mjeno“ Čěskeje. Wo „čěskim koncentraciskim lěhwje“ njeměło so rěčeć.

ČSSD za zhromadne dźěło z ANO

Freitag, 23. Februar 2018 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Čěscy socialdemokraća hladaja po ćežkej poražce při wólbach sejma na nowy nastup, personelnje a programatisce. Na wurjadnym zjězdźe tydźenja wuzwolichu Jana Hamáčeka jako před­sydu a Jiříja Zimolu jako jeho prěnjeho naměstnika ČSSD. Tak stajichu delegaća wuraznje teju kandidatow na čoło strony, kotrajž běštaj k spjelnjenju programowych zaměrow za zhromadne dźěło z hibanjom ANO rěčałoj, njedźiwajcy problemow jeje šefa Andreja Babiša z justicu.

Mjeztym socialdemokraća z ANO hižo wo programowych dypkach móžneho zhromadneho dźěła w knježerstwje jednaja. ČSSD wustupuje za progresiwny dawk a wotpokazuje spriwatizowanje zjawnych posłužbow. Po najnowšim je so premier w demisiji Babiš w tym zmysle wuprajił, zo přińdźe za njeho jeničce kabi­net ANO a ČSSD z podpěru KSČM do pra­šenja. Prezident Miloš Zeman sej přeje, zo by druhe knježerstwo Babiša do lě­ća dowěru sejma dóstało.

ANO dale sylne

Montag, 19. Februar 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Porno Němskej měješe Čěska njedołho po oktoberskich wólbach sejma nowe knježerstwo, na čole z dobyćerjom wotuma, předsydu ANO Andrejom Babišom. Je pak tak, zo Babišowy mjeńšinowy kabinet hač donětka nima dowěru sejma, tak zo dyrbi w demisiji dźěłać. Premier ma nadawk, zestajeć knježerstwo z hinašej personaliju a potom prašenje dowěry znowa stajić. Hač ju dóstanje, hdyž budu jemu znowa zwjetša ministrojo z ANO přisłušeć, je dospołnje njewěste. Agentura CVVM je so w januaru móhłrjec profylaktisce za tym­ wobhonjała, kak móhli móžne nowowólby delnjeje komory snano wuńć. Wuskočili su změny w zaměstnjenju stronow, nic wšak na čole – ANO móhło samo dobre 30 procentow nažnjeć (we winowcu docpě 29,6 procentow). Na druhu poziciju postupi njenadźicy ČSSD z 12,5 procentami. Wot oktobra přiby strona pjeć procentow, hromadźe z Pi­ratami z runje telko dypkami. ODS by na 4. městno spadnyła, na pjate bychu komu­nisća zaso z wosom procentami přišli.

Olympiada za kałatym grotom

Montag, 19. Februar 2018 geschrieben von:

Waršawa (JBR/SN). Olympiske hry njejsu za čas Druheje swětoweje wójny přewjesć móhli. Mnozy sportowcy běchu na fronće abo tradachu jako wójnscy jeći w lěhwach. W jednym tajkim, Stalag XIIIA ­blisko Nürnberga, pak přewjedźechu 1940 – najebać hłód a słabosć – Mjezynarodne olympiske hry wójnskich jatych, bjez toho zo sej je straže jako tajke wu­wědomichu. Wola sportoweho boja a dobyća dominowaše. Wubědźowachu so w sportowych družinach, kaž běchu to kulostork, za kotryž wužiwachu plesternaki, třělenje z kłokom z husaceho pjerja a prokom a dalokoskok přez šěroku hrjebju, w kotrejž woda će­češe. Pobrachowała wšak njeje lěhwowa „žabka“ – skakanje w čapawce, z čimž němscy stražnicy jatych rady chłostachu. W tej disciplinje doby Polak Teodor ­Nie­wiadomski. Po wójnje je Nĕmska jeho do Nürnberga přeprosyła. A na jeho česć su tónkróć němscy sportowcy „žabku“ skakali.

Lěhwowe medalje z papjery a kałateho grotu chowa nětko Muzej za techniku a sport we Waršawje. Kinowy film „Olympiada ’40“ wurjadny sportowy podawk w Stalag XIIIA pokazuje.

Morawiecki argumenty zběrał

Freitag, 16. Februar 2018 geschrieben von:

Pólski ministerski prezident na wopyt w Berlinje dokładnje přihotowany

Waršawa. Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki je dźensa zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) w Berlinje wopytał. Planowane běchu rozmołwy wo mjezsobnych politiskich a hospodarskich poćahach. Rozjimać chcychu pak tež dwělomnu justicnu reformu w Pólskej, nowy zakoń wo holocausće a nic naposledk temu ćěkancy.

Žadaja sej wotstup arcybiskopa

Donnerstag, 15. Februar 2018 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Wjace hač sto wěriwych w protestnym lisće bamžej Franciskusej kurs katolskeje cyrkwje w Čěskej raznje kritizuje. Woni hłowu katolskeje cyrkwje namołwjeja, mandat Praskeho arcybiskopa, kardinala Dominika Duki, hižo njepodlěšić. Duka budźe 26. apryla 75 lět stary a ma tuž po cyrkwinskim prawje bamžej swój wotstup poskićić. Podpisarjo lista Praskemu arcybiskopej wumjetuja, zo chila k nacionalizmej, zo antiislamske nastajenja podpěruje a nutřkocyrkwinsku komunikaciju zanjecha. Arcybiskopstwo njeje spis cyrkwinskich lajkow dotal komentowało. Duka rozsud bamža „ponižnje“ wočaknje, rěka z Prahi. Duka je wot lěta 2010 primas na čole romsko-katolskeje cyrkwje w Čěskej. Wón bě ze statom wujednał, zo cyrkwi za čas komunizma sćazane wobsydstwo poněčim zaso wróći. Kritiku pak je zbudźił, gratulujo po wólbach loni w oktobru předsydźe ultraprawicarskeje strony SPD Tomijej Okamurje. „Sym sej wěsty, zo nas starosć wo wěstotu ludźi w našim kraju jednoći“, Duka w lisće pisaše.

