Z wudaća: wutora, 03 decembera 2019

Drježdźany (dpa/SN). Sakska hotuje so z wotmachom na móžne wudyrjenje afriskeje swinjaceje mrětwy z wulkim a wobšěrnym zwučowanjom w padźe zwěrjaceje epidemije. „Přezwučujemy wšitke móžne scenarije, kaž by mrětwa woprawdźe wudyriła“, zdźěli rěčnica Drježdźanskeho ministerstwa za škit přetrjebarjow. Wot wčerawšeho hač do štwórtka zwu­čuja zarjadnistwa, komuny, hońtwjerjo a ratarjo na wšelkich městnach w swobodnym staće tak mjenowany chutny pad. Hižo wot nalěća wulkozwučowanje akribisce přihotuja. Dokelž je mrětwa dźeń a bliša, je zwučowanje jara trěbne.

Köln (dpa/SN). Ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Armin Laschet kritizuje w zwisku z kóncom zmilinjenja brunicy wopačne ćežišća němskeje energijoweje politiki. „Hdyž stej wuhlikowy dioksid a swětowa klima najwjetšej problemaj, wo kotrejž mamy so starać, da bě slěd postupowanja wopačny“, rjekny Laschet­ wčera Berlinskim rozhłosownikam. Němska dyrbjała najprjedy zmilinjenje brunicy skónčić, město toho zo jadrowe milinarnje wotpinje, politikar CDU wuzběhny.

Zdobom Armin Laschet kritizowaše, zo su ludźo kóždemužkuli wudobywanju energije napřećo skeptisce nastajeni. „Mjez Němcami knježi mentalita, zo poprawom ničo nochcedźa.“ Nimo wuhla a atomoweje mocy woni ruski płun wotpokazuja, dokelž přińdźe wot Putina, tež ameriski płun nochcedźa, dokelž jón přez fracking wudobywaja. Wětrniki su to­horunja mjeztym njewoblubowane. Hladajo na přichodne zastaranje z energiju w Němskej Laschet měnješe: „Druhdy sej mysliš: Kak ma to wšo poprawom hić?“

Najnowši monitoring předstajeny – zwjazk hajnikow ličby kritizuje

Bonn (dpa/SN). W Němskej je 105 wjelčich črjódow. To je wuhódnoćenje wjelčeho monitoringa 2018/2019 wunjesło, zdźělatej Zwjazkowy zarjad za přirodoškit a Dokumentaciski a poradźowanski běrow Zwjazka k temje wjelki w Bonnje. Po tym so jich wobstatk dale na teritorij koncentruje, kotryž saha wot sakskeje Łužicy do sewjerozapadneho směra po Braniborskej, Saksko-Anhaltskej a Mecklenburgsko-Předpomorskej hač do Delnjeje Sakskeje.

Wjelča črjóda wobsteji zwjetša z třoch do jědnaće zwěrjatow, to rěka ze staršeju a potomnikow minjeneju dweju lět. Najwjace tajkich­ cyłkow je w Braniborskej (41). Slědujetej­ Sakska (22) a Delnja Sakska (21). Po monitoringu je nimo 105 wjelčich črjódow hišće 25 zwěsćenych wjelčich­ porow a 13 zadomjenych jednotliwych wjelkow. W monitoringu 2017/2018 běchu po wšej Němskej 77 črjódow, 40 porow­ a tři jednotliwe wjelki zwěsćili.

W rańšim magacinje ZDF smy dźensa rano wot předsydy wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma Norberta Röttgena (CDU) zhonili, za čo NATO 70 lět po jeje załoženju poprawom hišće trjebamy. Dyrbimy Rusku wottrašić!, wón rjekny. Ruska swoje brónje wobstajnje modernizuje a tak zapadny swět wohroža, Röttgen argumentowaše­. Bych wšak so jeho rady woprašał: Kak by było z partnerstwom mjez NATO a Ruskej? Njeby to wunošniše było hač njepřestajne napřemobrónjenje? To drje bych sej naposkać dyrbjał, zo je sej Ruska Krim přiswojiła a zo podpěruje separatistow na wuchodźe Ukrainy. Partnerstwo z Ruskej pak by tež rěkało, zo zapad skónčnje přiznaje, zo je ze swojej agresiwnej wonkownej politiku přećiwo Ruskej konflikt na Ukrainje naškarał, organizujo a podpěrujo kónc lěta 2013 protesty na Kijewskim Majdanje přećiwo wolenemu­ knježerstwu. Wo wěrnosć pak w NATO njerodźa. Marko Wjeńka

