Přirost informatiki nad Sprjewju
Budyšin (SN/JK). Před historiskej kulisu stareho města přewjedźechu dźensa dopołdnja při Budyskej Schliebenowej prěni zaryw za nowotwar předewzaća itelligence AG. Hač do kónca přichodneho lěta ma tu nastać wysoko efektiwny ličenski centrum, kotryž dalše posłužbowe nadawki za software produkowacu firmu SAP a jeje partnerow přewozmje. Je to zdobom třeće stejnišćo předewzaća w Budyšinje. Nimo sydła na Wjelećanskej ma itelligence AG wotnožku na přemysłownišću Słona Boršć.
Tež dorost za rezerwat zajimować
Stróža (SN/JK). Komisariski nawoda bio sferoweho rezerwata Horjołužiska hola a haty Bernd Dankert rozprawješe dźensa wo nowostkach a dźěłowych wuslědkach we wobłukomaj planowanje wobswěta a wobswětowe kubłanje. „Z dopóznaćow dotalneje dźěławosće tworimy zakład periodiskeho planowanja přichodnych dźesać lět“, zjima Dankert zaměr naslědnych informacijow.
Wotrjadnik lěsnistwa w biosferowym rezerwaće Frank Wagner rozłoži zaměry a metodu tuchwilneje lěsneje inwentury. Wona ma wjesć k dopóznaćam wo stawje a kajkosćach lěsa w biosferowym rezerwaće, hdźež staraja so wo cyłkownje 16 000 hektarow płoniny. Při tym zwěsćeja powšitkowne kajkosće štomow, jich wobstatk po družinach a móžne škody.
Minjeny tydźeń přewjedźechu zastupjerjo narodneho komiteja UNESCO turnusowu ewaluaciju biosferoweho rezerwata. Čłonojo komisije su so za to w rezerwaće z ratarjemi, rybarjemi, zamołwitymi za lěsy kaž tež ze zastupjerjemi komunow a wobydlerjemi rozmołwjeli.
Greenpeace: Smy wuzamknjeni
Stockholm/Choćebuz (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Greenpeace je po swójskim wozjewjenju z poskićowarskeho jednanja wokoło předanje łužiskeje brunicoweje sparty Vattenfalla wuzamknjena. Wozjewiła bě to za předań zamołwita banka Citigroup, kaž šwedska krajna organizatorka wčera zdźěli. Přičina po informaciji wobswětowych aktiwistow je, zo nima Greenpeace Nordic wotpohlad, jako poskićer wustupować.
Organizacija Greenpeace faworizuje załožbowy model, za kotryž ma jej koncern Vattenfall startowy kapital přewostajić. „Z modelom załožby mamy realistisku móžnosć, dalšim ekologiskim škodam a socialnym problemam zadźěwać, wšako móhli dołhodobnu strukturnu změnu nastorčić“, rjekny managerka Greenpeace Annika Jacobson wčera nowinarjam. Zmilinjenje brunicy we Łužicy měło so potom najpozdźišo hač do lěta 2030 zakónčić. Zdobom ma so tomu zadźěwać, zo do toho dalše jamy w Braniborskej a Sakskej wotkryja. Vattenfall chce łužisku brunicowu wotnožku předać.
Nětko rozsudźić
Budyšin (SN). Dźensa zahaja wothłosowanje wo najwoblubowanišim hosćencu Hornjeje Łužicy, informuje firma Agentur 1 weiter. Lubowarjo łužiskeje gastronomije a přiwisnicy dobreje jědźe móža pak w interneće pod www.oberlausitz-app.de pak z pomocu mobilneho telefona na Oberlausitz-app wothłosować, kotry hosćenc, baru abo kofejownju najradšo wopytuja. Wothłosować smědźa hač do 2. januara. Z wosebje za wubědźowanje wuwitym systemom wothłosowanja je wobšudnistwo a wjac hač jedyn hłós na wothłosowarja wuzamknjene.
