Zapósłane (17.05.18)
Bernd Pittkunings z Choćebuza piše wo swojich dožiwjenjach, jako bě njedawno z awtom w Sakskej po puću:
Z praktiskich přičin njejsym přećel němskeho federalizma. Bayerska abitura je w Badensko-Württembergskej připóznata, sakska raz haj raz ně, braniborska hižo, ale mjenjehódna. Tež na serbsku rěč ma federalizm wliw. Tak dyrbja braniborscy Serbja za „E-mail“ „e-majlka“ pisać, sakscy Serbja „e-mejlka“, po zdaću, dokelž zhromadne dźěło serbskeju rěčneju komisijow ze stron Braniborskeje a Sakskeje witane njeje. Wliw federalizma na wobchad na dróhach tohorunja mały njeje.
Zapósłane (16.05.18)
Hanzo Wylem-Kell, delnjoserbski rěčnik iniciatiwy za Serbski sejm, so wupraja, čehodla je k wuzamknjenju delnjołužiskeho rěčnika Rady starostow dr. Hartmuta Leipnera dóšło:
Wašnje, kak knjez Leipner spyta běh podawkow ze swojim skutkowanjom w zwisku z delnjoserbskimi starostami a ze swojim samowólnym jednanjom pozdźišo wusprawnić a k tomu zjawnosć instrumentalizować, dyrbi so sporjedźeć. Započało je so to z tym, zo je wón 12. měrca jeničce z dr. Frycom Libom wothłosowanu a přećiwo měnjenju dweju dalšeju na posedźenju rady přitomneju starostow Edith Pjeńkoweje a Ignaca Wjesele nowinsku zdźělenku wozjewił. Tam wón twjerdźi, zo starosća iniciatiwu za Serbski sejm hižo njepodpěruja. Tak su to Serbske Nowiny 13. měrca wozjewili. Projektej je z toho škoda nastała.
Postupowanje knjeza Leipnera rani § 4 (1) jednanskeho porjada Rady starostow, runje tak njewotpowěduje wone zasadam bazowodemokratiskeho jednanja. Nimo toho spřećiwja so wšitkim wot njeho sobu zdźěłanym a sobu zastupowanym rozsudam a konceptam.
Zapósłane (27.04.18)
Jurij Łušćanski z Budyšina ma přispomnjenje k přinoškej pod nadpismom „Dźěłaja na ekskluziwnym časopisu“ wozjewjenym w Serbskich Nowinach póndźelu, 23. apryla:
W artiklu čitarstwo na prěnjej stronje zhoni, zo dźěłaja „w Chorwatskej a Słowjenskej tuchwilu na časopisu wo Krabaće ...“ A zo „dźěła so z wulkim entuziazmom na nowym časopisu z mjenom Krabat Svet – Krabatowy swět ... Časopis ma w štyrjoch rěčach – w chorwatšćinje, słowjenšćinje, němčinje a jendźelšćinje – w třiměsačnym rytmusu wuchadźeć. Wězo běše tež serbšćina tema, Monika Bračika wuswětli. Tola za přełožk su pjenjezy trěbne, kotrež tuchwilu lědma dosahaja.“ Tak daloko citaty z nastawka, kotrymž so jara dźiwam. To rěka, zo serbšćina njeje ekskluziwna dosć za ekskluziwny časopis wo Krabaće, wo wosobje, kotraž je we Łužicy a w Serbach tak abo hinak skutkowała a zwotkelž so dźeń a bóle legenda wo nim do swěta nosy. A dale w SN zhonimy, zo „w přichodnym wudaću měł to potom hosćenc z Łužicy być“, potomnica Jana Šadowica rozkładuje. Prima, to nas wšitkich wjeseli, znajmjeńša to. Ale bohužel nic po serbsku.
Zapósłane (19.04.18)
Jan Nuk z Radworja:
Ze zajimom čitach rozprawu w Serbskich Nowinach ze 16. apryla wo posedźenju Njeswačanskeje gmejnskeje rady, na kotrejž so mjez druhim wšelake žadanja Koslowčanow wobjednachu. Wosebje mje zwjesela, zo ma so pódla němskeho napisa „Rathaus“ na fasadźe gmejnskeho domu při něhdyšim dwórnišću nětko připrawić serbski napis „Radnica“. Kóždy raz, hdyž přez Njeswačidło jědu, so přez tule diskriminaciju Serbow w Njeswačanskej gmejnje mjerzam.
Zapósłane (28.03.18)
Regina Šołćina z Konjec so k inscenaciji Budyskeho NSLDź „Paradiz w dobrej stwě“ pjera jima:
Předstajenja inscenacije „Paradiz w dobrej stwě“ so nachileja. Jenož hišće 7. apryla móžeće sej hru wobhladać. Po tym kiwa tež nam statistam zaso wšědne žiwjenje ze swojimi wšědnymi nadawkami. Kóždy z nas pak pojědźe po poslednim předstajenju „Paradiza ...“ z wačokom dožiwjenjow a dopomnjenkow domoj. Z dyrdomdeja čerpamy nowe mocy. My pjatnaće lajkow smy so na probowych wječorach kaž „wulka swójba“ stali. Prěni raz tež dožiwichmy, kelko pomocnikow je trěbnych za kulisami, wo kotrychž nichtón njerěči, zo by tajka hra na kóncu připóznaće a přiklesk žnjała. Chcu tu jenož, zastupujcy wšěch!, naspomnić něme „soniny“, kotrež smějo so čakaja na naše předrasćenje, kiž skoku pomhaja nas rozhotować a znowa zhotować, dokelž nas mjeztym hižo zaso mikro na jewišćo woła. Wróćo přispěchawši pak widźimy drastu hižo zaso porjadnje wisajo we wotpowědnych wotdźělach.