Twarske dźěła na připrawje za přelězenje w Módłej na južnej kromje Choćebuza so nachileja. Sobudźěłaćerjo předewzaća MVL z Fürstenwaldy su wčera třěchu čakarnje ze škleńcu zakryli. Samsny čas su dalše firmy zelenišća dotwarili a wotstajenske móžnosće wutworili. Trěbnych dźěłow z kranom dla dyrbjachu tramwajkam nachwilnje­ milinu wotpinyć. Dźěła traja hišće hač do jutřišeho. Tak dołho tam tramwajki­ z busami narunaja. Nastać ma nowy a moderny objekt, kotryž busowy a železniski wobchad zwjazuje. Foto: Michael Helbig

Lipsk (dpa/SN). Statne rěčnistwo w Lipsku je minjene štyri lěta cyłkownje 86 padow podhlada wopačneho wotličenja w strowotnistwje dla přepytowało. Jurisća z toho wuchadźeja, zo je wjele wjac přeńdźenjow, zdźěli rěčnica Lipšćanskeho zarjada Claudia Laube. Tohodla měło so rozrisać, hač je dźensniši system hišće zmysłapołny. Njeńdźe wo to, přećiwo lěkarjam jednać, rěčnica po­twjerdźi. Hižo wot spočatka lěta 2016 wobsteji w Lipsku skupina, wěnowaca so wotličenskim problemam. Najwjetši sudniski proces wjedu tuchwilu přećiwo wosom lě­karjam regiona­ wopačnych wotličenjow dla.

Hanka Markec, tuchwilu studentka w Jenje, piše pod hesłom: „Schadźowanka, radowanka“ – abo tola nic?

Přečitawši sej wid Bosćana Nawki na lětušu schadźowanku rozmysluju wo tym, kajke běše – Serbow nastupajo – lońše lěto, a zwěsćam, zo bě chětro liwke. Woprawdźite disputy, kritiske dypki, rozestajenja njepomnju. Dilema, kotryž so wězo tež na programje schadźowanki pokazuje, pak njeje po mojim měnjenju „wina“ studowacych, młodostnych. Skerje je to prašenje na nas wšěch, hač je nam „serbski“ swět runje přijomne křesło, z kotrehož so nam stanyć nochce.

Dale a wjac ludźi ze zarjadowanjemi dohodowny čas zahaja

Budyšin (SN/JaW). Na mnohich wsach a městach Hornjeje Łužicy su minjeny kónc tydźenja adwentny čas na wosebite wašnje witali.

W Njebjelčicach wotměchu swoje tradicionalne adwentne wiki na parkowa­nišću při wosadnej žurli „Bjesada“. Dźěći tamnišeje pěstowarnje „Jan Skala – Barbojte kamuški“ předstajichu znowa mnoholičbnje přichwatanym wopyto­warjam dwurěčny program. Jako orga­nizator zazběha do adwenta bě Nje­bjelčanske domizniske towarstwo to­horunja znowa karusel za dźěći wob­starało.

Njebjelčicy (BW/SN). Tójšto wjesnjanow a zajimcow z blišeje wokoliny přichwata předwčerawšim popołdnju do Njebjelčanskeje cyrkwje, hdźež je jich tamniši cyrkwinski chór z adwentnym koncertom wokřewił. Pod nawodom Chrystofa Mikławška je dźesać muži a 17 žonow a cappella woblubowane a přewažnje serbske dohodowne pěsnje a kěrluše cunjo a přitulnje zanjesło.

Budyšin. Jutře, srjedu, 4. decembra, budźe wusyłanje Sachsenspiegel telewizijneho sćelaka MDR we wobłuku lětušeje tury po adwentnych wikach z hosćom w Budyšinje. Hosćićelske města maja při tym stajnje nadawk spjelnić. Sprjewine město dósta slědowacy: „Pokazajće na je­wišću ptači kwas a namakajće znajmjeńša dźesać Budyskich porikow, kiž su so loni woženili a kotrež w swojim originalnym kwasnym outfiće na adwentne wiki přińdu.“ Město Budyšin prosy tuž wšitke pory­ z Budyšina, kotrež su so w lěće 2018 zmandźelili, wo pomoc. „Pory, kotrež chcedźa dźěl tejele romantiskeje inscenacije być a samo hišće dobyć, njech přizjewja so hač do jutřišeho w 12 hodź. z e-mailku w zarjedźe za nowinarske dźěło­ a měšćanski marketing. Adresa je . Přińdźe-li potom dosć porow na wiki, wulosuja mjez nimi pjeć króć dwaj zastupnej lisćikaj za adwentny koncert Drježdźanskeho křižneho chóra w tamnišim Rudolfa Harbigowym­ stadionje.

Wo wobrazowych albumach