Z wudaća: septembera 2018

Maroš Šefčovič kandidaturu za prezidenta komisije EU přizjewił

Brüssel (dpa/SN). Słowakski socialdemokrat Maroš Šefčovič chce so klětu z nowym prezidentom komisije Europskeje unije stać a je tak zdobom direktny konkurent němskeho politikarja CSU Manfreda Webera. Šefčovič, tuchwilny wiceprezident komisije, je so wčera oficialnje za wjerškowu kandidaturu swojeje stronskeje swójby přizjewił, tak kaž bě to ­Manfred Weber hižo před tydźenjomaj za Europsku ludowu stronu (EVP) činił.

We woběmaj wulkimaj stronskimaj lěhwomaj wubědźuja so wotnětka wo najwyše zastojnstwo EU po wólbach 2019. Přiwšěm njeje hladajo na wólbny wuslědk hišće ničo rozsudźene. Štóž ma jako wodźacy kandidat dweju wulkeju stron najlěpši wólbny wuslědk, ma šansy na zastojnstwo mócneho prezidenta komisije EU.

Před něšto dnjemi wopominachu w Słonej Boršći w tamnišej pěskowej jamje 12. februara 1945 zahinjenych 43 pólskich, madźarskich, němskich a čěskich Židowkow. Wot lěta 2015 wopomina w Njebjelčicach skulptura na Ukrainjanku Nadju, kotruž běchu nacionalsocialisća 1942 do dźěła nućili. Wuměłska twórba Roberta Algera ze zornowca dopomina na wšitkich tak zgwałćenych ludźi. We Łomsku mamy najmłódše wopomnišćo, wopominace wot nacijow morjeneho pólskeho dźěłaćerja Stanisława Błażejczuka. Su to jenož někotre pomniki, zwobraznjace stawizny našeho regiona. Runjewon nadobne twarjenja, z kotrymiž so horstka sakskich šulerjow tuchwilu zaběraja, to njejsu. Tež tajke wopomnišća pak powědaja wo stawiznach we Łužicy a zdobom napominaja. Kak da by było sej z wučerjom za stawizny a domiznowědnikom na šulskim pućowanskim dnju tajki pomnik zbližić, kotryž steji we abo blisko wsy? Milenka Rječcyna

W čisle 5/2018 časopisa Česko-lužický věstník je druhi dźěl nastawka Trudle Malinkoweje „Serbske pomniki w Čěskej a Słowakskej“. Wobšěrnje ze słowom a wobrazom awtorka informuje, kak čěske město Varnsdorf/Warnoćicy našeho krajana Bjarnata Krawca a jeho swójbnych česći. Wozjewjene su nanowe daty w měsće wot 1. nazymnika 1945 hač do jeho smjerće 25. nazymnika 1948. Podate je foto pomjatneje tafle na domje, w kotrymž hudźbnik z mandźelskej spočatnje pola šulskeho direktora Karela Mackůwa bydleštaj. Dale wozjewjene su žiwjenske daty dźowki Hanki, k tomu pomjatna tafla z portretom wuměłče na farskim domje na Naměsće Edvarda Beneša. Jako třeće je wulki narowny kamjeń na wobrazu – swójbny row na kěrchowje při dróze do Studánki.

Podstupim (dpa/SN). Čerwjeno-čerwjene braniborske krajne knježerstwo zaspi po měnjenju Lubnjowskeje zapósłanče krajneho sejma Roswithy Schier (CDU) woprawdźitu politiku za seniorow, kotraž so za zajimy staršich ludźi zasadźa. „Mi pobrachuja přeco hišće ideje a inowatiwne koncepty“, praji Schier němskej powěsćerni dpa.

Hładźina wody w Budyskim spjatym jězoru je w minjenych tydźenjach wo wjace hač pjeć metrow spadnyła. Tajki napohlad wšak mnozy lěta dołho wjace dožiwili njejsu. Přiwšěm rjane babylěćo pućowacych a wulětnikarjow k přibrjohej wabi, zo bychu tam wodychnyli. Aline Rodig a Ronald Wichmann z města staj tu wčera do chowanja słónca do beachbary załožiłoj. Foto: SN/Hanka Šěnec

21. króć stej Sakski krajny kuratorij a město Coswig wot minjeneho pjatka do njedźele saksku domchowanku organizowałoj. Na pjeć jewišćach Coswiga wotměwachu so kulturne a dalše zarjadowanja. Na programje stejachu tež rozmołwy z politikarjemi kaž z ratarskeho ministerstwa.

