Waršawa. Pólska knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) ma přiběracy problem ze swojej wodźacej zastupjerku. Něhdyša ministerska prezidentka a dźensniša zapósłanča PiS w Europskim parlamenće Beata Szydło steji we wizěrje medijow, štož je jej a knježacej stronje jara njepřijomne.
Praha (ČŽ/K/SN). Ministerscy prezidenća krajow Visegrádskeje štyrki (V4) wotměchu wčera w Praze wjeršk. Andrej Babiš (Čěska), Mateusz Morawiecki (Pólska), Peter Pelegrini (Słowakska) a Viktor Orbán (Madźarska) wuradźowachu w Narodnym muzeju wo zhromadnym dźěle we wikowanju, wo přichodźe Europskeje unije, wo jeje rozšěrjenju a wo migraciji. Čěski premier Babiš na nowinarskej konferency rjekny, wšitke wobdźělene kraje měnja, zo so prašenja migracije njehodźa z kwotami rozrisać. Reforma migraciskeho systema dyrbi być wuslědk prócowanja wšěch statow zhromadźenstwa.
Po tym zo bě so kruhej premierow V4 awstriski zwjazkowy kancler Sebastian Kurz přidružił, su prašenja energetiki hłowny předmjet jednanjow byli. W tym nastupanju mjez krajemi V4 a Awstriskej njeje konsensa. Čěska, Słowakska a Madźarska spěchuja jadrowu energiju, Awstriska sadźa porno tomu na přirodne a wobnowjomne žórła. Kurz na nowinarskej konferency praji: „Awstriskej je wažne pjenjezy z europskich fondsow njewužiwać za jadrowu energiju, ale za wobnowjomne žórła.“
Praha (dpa/SN). Wyši měšćanosta Prahi a čłon strony Piratow Zdeněk Hřib přiwobroća so Taiwanej. Metropola nad Wołtawu je po wupowědźenju měšćanskeho partnerstwa mjez Pekingom a Prahu nowe partnerske zrěčenje z taiwanskej stolicu Taipeh nastorčiła. „Rozsud mjez tym, štož je prawe, a tym, štož je jednore, je w prěnim rjedźe moraliski rozsud“, rjekny 38lětny Hřib nowinarjam.
Wobě stolicy, Taipeh a Praha, chcetej nětko we wobłukach kultury, kubłanja a turizma kaž tež na polu digitalnych projektow k wuwiću městow wušo hromadźe dźěłać. Peking bě partnerske zrěčenje z čěskej stolicu z lěta 2016 loni w oktobru wupowědźił. Pozadk běchu žadanja na nowe nawodnistwo Prahi, wotrězk partnerskeho zrěčenja nastupajo jednotu Chiny šmórnyć. China wobhladuje Taiwan jako wotpadnjenu prowincu a dale jako dźěl Chiny.
Waršawa (PŽ/K/SN). Pólska stolica je sobotu „ćichi pochod tysacow talarow“ dožiwiła, přewjedźeny wot sudnikow kraja za njewotwisnosć justicy před wobmjezowacymi ju naprawami knježerstwa strony Prawo a sprawnosć. Na prěnim tajkim zarjadowanju wobdźěli so wjace hač tysac sudnikow kaž tež prawiznikow a k tomu tójšto solidarnych sudnikow z europskich statow. Wot Najwyšeho sudnistwa ćehnjechu woni k sejmej z chorhojemi Pólskeje a EU. Na transparentach zwuraznjachu hesła „Prawo na njewotwisnosć“ a „Prawo na Europu“.
„Praktisce su tu zastupnicy wšěch sudnistwow z předsydku Najwyšeho sudnistwa Małgorzatu Gersdorf na čole“, cituje Gazeta Wyborcza protestowacych witaceho zarjadowarja. „Sym w talaru, dokelž njejsym priwatnje přijěł. Sym tu słužbnje z přisahu sudnika, hajić wustawu, prawo a prawa wobydlerjow“, rjekny jedyn z wobdźělnikow nowinarjam. „Před měsacami hišće njeběchmy sej předstajić móhli, zo raz w talaru na dróhu póńdźemy“, wón doda.
