To a tamne (25.08.17)

pjatk, 25. awgusta 2017 spisane wot:

Wosebity dźak dóstachu wohnjowi wobornicy tele dny w južnej Jendźelskej. Woni běchu 18 prosatow před wohenjom wuchowali. Šěsć měsacow pozdźišo překwapi jich burowka z čerstwymi grilowanskimi kołbaskami jednoho z prosatkow, kotrež bu nětko zarězane. Mjeztym zo sej wobornicy dobry słód chwalachu, druzy – předewšěm zastupnicy zwěrinoškitnych organizacijow – zadźerženje burowki raznje kritizuja.

Z falšowanymi pjenjezami płaćiłoj staj studentaj dwaj měsacaj dołho w jednej Mnichowskej barje. W tak mjenowanym darkneće wobstarowaštaj sej za to wopačne 50eurowske bankowki. Zo to tak derje dźe, samo jeju překwapi. Zbožo wšak dołho­ njetraješe. Posłužowarce w klubje Willenlos wobšudnistwo napadny, a wona zawoła policiju. Sudnicy pósłachu 20lětneju do tydźenskeho aresta. Tež falšowarjow policija nětko ma.

Dalši muž zajaty

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:

Rotterdam (dpa/K/SN). Po tym zo běchu wčera rockowy koncert ameriskeje skupiny Allah-Las warnowanja před terorom dla w Rotterdamje wotprajili, je policija w nocy dalšeho muža zajała. 22lětneho su zastojnicy z jeho bydlenja w prowincy Sewjerny Brabant sobu wzali, po tym zo bě policiji hroženje atentata dóšło. Wony w Rotterdamje zajaty šofer transportera z kopicu płunowych blešow je njewinowaty. Monter ze Španiskeje, kiž bě pjany był, mó­žeše wěc z płunowymi blešemi plaw­sibelnje wuswětlić.

Zemja so zesunyła

Bondo (dpa/SN). Po zesunjenju zemje w šwicarskim kantonje Graubünden je wosom ludźi zhubjenych. Pječa su mjez nimi tež Němcy a Awstričenjo. Za čas njezboža běchu woni w kónčinje Val Bondasca po puću. Po trochowanjach su so něhdźe štyri miliony kubiknych metrow zemje, błóta a kamjenjow do doła sypnyli. To sta so direktnje pódla wsy Bondo z něhdźe sto wobydlerjemi, kotruž su ewakuowali. Zranił so w Bondźe nichtó njeje, wšako maja tam za tajke pady alarmowu připrawu.

Wudawki jasnje přiběrali

Zapósłanc zwjazkoweho sejma Thomas Jurk (SPD, zady naprawo), kiž k wólbam 24. septembra znowa nastupi, a kandidatka strony dr. Uta Strewe (srjedźa) staj dźensa redakciju Serbskich Nowin wopytałoj. Šefredaktor Janek Wowčer a jednaćelka Ludoweho nakładnistwa Domowina Marka Maćijowa rozłožištaj jimaj dźěło redakcije. Dale wopytaštaj­ kandidataj mjez druhim Domowinu,­ Serbski institut, rězbarsku dźěłarničku při Miłočanskej skale a Ralbičansku pěstowarnju. Foto: SN/Maćij Bulank

RCW awtorow maćeršćinow počesćił

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:

Budyšin (SN). Rěčny centrum WITAJ je wčera w swojej bibliotece swěrnych awtorow maćeršćinow počesćił. Mjez nimi běchu mjez druhim dr. Jana Šołćina, dr. Anja Pohončowa, Milenka Ertelowa, Alena Dubawina a Kerstin Klingnerowa. Na te wašnje dźakuje so RCW fachowcam, kotřiž zmóžnjeja serbskorěčny wučbny material z wuwaženym wobsahom k rozdźělnym temam pjelnić. „Maćeršćiny maja wosebity wu­znam při posrědkowanju serbšćiny a žadaja sej wjelelětne wutrajne a wěcywustojne fachowe dźěło. Je tuž načasu so awtoram dźakować“, rěka w nowinskej zdźělence.

