1,6 milionow hłosow nazběrał
Hišće dwaj tydźenjej hač k prezidentskim wólbam w Pólskej
Waršawa. Wulki wuspěch wuwojował je kandidat opozicionalneje Wobydlerskeje platformy za zastojnstwo prezidenta Rafał Trzaskowski. Waršawski wyši měšćanosta měješe runje sydom dnjow chwile, zo by 100 000 podpěraćelskich podpismow znosył, kotrež dyrbi po wólbnym zakonju předpołožić, zo móhł kandidować. Jako jeho pomocnicy wutoru dopołdnja kartony z lisćinami wólbnej komisiji přepodachu, běchu w nich lisćiny z wjace hač 1,6 milionami podpismow. Wosebje wjele hłosow nazběrał je Trzaskowski w městach. Na widejach pokazowachu dołhe rynki ludźi w Krakowje, kotřiž sćerpnje na Hłownym torhošću čakachu, zo móhli so do lisćin zapisać. Podobnje bě to w Zakopanym a we Łódźi.
Mjeza skónčnje wotewrjena
Marek Krawc rozprawja z Prahi za Serbske Nowiny
Minjeny pjatk roznjese so radostna powěsć po wšej Čěskej, zo je kraj po nimale třoch měsacach swoju mjezu zaso wotewrěł! Naprawa je mnohim Čecham dalši pozitiwny signal, zo so žiwjenje po swětowej koronapandemiji normalizuje. Přiwšěm dóńdźe wčera wječor na Praskim Staroměšćanskim naměsće a dalšich 160 městnach kraja k demonstracijam přećiwo premierministrej Andrejej Babišej a čěskemu knježerstwu. Pod hesłom „škit za nós a hubu njeje pranc“ šwikachu wobdźělnicy protestnych akcijow konflikt zajimow Babiša a zmylki knježerstwa w boju přećiwo koronawirusej.
Njewotwisnosć wopominali
Bratislava (dpa/SN). Słowakski parlament je wčera Trianonske měrowe zrěčenje we Versaillesu wopominał. 4. junija 1920 podpisane dojednanje mjez dobyćerskimi mocami Prěnjeje swětoweje wójny a Madźarskej je Słowakam prěni króć narodnu njewotwisnosć wunjesło. Po něhdźe tysac lětach móžeše so kraj wot Madźarskeho kralestwa dźělić a tworješe wot toho časa zhromadnje z Čěskej zhromadny stat Čěskosłowaksku.
Sto lět po zrěčenju měli sej Słowacy a Madźarojo při zhromadnym předźěłanju stawiznow Němsku a Francosku za přikład wzać, žadaše sej słowakski wiceprezident Peter Pellegrini na swjatočnosći pod hołym njebjom.
W Madźarskej maja mnozy Trianonske zrěčenje hišće dźensa za katastrofu, dokelž bě kraj tehdy wulke dźěle swojeho teritorija přisadźił. Słowakam pak je wone wuswobodźenje z madźarskeje kwakle.
Hłosy za sydom dnjow nazběrać
Wólbny bój wo zastojnstwo prezidenta Pólskeje zahajeny
Waršawa. W Pólskej je so předwčerawšim, srjedu, wólbny bój wo zastojnstwo prezidenta oficialnje zahajił. Dźeń do toho bě sejm wobzamknył, wólby nětko 28. junija přewjesć. Potom móže kóždy sam rozsudźić, hač do wólbneho lokala dźe abo radšo z listom woli.
Ze swojim wothłosowanjom je sejm, w kotrymž ma knježaca narodnokonserwatiwna strona PiS wjetšinu, zdobom wjacore poručenja senata – druheje komory parlamenta – ignorowała. Senat, w kotrymž knježi opoziciska Wobydlerska platforma, bě namjetował, zo móhł nowy kandidat opozicije, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, trěbne 100 000 podpěraćelskich hłosow tež internetnje zběrać. Sejm pak to runje tak wotpokaza kaž próstwu, dobu na zakonske dźesać dnjow podlěšić, zo by Trzaskowski dosć chwile měł, podpisma předpołožić. Wón pak dyrbi je w běhu jeno sydom dnjow na dróhach kraja znosyć.