Waršawa (RD/SN). Wot spočatka noweho lěta Pólska njedźelne předawanje dale a bóle wobmjezuje. Tutón měsac smědźa wobchody jeničce 26. januara wotewrjene měć, po tym hakle zaso njedźelu do jutrow. Cyłkownje smědźa wone lětsa jenož hišće sydom razow njedźelu wočinjene być, podobnje kaž w Němskej. Tole postaja zakoń, kotryž hižo wot lońšeho we wjacorych krokach płaći. Pólska bě dotal z wida kupcow paradiz, w kotrymž su tež njedźelu hač do 20 hodź. nakupować móhli. To wšak je so mjeztym změniło.
DOMJACNOSĆE Čěskeje su w lěće 2018 šwarny „fenk“ wudali – kóžda na wosobu přerěznje 149 162 krónow (něhdźe 5 850 eurow). Za njezbytne wudawki – financne srědki za cyrobizny, bydlenje, strowotu, za wobdźělenje na wobchadźe, dowol a zdźěłowanje – su wone předloni 3,4 procenty wjace pjenjez nałožili.
Wotpowědne daty je Čěski statistiski zarjad kónc minjeneho lěta w medijach publikował. Najwjace pjenjez ze swójbneho etata spóžěrachu wudawki za bydlenje, wučinjace cyłych 25 procentow. Porno lětu do toho zwyšichu so wone wo 3,17 proc., konkretnje na 34 332 krónow přerěznje na wosobu. Na druhim městnje z podźělom 20 proc. steja wudawki za cyrobizny a njealkoholiske napoje. Za jedne kaž tamne trjebachu domjacnosće přerěznje 28 940 krónow porno 28 222 krónam w lěće 2017.
Druha stronka medalje je, zo su domjacnosće pola bankow abo drustwowych lutowarnjow z přibližnje 1,8 bilionami krónow (něhdźe 706 miliardow eurow) zadołžene. Najčasćišo bjeru ludźo kredity za to, wobnowić abo wuhotować swoje bydlenja. Požčonki za to wučinjeja přisamom tři štwórćiny wšeho dołha.
Waršawa. Pólski prezident Andrzej Duda njepojědźe na swjatočnosće wopominanja holocausta, kotrež budu 23. januara w israelskim židowskim wopomnišću Yad Vashem. Najebać wjacore diplomatiske interwencije njeje Pólska žanu pozitiwnu reakciju na swoje žadanje dóstała, zo měł jeje prezident tam porěčeć. „Njewidźu žanu přičinu, čehodla smědźa nawodźa Ruskeje, Němskeje a Francoskeje kaž tež zastupnicy Wulkeje Britaniskeje a USA na tajkim městnje k tajkej składnosći rěčeć, nic pak prezident Pólskeje.“
Andrzej Duda skedźbnja na to, zo je Pólska kraj, z kotrehož najwjace woporow holocausta pochadźa – tři miliony Židow. Zo pólskemu prezidentej zadźěwaja, wo tutych woporach rěčeć, „je dyr přećiwo zajimam Pólskeje a přećiwo tym, kotřiž su swoje žiwjenje woprowali, zo bychu Židam pomhali. Je to předewšěm sfalšowanje historiskeje wěrnosće.“
Praha (ČŽ/K/SN). Towarstwo Milion chvilek pro demokracii připowědźa nowu žołmu protestow, kotruž mjenuje „stafetu za demokratiju“. Wot kónca februara předwidźi wone we wšěch 13 wobwodnych stolicach a naposledk w Praze přewjesć protestne diskusijne akcije, tydźeń po tydźenju stajnje něhdźe druhdźe.
Z wotmyslenymi diskusijemi maja so wažne problemy – tež lokalneho razu – wobswětlić. A dźiwajo na to, zo so po měnjenju mjenowaneho towarstwa konflikt zajimow ministerskeho prezidenta Andreja Babiša skerje pohłubša, wostanje žadanje za jeho wotstupom dale na dnjowym porjedźe.
Hač do junija lěta 2021 chce Milion chwilow tajku towaršnostnu atmosferu docpěć, zo demokratiske strony parlamentne wólby dobudu, zwurazni na nowinarskej konferency předsyda towarstwa Mikuláš Minař. W tym zwisku wón rjekny, „hač do toho přejězdźimy cyłu republiku prěki a podłu. Hišće bóle hač wo rezignaciju Andreja Babiša póńdźe nam wo přichod našeho kraja po Babišu.“ Loni bě wone towarstwo w Praze dwě najwjetšej demonstraciji po nowembru 1989 organizowało, a na kóždej z njeju zhromadźi so něhdźe 250 000 ludźi.