Spočatk šulskeho lěta bě nowa „Naša maćeršćina 9/10“ w zamołwitosći RCW wušła. Z njej je nowy rjad wučbnicow zakónčeny. Nastorčiła bě zdźěłanje lěta 2007 wučerka Felicitas Kralowa zhromadnje z wučerkomaj serbšćiny Milenku Ertelowej a Katku Bukowej.

Wobaraja so wudobywanju brunicy

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:
Düsseldorf (dpa/K/SN). Porynscy přećiwnicy wudobywanja brunicy přewjeduja tuchwilu najwšelakoriše protestne akcije. Aachenska policija, kotraž je masiwnje zasadźena, připowědźi, zo při překročenjach zakonjow konsekwentnje zakroči. Na tak mjenowanym Porynskim klimowym lěhwje, zarjadowanym blisko hoberskeje brunicoweje jamy Garzweiler, bě so njedźelu na wšěch 1 000 aktiwnych škitarjow klimy wobdźěliło. Tónle kónc tydźenja wočakuja tam maksimum wobdźělnikow. Wobswětowe zwjazki Greenpeace, Zwjazk za wobswět a škit přirody kaž tež Přirodoškitny zwjazk wotmysla njedźelu při brunicowej jamje Hambach wutworić čłowječi rjećaz. Dźensa su wobswětowi aktiwisća blisko wudobywa­nišćow brunicy wjacore pominanske straže nastajili.

Katalonska dale wojuje

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:

Rajoy chce přećiwo zakonjej wo referendumje skoržić

Barcelona (SN/JaW). Katalonska wojuje najebać wulke spřećiwjenje Španiskeje dale wo swoju njewotwisnosć. Poćahi mjez centralnym knježerstwom pod nawodom prezidenta Mariana Rajoyja w Madridźe a w Barcelonje skutkowacym regionalnym katalanskim knježerstwom pod wjednistwom Carlesa Puigdemonta su chětro napjate. Carles Puigdemont je za 1. oktober připowědźił referendum wo njewotwisnosći. To zdźěla Zjawna diplomatiska rada Katalonskeje (Diplocat) w nowinskej zdźělence. Njeje wšak to prěni pospyt něhdźe 7,5 milionow Katalanow, kotřiž sebjewědomje swoju mjeńšinowu rěč katalanšćinu nałožuja, wo njewotwisnosći regiona wothłosować dać.

AfD kritizuje kubłansku politiku

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Rěčnica Alternatiwy za Němsku­ (AfD) za kubłansku politiku w Sakskim krajnym sejmje Andrea Kersten je mać dweju šulskeju dźěsći a tuž derje wě, što so na šulach w swobodnym staće stawa. Mjeztym zo rěči sakska kubłanska­ ministerka Brunhild Kurth (CDU) wo hłubinje, přez kotruž tuchwilu kročimy, ma Kersten połoženje na kubłanišćach za katastrofalne. Wčera přednošowaše wona w Budyskim hosćencu „Lusatia“.­ Tam wěnowaše so předewšěm saněrowanja potrěbnym šulam, přemało wučerjam, přidružnikam, wupadej wučbnych­ hodźin, inkluziji, ćěkancam a politiskemu kubłanju.

Za porjadny twarski staw šulow je mjeztym 34 miliardow eurow trěbnych. Mnohe kubłanišća saněrowanje mjeztym ze spěchowanskich pjenjez finan­cuja, byrnjež komuny za to zamołwite byli. Nastupajo njedostatk wučerjow kritizowaše­ Andrea Kersten njeatraktiwnosć powołanja. Wuknjenske wuměnjenja za dźěći so pohubjeńšeja, hdyž kursy a rjadownje hromadźe kładu.

