To a tamne (29.08.24)

štwórtk, 29. awgusta 2024 spisane wot:

Znjezboženeho kolesowarja wobkradnył je njeznaty w sewjerorynsko-westfalskim Kleve njedaloko nižozemskeje mjezy. 65lětny kolesowar bě padnył. Podhladny, tohorunja z kolesom po puću, 65lětneho narěča. Po tym přičini swoje kolesowarske toboły při e-kolesu znjezboženeho a z nim wotjědźe. Swójske koleso wostaji na městnje njezboža stejo. 65lětny informowaše policiju. Jeho dowjezechu do chorownje.

Manipulowane awtomaty, z kotrymiž móžeš sej sam plyšowe zwěrjo wućahnyć, zaběraja policiju w brazilskej metropoli Rio de Janeiro. Při porjedźenju nastrojow bě technikarjam napadnyło, zo su awtomaty tak programěrowane, zo je zajimc hakle po wjacorych pospytach wuspěšny. Policija na to tuka, zo su wšě awtomaty milionoweho města potrjechene a zo tči kriminelna cwólba za tym.

Prašenje: Hornjoserbska rěč na digitalnych platformach (Google, Apple, Facebook atd.) ma so jako rěč komunikacije, informacije a rěč předźěłanja datow za runoprawne wužiwanje adekwatnje zasadźeć. Serbšćina wšak za tute platformy njeje „rentabelna“. Kak chce Waša strona tutu naležnosć zastupować?

SPD

Budźemy so tež w přichodźe pola globalnych IT-předewzaćow za to zasadźeć, zo so serbšćina do poskitka rěčow digitalnych platformow přiwozmje a při programěrowanju wotpowědnje wobkedźbuje. Tole zmóžni so dźakowano pomocy a z přidźěłom etablěrowanych partnerow a zarjadnišćow kaž Załožby za serbski lud, Serbskeho instituta abo Rěčneho centruma WITAJ. Wone ze swojim dźěłom rozsudnje k přeslědźenju, zachowanju a šěrjenju serbšćiny přinošuja. Z kooperacijemi a projektami so wo to staraja, zo so serbska rěč a kultura hajitej a zo stej tež za digitalne nałožowanja přistupnej. Z pomocu wotpowědneho spěchowanja zdobom za wuknjenje a nałožowanje serbskeje rěče přez digitalne medije, wučbne srědki a poskitki wabimy a poskitki polěpšamy.

CDU

Wjace pjenjez załožbje?

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Spočatk februara je Domowina zjawnosć namołwjała, prašenja za wólbne kopolaki namjetować. Dźensa dokumentujemy wotmołwy stron na prašeni třěšneho zwjazka nastupajo financowanje Załožby za serbski lud. Kompletne wotmołwy we wosom politiskich wobłukach je Domowina zjawnosći tež internetnje spřistupniła.

Prašenje: Nowe zrěčenje wo financowanju Załožby za serbski lud ma so podpisać. Wočakujemy rozrost srědkow, kotryž pomjeńšene dochody přez zwyšenje płaćiznow a mzdow wuruna, digitalizaciju serbskeje rěče zmóžnja a serbske rěčne rumy twori. Kak tute žadanje podpěrujeće?

SPD

SPD w Sakskej podpěruje wotzamknjenje „Pjateho zrěčenja wo zhromadnym financowanju Załožby za serbski lud“ za dobu wot lěta 2026 kaž tež rozrost srědkow, zo by so předewšěm digitalizacija serbšćiny zmóžniła a wjace serbskich rěčnych rumow tworiło.

CDU

Daty BSW pokradnjene

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Njeznaći su techniski njedostatk znjewužiwali a znowa daty podpěraćelow Zwjazka Sahry Wagenkecht spakosćili. Medijowy dom Correctiv zdźěla, zo předleža jemu daty něhdźe 70 000 wosobow, mjez nimi lisćiny čłonow kaž tež informacije wo podpěraćelach a sobudźěłaćerjach. Rěčnik BSW zdźěla, zo maja akciju za nadpad hackerow. Mjeztym je strona naprawy wukazała, zo njeby so njeskutk wospjetował.

Nowa skóržba přećiwo Trumpej

Washington (dpa/SN). W procesu přećiwo bywšemu prezidentej USA Donaldej Trumpej pospytaneho wólbneho wobšudnistwa dla su nowu předźěłanu skóržbu předpołožili. Wurjadny přepytowar Jack Smith je ze swojimi sobudźěłaćerjemi dokument předźěłał, po tym zo běchu sudnicy Trumpej we wšelakich dypkach imunitu wobswědčili. Smith je na to wšelake wumjetowanja přećiwo Trumpej šmórnył. Nětko čakaja na nowy rozsud rewizijneho sudnistwa.

Pjöngjang testuje nowe brónje

Nowy britiski premierminister Kair Starmer (nalěwo) je na nastupnym wopyće w Němskej. Wčera wječor přewodźeše jeho­wulkopósłanča Wulkeje Britaniskeje Jill Gallard k Braniborskim wrotam. Dźensa witaštaj jeho zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier. Starmer chce poćahi k Němskej polěpšić. Foto: dpa/Justin Tallis

Palestinjanow zatřělili

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Tel Aviv/Ramallah (dpa/SN). Při roze­stajenjach we wobłuku wjetšeho israelskeho wojerskeho zasadźenja w měsće Dschenin w kraju zapadnje Jordana su ­israelscy wojacy po informacijach z Palestiny znajmjeńša dźewjeć wosobow zatřělili. Do toho běchu israelske jednotki město wobstupili. Po informacijach israelskeho wójska wojuja přećiwo teroristam, kotřiž so pječa w Dscheninje a Tulkaremje koncentruja.

Israelska armeja je po swójskich informacijach dalšeho zastajenca w Gazaskim pasmje wuswobodźiła. 52lětny Israelčan sedźeše w tunlu na juhu pobrjóžneho pasma. Muža běchu 7. oktobra 2023 zawlekli. Tehdy nadpadnychu terorisća Hamas pomjezne kónčiny Israela. Při tym morichu 1 200 ludźi a něhdźe 250 zawlečechu. Hač do dźensa njejsu wšitkich namakali.

Socialisća hněwni na Macrona

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:
Paris (dpa/SN). W Francoskej socialisća a Zeleni dalše rozmołwy z prezidentom Emmanuelom Macronom wo wutworjenju noweho knježerstwo wotpokazuja a ludźi k masowym protestam namołwjeja. Woni reaguja tak na postupowanje prezidenta, kiž je wčera mjeńšinowe knježerstwo lěwicarskeho zwjazka wotpokazał. Te by po měnjenju Macrona w narodnej zhromadźiznje hnydom z wotumom njedowěry zwrěšćiło. Macron chcyše dźensa dale wo wutworjenju noweho knježerstwa rěčeć. Wuradźowanja su wobćežne, dokelž njeje žadyn z třoch wolerskich zwjazkow při wólbach parlamenta trěbnu wjetšinu hłosow docpěł.

Scholz: Prawo na azyl dale wobsteji

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) nochce wosobinske prawo na azyl do prašenja stajeć. „Indiwidualne prawo dale wobsteji a je w našej wustawje zakótwjene“, rjekny Scholz w sćelaku ZDF. Wón rjekny tole hodźiny po rozmołwje z předsydu CDU Friedrichom Merzom. Tón bě sej hladajo na smjertny islamistiski nadpad w Solingenje žadał, ćěkancow ze Syriskeje a Afghanistana při mjezach Němskeje zasadnje wotpokazać.

Merz bě Scholzej w tym zwisku nowe wusměrjenje migraciskeje politiki namjetował, w nuzy tež bjez amploweju partnerow Zelenych a FDP. Tole by jasny łamk koalicije był. Scholz njebě na namjet Merza reagował. W SPD wobhladuja žadanje Merza skerje jako manewer w zwisku z wólbami do krajnych sejmow w Sakskej, Durinskej a Braniborskej.

Zahubne znamjo

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:

Rozsud we wokrjesnym sejmiku bě jasny signal: AfD je přizemiła. Dwě prawicarskej stronje w sejmiku stej nimo toho wočiwidny dopokaz zmyslenja wobydlerjow, ale wo to nětko njeńdźe. Prawdźepodobnje mjenujcy njeje AfD a konsortam jasne, što jich rozsud woznamjenja: Wukrajnicy we wokrjesu, to njejsu jenož migranća. Polacy, Češa, wšitcy ći, kiž tu dźěłaja – tež za nich je społnomócnjena za­mołwita. Kajke to znamjo na wšěch tych, kiž ­chcychu snadź do wokrjesa přińć, zo bychu tu dźěłali. A kajki to tež wuraz ­zmyslenja krajneho rady Uda Wićaza. Wón by wothłosowanju wo namjeće AfD zadźěwać a pad najprjedy prawnisce ­přepruwować móhł. To pak wón noch­cyše. Jeho CDU mjenujcy je znowa zdźěla zhromadnje z prawicarsko-ekstremistiskej stronu za jedyn postronk ćahnyła. Palne murje, kajkež je „křesćanscy“ de­mokraća stajnje zaso propaguja, w Bu­dyšinje ­dawno hižo njeeksistuja.

Maximilian Gruber

Nawodnistwo AfD w Budyšinje

srjeda, 28. awgusta 2024 spisane wot:
Tójšto ludźi je wčera popołdnju na wólbne zarjadowanje AfD přichwatało. Tute přewjedźechu na Budyskich Žitnych wikach pod Bohatej wěžu. Přitomnych witaše Budyski zapósłanc strony zwjazkoweho sejma Karsten Hilse. Přijěli běchu předsydaj AfD Tino Chrupalla a Alice Weidel kaž tež krajny předsyda sakskeje AfD Jörg Urban. Wšitcy rěčnicy běchu sej dobyća strony při wólbach Sakskeho krajneho sejma přichodnu njedźelu wěsći. Weidel připowědźi razniše azylowe prawo, dyrbjała-li AfD knježerstwowu zamołwitosć přewzać. Chrupalla žadaše sej nowu energijowu politiku a přepytowanje zničenja płunowoda Nord Stream II. Foto: dpa/Robert Michael

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND