Miliony w krótkodźěle

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). W Němskej běchu w meji 7,3 miliony ludźi w krótkodźěle. „Tale ličba njeje hišće ženje tak wulka była“, rjekny fachowc instituta Ifo za dźě­łowe wiki Sebastian Link. „W financnej krizy bě na jeje wjeršku w meji 2009 ně­hdźe 1,5 milionow ludźi w krótkodźěle.“ W aprylu běchu předewzaća za 10 milionow dźěławych krótkodźěło přizjewili. Prawdźepodobnje pak su jeno tři štwórćiny woprawdźe do krótkodźěła pósłali. Zwjazkowa agentura za dźěło chce jutře najnowše ličby bjezdźěłnych wozjewić.

Wažne koło jednanjow

Brüssel (dpa/SN). Europska unija a Wulka Britaniska stej dźensa mjeztym štwórte koło jednanjow wo wikowanskim a partnerskim zrěčenju za čas po brexiće zahajiłoj. Na widejowej konferency chcychu społnomócnjeni cyły tydźeń wo tym jednać. Koło je wosebje wažne, dokelž chcedźa hišće w juniju wažnu temu rybarskich prawow dorozrisać a potom mjezybilancu rozmołwow prezentować. Dotal pak su wuspěchi lědma widźomne.

Dalše naprawy zběhnjene

Z „prěnim lětom“ do Mnichowa je Lufthansa dźensa na mjezynarodnym lětanišću Münster-Osnabrück zaso prawidłownje ­dźěłać ­započała. Pasažěrojo dyrbja w mašinje wěstotny wotstawk dodźeržeć a smědźa kóždy jenož ručne wačoki při sebi měć. ­Lětanišćo bě wot měrca koronawirusa dla w dalokej měrje zlemjene. Foto: pa/Christopher Neundorf

Trump hrozy demonstrantam z wójskom

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce wšitke móžne ci­wil­ne a wojerske mocy swojeho knježerstwa mobilizować, zo by namócnosće w swojim kraju přetorhnył. „Skónčimy namócnosće a njezakonskosć, kotraž je so po našim kraju rozpřestrěła“, rjekny wón wčera­ wječor w krótkodobnje připowědźenej narěči na zahrodźe Běłeho domu we Washingtonje. Njedyrbjeli-li so měšćanosća a guwernerojo potrjechenych kónčin wo wěstotu starać, chce prezident wójsko USA zasadźić, kaž hrožeše. Za čas Trumpoweje narěče demonstranća před knježerstwowej centralu protestowachu. Policisća jich z pomocu sylzopłuna a retlow namócnje rozehnachu.

Miliardy za přewinjenje koronakrizy

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy wulkeje koalicije CDU/CSU a SPD su so dźensa popołdnju schadźowali, zo bychu wo wulkim konjunkturnym programje wuradźowali, kak koronakrizu přewinyć. Ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) rozjimachu naprawy na dobro předewzaćow, swójbow a komunow. Naposledk bě rěč wo jónkrótnym připłatku za swójby we wobjimje 300 eurow za kóžde dźěćo, wo premijach za nakup noweho awta, wo dawkowych wolóženjach za předewzaća, wo wotstronjenju solidarneho popłatka a wo pjenježnej podpěrje stata městam a gmejnam. Po info­r­macijach nowinarjow maja naprawy wobjim 80 miliardow eurow.

Zwada knježi mjez čłonami koalicije nastupajo prašenje, kak měli ze zadołženymi komunami wobchadźeć. Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil wumjetowaše CDU a CSU w tej naležnosći „blokadu“, dokelž so tomu spjećujetej komunam dołh spušćić. Unija chcyła jim město toho při digitalizaciji zarjadnistwow sylnišo pomhać.

Kida wolij do wohenja

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:
Prezident USA by hladajo na protesty a namócnosće po smjerći Afroameričana Goergea Floyda historisku šansu měł: Wón dyrbjał so z jasnymi słowami přećiwo rasizmej w kraju wuprajić a wšitkim etniskim skupinam signalizować, zo słušeja wone runje tak do pisaneho cyłka ludow USA kaž ći, kotřiž su so běłeje kože narodźili. Město toho pak hrozy demonstrantam z wójskom a nima ani słowa wobžarowanja abo zamołwjenja za namócnosć běłych policistow přećiwo Afroameričanej. Ze swojim njelepym zadźerženjom Trump hněw ludźi hakle zesylnja: Miliony ludźi su koronawirusa dla swoje dźěło zhubili a steja na dróze. Nimo toho so zaso raz pokazuje, zo njeje wirus ra­sizma w USA dawno hišće wutupjeny. ­Donald Trump pak njeje kmany Američanow w tymle prašenju jednoćić a město toho wolij do wohenja kida. To drje budu nas wobrazy namócnosćow z USA hišće dlěši čas přewodźeć. Marko Wjeńka

Bě cyrkej přejara podwólna?

