To a tamne (22.01.20)

srjeda, 22. januara 2020 spisane wot:

Swojorazny Porsche zbudźa w Mnichowje diskusije. Sportowy wóz wupada mjenujcy na prěni napohlad kaž policajske awto. Hakle při dokładnišim wobhladanju widźiš, zo njejedna so wo słužbne jězdźidło, ale je jenož napodobnjene. Na motorowej­ hawbje a na durjach steji na neonomódrym pozadku „Police“. Mnichowska policija z awtom žadyn problem­ nima, dołhož njejstej „Polizei“ a bayerski wopon na nim widźeć.

Awto z Habole wućahnyła je wohnjowa wobora w sewjerobraniborskim Mildenbergu. 45lětny šofer bě swój Pkw na parkowanišću při přistawje wotstajił, bjeztoho zo by ručne borzdźidło přićahnył. Awto­ jědźeše po skłoninje dele, zjědźe do rěki a so skónčnje podnuri. Wohnjowa wobora skaza nurjakow a kran. Po hodźinach móžachu Pkw z rěki wućahnyć. Cyłkowna škoda njeje hišće znata.

Swětowy forum zahajeny

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Davos (dpa/SN). W šwicarskim Davosu su dźensa 50. kóždolětny Swětowy hospodarski forum zahajili. Na spočatku je prezident USA Donald Trump k wobdźělnikam porěčał. W běhu dnja slědowaše zastupowacy chinski ministerski prezident Han Zheng. Na štyri dny trajacym zetkanju w Alpach wuradźuje 3 000 wobdźělnikow z politiki, hospodarstwa a towaršnosće wo tym, kak mjezynarodne problemy najlěpje rozrisać. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) porěči tam zajutřišim, štwórtk.

Zymske njewjedra w Španiskej

Valencia (dpa/SN). Njewjedra ze sněhom a zmjerzkami su sej w Španiskej znajmjeńša tři smjertne wopory žadali. Dwě wosobje stej zmjerznyłoj, dalšeho muža su třěšne cyhele zarazyli. Wichorowa nižina „Gloria“ ze šćipatym wětřikom, sněhom a dešćom cychnuje předewšěm na wuchodźe kraja a nad Balearskimi kupami. Tam su wosom metrow wysoke žołmy morja naměrili. Na kupje Mallorca je so w běhu 24 hodźin 200 litrow dešća na kwadratny­ meter našło.

Jednaja přećiwo Trumpej

Dźiwje swinje w měsće su mjeztym tež problem w mecklenburgsko-předpomorskim Greifswaldźe. Kónc tydźenja dyrbjachu samo­ tamniši lěsny stadion zawrěć a planowanu koparsku hru wotprajić, po tym zo běchu so tam swinje zasydlili. Mjeztym su je wućěrili. Wot februara chce so wosebity manager problemej dźiwich swini w měsće wěnować. Foto: dpa/Stefan Sauer

Kritizuja wupowědźenje kompromisa

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zwadźe wokoło kónca zmilinjenja brunicy dla čłonojo bywšeje wuhloweje komisije ćišć na zwjazkowe knježerstwo powjetšeja. Něhdyša sobupředsydka komisije Barbara Praetorius a třo dalši čłonojo su dźensa „wupowědźenje wuhloweho kompromisa přez zwjazkowe knježerstwo“ kritizowali. Tomu přizamknychu so Kai Niebert z Němskeho přirodoškitneho kruha, energijowy fachowc Felix Matthes z ekoinstituta a klimowy slědźer Hans Joachim Schellnhuber, něhdyši direktor Podstupimskeho institurrta za přeslědźenje sćěhow klimy.

Wuhlowa komisija bě před lětom koncept skónčenja zmilinjenja brunicy předpołožiła. Z wida wjacorych čłonow so zwjazkowe knježerstwo na kompromis nastupajo zawrjenje brunicowych milinarnjow, wo kotrymž běchu měsacy dołho jednali, njedźerži.

W USA starosća so Pólskeje dla

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Wodźacy demokraća w Domje reprezentantow USA su pólskeho prezidenta Andrzeja Dudu namołwjeli, dwělomny zakoń wo disciplinowanju sudnikow zadźeržeć. Pólska justicna reforma dawa přičinu „k hłubokej starosći“, dokelž zasady njewotwisnosće justicy a dźělenje mocow njerespektuje“, rěka w lisće, kotryž staj předsyda wuběrka za wonkowne naležnosće Eliot Engel a předsyda za Europu zamołwiteho podwuběrka Wiliam Keating podpisałoj. „Wot lěta 2015 je Waše knježerstwo znjeměrnjace kročele zahajiło, zo by swoju móc na kóšty demokratiskich institucijow Pólskeje zaručiło“, wonaj pisataj.

Předsydka Domu reprezentantow USA Nancy Pelosi chcyše so dźensa w Krakowje z prezidentom pólskeho senata Tomaszom Grodzkim zetkać a z nim tež wo justicnej reformje rěčeć.

Knježaca strona PiS bě minjene lěta justicu kraja přetworiła. Komisija EU je tohodla wjacore jednanja přećiwo Pólskej zahajiła. Najnowši nastork je zakoń wo disciplinowanju sudnikow.

Hłubše woršty pódy jara suche

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Wjedrarjo warnuja znowa před suchim lětom z lokalnymi spadkami

Offenbach (dpa/SN). Špatne powěsće za ratarjow a wobsedźerjow lěsow: Byrnjež so hornja woršta pódy přez bohate spadki w oktobru 2019 wot lońšeje horcoty a z njej zwjazaneje suchoty trochu zhrabała, je połoženje nastupajo włóžnotu we hłubšich worštach pódy z blakami hišće chětro struchłe, kaž Němska wjedrarnja w Offenbachu zdźěla. W cyłkownje njewšědnje suchimaj lětomaj 2018 a 2019 stej předewšěm we wuchodnej Němskej jenož dwě třećinje normalneho dešća padałoj. We wšej pódźe hač do 1,80 metrow hłubokosće je situacija we wulkich dźělach Němskeje přeco hišće dramatiska, fachowcy zwěsćeja.

To a tamne (21.01.20)

wutora, 21. januara 2020 spisane wot:

Zasrěbnjenje šofera za wodźidłom transportera je w Porynsko-Pfalcy někotre nje­zboža zawinowało. Na kóncu běchu sydom awtow a wabjenska tafla wobdźělenych a škoda 100 000 eurow načinjena. 37lětny bě so při jězbje zasrěbnył a kontrolu nad wodźidłom zhubił. Transporter zrazy do wabjenskeje tafle, kotraž padny na dwě awće. Jězdźidło wlečeše taflu za sobu a wobškodźi dalše awta. Policija pyta nětko za swědkami njewšědneho njezboža.

Wopity šofer je w Lipsku z awtom na wobchadnej kupje do ample zrazył. Spyta drje ćeknyć, policisća pak jeho dosa­hnychu. Test dycha wunjese 1,3 promile alkohola. Při dokładnišim přepruwowanju personalijow zastojnicy zwěsćichu, zo běchu 49lětnemu wodźerjej awta hižo před dnjemi jězbnu dowolnosć sćazali, po tym zo běchu jeho pjaneho za wodźi­dłom lepili.

Swjeća hody w januaru

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Moskwa/Kijew (B/SN). W Ruskej a na Ukrainje swjećachu hody hakle 7. januara. Kaž ruska powěsćernja rozprawja, běchu­ po cyłym kraju swjatočne nócne hodowne wobrjady. Patriarch Kyril jako najwyši zastupjer ruskeje ortodoksneje cyrkwje je w Moskowskej katedrali Chrysta Wumóžnika Božu mšu swjećił, na kotrejž bě nimo stow wěriwych tež ministerski prezident Dmitrij Mjedwjedew. Ličba wěriwych w Ruskej dale přiběra.

Kniha jenož hišće internetnje

Drježdźany (B/SN). We wědomostnej publi­kaciji wo Mišnjanskej diecezanskej synodźe (1969–1971) wudawaćelej, prelat Dieter Grande a bywši nawoda Domu bisko­pa Bena w Smochćicach dr. Peter-Paul Straube, wobswětlatej, kajke běchu puć a nadawki cyrkwje pod ćežkimi wuměnjenjemi socializma w NDR. W Benno-nakładnistwje wušła kniha je wupředata. Dokelž pak je 30 lět po powalenju murje zajim dale wulki, nakładnistwo na swojej platformje wozjewja, zo je cyły tekst knihi nětko internetnje přistupny, a to pod Grande, Dieter / Straube, Peter-Paul, Die Synode des Bistums Meißen 1969–1971. Die Antwort einer Ortskirche auf das Zweite Vatikanische Konzil. Leipzig 2005.

Roland Dantz: Naročny to puć za Serbski sejm

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Kamjenc (BG/SN). Na přeprošenje Kamjenskeho wyšeho měšćanosty Rolanda Dantza (njestronjan) schadźowachu so čłonojo Serbskeho sejma sobotu prěni raz w nowym lětdźesatku w radnicy Lessin­goweho města. W swojich witanskich słowach skedźbni hosćićel na zhromadnosć wobydlerjow wokoło města. „Kamjenc je přeco hižo k serbskej kul­tu­rje słušał“, Dantz wuzběhny. Wón wjeseli so nad dotalnym wuwićom Serb­skeho sejma. „Wy, moje damy a moji knježa, sće so na puć podali, zo byšće woprawnjenej naležnosći serbskeho ludu sylniši hłós dali. Přeju wašemu dźěłu wjele wuspě­cha“, přinjese wyši měšćanosta swoje mysle na dypk. Jemu je jasne, zo chowa so za tym naročny puć. Tohodla přeje Serbam zdobom trěbnu přezjednosć. Wón chwaleše sej dobre zhromadne dźěło­ z Njebjelčanskim wjesnjanostu To­ma­šom Čornakom (CDU), kiž je swoju komunu mjez tradiciju a modernu jara derje nastajił.

Harry a Meghan zrudnaj

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

London (dpa/SN). Britiski princ Harry rozžohnowanje z čłonami wušeje kralowskeje swójby wobžaruje. „Jako smój so Meghan a ja zmandźeliłoj, běchmoj rozpjeršenaj, nadźijepołnaj a chcychmoj něšto rozumneho činić“, rjekny Harry sobudźěłaćerjam britiskeje pomocneje organizacije. Tohodla je zrudny, zo je wšitko tak daloko přišło. Kralowski palast bě sobotu zdźělił, zo so Harry a Meghan wot nalěća swojeho titula „kralowska wyšnosć“ wzdataj a zo hižo žane oficialne nadawki za kralownu njepřewozmjetaj.

Njeznaty wirus so rozšěrja

Seoul (dpa/SN). Strowotniske zarjady w Južnej Koreji informuja wo prěnjej chorosći z dotal njeznatym corona-wirusom z Chiny. Potrjechena je 35lětna Chinjanka.­ Žona bě z centralnochinskeho města Wuhan, zwotkelž najwjetši dźěl zwěsćenych infekcijow pochadźa, do Južneje Koreje přijěła. Mysteriozne schorjenje płucow bě w decembru we Wuhanje wudyriło. Infekcija je so mjeztym tež w Thailandskej a Japanskej jewiła. Ličba schorjenych ludźi w Chinje je na 200 rozrostła. Třo pacienća su dotal zemrěli.

Rozdźěle dale wulke

nowostki LND