Čěsko-słowakska mjeza wotewrjena
Praha (dpa/SN). Češa a Słowacy móža wot dźensnišeho zaso swobodnje mjez krajomaj pućować. To je nowy słowakski ministerski prezident Igor Matovič na swojim nastupnym wopyće w Praze zdźělił – „jako dar“, kaž wón rjekny. Dotal běchu wopyty na 48 hodźin wobmjezowane. „Wutworimy zaso Čěskosłowaksku, z tym zo dospołnu swobodu pućowanja Čechow a Słowakow zmóžnimy“, rjekny konserwatiwny politikar. Tak pokaza wón na to, zo běštej dźensnišej čłonskej stataj EU hač do lěta 1993 zhromadny kraj.
Koronapandemije dla běštej Praha a Bratislava srjedź měrca mjezu zawrěłoj. Čěska chce wot 15. junija turistow z Němskeje, Awstriskeje a dalšich statow zaso do kraja pušćić. Słowakska njeje so w tej naležnosći hišće rozsudźiła.
Za Matoviča, kiž bě ze swojej protestnej platformu OL’aNO kónc februara njewočakowano wólby parlamenta dobył, bě to prěnja jězba do wukraja. Z čěskim ministerskim prezidentom Andrejom Babišom móžeše so wón słowaksce rozmołwjeć, wšako je Babiš w Bratislavje rodźeny.
Wola prezidenta kónc junija
Waršawa (dpa/SN). W meji krótkodobnje wotprajene wólby prezidenta w Pólskej maja so nětko 28. junija nachwatać, kaž prezidentka parlamenta Elżbieta Witek wčera zdźěli. Tuchwilny mějićel zastojnstwa Andrzej Duda z rjadow narodnokonserwatiwneje knježerstwoweje strony PiS je po tuchwilnych woprašowanjach jasny faworit. Na druhim městnje slěduje kandidat opoziciskeje wobydlerskeje koalicije KO, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski. Tón pak dyrbi hišće 100 000 podpismow podpěraćelow znosyć, po tym zo bě dotalna kandidatka opozicije Małgorzata Kidawa -Błońska špatnych wólbnych wuhladow dla swoju kandidaturu cofnyła.
Pólski sejm je wutoru noworjadowanje wólbneho zakonja schwalił. Tón předwidźi, wólby we wólbnym lokalu kaž tež z listom přewjesć. Zo by wólby dobył, dyrbi kandidat w prěnim wólbnym kole 28. junija wjace hač 50 procentow hłosow zdobyć. Njedóstanje-li nichtó trěbnu ličbu hłosow, přewjedu 12. julija druhe koło. W Pólskej wola prezidenta na pjeć lět. Wón ma hinak hač w druhich krajach tež wliw na politiku.
Desinfekciski tunl wuwił
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Tež hdyž za čas koronawirusoweje pandemije njezbytnych wěstotnych naprawow dla za škit ludźi mnozy na dźěło chodźić njemóža, to njerěka, zo dyrbja potrjecheni wšemu změrom přihladować a dźeń wote dnja lěnjeho pasć. Zo z kreatiwnej iniciatiwu tež hinak dźe, za to je w našim kraju předewzaćel Peter Dobiáš ze srjedźosłowakskeho města Partizánske dobry přikład. Jeho firma je wjele lět předewšěm dźěłansku drastu zhotowjała, wudyrjenja koronowirusa dla pak dyrbješe ju zawrěć.
