Róčnicu nadpada wopominali

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Drježdźany/Podstupim (dpa/SN). W Sakskej a Braniborskej su wčera 82. róčnicu nadpada hitlerskeje Němskeje na Pólsku wopominali. Zastupujo ministerskeho ministra Michaela Kretschmera staj statna ministerka Barbara Klepsch (wobaj CDU) a jednaćel sakskeje załožby za wopomnišća dr. Markus Pieper na katolskim kěrchowje w Drježdźanach wěnc połožiłoj. W ćichej swjatočnosći wopominaštaj wonaj 1942 wot nacionalsocialistow wotprawjenych čłonow pólskeje spjećowanskeje skupiny Čorna legija. Přitomny bě tež wulkopósłanc Pólskeje w Němskej dr. Andrzej Przyłębski.

W Podstupimje je braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) namołwjał, spočatk Druheje swětoweje wójny před 82 lětami jako „wěčny zawjazk wobhladować so za měr, swobodu a demokratiju zasadźeć“. W nowinskej zdźělence wón praji: „Štož je so 1. septembra 1939 ze złóstniskim nadpadom hitlerskeje Němskeje na Pólsku započało, wjedźeše k milionam mortwych, k holocaustej a k njewólnistwu cyłych ludow. Demokratija, swoboda a měr tuž wusko hromadźe słušeja.“

Poskitk železnicy wotpokazał

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda Dźěłarnistwa němskich lokomotiwnikow (GDL) Klaus Weselsky je poskitk železnicy w tarifowej zwadźe wotpokazał. „Mam špatnu powěsć za pućowacych: Stawk dale traje“, rjekny wón dźensa w rańšim magacinje ARD. Poskitk železnicy njeje „wobsahowje akceptabelny“. Železnica bě koronapremiju 600 eurow a skrótšenje doby tarifoweho zrěčenja wot 40 na 36 měsacow poskićiła. GDL stawkuje wot dźensnišeho tež we wosobowym wobchadźe.

Bouffier: Wšitcy za Laschetom

Wiesbaden (dpa/SN). Hessenski ministerki prezident Volker Bouffier namołwja, w boju k wólbam zwjazkoweho sejma přezjednosć pokazać. „Wažne je, zo zhromadnosć jasnje pokazamy, zo njemóže nichtó na tym dwělować, zo kruće za Armi­nom Laschetom stejimy“, rjekny město­předsyda CDU Frankfurtskim nowinarjam. Tež bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) swoju zwjazanosć z Laschetom stajnje zaso potwjerdźa.

Wulke zliwki a zapławjenja

Čłonojo indigenych ludow w Brazilskej demonstruja tuchwilu we wjacorych městach, kaž tule w São Paulu, za swoje zakonsce zaručene prawa na kraj. Jeho najwyše sudnistwo ma wo nowym zakonju na njedobro prawobydlerjow rozsudźić, kotryž­ bě brazil­ski prezident Jair Bolsonaro nastorčił, zo móhł pralěs dale ničić a zemske pokłady wudobywać. Foto: pa/Cristina Szucinski

Wo wuwiću w Afghanistanje

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Kranj (dpa/SN). Wonkowni a zakitowanscy ministrojo krajow Europskeje unije su dźensa w Słowjenskej wo tym wuradźowali, kak z nowymi mócnarjemi a wuwićom w Afghanistanje wobchadźeć. Nimo toho dźěše wo to, kak móhło mjezynarodne zjednoćenstwo statow potrěbnym ludźom w Afghanistanje pomhać. Zakitowanscy ministrojo rozjimachu prašenje, kajke wojerske konsekwency z najnowšeho wuwića nastanu.

Z wida społnomócnjeneho EU za wonkowne naležnosće Josepa Borrella po­ka­zuje wuwiće w Afghanistanje jasnje na to, zo trjeba Europska unija swójsku jednotku za spěšne zasahnjenje. Tajku móhli derje trjebać, zo by EU tež po cofnjenju wojakow USA z Afghanistana ewakuo­wanje ludźi z afghaniskeje stolicy Kabu­la zaručiła. Nimo toho rěčachu dźensa wo pospytach Běłoruskeje, migrantow jako bróń přećiwo EU znjewužiwać.

Steinmeier w Słowakskej

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Bratislava (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přebywa dźensa na krótkowopyće w Bratislavje. Po tym zo witaše jeho słowakska prezidentka Zuzana Čaputová z wojerskej ceremoniju, zetkaštaj so wobaj k wosobinskej rozmołwje. W běhu dnja chcyštaj so na diskusijnym kole na temu „Přichod demokratije a zhromadnosć towaršnosće“ wobdźělić. Nimo toho steješe zetkanje z němsko-słowakskej Industrijnej a wikowanskej komoru na programje. Jutře zetka so Steinmeier z ministerskim prezidentom Eduardom Hegerom.

GEW: Sakska njeje dosć přihotowana

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska je po měnjenju dźěłarnistwa kubłarjow GEW lěpje hač loni na nowe šulske lěto přiho­towana – ale nic derje dosć. Hinak hač minjene lěto je mjeztym dosć móžnosćow testowanja, šćěpjenja a jednotnych rjadowanjow wužiwanja škitneho nahubnika, rjekny předsydka dźěłarnistwa Uschi Kruse wčera w Drježdźanach. Při­wšěm widźi wona tež kritiske dypki. Tak starosći so mjez druhim špatneje kwoty šćěpjenja w Sakskej dla a žada sej lěpši škit dźěći a młodostnych w šulach. Kruse skedźbnja w tym zwisku na tamne zwjazkowe kraje, kaž na Sewjerorynsko-Westfalsku, hdźež su ličby infekcijow z koronawirusom po zahajenju šulskeje wučby zaso jasnje přiběrali. Aktualnje wučinja incidenca w Sakskej 19,5. Spočatk šulskeho lěta 2020/2021 ležeše wona tu pod dwaj. Dźěłarnica nimo toho kritizuje, zo nimaja na šulach dosć připrawow, powětr filtrować, dokelž kultusowe ministerstwo w tym prašenju hišće waha. Póndźelu so za 494 500 holcow a hólcow w Sakskej zaso šula započnje.

Dwojotřěšnik ma zaso křidła

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Čłonojo Choćebuskeho lětadłoweho muzeja su minjenu sobotu z pomocu krana dwojotřěšnikej typa AN-2 zaso křidła přitwarili. Minjene měsacy su křidła znowa z płatom poćahnyli a wobarbili. Mašinu sowjetskeje konstrukcije běchu 1947 wu­wili. Wona wukonješe wot lěta 1957 słužbu. AN-2 je tuchwilu jenički lětacy jednomotorowy dwojotřěšnik. Tež parašutisća w Kopańcach (Neuhausen) jón wužiwaja. Mašina bě swój čas na lětanišću wójska NDR a Straußbergu zasadźena a steješe pozdźi­šo w Drježdźanskim armejowym muzeju. Kónc 1990tych lět přiwjezechu ju do Choćebuza. Płat křidłow dyrbja kóžde dźesać lět ponowić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (02.09.21)

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Z překwapjenjom je so wčerawši rekordny pospyt w Zwickauwje skónčił: Na wšě 20 sportowčow město planowanych 19 je so do Trabanta 601 tłóčiło. Runje tři a poł mjeńšiny młode žony trjebachu, zo bychu do nutřkowneje a kófroweje rumnosće zalězli, tak zo móžachu durje awta začinić, kaž sej to předpisy žadaja. Rekord je tuž nětko zaso w Zwickauwje.

Z rekordnymi 305 km/h bě 23lětny na ilegalnym wubědźowanju awtow na awtodróze w Düsseldorfje po puću a je so při tym hišće sam filmował. Tam je spěšnosć poprawom na 120 km/h wobmjezowana. Filmowy material, z kotrymž běchu so wobdźělnicy wubědźowanja w interneće hordźili, je policija mjeztym zawěsćiła. Awtomatiske kamery awtodróhi su to tohorunja dokumentowali. 23lětnemu hrozytej pokuta 700 eurow a sćazanje jězbneje dowolnosće na tři měsacy.

Biden chce ze zmylkow wuknyć

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Po cofnjenju wojakow z Afghanistana je prezident USA Joe Biden daloko sahace konsekwency za přichodne wojerske zasadźenja připowědźił. „Dyrbimy ze swojich zmylkow wu­knyć“, rjekny Biden w Běłym domje. „Doba wulkich wojerskich operacijow, přerjadować druhe kraje, je nimo.“ Přichodne zasadźenja měli jasne a docpějomne zaměry měć a so na „zasadne narod­ne wěstotne zajimy“ USA koncentrować.

Heil: Wosobinske daty škitać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za dźě­ło Hubertus Heil (SPD) so přećiwo tomu wupraja, zo smědźa so dźěłoda­warjo swojich přistajenych prašeć, hač su přećiwo koronawirusej šćěpjeni. To dźěłowe prawo njedowola, praji Heil w dźensnišim rańšim magacinje telewizije ARD. „Je drje wažne, zo njestanu so zawody ze žórłami infekcijow. Njeńdźe pak, wosobinske daty wo strowotniskim stawje wšitkim spřistupnić.“ Zawody měli skerje pragmatiske rozrisanja nańć.

Wohenje dale cychnuja

Po cofnjenju hurrikana „Ida“ dyrbja w zwjazkowym staće USA Louisiana milinowe syće sporjedźeć. Milion domjacnosćow nima tu­chwilu žanu milinu – a to runje w lětnjej horcoće, w kotrejž su ludźo na klimowe připrawy pokazani. We wulkoměsće New Orleans­ ze 400 000 wobydlerjemi je milina cyle wupadnyła. Tam je zakazane w nocy dom wopušćić. Foto: pa/Steve Helber

nowostki LND