Z wudaća: septembera 2018

Rakecy (SN/BŠe). ,,Podpěrajće rybarjow a kupće rybu“, namołwješe zastupowacy prezident sakskeho rybarskeho zwjazka Georg Stähler zawčerawšim na zahajenju 17. rybowych tydźenjow při Rakečanskim hrodowym haće. Lětsa su zarja­dowanje znowa ze sakskej karpowej sezonu na jednym městnje přewjedli, tak zo je tójšto prominentnych hosći přišło. Na ležownosći Rakečanskeho hrodu je zdobom sakska rybarstwowa šula zaměstnjena a skići z hatami w bliskosći wuběrne móžnosće praksu hnydom na měst­nje dožiwić. Wjedro je plahowarjow ry­bow lětsa chětro poćežowało. Kaž Georg­ Stähler zdźěli, liča lětsa z 30 procentami mjenje wunoška žnjow rybow hač přerěznje. Tuž móhli lońše hubjene žně tónkróć samo stopnjować. Tež wuhlady do klětušeho su špatne, wšako njemó­žachu rybarjo haty a plahowanske připrawy wysokeje temperatury wody dla hišće wułójić. Dawno pak dyrbjała hižo­ nasada do wjetšich basenkow.

Kamjenc (SN). Wólbny wuslědk njepřekwapi, słabe wólbne wobdźělenje skerje: Kamjenčenjo su swojeho wyšeho mě­šćanostu Rolanda Dantza (njestronjan) z 94,6 procentami wotedatych płaćiwych hłosow w zastojnstwje za dalšich sydom lět wobkrućili. Na wčerawšich wólbach wyšeho měšćanosty w Lessingowym mě­sće pak wobdźěli so jenož 30,2 procentaj wólbokmanych. W padźe zo steji jenož jedyn kandidat na wólbnym lisćiku, móža wolerjo po płaćiwym zakonju dalše mjena podać. To je 79 žonow a muži činiło, 30 z nich bě Marion Junge na­pisało. Předsydka frakcije Lěwicy w měšćanskej radźe bě minjenu srjedu jako naměstnica Dantza wotstupiła.

Berlin (dpa/SN). Po wčerawšim zetkanju producentow awtow ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) w Berlinje, je strona Zelenych zwjazkowemu knježerstwu wumjetowała, zo přećiwo awtowej branši wótřišo njepostupuje. Tež wčerawše zeńdźenje njeje žanych wuslědkow wunjesło. Awtowe koncerny pak maja hač do kónca tydźenja chwile mjez druhim naprawy namjetować, kak móhli ludźi k tomu pohnuwać, swoje dieselowe awta wotedać a sej město toho čiste nowe awto kupić.

Za realistiske perspektiwy

Halle (dpa/SN). Brunicowa komisija je so dźensa w Halle schadźowała, hdźež roz­jimachu fachowcy a zastupjerjo srjedźoněmskeho brunicoweho rewěra zakónčenje wudobywanja wuhla a z tym zwisowace wuskutki za region. Kaž rěčnik knježerstwa Saksko-Anhaltskeje Matthi­as Schuppe zdźěli, měli předewšěm realistiske perspektiwy a zachowanje dźěłowych městnow w kónčinje diskutować.

Woporow wo wodaće prosył

We wobłuku lětušeho projekta „1 000 lět Budyski měr“ stej ewangelska wosada swj. Pětra a tudyše towarstwo cyrkwinskohudźbny skutk wčera koncert w tachantskej cyrkwi wuhotowałoj. Pod nawodom cyrkwinskeho hudźbneho direktora Michaela Vettera předstajichu wokalny ansambl swj. Pětra, orchester Serbskeho ludoweho ansambla, pjeć solistow-spěwarjow a pianistaj-organistaj twórbje „In Terra Pax“ Franka Martina a sinfoniju čo. 2 Felixa Mendelssohna Bartholdyja. Foto: SN/Maćij Bulank

Zo budźetej historisce widźanej poćežowanej mjenje Hitler a Lenin we woprawdźitym žiwjenju raz mjezsobu wojować, bě skerje njemóžne. Přiwšěm stejitaj sej Hitler Alba a Lenin Rodriguez napřemo a požadataj so wo městno wjesnjanosty peruanskeje wsy Yungar. Zdobom zdźěli Hitler Alba, zo nima žanych sympatijow za němskeho diktatora. Staršej pak historiski kontekst mjena njeznaještaj.

Štóž zamóže na wodźe derje balansować, móhł so tež do wužłobjeneho kirbsa sydnyć, po wodźiznach čołmikować a tak za wosebite mišterstwa zwučować. Cyłkownje 35 žonow a runje tak wjele muži su so mjenujcy zawčerawšim na 15. němskich mišterstwach w Ludwigsburgu zetkali a so wubědźowali. Zarjadowanje je dźěl programa po cyłym swěće najwjetšeje kirbsoweje wustajeńcy z něhdźe 450 000 eksemplarami.

Berlin (ČŽ/K). Prezident Čěskeje republiki Miloš Zeman poby wot srjedy hač do pjatka w Němskej. Posledni dźeń swojeho statneho wopyta měješe wón rozmołwy z němskej kanclerku Angelu Merkel (CDU) kaž tež z prezidentom Frankom Walterom Steinmeierom. Z woběmaj je přede- wšěm wo zhromadnym dźěle na polu hospodarstwa jednał. Problematika migracije je skerje na kromje rólu hrała.