Statny kredit za jadrowu milinarnju
Praha (dpa/SN). Čěska chce twar noweho atomoweho reaktora ze statnym kreditom podpěrać. To je ministerski prezident Andrej Babiš wčera připowědźił. „Naš hłowny zaměr je, zo mamy tunju milinu za našich wobydlerjow a za industriju“, rjekny załožer populistiskeje strony ANO. Fachowcy z tym liča, zo ma nowa připrawa na terenje wobstejaceje jadroweje milinarnje Dukovany na južnej Morawje něhdźe šěsć miliardow eurow płaćić. Z toho měł stat po dotalnych planach 70 procentow z kreditom k přijomnym kondicijam financować.
Za multimiliardara a předewzaćela Babiša je to dospołna změna jeho dotalneje politiki. W zašłosći bě sej wón stajnje zaso žadał, zo dyrbjał mějićel milinarnje CEZ twar bjez statneje pomocy sam zmištrować. Knježerstwo chce ramikowe zrěčenje z dźělnje statnym předewzaćom hač do kónca junija zdźěłane měć. Wupisać chcedźa nowotwar jadroweho reaktora z wukonitosću 1 200 megawattow hač do kónca lěta, dobyćer wupisanja móhł kónc 2022 znaty być.
Dalše wolóženja w Pólskej
Termin wólbow noweho prezidenta kraja dale njewěsty
Waršawa. Polacy přeco hišće njewědźa, hdy maja noweho prezidenta wolić. Hladajo na nachilacy so čas zastojnstwa tuchwilneho prezidenta Andrzeja Dudy by 28. junij posledni móžny termin był. Runje tón wšak je pólski sejm z wjetšinu hłosow narodnokonserwatiwneje strony PiS tež wobzamknył. Po zakonju pak dyrbi senat, 2. komora sejma, wólbnu proceduru pruwować. Za to ma gremij, w kotrymž ma opoziciska Wobydlerska platforma wjetšinu, cyły měsac chwile. Maršal senata Tomasz Grodzki je hižo připowědźił, zo trjeba „za tele wažne předewzaće“ wotpowědny čas. Na tym tež naležny apel prezidentki sejma Elżbiety Witek, so do spěcha měć, ničo njezměni. Ani najhórši scenarij, zo Pólska po 6. awgusće žanoho prezidenta njezměje, njeje Grodzkemu „žana katastrofa“. Po zakonju by w tajkim padźe pak prezident sejma pak maršal senata – potajkim wón sam – komisarisce nadawki prezidenta přewzać dyrbjał. To wšak je Grodzkemu w interneće mjez přiwisnikami Dudy wjele wusměšowanja wunjesło.
Němsko-čěski fonds pomha
Praha (dpa/SN). Němsko-čěski fonds přichoda je koronakrizy dla něhdźe 90 000 eurow hnydomneje pomocy rozdźělił, kaž rěčnica fondsa w Praze informuje. Wurjadne srědki su za socialne a strowotniske projekty w pomjeznej kónčinje mjez susodnymaj krajomaj předwidźane.
Tak je Caritas w Šluknovskim wuběžku, kotryž saha hač do sakskeho Sebnitza, přiražku 9 300 eurow dóstała. „Koronakrizy dla wjele ludźi w tej kónčinje wulku nuzu ćerpi. Zastarujemy tuchwilu wjace hač sto swójbow ze žiwidłami“, praji nawodnica tamnišeje Carity Evelin Haber nowinarjam.
Na němskim boku spěchuja mjez druhim projekt „Food-exchange“ towarstwa Oberstübchen w delnjobayerskim Regenje. Tón wuchowuje zbytne žiwidła před zničenjom a je potrěbnym rozdźěla.
Podpěru dóstała je tež iniciatiwa RomaRespekt, kotraž zastaruje bjezdomnych Romow w Drježdźanach ze žiwidłami a lěkami.
Z fondsom přichoda, 1997 załoženym, přinošuja k mjezy přesahowacemu dorozumjenju. Knježerstwje w Berlinje a Praze jón financujetej.
