Łužiscy wobhospodarjerjo hatow ze zymu žane wulke starosće nimaja
Kóžde lěto so ludźo prašeja, kak łužiske ryby předewšěm zymu a zmjerzki přetraja. Přičina to, so raz pola nazhonitych rybarjow zawoda w Chrjebi wobhonić. A kaž bě wottam słyšeć, nimaja dotal žane wulke starosće, byrnjež dźěła dosć měli.
Chrjebjanski rybarski zawod tzwr wobhospodarja nimo mnohich łužiskich hatow wosebitu plahowansku připrawu za karpy na Čornopumpskim industrijnišću. Nazymu sadźeja tam rybički do připrawy, w meji wusadźeja je do hatow w regionje. To su ryby hižo wokoło 500 gramow ćežke. Tuchwilu waža wone něhdźe połojcu. W 22 stopnjow ćopłej wodźe ze susodneje milinarnje předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) so ryby wězo přewšo derje čuja. Z tej metodu karpy plahować zalutuje Chrjebjanski zawod jedne cyłe lěto plahowanskeho časa. Wšědnje tam karpy picuja, za čož maja awtomatisku připrawu, kotraž šěsnaće króć wob dźeń picu do wody sypa. To je kóždu połnu hodźinu, jenož w nocy knježi měr. W kóždym ze štyrjoch wulkich basenkow je w zymje nimale 50 000 rybičkow. W třoch mjeńšich plahuja 2 000 karpow.
Serbsku wučbu wuhódnoćili
Choćebuz (SN). Rada za serbske naležnosće Braniborskeje je na swojim wčerawšim posedźenju w Choćebuzu aktualnu statistiku k serbskej wučbje w Braniborskej wuhódnoćiła. Cyłkownje 1 158 šulerkow a šulerjow wuknje tučasnje delnjoserbšćinu w zakładnej šuli, kaž na posedźenju informowachu. We Witaj-programje je to 341 dźěći. Hladajo do přichoda liča ze snadnje stupacej ličbu.
Jedyn z problemow přiwšěm je, zo trjebaja znajmjeńša pjeć zajimcow, chcedźa-li wučbu serbšćiny na kromje serbskeho sydlenskeho ruma poskićeć. Michael Koch, zastupnik šulskeho zarjada, najebać to podšmórny, zo namakaja za kóždeho móžnosć, kiž chce serbsku rěč nawuknyć.
Nimale kóždy druhi ma onlinowe girokonto
Budyska wokrjesna lutowarnja je lěto 2017 ze stabilnym zawodnym wuslědkom zakónčiła. Zamóženje klientow je znowa přiběrało. Wobjim přizwolenych nowych kreditow je drje hranicu 100 milionow eurow překročił, zwosta pak wo šesćinu pod sumu předlěta.
Budyšin (SN/at). Lěto 2017 je klientam Budyskeje wokrjesneje lutowarnje w juliju ze zawjedźenjom nowych modelow za girokonto wyše popłatki přinjesło. Z přidatnymi dochodami zamó komunalny kreditny institut woteběrace wunoški trajaceje doby niskeje danje dla wurunać. 1 500 girokontow bu na to wotzjewjenych, kaž předstejićel Dirk Albers wčera na bilancowej nowinarskej rozmołwje informowaše. „Běchu to ludźo, kiž hižo w regionje njebydla, abo tajcy, kotřiž su wjacore konta do jednoho zwjedli. Běchmy na to nastajeni“, Albers wuzběhny. Aktualnje dohladuje lutowarnja 90 300 girokontow. Z priwatnych je 42 procentow onlinowe konto. Před dźesać lětami bě to 26 procentow.
Zapołoženki klientow su loni wo 16 milionow na 1,472 miliardow eurow rozrostli. Wo 15 milionow eurow přiběrało je zamóženje w hódnotowych papjerach.
Na wsy a za wsu – ratarstwo ma čłowjeka a wobswět škitać
Ma to aktualny a chutny zaměr, wo čimž su akterojo zetkanja na Njebjelčanskim gmejnskim zarjedźe spočatk lěta rěčeli. Hižo zestawa wobdźělnikow pokazowaše na powšitkowny a wulki zajim temy, wo kotruž so jednaše.
Pozadk a nastork zetkanja zjima Njebjelčanski wjesnjanosta a iniciator Tomaš Čornak (CDU) takle: „Intensiwne ratarstwo je we wěstej formje swoje hranicy docpěło. Konsumenća su dźeń a bóle na to wusměrjeni so strowje, wědomje a přirodnje zežiwić a zastarać. To njemóže ratarstwo po dotal zwučenej produkciji hižo połnje zaručić. Tohodla maja so nowe a do přichoda pokazowace wašnja ratarjenja nańć a nałožować, zaručace wědome zežiwjenje ludnosće runje tak kaž škit wobswěta a wědome wužiwanje resursow.“
Kaž Čornak wuzběhny, jewja so w ludnosći dźeń a wjetše žadanja, zo ma so w ratarstwje mjenje chemikalijow a pomocnych srědkow zasadźeć. Sensibilizowani z mnohich padow negatiwnych wuskutkow glyfozata chcedźa starosćiwi přetrjebarjo, ale wosebje tež wjesna ludnosć, zo so ratarstwo tak organizuje, kotrež škita čłowjeka a wobswět.
Wutwar A 4 njeje jenička móžnosć
Budyšin (SN/bn). Dróhu a kolije njeměli jako konkurentow, ale wudospołnjacej so komponenće wobchada wobhladować. To bě namjet Ulricha Mölki, projektneho nawody Němskeje železnicy a zamołwiteho za čaru Hórnikecy–Hórka. Na wčerawšej, wot frakcije Zwjazka 90/Zelenych w Sakskim krajnym sejmje zarjadowanej zjawnej diskusiji w Budyskim Kamjentnym domje rozjima Mölke w swojim přednošku aktualny staw wutwara tak mjenowaneje „delnjošleskeje magistrale“ mjez braniborskim Falkenbergom a pólskim Wrócławjom jako dźěl paneuropskeho železniskeho koridora. Centralna tema wječora pak bě, kak hodźało so dalšemu zatykanju awtodróhi A 4 zadźěwać. „Po wotewrjenju čary kónc lěta ličimy wšědnje z něhdźe 20 ćahami, kotrež móhli mnóstwo nakładnych awtow signifikantnje pomjeńšić. Kapacita čary wšak dowola hač do 180 ćahow na dźeń“, rěčnik rozłoži.
Elektrifikacija nuznje trěbna
Serbski zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) žada sej spěšnišu elektrifikaciju němskeje železnicy a nadźija so na wutwar čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom.
Budyšin (SN/MiR). Wjacore lěta hižo prócuja so Marko Šiman a wšelacy jeho hornjołužiscy kolegojo wo elektrifikaciju železniskeje čary Drježdźany–Zhorjelc. Dotal pak njemějachu jich ambicije wočakowany wuspěch. Marko Šiman so nadźija, zo, kaž w koaliciskim zrěčenju CDU/CSU a SPD zapisane, so wutwar bórze zahaji. Koaliciske zrěčenje wupokazuje tuchwilu elektrifikaciju 70 procentow wšitkich železniskich čarow hač do lěta 2025. Čarje Drježdźany–Zhorjelc a Zhorjelc–Choćebuz pak drje hač do toho hotowej njebudźetej. Marko Šiman měni: „Po tuchwilnych trochowanjach móhło financowanje elektrifikacije jeničce čary Zhorjelc–Drježdźany 240 milionow eurow płaćić. Hladajo na wužitk je suma přiměrjena.“ Wona pak ma so po přeću Šimana zwyšić wotpowědnje wuměnjenjam, kotrež čara skići. Podłu čary Zhorjelc–Drježdźany je wo wjele wjace twarow zapřijatych hač na přikład při čarje Zhorjelc–Choćebuz.
Wuspěch pohonja do dalšeho dźěła
Zwjeselacemu rozrostej ličby hosći a přenocowanjow w Hornjej Łužicy steji dalša trěbna próca wo powabliwe turistiske poskitki napřećo. Njeje potajkim chwile ruce do klina złožić.
Budyšin (SN/at). Turistikarjo w Sakskej wjesela so nad nowym wopytowarskim rekordom. 7,86 milionow hosći z tu- a wukraja su loni zličili. To wozjewi Sakski krajny statistiski zarjad wčera w Kamjencu. Ličba hosći je najwjetša wot lěta 1992, jako započachu statistiku wjesć.
K dobremu wuslědkej kraja je tež Hornja Łužica přinošowała, byrnjež ta tróšku pod ratami rozrosta w kraju wostała. Wuwiće, kotrež bě hižo kónc lěta wotwidźomne, su Kamjenscy statistikarjo oficialnje wobkrućili, zdźěla Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO). Přichad hosći a přenocowanja su loni tak přiběrali, zo zwěsća branša zaso přirost. W MGO rěča tohodla „wo ryzy kwantitatiwnje dotal najlěpšim wuslědku“ za region Hornja Łužica.
Steja cyle prědku
Lubin (SN). We wokrjesu Dubja-Błóta wobhospodarja 69 zawodow 22 700 hektarow po ekologiskich zasadach. 30 procentow cyłkowneje ratarskeje płoniny tam ekologisce wužiwaja. Tak je sej wokrjes nastupajo ekoratarjenje w Němskej cyle prědnje městno zawěsćił, kaž krajnoradny zarjad w Lubinje pisa.
Braniborska koncentruje ekoratarjenje w 15 wulkoškitnych kónčinach, jedne z nich su Błóta. Při mnohich biokulturach docpěwaja plahowarjo wunoški, wučinjace połojcu konwencionelneho ratarjenja. We wokrjesu Dubja-Błóta běchu lońše biožně při něhdźe 40 procentach konwencionelneho razu. Runje tak wobsadźi wokrjes z nimale 54 procentami ratarskeje płoniny načolne městno w Němskej nastupajo agrarne wobswětowe naprawy.
Na hosći so nastajić
Personal w hladarnjach trěbny
Maltezojo we Wojerecach zmóžnjeja zajimcam nawrót na dźěłowe wiki
Wojerecy (SN/JaW). Maltezojo we Wojerecach skića dźěłopytacym a přidružnikam wuběrnu móžnosć, na dźěłowe wiki so nawróćić. Hižo dlěši čas poskićeja zajimcam z wukubłanjom na asistenta za chorobne hladanje, na polu hladanja chorych a starych skutkować.