Pytanje za najwoblubowanišej gastronomiskej městnosću přewjedźe so w kooperaciji mjez Oberlausitz-app a sakskim zwjazkom hotelow a hosćencow (Dehoga) lětsa druhi razej. Dobyćerjo smědźa so jedne lěto najwoblubowaniši hosćenc Hornjeje Łužicy mjenować. Nimo toho budźe so za nje cyłe lěto na Oberlausitz-app wabić. Dalše dwanaće hosćencow chcedźa wosebje wobšěrnje jako pokiw měsaca na app předstajić. Informacije k wubědźowanju a wothłosowanju dóstanjeće pod www.oberlausitz-app.de abo přez app Oberlausitz.
Zajim dale rosće
Drježdźany (SN). Dźeń a wjace wukubłanskich zrěčenjow w rjemjeslniskich powołanjach zwěsća Drježdźanska rjemjeslniska komora. Kaž wona w zdźělence piše je wot spočatka lěta 1 939 wučomnikow we wuchodnej Sakskej wukubłanske zrěčenje podpisało. To je 38 wjac hač loni w samsnym času.
Hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory dr. Andreas Brzezinski chwali sej tendencu ze słowami: „Wuwiće je pozitiwne za wuchodosakske rjemjesło. Tema zdobywanja dorosta zaběra pola nas wažnu centralnu rólu. Wulce mje spokoja, zo mamy třeće lěto za sobu dale a wjace wukubłanskich zrěčenjow w rjemjeslniskich powołanjach.“
K najwoblubowanišim powołanjam słušeja tuchwilu mechatronikar za jězdźidła (262 wučomnikow), frizer (174) a elektronikar (136).
Najwjace zrěčenjow bu w Drježdźanach ze 635 młodostnymi (z toho 214 holcow) wotzamknjenych. Slědujetej wokrjes Budyšin ze 427 (104 holcy) a wokrjes Mišno, hdźež je 309 (87 holcow) wučomnikow wukubłanske zrěčenje w rjemjeslniskim zawodźe podpisało.
Mała ćišćernja jeho žiwjenski skutk była
Myslu-li na Alojsa Deja, mam před sobu wobraz skromneho, w swojej profesiji nade wšo wobhonjeneho a za swój narod zasadźaceho so Serba. Jako je wón w awgusće 1992 w Njeswačidle hromadźe z ćišćerskim mištrom Johannesom Lißnerom swójsku ćišćernju DELANY wotewrěł, měješe wjace hač połojcu powołanskeho žiwjenja hižo za sobu.
Gutenbergowe rjemjesło bě 30. awgusta 1940 w Radworju rodźeneho fascinowało, tuž nawukny wón w tehdyšej ćišćerni Domowiny Nowa Doba powołanje pismikistajerja. Wot meje 1964 dźěłaše w tamnišej mašinowej sadźbje, hdźež měješe tež manuskripty serbskeho dźenika stajeć. Stajnje wědylačny młody muž so najebać swójbu ze synomaj – Bjarnatom a Šćěpanom – dale kwalifikowaše. Z mašinostajerja sta so najprjedy technologa. Dalokostudij w Lipsku wotzamkny wón jako inženjer za polygrafisku techniku a bu 1981 za techniskeho nawodu ćišćernje powołany.
LEX 2015 młodej maćeri spožčili
Wojerecy (SN/JK). Organizatorojo wubědźowanja wo myto załožerjam eksistency Lex 2015 sčinichu wozjewjenje dobyćerja wčera wječor we Wojerowskej Łužiskej hali k napjatemu zarjadowanju. Na dobyćerja čakać je so wudaniło. Młoda Choćebuska mać Madlien Ernst je ze swojim konceptom „Pieni. – Moda za móličkich“, zhotowjenje přijomneje a praktiskeje drasćički za dočasnje narodźene dźěći, dobyła lětuše myto hospodarskeje iniciatiwy Łužicy (WiL). W swojej lawdaciji wuzběhny předsyda WiL Michael von Bronk angažement młodeje žony a jeje prócowanje, zesamostatnić so z ideju, kotraž ma bjezdwěla perspektiwu. Ideju zhotowić wosebitu drastu za dźěćatka, zrodźi dobyćerka LEX při dočasnym narodźe swojeje dźowki.
