Z wudaća: póndźela, 19 nowembera 2018

Kozel znowa direktny kandidat

Połčnica. Swojich direktnych kandidatow za klětuše wólby Sakskeho krajneho sejma je Budyski wokrjesny zwjazk Lěwicy na wolerskej zhromadźiznje sobotu w Połčnicy wuzwolił. Su to Felix Muster (wólbny wokrjes 52), zapósłanča Marion Junge (wk 53), Silvio Lang (wk 54), Ralph Büchner (wk 55) a znowa serbski zapósłanc Hajko Kozel (wk 56).

20 lět němsko-čěske wukubłanje

Pirna. Na Pirnaskim Friedricha Schillerowym gymnaziju swjećachu dźensa 20. jubilej němsko-čěskeho wukubłanja. „Binarodno-bilingualne wukubłanje je jónkrótne po wšej Němskej“, wuzběhny kultusowy minister Christian Piwarz (CDU). Tu wuwučuja čěskich a sakskich šulerjow zhromadnje hač k abiturje. Lěta 1998 stej Sakska a Čěska za to trěbne dojednanje podpisałoj. Wobě stronje chcetej tele wukubłanje dale wjesć.

Kooperaciju dojednali

Naš lud ma swójski parlament. Serbski sejm je so na swjatočnosći sobotu w Slepom skonstituował. Jemu přisłuša 24 zapósłancow, dwanaće z delnjoserbskim a dwanaće z hornjoserbskim wu­znaćom. Kaž rěčnica Rady starostow Silvia Stephanowa wozjewi, so Iniciatiwa za demokratisce legitimowane serbske ludowe zastupnistwo Serbski sejm z jeho wutworjenjom rozpušći. Starobna prezidentka je 80lětna Edith Pjenkowa z Rownoho. Wona nawjedowaše prěnje posedźenje, na kotrymž wobzamknychu zapósłancy Manifest Serbskeho sejma, Poselstwo měra a Narok zastupnistwa.

Novi Sad (SN/JaW). Mjeńšinowe medije słušeja ke kulturnemu namrěwstwu. To wujewi 2. europska konferenca mjeńšinowych medijow w serbiskim Novym Sadźe, kotraž bu minjenu sobotu w tamnišej uniwersiće Kolegium Europa zakónčena.

Budyšin (SN/bn). Hudźbne nakładnistwo ENA, Maćica Serbska a Serbski ludowy ansambl su sobotu w Budyskim Serbskim muzeju wopomnjenski koncert za dr. Jana Rawpa składnostnje jeho 90. po­smjertnych narodnin wuhotowali. Pianistka Liana Bertók bě program zestajiła a nimale wšitkim fasetam wuznamneho serbskeho komponista a hudźbneho wědomostnika wobłuk wěnowała. Zhromadnje z Fabienne Wjacławkec zahra wona „Słowjansku reju“ we wersiji za klawěr k štyrjom rukam. Slědowaštaj sopranistka Romy Petrick a tenor Mikołaj Walerych, kotrajž zanjeseštaj wotměnjejo so přewodźanaj wot Bertók tři spěwy cyklusa „Brězow“. Na to zaklinčachu wariacije za husle a klawěr, předstajene wot młodeje wiolinistki Josephiny Kretschmar a Liany Bertók. Fokstrot „Hwězdny čas“ a Slowfoks „Ja pytam tebje“ reprezentowaštej „zabawnu stronku dr. Rawpa“ a dopokazaštej, zo „je komponist tež popularnu hudźbu znał a wobknježił“, kaž moderator Jurij Łušćanski připowědźi. Najwjetši aplaws zasłužichu sej Emma Matiakovska kaž tež Adrian a Valentin Simon­.

Johannesburg (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa tři dny trajacy statny wopyt w Južnej Africe zahajił. Hladajo na globalne wužadanja přez wikowanske konflikty, změnu klimy a migraciju je wuske zhromadne dźěło z afriskim partnerskim krajom ćim wažniše, prezidialny zarjad zdźěli. Južna Afrika słuša jako jenički kraj kontinenta do skupiny wodźacych statow swěta G 20.

Koaliciske jednanja zahajene

Wiesbaden (dpa/SN). Tři tydźenje po wólbach Hessenskeho krajneho sejma stej so dotalnej koaliciskej partneraj, CDU a Zeleni, we Wiesbadenje schadźowałoj a koaliciske jednanja zahajiłoj. Hessenski ministerski prezident Volker Bouffier (CDU) chcył „stabilne a spušćomne“ knježerstwo wutworić. CDU ze 40 a Zeleni z 29 maja zhromadnje we Wiesbadenskim krajnym sejmje wjetšinu jeničkeho hłosa. CDU bě při wólbach masiwnje přisadźiła, Zeleni porno tomu móžachu tójšto hłosow přidobyć.