Zeman po tym rjekny, zo „so wón z knjeni kanclerku rady rozmołwja a zo wona jeho stajnje z ,dobrý deń wita‘“. Ze zwjazkowym prezidentom Steinmeierom staj sej wonaj wo tym přezjednaj, zo „matej Němska a Čěska republika – dźensa dobraj přećelej – wzajomnu zamołwitosć za přewinjenje trajaceje europskeje krizy a za nańdźenje zhromadnych wotmołwow na dotal njedorozrisane prašenja kaž tež za to, zo njeby Europa znowa do zapada a wuchoda dźělena była“. Pjatk zetka so Zeman tež z němskimi firmownikami a z bywšim kanclerom Gerhardom Schröderom, kotrehož woznamjeni za jednoho z najwjetšich swojeju dweju němskeju přećelow.

Łužiske rybowe tydźenje su jedyn z nazymskich wjerškow, kotrež w regionje pěstujemy. Zawčerawšim je so zarjadowanje w Rakecach oficialnje z mnohimi hosćimi z politiki zahajiło. Jednaćel marketingoweje towaršnosće Hornja Łužica-Delnja Šleska Olaf Franke wuži tuž składnosć na to skedźbnić, zo njeje financowanje zarjadowanja klětu zaručene. Tak wón roz­jima, zo je za wabjenje a přihot rybowych tydźenjow něhdźe 20 000 eurow trěbnych. Wulki dźěl toho rybarjo financuja, kotřiž sami hižo telko feńkow nimaja. To je hladajo na jich lětuše połoženje čim wjetše wužadanje. Olaf Franke nadźija so tuž pomocy tež ze stron politiki. Přiwšěm njeměła to jenož politiska naležnosć być, ale žada sej runje ze stron marketingoweje towaršnosće wulki angažement. No­chcu jim wumjetować, zo to nječinja. Zdobom pak měli wšitke móžnosće přepruwować a wučerpać, zo móhli rybowe tydźenje zachować. Bianka Šeferowa

Berlin (dpa/SN). Po dorozumjenju w rozkorje wo prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Georga Maaßena su nawodźa koaliciskeju stronow politikarjow nětko namołwjeli, so wěcownemu dźěłu wěnować. W nazymje měli hišće tójšto rozsudow zdźěłać a tak žiwjenje woby­dlerjow Němskeje wolóžić. Předewšěm potrjechi to wobłuki hladanja, bydlenjow a renty.

Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), šef CSU a zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer, kaž tež šefina SPD Andrea Nahles su so wčera dojednali, Maaßena přichodnje jako wěstotneho poradźowarja nutřkowneho ministerstwa, štož wotpowěduje zastojnstwu nawody wotrjada, zasadźić. Dale měła zasłužba tajka wostać kaž dotal. Planowane pozběhnjenje k nutřkownemu statnemu sekretarej je tuž z blida. Stronje FDP, Zeleni a Lěwica wčerawši kompromis wótrje kritizowachu.

Andrea Nahles ma rozsud za dobry signal, „wšako zamóžeše koalicija zjawnu kritiku přiwzać a rozsud korigować.“

Prominentni kulturnicy zludani wo zadźerženju nutřkowneho ministra

Berlin (dpa/SN). Wjacori kulturnicy žadaja sej wotstup zwjazkoweho nutřkowneho ministra Horsta Seehofera (CSU). „Seehofer wobškodźa hódnoty našeje wustawy“, rěka w namołwje, kotruž su minjeny pjatk wozjewili a kotruž bě dramatikar Moritz Rinke sobu nastorčił. „Jeho zadźerženje je prowokantne, wróćo zhladowace a njepřistojne napřećo ludźom. Tak Seehofer towaršnosći puć do přichoda zastaja.“ Wón kraj njejednoća, ale jón pači, kulturnicy skorža.

„Smy zludani“, rěka w lisće z nadpismom „Dostojnosć, zamołwitosć, demokratija“. Jako prěni podpisali su mnozy prominentni. Mjez nimi su wotkrywanski žurnalist Günter Wallraff a nawoda Berlinale Dieter Kosslick, dźiwadźelnicy kaž Peter Lohmeyer, Jochen Busse, Burghart Klaußner, Meret Becker a Hugo Egon Balder, hudźbnica Inga Humpe, ­filmowcy kaž Emily Atef, Andres Veiel a Dietrich Brüggemann kaž tež spiso­waćeljo Judith Schalansky, Ronja von Rönne a Terézia Mora.

Budyšin (CRM/SN). Na kónc rozmołwy minjenu srjedu wječor w Ekumeniskim tachantskim wobchodźe staji moderator Andreas Deckwart bywšej mnoholětnej čłonce zwjazkoweho sejma w Berlinje, Mariji Michałkowej stajnje zaso wužiwane prašenje: „Što je Waše žiwjenske hesło?“ Bjez dołheho přemyslowanja wona wotmołwi: „Ženje njepřestać!“ To jej wosebje ći, kotřiž ju lěta dołho znaja, radlubje wěrjachu. Zaměrnosć a wěrnosć jako žiwjenski eliksěr ćehnještej so tež přez cyłu rozmołwu.

Cyžecy w Měrkowje běchu serbscy katolscy žiwnosćerjo, kotřiž njeběchu jenož z domiznu a cyrkwinskim žiwjenjom wusko zwjazani, ale angažowachu so za serbsku spěwnu kulturu a komunalnu politiku. Bohužel schorje a zemrě nan třoch dźěći přewšo zahe a Marja dyrbješe sčasom tež doma kruće zapřimnyć. Njeń- dźeše tež do Budyšina na šulu, ale nawukny běrowowe powołanje, w kotrymž so dale wukmanješe. Z mandźelskim Wolfgangom wutwarištaj sej w Lichanju hospodarske twarjenje jeho staršeju, a to tež jako doma za swoje tři dźěći.