To a tamne (24.08.17)

štwórtk, 24. awgusta 2017 spisane wot:

Wobraz hoberskeho VW-bullija pyši łuku w šwicarskej wsy Château-d’Œx njedaloko Genfskeho jězora. Z powětra wupadaja awta na dróhach porno bullijej kaž mrowje. Wobraz je 4 200 kwadratnych metrow wulki. Francoz Saype bě jón za VW-festiwal molował, za čož přetrjeba­ 400 litrow barby, kotraž je biologisce wottwarjomna. Po třoch měsacach so wobraz wotsamo zaso zhubi.

Nimale slepa Američanka je 28 dnjow dołho po lěsu błudźiła a za pućom py­tała. Stajnje bě něhdźe dwaj kilometraj wot zjawneje dróhi zdalena, našła pak ju njeje. 25lětnu nańdźechu nahu, wuhłódnjenu a chětro rozdrapanu. Policija tuka na to, zo w jeje padźe drogi wěstu rólu hraja. Mužej, z kotrymajž je žona zhromadnje drogi brała, běštaj wo tym přeswědčenaj, zo staj ju moriłoj.

Serbske zajimy derje zapołožene

srjeda, 23. awgusta 2017 spisane wot:

Z direktnym kandidatom a generalnym sekretarom sakskeje FDP Torstenom Herbstom w rozmołwje

Kandidat FDP za Budyski wólbny wo- krjes 156 k lětušim wólbam zwjazkoweho sejma je Torsten Herbst. Dźensa 43lětny je w Drježdźanach a jendźelskim Liverpoolu diplomowe překupstwo studował. Wón je přistajeny komunikaciskeje poradźowarnje w Drježdźanach, hdźež zdobom bydli. Z FDP je hižo jara dołho zwjazany. Bjezposrědnje po politiskim přewróće bě – hišće jako šuler – młodźinsku organizaciju Liberalnych sobu załožił. Pozdźišo sta so jeje krajny předsyda. Dźensa je Herbst generalny sekretar sakskeje FDP.

Što maće dotal za swoje najwažniše politiske dožiwjenje?

T. Herbst: To bě bjezdwěla zaćah do Sakskeho krajneho sejma po wólbach lěta 2004. To bě wulki wuspěch za saksku FDP, jako bě po dźesać lětach zaso w parlamenće zastupjena. A wězo dyrbju w tym zwisku tež čas přewróta 1989 mjenować. Štóž je podawki časa a wosebje swojoraznu atmosferu w tehdyšej NDR dožiwił, tón ju nihdy njezabudźe.

Što su Wam najwjetše politiske „twarnišća“ we wólbnym wokrjesu?

Trump so zakituje

srjeda, 23. awgusta 2017 spisane wot:

Phoenix (dpa/K/SN). Prezident USA Donald Trump je na wulkej manifestaciji w Arizonje swoje stejišćo nastupajo rasistow a neonacijow zakitował. Štož je wón po zražkach w Charlottesvillu rjekł, bě „perfektne“. Wina su medije, kotrež njejsu jeho słowa korektnje podali. „Reporterojo wo naš kraj njerodźa.“ Trumpa su raznje za to kritizowali, zo bě wón prajił: „Wobě stronje stej namócnej.“ Wustupy kaž w Phoenixu su Trumpej wažne wójmidło ze swojej bazu.

Wěrićeljo so schadźowali

Berlin (dpa/SN). Wuběrk wěrićelow insolwentneho předewzaća Air Berlin je so dźensa w stolicy schadźował. Hłownje chcyše tam wo formalijach rěčeć, kaž agenturje dpa zdźělichu. Tak mějachu wěrićeljo dalewjedźenju lětanskeho wobchada přihłosować. Runje tak chcychu sej časowy wotběh přichodnych kročelow insolwency dorěčeć. Rozsudy, štó ma dźěle předewzaća Air Berlin přewzać, njestejachu na dnjowym porjedźe.

Rozrisanja njedosahace

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND