Na štwórtu namołwu spěchowanskeje periody 2014–2020 programa Leader Hornjołužiska hola a haty bu dwaceći projektow z najwšelakorišich wobłukow zapodatych. Na wčerawšim posedźenju sobustawow w Rakecach su wo přizwolenju spěchowanskich srědkow wuradźowali a projekty wuzwolili.

Rakecy (SN/BŠe). Zelenu swěcu za projekt dóstanje na přikład priwatny inwestor, kiž wotpohladuje w Malešecach přetwarić dom, hdźež matej so lěkarska praksa a fyzioterapija zarjadować. Kaž wuradźowanski gremij wčera pohódnoći, zaruči projekt přichodnje zastaranje ludnosće na wsach. „W bjezbarjernym domje budźe tež lift zatwarjeny“, wujasni Rudolf Rychtar z regionalneho managementa Leader. Lokalna akciska skupina, kotrejž předsyduje Marko Kowar, je wčera rozsudźiła, předewzaće z 200 000 eurami spěchować. Na ležownosći w Malešecach chce inwestor bjezbarjerne prózdninske bydlenja twarić, za čož dóstanje 85 500 eurow. Za wohnjoškitne naprawy Klukšanskeje pěstowarnje přizwoli gremij spěchowanske srědki 90 000 eurow.

Budyšin (SN/BŠe). Zhromadnje znamjo sadźić a přećiwo wjelčemu managementej protestować rěkaše w namołwje hibanja Wjesna ludnosć k dźensnišej demonstraciji na Budyskich Žitnych wikach. A mnozy su namołwu sćěhowali.

We Łužicy je wobstatk wjelkow najhusćiši. Nihdźe na swěće njeje telko wjelkow a ludźi na kwadratny kilometer. Drohe a čas rubjace naprawy su trěbne, zo móhli skót škitać. Kaž so zašłe tydźenje pokaza, pak tež wone hižo přeco njedosahaja. „Njemóžemy dlěje přihladować, kak dale a wjac skotu hinje. Mnozy jón hižo njeplahuja, dokelž so wjelkow dla boja“, zwurazni organizatorka zarjadowanja Carola Tuschmo. Tohodla je trjeba, škitny status wjelka pomjeńšić.

„Pytać wěste metody škita. Wuwostanje-li wuspěch, zwěrjo wotstronić“, rěka w tabulce 3 na stronje 52 sakskeho plana wo wjelčim managemenće. Runje to měnjachu demonstranća dźensa w Budyšinje ze swojim žadanjom, plan wo wjelčim managemenće dodźeržeć. Plahowarjo wowcow su swoje skoćata najebać škitne naprawy přeco zaso na wjelka zhubili. Tež Budyskemu krajnemu radźe Michaelej Harigej so zda, zo su wuměnjenja za opciju „zwěrjo wotstronić“ spjelnjene. Ličba wjelkow we po přestrjeni wobmjezowanej Łužicy spochi přiběra. Mjez nimi su „problemowe wjelki“. Tajke morić njerěka, zo so škitny status wjelka do prašenja staji. Wowcy na pastwje su aktiwny element hladanja krajiny. Je dźiwne wot plahowarja wočakować, zo zas a zaso płoty wuporjedźa a sej nowy skót kupuje, dokelž stat jemu škodu zaruna. Druhdy je tuž „poslednja opcija“ trěbna. Axel Arlt

Bohate wobdźělenje na wčerawšej dźěłarničce přichoda swědči wo wulkim zajimje ludnosće za to, štož so w tudyšim biosferowym rezerwaće stawa.

Stróža (JK/SN). W biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty dźěłaja tuchwilu na nowym wobłukowym koncepće, do kotrehož maja so zaměr, ćežišća a nadawki dźěła přichodnych lět zakótwić. Zo njebychu jeničce fachowcy na za cyły region wažnym koncepće dźěłali, přewjedźechu wčera w Stróžanskim Domje tysac hatow dźěłarničku přichoda. Na njej wobdźěli so nimale 50 wosobow, a to zastupjerjo komunalneje politiki, hospodarstwa a turizma kaž tež škitarjo a lubowarjo přirody, ale tež wobydlerjo wsow biosferoweho rezerwata.

Po zawodnych słowach nawody zarjadnistwa rezerwata Torstena Rocha, kotryž zwurazni swoje spokojenje nad tak wulkim zajimom a kotryž skedźbni na to, zo je trjeba, měć wobłukowy koncept, zwoprawdźić nadawki přirodo­škita a zdobom zachować bytostne kajkosće jónkrótneje krajiny w Hornjej Łužicy­.