AfD zestaja lisćinu kandidatow

Hladajo na přichad tysacow migrantow ze Srjedźneje Ameriki je nalada w mexiskim pomjeznym měsće Tijuana dźeń a agresiwniša. Wčera su sta ludźi přećiwo migrantam z Hondurasa, El Salvadora a Guatemale demonstrowali. Woni zmawowachu mexiske chorhoje a pokazowachu transparenty z napisami kaž „Žana dalša inwazija“ abo „Najprjedy Mexiko“. Migranća ćěkaja před chudobu a namocu w swojej domiznje, nadźijejo so lěpšeho žiwjenja w USA. Foto: dpa/Rodrigo Abd

Runje 68 mjeńšin trał je jastwowy dowol muža z Wuppertala. Po tym zo smědźeše pjatk jastwo w Bielefeldźe wopušćić, měješe wón jara nuznje: Hodźinu pozdźišo smaleše ze 131 km/h město dowolenych 80 km/h po awtodróze. Policisća 53lětneho zadźeržachu. Tón drje měješe dowolowe wopismo při sebi, nic pak jězbnu dowolnosć. W jastwje za­zwoniwši zastojnicy zhonichu, zo muž runje 80 dnjow pobrachowaceje jězbneje dowolnosće dla wotsedźi. Tuž jeho tam zaso dowjezechu.

Dawno zemrěteho je frakcija FDP w zwjazkowym sejmje na swjedźenske zarjadowanje přeprosyła. „Knjez Paul Drude“ z instituta za ćělesowu elektroniku ze samsnym mjenom měješe do zwjazkoweho sejma přińć. Fyzikar Paul Drude je pak mjeztym 112 lět njeboh. Rěčnik frakcije so zamołwi, prajo, zo běchu daty wot agentury dóstali.

Praha (ČŽ/K/SN). Pjaty raz hižo stej knježerstwje Čěskeje a Pólskeje zhromadnje jednałoj, w Praze tónkróć swoje zetkanje přewjedujo. Ministerskaj prezidentaj Andrej Babiš a Mateusz Morawiecki hódnoćeštaj tutu praksu jako dopokaz wysokeho stawa w zhromadnym dźěle mjez Čěskej a Pólskej, štož je zdobom na dobro cyłeje Europskeje unije.

Berlin (dpa/SN). Wodźacy politikarjo CDU warnuja, přihłosowanje Němskeje k migraciskemu paktej UNO do prašenja stajeć. Předsyda wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma Norbert Röttgen (CDU) rjekny nowinarjam: „Podpisanje pakta přestorčić by dwójny signal słabosće był, kotruž njemóže sej Němska dowolić.“ Pakt je po jeho słowach wažna kročel mjezynarodneho zhromadźenstwa statow, migraciju do prawych kolijow wjesć. Minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) bě namjetował, wo přihłosowanju Němskeje na stronskim zjězdźe CDU w decembru debatować.

Porno tomu je so předsyda wuběrka zwjazkoweho sejma za wuwićowu pomoc Peter Ramsauer (CSU) přećiwo migraciskemu paktej UNO wuprajił. „Přez cyły dokument ćehnje so nastajenje, zo je migracija něšto normalne a samo witanjahódne“, rjekny Ramsauer nowinarjam. „To by prudam ćěkancow wrota Europy­ a Němskeje šěroko wočiniło. Kritiska nalada přećiwo paktej UNO rozšěrja so po cyłej CSU.“

Žadanja za demisiju čěskeho ministerskeho prezidenta přiběraja

Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš žadanja za wotstupom dale wotpokazuje. „Ja nihdy njewotstupju, nihdy – to sej njech wšitcy spomjatkuja“, rjekny załožer liberalno-populistiskeho hibanja ANO kónc tydźenja w Praze powěsćerni ČTK. 64lětny rěčeše w tym zwisku wo pospytanym puču. Minjene dny bě so podhlad korupcije přećiwo Babišej­ znowa potwjerdźił.

Babiš dźakowaše so prezidentej Milošej Zemanej za podpěru. 74lětny prezident bě w telewizijnym sćelaku Barrandov Babišej­ dalšu podpěru přilubił. Zeman chcył jemu nadawk k wutworjenju knježerstwa tež potom dać, dyrbjał-li Babiš w kónc tydźenja planowanym wothłosowanju njedowěry w parlamenće podležeć.