Kaczyński: Dostojnosć zakitować

Dienstag, 13. Februar 2018 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Jarosław Kaczyński, nawoda pólskeje knježerstwoweje strony Prawo a sprawnosć (PiS), je dwělomny zakoń wo holocausće zakitował a zdobom antisemitizm jako „chorosć“ zasudźił. Kaczyński rjekny to składnostnje tradicionalneje měsačneje wopominanskeje Božeje mšě za wopory lětadłoweje katastrofy pola Smolenska 10. apryla 2010. Tehdy bě jeho bratr Lech Kaczyński žiwjenje přisadźił. Jarosław Kaczyński, najsylniši muž Pólskeje, je hač do dźensnišeho přeswědčeny, zo jednaše so wo ruski atentat. Nawoda PiS swojich přiwisnikow namołwja, „dostojnosć Pólskeje zakitować“. Tak kaž dyrbjeli so Polacy přećiwo pospytam wobarać, „wěrnosć wo katastrofje w Smolensku“ zatajeć, dyrbja so woni tež wobarać, hdyž spytaja „njepřećeljo Pólskeje“ Polakam zamołwitosć za złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje přisunyć. Při „zakitowanju wěrnosće“ pak njesměli Polacy špatnym receptam podležeć, kotřiž jim „njepřećeljo abo samo djaboł“ dawaja. Jedyn z tajkich receptow je „chorosć antisemitizma“.

Čěska derje wobstała

Montag, 12. Februar 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Čěska je dale prawniski stat. Tole wuchadźa z hódnoćenja instituta World Justice Projekt (WJP), kotryž je 113 krajow na status prawnistwa přepytował. Čěska steji při tym na 17. městnje. We wobłuku europskeho a sewjeroatlantiskeho regiona zaběra wona 12. poziciju. Lěpše w Europje su mjez druhim Němska, Awstriska, Belgiska a baltiska republika Estiska. Wona a Čěska stej jeničkej stataj něhdyšeho socialistiskeho lěhwa z najlěpšim stawom prawniskostatnosće. Čěska zaměstnja so tak před Fran­coskej, USA, Pólskej, Słowjenskej a Madźarskej. WJP hódnoći kriterije kaž wote­wrjenosć knježerstwa, dodźeržowanje za­kładnych prawow, niwow justicy, korupciju a wěstotu.

Medije měli „lěpje kedźbować“

Freitag, 09. Februar 2018 geschrieben von:

Pólske knježerstwo spyta dwělomny zakoń wo holocausće rozłožić

Waršawa. Pólska čuje so noweho zakonja k holocaustej dla přiběrajcy izolowana. Nimo Israela su mjeztym tež USA přez swojeho wonkowneho ministra Rexa Tillersona, Kanada a druhe kraje swoje njezrozumjenje a přesłapjenje signalizowali. Tež Ukraina je přewšo raznje reagowała, wšako namaka so w zakonju tež wotrězk wo „złóstnistwach ukrainskich cwólbow přećiwo Polakam“ za čas Druheje swětoweje wójny. Žurnalisća sarkastisce komentuja, zo ma Pólska mjeztym problemy „z cyłym swětom“. Prezident Andrzej Duda bě zakoń spočatk tydźenja podpisał. Tón mjez druhim zakazuje, Polakam sobuwinu na złóstnistwach přećiwo Židam dawać.

Rekordnje wjele hosći

Freitag, 09. Februar 2018 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). W hotelach, hosćencach a na campingowanišćach Čěskeje republiki je loni rekordnych 20 milionow turistow přenocowało, štož je nic mjenje hač 9,1 procent wjace było hač lěto do toho. Tole wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Z wukraja bě dobrych dźewjeć procentow wjace wopytowarjow přijěło, wšo dohromady 10,2 milionaj. Tradicionalnje přichadźa ze susodneje Němskeje najwjace hosći do Čěskeje. Přibližnje dwaj milionaj je jich loni było, štož je přirost wo 3,9 procentow. Na druhim městnje sćěhuja Słowakojo ze 698 000 wopytowarjemi, štož wučinja přibytk wo 7,2 procentaj. Třeći su turisća z Pólskeje, kotrychž bě 578 000 do Čech přijěło. „Po někotrych lětach stagnacije jězdźi tež zaso wjele wjace Rusow k nam. Porno 2016 je ličba turistow wottam minjene lěto wo 35,3 procenty přiwzała, tak zo zaběraja Rusojo štwórtu poziciju“, přispomni sobudźěłaćer ČSÚ Pavel Vančura. Zrostł je zajim wo Čěsku tohorunja w rjedźe aziskich krajow, tak w Chinje, Južnej Koreji a na Taiwanje. „Poněčim tež ličba turistow-wopytowarjow z Ukrainy zaso přiběra“, Vančura doda.

Neuheiten LND