Z wudaća: wutora, 16 januara 2018

Budyšin (SN). Wosebita komisija je wčera w Budyšinje mjeztym 3. koło wubědźowanja „Rěčam přichilena komuna – Serbska rěč je žiwa“ wuhódnoćiła a dobyćerjow wuzwoliła. Cyłkownje 14 městow a gmejnow je so tónkróć na nim wobdźěliło. To je runje telko kaž w minjenymaj přeběhomaj, rjekny Marja Michałkowa, předsydka Rady za serbske naležnosće Sakskeje, našemu wječornikej. Čłonojo rady su runje tak z čłonom komisije kaž wšitcy regionalni rěčnicy Domowiny. Wubědźowanje traje mjeztym 16 lět.

Posudźowali su wobdźělnikow w třoch kategorijach: Do prěnjeje skupiny słušeja tři wobdźělene města, a do druheje pjeć gmejnow, kotrež leža wosrjedź serbskeho sydlenskeho ruma. Třeća skupina wobsteji ze šěsć dalšich dwurěčnych łužiskich komunow.

Dobyćerjow chcedźa 2. februara w Slepom mytować, kaž Marja Michałkowa připowědźi. Wona bě wubědźowanje loni w februaru zhromadnje z prezidentom Sakskeho krajneho sejma Matthiasom Rößlerom zahajiła.

Sakski ministerski prezident Kretschmer zastupnikow cyrkwje přijał

Drježdźany (dpa/SN). Sakske krajne knježerstwo­ ma cyrkej za wažneho partnera w boju wo zhromadnosć w towaršnosći. Tudyši ministerski prezident Michael­ Kretschmer (CDU) dźakowaše so w dwuhodźinskej rozmołwje z biskopami w Sakskej aktiwnym katolskim diecezam a ewangelskej krajnej cyrkwi. Cyrkej je sylna zhromadnosć, kotraž so na najwšelakoriše wašnje na towaršnostnym wuwiću wobdźěla a tak k tomu přino­šuje, zo je kraj žiwjenjahódny, Michael Kretschmer wuzběhny.

Drježdźanskaj biskopaj Heinrich Timmerevers a Carsten Rentzing rěčeštaj wo „konstruktiwnym zetkanju“ a wo „přećelnej“ rozmołwje, kotraž je dowěru do přichoda spožčiła. Rozmołwa wotmě so w sakskej statnej kencliji.

Mamy w politice słowa a rěčne wobroty, kotrež rjenje klinča. Čłowjek pak prawje njewě, što so za nimi chowa. Přikładaj stej „na derjeměće, na dobro zjawnosće“. Na terminje peticiskeho wuběrka krajneho sejma wčera w Malešecach Plusnikečanskeje skały dla rěčachu ze wšelakich ertow wo dosć rozdźělnych nastajenjach k jednej a tej samsnej naležnosći: wobškodźenje přirody a wšědne poćežowanja ludnosće. Što je na tym dobro/derjeměće – wudobywać kamjeń w skale na dobro předewzaća, praj hospodarstwa, abo hospodarska politika na dobro ludźi? Rěč politiki ludźi njezwjazuje, hdyž spyta so z hołymi słowami błyšćić. Skerje nawopak. Trjebamy naposledk rozdźělnej słownikaj, jedyn za knježacych/politikarjow, tamny za tak mjenowanych jednorych ludźi? Njedorozumjenje je prěnja kročel k njedo­wě­rje. Tež na škodu husto citowaneho zjawneho derjeměća­. Sieghard Kozel

Waršawa (JBR/SN). Hišće cyły januar knježi w Pólskej hodowna nalada. W by­dlenjach steja božodźěsćowe štomiki. Swjedźeń Třoch kralow 6. januara je po zakazu za čas komunizma wot lěta 2011 zaso statny swjaty dźeń. To přewjeduja w mnohich městach kralowske pochody z Kasparom, Melchiorom a Baltazarom. W stolicy Waršawje zwabichu woni 80 000 ludźi na hasy. W 660 městach cyłeho kraja běštej jich dohromady 1,2 milionaj. Na jednym tajkim wobdźělištaj so samo prezident Andrzej Duda a mandźelska. Předstajomne wšak je, zo njekročeštaj blisko Melchiora a Baltazara, ale Kaspara, kotryž Europu symbolizuje.

W tymle měsacu maja pólscy duchowni ruce połnej dźěła z domyswjećenjom, štož mjenuja Kolęda. Wěriwi wi­taja jich po krutych prawidłach, na kotrež cyrkej­ stajnje zaso skedźbnja – blido ma z běłym rubom kryte być, na nim maja so swěčki swěćić, křiž ze swjećenej wodu stać a Swjate pismo ležeć. Dźěći dyrbja měšnikej swoje zešiwki nabožiny předpołožić. A pobrachować njesmě na ža­dyn­ pad wobalka z pjenjezami, kotrež duchowni přewšo rady bjeru.

... dyrbimy solidarni być z małymi ludami, kotrež trjebaja šansu, swójske naležnosće w sylnej měrje před wjetšinu zastupować móc. W europskich zrěčenjach je zakótwjene skrućenje mjeńšinowych prawow bóle wobkedźbować, tež na runinje EU. Prócowanja to hišće raz podšmórnu. Njeměli tež na serbske zajimy zabyć. Swójske wobsahi w měrje wulkich narodow poskićeć je wo tójšto wobćežniše. To měli w spěchowanskich směrnicach sylnišo wobkedźbować. Jednory přikład je wudaće knihi: Nałožena próca němskeje a serbskeje knihi je podobna, mnóstwowy nakład a cyłkowny dobytk pak chětro rozdźělnej. Při wotwobaranju tajkich njedostatkow přeju wšěm prócowarjam wjele wuspěcha.

Zymske tydźenje a měsacy njeběchu jenož w zašłosći čas pjerjodrěća. Tej zaběrje so tež dźensa hišće na mnohich městnach wěnuja,­ kaž wčera w Miłoćicach. W tamnišej gmejnskej rumnosći zetka so nimale 30 žonow ze wsy, ale tež z Ralbic, Pěskec, Wěteńcy,­ Pančic-Kukowa a wot druhdźe. Při pjerjodrěću mějachu sej wone wězo wjele powědać. Foto: Feliks Haza

Worklecy (aha/SN). Tón, kiž poda so minjenu sobotu po zwučenym wašnju do Worklečanskeje Šlapec pjekarnje po całty, je w myslach snano wobžarował, zo njemóže to we wsy hižo zwjazać z nakupju čerstweje kołbasy. Dokelž to po za­wrjenju kupnicy Edeka we Worklecach hižo móžno njeje, dyrbiš so chcyjo no­chcyjo na dlěši puć nastajić. Najkrótšo by do Pančic-Kukowa było. Ale twara mosta nad Klóšterskej wodu dla je to z wokołopućemi zwjazane. Zwostanje tuž jenož hišće jězba do Kamjenca.

Srjedźołužiska gmejna Trjebin ma potencial za turistiske wuwiće

Trjebin (AK/SN). Gmejna Trjebin je spočatk tohole lěta turistiskemu zjednoćenstwu Nysowy kraj přistupiła. Tole je gmejnska rada na swojim njedawnym prěnim posedźenju lěta 2018 z jednym wzdatym hłosom wobzamknyła. W nowembru bě sobudźěłaćerka Maja Rublack-Daniel zaměry zjednoćenstwa bliže předstajiła.

Turistiske zjednoćenstwo Nysowy kraj wobsteji wot lěta 2002 a ma 26 čłonow. Su to města kaž Mužakow, Bernstadt a Rychbach, gmejny kaž Schönau-Berzdorf, předewzaća kaž Mužakowska železnica a kulturne městnosće kaž Slepjanski Serbski kulturny centrum. „Trjebin ma bjeze wšeho potencial za přichodne turistiske wuwiće“, podšmórny wjesnjanosta Waldemar Locke (CDU). K tomu słušeja po jeho słowach mjez druhim Šusterec statok, Brězowski jězor a tak mjenowana dendrologiska wjes. Sobustawski přinošk gmejny wučinja 231 eurow na lěto.

Budyšin. W zwisku z Krabatowej wustajeńcu w Budyskim Serbskim muzeju přednošuje tam jutře, srjedu, w 19 hodź. dr. Susanne Hozyna ze Serbskeho instituta pod hesłom „Bajki jako žórło wědy. Powědančko wo kuzłarju a jeho šulerju“ wo literarnych motiwach Krabatowych bajkow a powěsćow. Přednošk budźe w serbskej rěči a simultanje do němčiny přełoženy. Hodźinu do toho, we 18 hodź., poskića wodźenje po wosebitej wusta­jeńcy „KRABAT – Muž – Mytos – Marka.“ Zastup płaći pjeć eurow.

Durje kubłanišća wotewrjene

Radwor. Za někotre tydźenje dóstanu šulerjo 4. lětnika swoje kubłanske poručenje a dyrbja so za dalewjeduce kubłanišćo rozsudźić. Při namakanju praweho rozsuda chcedźa wosebje jich staršich podpěrać a witaja w Radworju pjatk, 19. januara, wot 17 do 19 hodź. do Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ na dźeń wote­wrjenych duri. Wuknjacy prezentuja swoje wudźěłki z jednotliwych předmjetow a dźěłowych zjednoćenstwow. Na prašenja k šulskemu wotběhej wučerjo a šulerjo rady wotmołwja.

Mrějacych přewodźeć

Jastwu runje hišće tak zadźěwałoj

Pěskecy/Jěžow. W nadawku justicy bě minjenu sobotu popołdnju wobsadka Kamjenskeho policajskeho rewěra po puću. W Pěskecach wopytachu zastojnicy 52lětneho wjesnjana, za kotrymž Kasselske statne rěčnistwo pytaše. Muž njebě dotal pokutu 140 eurow zapłaćił. W Jěžowje zaklinkachu pola 25lětneho woby­dlerja, kiž bě zabył chłostanski lisćik 25 eurow plus zarjadniske wudawki zapłaćić. We woběmaj padomaj staj potrjechenaj poslednju składnosć wužiłoj a wotewrjenu zličbowanku zapłaćiłoj. Nje­byštaj-li to činiłoj, byštaj wobaj wjace­dnjowski přebytk w jastwje nastupić dyrbjałoj. Čehodla­ běštaj so mužej tak dołho dlijiłoj a swoju pokutu njezapłaćiłoj, z rozprawy policajskeje direkcije bohužel njewuchadźa.