Z wudaća: póndźela, 08 februara 2016

Wjace prawicarskich akcijow

Zły Komorow (dpa/ch/SN). Demonstracije a zhromadźizny ekstremnych prawicarjow w Braniborskej su w poslednich třoch měsacach minjeneho lěta jasnje přiběrali. Policija zliči w štwórtym kwartalu 2015 cyłkownje 93 tajkich zarjadowanjow, wuchadźa z wotmołwy braniborskeho ministerstwa za nutřkowne naležnosće na parlamentariske naprašowanje frakcije Lěwicy. Z toho měješe 77 poćah k ćěkancam abo k prašenjam azyla. W předchadźacym kwartalu bě jich cyłkownje 37 zarjadowanjow, 31 z nich z poćahom k ćěkancam. Strony kaž NPD a přiběrajo tež prawicarskopopulistiska AfD spytaja, naladu w towaršnosći wužić a hidu na cuzych do towaršnosće njesć, zwurazni Andrea Johlige, zapósłanča Lěwych w krajnym sejmje.

Tysacy na karnewalu

Kamjenc (SN/JK). Nowolětne přijeće spočatk februara je skerje njewšědne a ma podhlad, zo je so něšto zapasło. Cyle hinak bě to pjatk wječor w Kamjencu, jako bě tamniši wyši měšćanosta Roland Dantz (njestronjan) prosył na zazběh do noweho lěta. Lětuše přijeće wěnowaše so wosebje hospodarstwu, a tuž bě bjez dźiwa, zo běchu wjetšina přitomnych zastupjerjo Kamjenskich přewažnje srjedźostawskich předezwaćow.

Jako čestnych hosći witaše Roland Dantz něhdyšeho sakskeho ministerskeho prezidenta prof. Georga Milbradta a zapósłanču zwjazkoweho sejma Marju Michałkowu (CDU). W swojej swjedźenskej narěči rysowaše wyši měšćanosta dobre wuwiće wulkeho wokrjesneho města w minjenym lěće. Nimo derje rozrisanych nadawkow k zastaranju a zaměstnjenju ćěkancow je so poradźiło, lěta trajacu diskusiju wo šulskich stejnišćach na dobro Lessingoweho města rozrisać.

Berlin (dpa/SN). Nawodaj notoweju bankow Němskeje a Francoskeje, Jens Weidmann a Francois Villeroy de Galhau, žadataj sej wutworjenje zhromadneho financneho ministerstwa europasma. Europa steji hladajo na wulke deficity jednotliwych krajow a wulkich hospodarskich rozdźělow dla na rozsudnym dypku, pisataj Weidmann a Villeroy de Galhau w hóstnym přinošku w dźensnišim wudaću Süddeutsche Zeitung. Zdobom wuprajataj so wobaj za zasadne reformy zhromadneje měny. Kraje europasma dyrbjeli „wulke dźěle swojeje suwerenity a swojich prawow europskej runinje přewostajić“. Lěpša integracija krajow móhła k tomu přinošować, dowěru do europasma zaso wróćo zdobyć, mjez druhim rěka.

Byrnjež knježerstwo azylowy paket II schwaliło, w kotrymž naležnje dźe wo přićah staršich mjenjelětnych ćěkancow do Němskeje, ma SPD hišće wobmyslenja.

Berlin (dpa/SN/K). Zo móhł so naćisk přisłušneho zakonja Zwjazkowemu sejmej předpołožić, mataj zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) a zwjazkowy justicny minister Heiko Maas (SPD) wěc zrunać. Generalny sekretar CSU Andreas Scheuer dodatne jednanja kritizuje. „Po rozsudźe kabineta njeje azylowy paket II hižo naležnosć dweju ministrow, ale parlamenta“, ma wón za to. Šefina krajneje skupiny CSU Gerda Hasselfeldt skorži, zo je koaliciski partner njespušćomny a wahawy. „Druhi raz hižo stajeja socialdemokraća kompromis nastupajo přićah swójbnych do prašenja“, rjekny wona nowinje Passauer Neue Presse. „To dyrbiš so prašeć, hač maja dorěčenja a zetkawanja z předsydu SPD scyła hišće zmysł.“ Šef SPD a wicekancler Sigmar Gabriel bě kónc tydźenja w telewiziji ARD wudawał, zo z nim njeje nichtó rěčał wo postajenju w spomnjenym pakeće, njedowolić wěstym mjenjelětnym ćěkancam přićah jich staršich do Němskeje.

Peking (dpa/SN). Dobre dwaj dnjej po zemjerženju na juhu Taiwana je so ličba smjertnych woporow na 37 zwyšiła. Dźensa móžachu pomocnicy dalšich přežiwjenych z rozwalinow zwućahać, lokalne medije rozprawjeja. Muža, kotrehož běchu hižo wčera pod sypnjenym domom wuslědźili, dźensa po 55 hodźinach wuchowachu a do chorownje dowjezechu. Nimo njeho wućahnychu pomocnicy wosomlětne dźěćo a žonu žiweju z rozpadankow. Přiwšěm je přeco hišće něhdźe sto ludźi zhubjenych. Najwjace z nich leži drje pod rozwalinami 16poschodoweho bydlenskeho domu w stolicy Tainanje, kotryž bě so při zemjerženju sypnył. Nowiny rozprawjeja, zo je so wjace hač 500 ludźi při rženju zraniło.

Praha (ČŽ/K). Ćežke tragiske njezbožo je Čěsku potrjechiło. Sobotu přisadźi w awstriskich Alpach pjeć jeje wobydlerjow njenadźicy žiwjenje. Dwě skupinje alpinistow-sněhakowarjow, wobstejacej z cyłkownje 17 alpinistisce nazhonitych sportowcow, bě w tirolskim Wattenbergu na wulěće do wyšin hoberska lawina překwapiła a zasypała. Někotři wobdźělnicy zamóchu so sami ze sněhoweje hromady wudrapać, dalšich su awstriscy pomocnicy wuchowali, pjećoch móžachu jenož jako ćěła zwućahać. Čěscy skialpinisća běchu z chaty Lizumer Hütte we wysokosci 2 019 metrow po puću na 2 800 metrow wysoku horu Geier. W regionje wobsteješe strach nastaća lawinow tule powšitkownje zwučeneho 3. stopnja, štož po ekspertach nazhonitym skupinam wuprawy bjeze wšeho dowola. Što je njenadźatu hobersku lawinu wuskutkowało, njeje so dotal zwěsćić hodźało. Dokelž su skłoniny tule jara nahłe, bě sněhowa walca na spěšnosći njesměrnje nabyła. Hačkuli awstriski mějićel chaty čěskich hosći na strach lawinow skedźbnił, běchu tući oficialnej lawinowej prognozy dowěrjeli a so na puć podali.

Budyšin (CK/SN). Młodźi Arabojo maja rytmus w kreji. Tole bě minjenu sobotu w hudźbnej rumnosći Budyskeho Kamjentneho domu pytnyć. Pod nawodom Andreasa Krampfa, projektoweho managera młodźinskeho centruma, wuspytachu so na instrumentach. Rytmiske instrumenty so jim wosebje spodobachu, štož bě tež za wopytowarjow putace. Knježeše wulkotna nalada, runje tak we wšitkich druhich rumnosćach, hač při blidotenisu abo karaoke. Nimo toho móžeše sej kóždy ruku z wobrazami pomolować dać a při tym swoju kreatiwnosć dopokazać. To samsne płaćeše při zhotowjenju t-shirtow abo při improwizaciskim dźiwadle. Na dworje zetkachu so skaterojo k wuměnje nazhonjenjow.