„Coronawirus lemi Pólsku“
Razne naprawy přećiwo nowej chorosći płucow w susodnym kraju
Waršawa. Z chětro raznymi naprawami reaguje Pólska na nowy coronawirus. Zo bychu dalšemu rozpřestrěću chorosće zadźěwali, su wot wčerawšeho wšitke pěstowarnje, šule a uniwersity po cyłym kraju na dwaj tydźenjej zawrjene. Tež muzeje, kina a dźiwadła njejsu zjawnosći hižo přistupne. To je ministerski prezident Mateusz Morawiecki srjedu wukazał. Zakładne šule a pěstowarnje wostachu po potrjebje hač do dźensnišeho wotewrjene, zo móhli so starši na nowe połoženje nastajić. „Coronawirus lemi Pólsku“, piše Gazeta Wyborcza.
Mzdy přiběrali
Praha (ČŽ/K/SN). Na 36 144 krónow je hač do kónca lěta 2019 w Čěskej přerězna mzda rozrostła, z čimž přiby wona cyłkownje wo 6,7 procentow. To wozjewi Čěski statistiski zarjad tele dny.
Najwjace zasłuželi su sobudźěłaćerjo bankow a zawěsćernjow, mjenujcy přerěznje 59 296 krónow.
Na polu informacije a komunikacije skutkowacy dóstawachu měsačnje 500 krónow mjenje.
Najšćedriwišo bě so w ludowym kubłanju dźěłacym přidało – w běhu lěta nic mjenje hač 12,5 procentow. A tak je jich měsačna zasłužba na něhdźe 35 323 krónow přiběrała. W předźěłacym přemysle płaćachu dźěławym wob měsac přerěznje 33 561 krónow.
Najnišu mzdu přijimowaše dale hotelowy, gastronomiski, posłužbowy a zastaranski personal, a to něhdźe 19 990 krónow. Přistajeni w administraciji a pomocnej słužbje zasłužachu 22 481 krónow.
Přerězna mzda bě w Čěskej wot lěta 2014 njepřestajnje přiběrała. Dobre wuwiće hospodarstwa wuskutkowa njedostatk dźěłowych mocow a tak ćišć na mzdy. Tón wšak nětko popušća, dokelž hospodarstwo pomałšo rosće.
Sylny wothłós na wólbny wuslědk
Bratislava (SŽ/K/SN). Wulce překwapjacy wuslědk wólbow parlamenta w Słowakskej zbudźa z jasnym dobyćom strony OL’aNO na jednej a z čućiwymi stratami dotal knježacych stron na tamnej stronje bjez dźiwa přiměrjeny wothłós w medijach kraja kaž tež zwonka njeho.
Strach ludźi dźeń a wjetši
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z Prahi
Tež w Čěskej stej corona-wirus a z nim zwisowace nowe schorjenje płucow covid-19 tele dny najwažniša tema w medijach a towaršnosći.
Tak su hač do wčerawšeho 800 ludźi testowali, 769 pruwowanjow měješe negatiwny wuslědk, informuje ministerstwo strowotnistwa wo aktualnej situaciji hladajo na wupřestrěće noweho wirusa. Mjez 31 dopokazanymi schorjenjemi je 29 ludźi, kotřiž přebywachu do toho w Italskej. Jedna pacientka bě so minjeny tydźeń na konferency w ameriskim Bostonje wobdźěliła. Tež ameriska turistka, wona studuje w italskim Mailandźe, je mjez pacientami. Hromadźe ze swojej přećelku z Ekuadora bě na wopyće w Brnje, hdyž zwěsći na gripu podobne symptomy. W tamnišej chorowni chcyše so testować dać, słužbu wukonjaca lěkarka pak ju wotpokaza. Pokročowaše tuž w swojim programje a jědźeše dale do Prahi, hdźež infekciju skónčnje zwěsćichu.
Loni mjenje mjedu žnjeli
„Wostańće radšo doma!“
Pólska hotuje so na nowy wirus, byrnjež dotal žadyn pad njezwěsćili
Waršawa. Turisća, kotřiž so wot spočatka tydźenja ze zymskeho dowola z Italskeje do Pólskeje wróća, dožiwjeja na lětanišćach kraja witanje cyle wosebiteho razu: Sobudźěłaćerjo strowotniskeho zarjada w škitnych woblekach jich w dołhich rynkach izoluja. Ludźo smědźa lětanišćo hakle wopušćić, hdyž su prěni test na zwyšenu temperaturu wobstali a swoje wosobinske kontaktne daty zawostajili.
W Europje rozšěrjacy so nowy corona-wirus, zawinowacy schorjenje płucow, je tele dny wusahowaca tema w medijach kraja. Gazeta Wyborcza je problematice minjenu wutoru samo cyłu titulnu stronu wěnowała. „Corona-wirus bliski“, rěkaše hłowne nadpismo. „Liča z wirusom“, pisaše samsna nowina nazajtra. Přichodne dny chcedźa samo w parlamenće wuradźować, kak móhli Pólsku před móžnej epidemiju škitać. Při tym njeje so wirus w Pólskej hišće jewił. Po informacijach strowotniskeho ministerstwa je mjeztym něhdźe połsta wosobow w chorownjach, dokelž maja „wěste symptomy“. Dopokazana wšak strašna infekcija dotal njeje.