Wosebite myto za najlěpši koncept w IT-wobłuku zawěsći sej cyłk CADS & DOCS z Choćebuza. Młodźi mužojo zwičnjeja hižo njewužiwane architektoniske modele w formaće 3D.
Za strowe a wěste zastaranje
Fachowcy CDU nowe směrnicy ratarskeje politiki strony nastajili
Strona CDU je nowe směrnicy nastajiła, z kotrymiž chce zwoprawdźić swoju přichodnu ratarsku politiku. Hłownje chce so zasadźeć za lěpše wuměnjenja plahowanja a dźerženja skotu, za kónc spekulacijow z ratarskej pódu a za to, zo maja plahowarjo skotu dopokazać, zo su kmani, so prawje wo skót starać.
Zwjazkowy fachowy wuběrk CDU bě njedawno zasadny dokument ze směrnicami k ratarskej a zežiwjenskej politice předpołožił. Z njeho wuchadźa, zo ma ratarstwo tež w přichodźe k derjeměću towaršnosće w Němskej bytostnje přinošować. Zakład toho měli być přiměrjene mzdy w ratarskej produkciji a wotpowědne wobłukowe wuměnjenja. Zwjazk a zwjazkowe kraje měli je zhromadnje zaručić.
Wosebite ćežišća přichodneje ratarskeje politiki budu wužiwanje pódy, plahowanje a hladanje skotu kaž tež wěda wo žiwidłach a wo jich zhotowjenju. Tež dopokaz pochada a zhotowjenja žiwidłow ma so dźeń a bóle wujasnjeć.
Hońtwy dale a trěbniše
Wot oktobra hač do januara klinči wone „halali“ tež po łužiskich lěsach. Za hońtwjerjow je so hłowna sezona zahajiła. Při tym je wěstota hajnikow a honjerjow runje tak wažna kaž za wuchodźowarjow.
Nazymu a w zažnej zymje wotměwaja so hibanske hońtwy, tež honjenske abo tłóčace hońtwy mjenowane. Čerwjene třiróžki z napisom „Hońtwa“ abo „Kedźbu, hońtwjerjo“ skedźbnjeja při dróhach kaž tež při lěsnych a pólnych pućach na hońtwy. Němski hońtwjerski zwjazk prosy wuchodźowarjow, sportowcow, jěcharjow a přećelow přirody, tele znamješka wobkedźbować. Tež na powjaz přiwjazane banćiki abo lapki móhli pokazka na blisku hońtwu być.
Na wěstotu při hońtwach kładu při wukubłanju a w praksy wulku wažnosć.
Při hibanskich hońtwach ćahnu honjerjo z psami pomału po lěsach. Přez nastawacu haru spłóša woni sorny, dźiwje swinje a dalšu dźiwinu a honja (tłóča) ju pomału, ale wobstajnje do směra třělcow. Tak móža tući starobu, splah a konstituciju dźiwiny derje spóznać a wutřěl wěsće wusměrić.
Zymska lipa – štom lěta 2016
Załožba Štom lěta je w Berlinje wuzwoliła zymsku lipu (tilia cordata) za štom lěta 2016. Załožba hódnoći tutu družinu jako štom z najwjetšej wšelakorosću wužiwanja, z najwyšim připóznaćom a najwjetšim wuznamom za mytologiju. Direktor załožby dr. Silvius Wodarz wopodstatni rozsud ze słowami: „Njeje žanoho druheho štoma, kotryž je wušo z lubosću čłowjeka zwjazany hač lipa. Hižo to je drohoćinka. Lipa je najčasćiši štom Němskeje a srjedźneje Europy.“ Wona je wosebje požadana jako štom za města. Njestaja žane wulke žadanja na pódu a městnosć, je rezistentna napřećo chorosćam a docpěwa starobu hač do 1 000 lět. Wosebje pčołarjo waža sej lipu jeje pózdnjeho kćenja a dobreho wunoška dla.
Lipa je znamjo mandźelskeje lubosće, dobroćiwosće, hospodliwosće a skromnosće. Tež najčasćiše pomjenowanje hosćencow so na lipu złožuje. Wjace hač tysac němskich hosćencow ma při pomjenowanju poćah k lipje.Jan Kral