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Limburg (dpa/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency Georg Bätzing wočakuje po přewinjenju koronakrizy debatu wo poměrje mjez statom a cyr­kwju. „Běchmy přepodwólni? Bychmy sej hižo prjedy wolóženja žadać dyrbjeli? Z mojeho wida smy zamołwiće jednali. Wo prašenjomaj dyrbimy pak tež sebjekritisce diskutować“, rjekny Limburgski biskop w rozmołwje z nowinarjemi.

Na wjeršku krizy njeběchu w Němskej wjacore tydźenje žane Bože słužby móžne. Tež tuchwilny reformowy proces w katolskej cyrkwi Němskeje, synodalny puć, je wot pandemije potrjecheny. Za september planowanu druhu synodalnu zhromadźiznu w Frankfurće nad Mohanom su mjeztym na februar 2021 přestorčili. W septembru chcedźa za to mjeńše regionalne konferency přewjesć, na kotrychž móža trěbny wotstawk mjez wobdźělnikami dodźeržeć. Tež hewak koro­nakriza reformowy proces w cyrkwi wobwliwuje. Jako přikład mjenowaše Bätzing temu žony: „Hdyž žony z krizy jako přěhračcy wuńdu, dokelž su hłowne brěmjo w swójbach njesli, dyrbimy wo róli žonow w cyrkwi znowa rěčeć.“

Wótry wołojnik (02.06.20)

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:
„Pandamija“ wuskutkuje so wosebje na hosćency.ŠNAK

Nalěćo słónčne a suche było

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Offenbach (dpa/SN). Nalěćo 2020 bě w Němskej jedne z najsłónčnišich wot spočatka wjedrowych zapiskow a kaž hižo minjene lěta chětro ćopłe. Z 9,2 stopnjomaj bě přerězk temperatury wo połdra stopnja wyši hač přerězk mjezynarodnje připóznateje referencneje doby wot lěta 1961 do 1990, kaž Němska wjedrarnja w swojej bilancy zwěsća.

Runočasnje bě lětuše nalěćo znowa přesuche. Z něhdźe 108 litrami spadkow na kwadratny meter bě to jenož dobre 50 procentow wjelelětneho přerězka. Tak je lětuše nalěćo jedne ze šěsć najsušišich wot lěta 1881.

Po miłym měrcu bě apryl jasnje pře­ćopły a słuša k sydom najćoplišim jutrownikam wot zahajenja měrjenja w lěće 1881. Zdobom pak bě „krasna“ meja trochu přezymna. Najebać to registrowachu někotre wjedrowe stacije na juhu sydom lětnich dnjow z wjace hač 25 stopnjemi. Po wšej Němskej najćopliši nalětni dźeń mějachu 21. meje w Lingenje z 29,4 stopnjemi. Za to spadny termometer za čas lodo­wych muži z městnami jasnje pod nulu: w Rudnych horinach 1. apryla hač na minus dwanaće stopnjow.

To a tamne (02.06.20)

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Njezbožo z motorizowanym konopejom zaběra policiju w durinskim Eichs­feldźe. Za kuriozne jězdźidło běchu motorske na třikoleso přetwarili a před wodźidło konopej připrawili. Na dróze mjez Kefferhausenom a Küllstedtom bě wozydło, kotrež nima ani nadróžne přizjewjenje ani čisłowu tafličku, do hrjebje zajěło. Při tym so třo sobujěducy zranichu. Na městnje njezboža pak zwosta jenož jedyn z wobdźělenych. Policija pyta nětko za wobsedźerjom a za šoferom.

Po wšej Němskej prěni drive-in-cirkus je w Mannheimje njedźelu něhdźe tysac wopytowarjow přiwabił. „Smy jara spokojom“, rjekny jednaćel dźěćaceho ­a młodźinskeho cirkusa Paletti Tilo Bender. Na wulkim parkowanišću móžachu wopytowarjo z awtom k wšelakim atrakcijam jěć a naprawo a nalěwo wuměłcow wobdźiwać. Cirkus ma 500 čłonow.

SPD hišće kandidata nima

pjatk, 29. meje 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda SPD Norbert Walter-Borjans je potwjerdźił, zo njeje so wjednistwo strony hišće za kanclerskeho kandidata k wólbam zwjazkoweho sejma 2021 rozsudźiło. Magacin Cicero bě rozprawjał, zo by frakciski šef SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich Borjansej a sobupředsydce Saskiji Esken najlubši kandidat był. Medije spekuluja, zo so tež financny minister Olaf Scholz z myslu nosy kandidować. Po tuchwilnych naprašowanjach ma SPD 15 procentow hłosow.

Wobmjezowanja dale powólnja

London/Paris (dpa/SN). Kontaktne wobmjezowanja koronawirusa dla chcedźa we Wulkej Britaniskej dale powólnić. To je premierminister Boris Johnson zdźělił. Tak smě so wot přichodneho tydźenja hač do šěsć wosobow na priwatnych zahrodach zetkawać. Dotal smědźeštej to jenož dwě wosobje. Tež šule chcedźa zaso wotewrěć. W Francoskej smědźa hosćency a kofejownje po wšěm kraju znowa hosći witać. Stanowanišća budu ludźom wot wutory přistupne.

Komunam dołh spušćić

nowostki LND