Docpěje-li so z wólbami změna?
Poslednja februarska sobota skići składnosć, w Słowakskej z wólbami parlamenta stat kaž tež towaršnosć změnić. Nic mjenje hač 25 politiskich stron a najwšelakorišich hibanjow je sta kandidatow za najwyši zakonje wobzamkowacy organ kraja nastajiło.
Dotalna knježerstwowa koalicija stron Smer-SD, SNS a Most-Híd po poslednich zwěsćowanjach wotpohladow wolerjow nima hižo žane wuhlady na dobyće. Za to je žedźenje ludnosće za změnu wočiwidna. Njepřewidźomna wšak je tež móžnosć, zo ultraekstremna L’udová strana Naše Slovensko (L’SNS) zlě wuwołaneho nacionalista-radikalista Mariana Kotleby nastupajo ličbu hłosow druhe městno wobsadźi – L‘SNS ma dale a wjace přiwisnikow.
Gripa w Čěskej grasěruje
Praha (ČŽ/K/SN). W Čěskej gripa po cyłym kraju grasěruje, a schorjenych je telko ludźi, zo Praske strowotniske ministerstwo wo epidemiji rěči. Na 100 000 wobydlerjow zwěsćichu 1 865 schorjenych. Po wudawanju hygieniskich městnow su wšitke starobne skupiny potrjechene. Najwjace schorjenych je w poměrje k ličbje wobydlerjow w južnych Čechach a w Morawskošleskim wobwodźe. Nowiny pišu, zo někotre strowotniske a socialne zarjady gripoweje epidemije dla wopyty wobmjezuja.
W najbóle potrjechenym južnočěskim wobwodźe zličichu samo 2 211 schorjenych na 100 000 wobydlerjow. Tam je dotal jedne dźěćo zemrěło. W Morawskošleskim wobwodźe je na 100 000 ludźi 2 100 chorobnych padow, z čimž je próh epidemije tohorunja překročeny. W Liberecskim wobwodźe je ličba schorjenjow wo 18 procentow přiběrała – na 100 000 wobydlerjow je tam 1 191 pacientow. Po cyłym wobwodźe Ústí je wjace hač 14 000 wosobow na gripu schorjeło. Zwjetša w Čěskej gripa w januaru zachadźa. Loni bě wona hakle w februaru wudyriła. Kóždy króć na nju 1 500 do 2 000 ludźi zemrěje.
Čućiwy njedostatk rjemjeslnikow
RJEMJESLNIKOW je w Čěskej spochi mjenje. Hdyž bě lěta 2017 w susodnym kraju hižo 300 000 rjemjeslnikow přemało było, pobrachuje tam nětko 400 000. We wšěch powołanjach rjemjeslnicy faluja. W twarstwje na přikład pytaja mulerjow, ćěslow, třěchikryjerjow, blidarjow, molerjow a lakěrowarjow. To samsne nastupa instalaterow, klempnarjow a skowarjow. Čěska hospodarska komora a Zwjazk přemysła a wobchada skoržitej, zo je za wšě profesije přemało wučomnikow kaž tež fachowych dźěłaćerjow.
Njedostatk ludźi na dźěłowych wikach zawinuja po hódnoćenju ekspertow někotre faktory. Sobu najwažniši z nich je, zo dale a wjace rjemjeslnikow staršeje generacije do zasłuženeje renty wotchadźa. Młódši pak wotchady zdawna njenarunaja. Tež z teje přičiny nic, dokelž so demografiske wuwiće minjenych dwaceći lět zdobom na te wašnje wuskutkuje, zo je dale a mjenje wotchadnikow srjedźnych šulow. A střeća dyrbjachu zwěsćić, zo je po lěće 2000 zajim wo powołanske šulstwo chětro popušćił.
Awto Škoda z rekordom
Praha (ČŽ/K/SN). Awtotwarc Škoda Auto je loni w swojich třoch čěskich zawodach prěni raz 910 000 wozydłow zhotowił. Z tym mnóstwom rozšěri předewzaće produkciju „doma“ porno lětu 2018 wo 2,5 procentow. W Mladoboleslavskej tworni – najwjetšej swojeho razu – nadźěłachu 590 000 nowych jězdźidłow, zbytk zmontowachu w twornjomaj Kvasiny a Vrchlabí. Cyłkowna lońša produkcija awtotwarca Škoda Auto pak wučinja dohromady 1,24 milionow Škodowkow najwšelakorišich typow, předewšěm Octavijow. K tutej bilancy přinošowachu zawody awtotwarca w Słowakskej, Ruskej, Algeriskej, Chinje kaž tež Indiskej.
W běhu lěta chcedźa w Mladej Boleslavje z produkciju prěnjeho Škodowskeho elektromobila započeć. Prěnje e-awto na čěske wiki pak prawdźepodobnje awtotwarc Hyundai přinjese. Južnokorejska firma započnje w měrcu w swojej tworni w Nošovicach pola Frýdeka-Místeka elektromobil Kona Electric produkować. A lětsa maja hišće dźesaćitysacy z nich nastać. Zawod w Nošovicach je jeničke produkowanišćo firmy Hyundai w Europje.
