W Sulšečanskej pěstowarni „Dom palčikow“ je lětsa braška Tom ptaču hosćinu nawjedował. Njewjesta Lena a jeje nawoženja Luca běštaj kwasny por.
Foto: Christiane Noack
„Uhu, što sym słyšała“ a mnohe dalše ptačatka swjećichu w „Chróšćan kołću“ lětuši ptači kwas. Hačrunjež su časy měnjawe, hawron ze sroku kwasuje.
Ale kak je k tomu dóšło? Tak hotowachu so wosebje dźěći krušwiny, ale tež wšitcy druzy spočatk januara na ptači kwas. Štó ma njewjesta być? A rjenje bě widźeć, kak so wosebje holcy wjeselachu, na pisane fale, na narodnu drastu. Přihot w kołću; spěwać wo ptačkach a nawuknyć hrónčka, kiž ptači kwas wopisuja. Kwasna rejka njesmědźeše pobrachować.
Čim bóle so dźeń ptačeho kwasa bližeše, ćim njesćerpniše běchu tež dźěći. Hołk a tołk kaž w prawym kołću, hdźež so z pilnymi pčołkami jenož tak mjerwi. Rano mějachu hotowańče tuž ruce połnej dźěła. A tak buchu z holcow njewjesta, słónce a kwasni hosćo, wězo w krasnych šórcuchach a pisanych falach. Tež hólcy běchu swjedźensku drastu zwoblěkani. Nawoženja měješe samo kwěćel za swoju njewjestu.
Skónčnje wotewza nawoženja swoju njewjestu a poda so na wulku kwasnu pěstowarsku hosćinu.
Kóždolětnje přiwabja Wrócław syły turistow. „Kwětka Europy“, kaž bě britisko-pólski historikar Norman Davies město mjenował, ma cyle wosebite stawizny. Slědy měnjateje so narodnosće a kulturneje mnohotnosće su hač do dźensnišeho spóznajomne. W lěće 2016 bě metropola nad Wódru kulturna stolica Europy, z čimž je wona hišće bóle na so skedźbniła.
Zežiwić swětowu ludnosć wostawa dale wulki problem. Na jednym boku ludźo hłód tradaja, druhdźe maja nadprodukciju tworow, kotrež samo zaso niča. Za rosćacu potrjebu mjasa trjebaja dešćikowe lěsy. A producenća zežiwidłow w chudšich krajach dóstawaja za swoje dźěło jenož mało pjenjez. Na dobro zwěrjatow so přemało dźiwa – transporty skotu přez tysacy kilometry kaž tež čwělowace dźerženje skotu, předewšěm w chlěwach, su za to přikład.
Jako přećiwne hibanje załožichu organizaciju Slowfood, kotraž skutkuje po cyłym swěće. We wobłuku Slowfood-Němska bu w lěće 2010 tež regionalna skupina Slowfood-Łužica wutworjena, a jej tuchwilu połsta ludźi přisłuša. Nimo toho dóstawaja čłonojo pomoc šěsć podpěraćelow. Regionalna skupina zaso podpěruje wšelake iniciatiwy, kotrež maja samsne abo podobne zajimy – starać so wo dobru, čistu a fairnu jědź.
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (35)
Před połdra lětstotkom bydleše w Drěwcach, dźensnišim wjesnym dźělu gmejny Łaz, něšto wjac hač 200 ludźi, mjez nimi jeničce dwaj Němcaj, kaž bě Arnošt Muka zwěsćił. Po Arnošće Černiku wučinješe tam 70 lět pozdźišo serbski podźěl přeco hišće 90 procentow. Mjeztym je so dalše sydom lětdźesatkow minyło, a mjez tučasnje třomi serbšćinu rěčacymi je 74lětny Günter Wjenk najmłódši.
W oktobrje 1947 rodźeny bu we Łazowskej wosadnej cyrkwi křćeny a měješe tam tež swoju konfirmaciju. Dokelž njebě so na młodźinskej swjećbje wobdźělił, su jemu znjemóžnili na wyšu šulu hić. Tak chodźeše hač do 10. lětnika we Łazu do šule, hdźež je hakle porjadnje němčinu rěčeć nawuknył. Po wuspěšnym złoženju pruwowanja srjedźneje zrałosće 1966 nawukny wón powołanje elektrikarja w Hórnikečanskej briketowni. Po winowatostnej słužbje w armeji studowaše w Złym Komorowje, a jako inženjer za elektriske připrawy dźěłaše hač do rentnarskeje staroby we Łazu a Bjerwałdźe w techniskim běrowje.
Budyski Serbski muzej ma wot lońšeho lěća centralny skład. Zwonkastejacemu zdadźa so to być rumnosće z hač pod wjerch znošenymi bjezkónčnymi bohatstwami. Ale kak serbscy muzejownicy wšitke zezběrane objekty tam docyła składuja, a kak su spytali swědčenja zašłosće přichodnym generacijam zachować? Prašenje to, kotrež wabi sej wony magacin na Lubijskej raz wobhladać.
Přehladka „5x Němska po wšěm swěće“ je fotowa wustajeńca Hamburgskeho fotografa Jörga Müllera, kotraž nasta w kooperaciji z Mnichowskim Goethowym institutom a Serbskim muzejom w Budyšinje. Wot srjedź januara móža sej ju wopytowarjo zaso w Serbskim muzeju na Budyskim hrodźe wobhladać. Wšako ma muzej swoje durje wot 18. januara zaso wotewrjene. Hladajo na dotalne zawrjenje koronapandemije dla, su wustajeńcu hač do 24. apryla podlěšili.
Perspektiwu tež raz změnić
Jörg Müller narodźi so 1966 w Kölnje. W Dortmundźe studowaše wizuelnu komunikaciju a fotowy design. W běhu swojeje fotografiskeje karjery móžeše wón najwšelakoriše hóstne přinoški zwoprawdźić. Tak je mjez druhim za wulke němske časopisy kaž Der Spiegel, Stern, Geo abo tež National Geographic skutkował. Zas a zaso wabja dźensa w Hamburgu bydlaceho temy z mjezykulturnym pozadkom.