We Łazowskej cyrkwi hač do kónca lěta 2019 pišćele ponowja

Łaz (AK(SN). „Pišćele we Łazowskej ewangelskej cyrkwi, kotrež budu hač do kónca lěta 2019 dospołnje saněrowane, steja pod pomnikoškitom“, wujasnja Günter Wjenk z tamnišeje wosadneje cyrkwinskeje rady. Instrument z lěta 1872 bu twarjeny w dobje romantiki, a to wot Wilhelma Rühlmanna z Zörbiga w zhromadnym dźěle z firmu Friedrich Ladegast we Weißenfelsu. Wot toho časa běchu pišćele trójce přetwarili, přeco wotpowědnje hudźbnemu słodej. Po restawraciji pak ma „kralowna instrumentow“ zaso tak klinčeć, kaž original na spočatku. „Pišćele su naše poslednje wulke twarnišćo nastupajo saněrowanje Łazowskeje cyrkwje wot lěta 2005“, Günter Wjenk dale rozłožuje. „Ponowjenje njeje jeno za našu cyrkej a wosadu wažne. Dźe tež wo nahódnoćenje turizma we łužiskej jězorinje runje tak kaž wo zachowanje swětoweho kulturneho herbstwa.“

Halštrow (SN). Na typizěrowanskej akciji za 13lětneho na leukemiju schorjeneho Bena z Halštrowa je so minjeny kónc tydźenja wjace hač 2 000 ludźi wobdźěliło. Na akciji, kotruž je jeho ćeta Heike Müller organizowała, wobdźělichu so w Halštrowje tež wobydlerjo ze zdalenišich kónčin. Sobotu móžachu tam nimale tysac darićelow registrować.

Nowy šeflěkar ortopedije

Wojerecy (SN). Dr. Marc K. Schuler je nowy šeflěkar za ortopediju a njezbožowu chirurgiju we Wojerowskej chorowni. Kaž nowinski rěčnik klinikuma Gernot Schweitzer zdźěli, dr. Schuler naslěduje dr. Dietricha Lorenza.

Z dwěmaj promilomaj na e-biku

Budyšin. W nocy na póndźelu je policajska patrulja w Budyšinje na Serbskich hrjebjach 17lětneho na e-biku lepiła, kiž měješe wjac hač dwaj promilej alkohola w kreji. Zastojnikaj młodostnemu dalejězbu nablaku zakazaštaj.

Wóslik na dróze

Mučow. Za Mučowom wuhladachu wčera rano šoferojo na B 96 wóslika a zdźělichu to policiji. Mjeztym dóšły plahowar je so wo skoćo dale starał.

Awto do kolesowarja zajěło

Hrańca. Njedźelu popołdnju je 22lětny wodźer Škody na S 101 pola Hrańcy do kolesowarja zajěł a jeho ćežko zranił. Šofer bě 63lětneho kolesowarja přesćahnył, jako chcyše tón runje dróhu přeprěčić.

Domowinska skupina Šunow-Konjecy přeprosy zawčerawšim, njedźelu, mjeztym 28. raz zajimowanych wjesnjanow na kóždolětne swójbne kolesowanje po našej domiznje. Tak je so při najrjeńšim wjedrje 42 lubowarjow přirody na puć nastajiło. Wopyt Dubrjenka a jeho bahna bě lětsa naš hłowny cil.

Znowa přewodźeše kolesowarjow knjeni Młynkowa ze swojim taksijom, zo by so wo transport našeje swačiny starała. Dalše městna w awće wužiwamy za přiwisnikow, kotřiž so z kolesom hižo na dlěši puć njezwaža. Dojěwši do delnich Sulšec přez „zeleny lěs“ posylnichmy so na wjesnym hrajkanišću ze samopječenymi přikuskami, ze šmałcowymi pomazkami a z dobrym kofejom.

Přez Lubhozdź jědźechmy dale do Dubrjenka. Tam wočakowaše nas při wjesnej kapałce knjez Krječmar, wot kotrehož zhonichmy, kak je wjes ke kapałce přišła, kak ju dźensa hladaja a za nabožne žiwjenje wužiwaja. Sami sej w kapałce kěrlušej zaspěwachmy.