Zapósłane (23.03.18)
Křesćan Buk z Drježdźan pisa: Zadźěwajće złemu!
Jasnje a jadriwje je awtor „Sakskeho monitora“ politisku situaciju w Swobodnym staće Sakskej analyzował. Jeho analyza pak njepłaći jenož za Saksku. Přetož podobnu situaciju mamy tež w Braniborskej. Myslimy jenož na minjene měsacy z njelubymi podawkami w Choćebuzu. Tam njeběchu bohudźakowano naši krajenjo winicy, ale ćěkancy-požadarjo azyla. Hida a hotowy rasizm so přećiwo nim wusypa. Haj, je pjeć mjeńšin do politiskeje połnocy w Němskej. Jeli zmócni so strona AfD mocy a politiskeje zamołwitosće, što potom?
Zapósłane (21.03.18)
Pawoł Rota z Ralbic jima so pjera na temu sportowe rozprawnistwo:
Njedawno redakcija našeho wječornika čitarjow namołwješe, wjace powěsćow z wjesneho žiwjenja podawać. Jan Kral a Alfons Handrik a mojedla Handrij Wišnik njejsu žadyn „Wšudźesym“. Jako stajny čitar nazhonješ, zo je na łužiskim njebju wjace pisacych hwěžkow. Wone jenož rědko frinkola.
Sportowy redaktor Serbskich Nowin zawěsće skoržić njetrjeba. Ma cyłu črjódu přewšo pilnych dopisowarjow. Něhdy mje sportowe powěsće scyła njejimachu. Jako počachu młodźi derje znaći hólcy pilnje sportowe pjero wodźić, so za jich sportowu rěč zajimowach. A je so mi zalubiła! Tola jedne słowo w sportowych rozprawach runjewon hidźu: „zymnokrejnje!“ To je sama kriminalita! Tele jeničke słowo mi cyłu rjanu sportowu serbšćinu zwohidźa a čitanski wječor kazy. Jónu so připadnje z jednym dopisowarjom zetkach a jemu swój hněw wupowědach.
Zapósłane (15.03.18)
Alojs Langa z Konjec měni, zo Delenjo přeco hišće spěwaja:
Nastawka w Serbskich Nowinach ze 6. měrca „Chór Delany ‚tuchwilu mrěje‘“ dla su mje wjacori rozhorjeni čłonojo a zajimowani přiwisnicy našeho spěwneho ćělesa narěčeli. Woni měnja, zo mjenowany přinošk w SN dalšemu skutkowanju našeho chóra njetyje, ale škodźi. Wšako ma pola nas mnoho chórow ze wšelakimi wobćežnosćemi a z wjele poskitkami časa tuchwilu problemy. Wo tym wšak so poprawom do swěta njetrubi, ale pyta sej dowěru a pomoc mjez swojimi.
We wustawkach mamy zapisane, zo smy „Serbski muski chór Delany“, kotryž wosebje serbski ludowy spěw haji. A smy dotal stajnje dosć připóznaća na swojich wustupach doma kaž tež zwonka Łužicy žnjeli. Nažel so pěstowanju ludoweho spěwa pola nas hižo dosć časa njewěnuje. Wobzamknjenja chóroweho předsydstwa k tej naležnosći dirigent njedodźerži. Tuž so někotři, wosebje naši młodźi spěwarjo, wjace na zwučowanjach chóra njewobdźěleja.
Pod „saněrować“ w nastawku rozumja naši spušćomni starši spěwarjo, zo maja so snano aktiwneho spěwanja w našim serbskim chórje wzdać. To jara boli.
Zapósłane (13.03.18)
Jan Nuk z Radworja so praša: Seksizm tež w Serbach?
Tučasnje jewja so w medijach wospjet diskusije wo diskriminaciji žonow na wšěch runinach towaršnostneho žiwjenja. Žony žadaja sej runoprawosć: samsnu mzdu za samsne dźěło, móžnosće nastupajo karjeru w politice, zarjadach abo w hospodarstwje abo tež runoprawnu narěč na bankowych přepokazankach.
Krajej Awstriska a Kanada stej samo swoju hymnu změniłoj, tak zo so nětko wobkedźbuje neutralita splahow. Zwjazkowa ministerka za runostajenje Kristin Rose-Möhring žada sej změnu němskeje hymny. Wša jednostronska, na muski splah wusměrjena formulacija ma so změnić. Z „Vaterland“ ma nastać „Heimatland“ z „brüderlich mit Herz und Hand“ ma rěkać „couragiert mit Herz und Hand“.
Kak pak je to z našej serbskej hymnu? Snano su naše serbske žony skludniše hač němske. Ale běda nam, hdyž wotuća a žadaja sej změnu našeje narodneje hymny. „… Ow, zo bychu z twojeho klina wušli mužojo, hódni wěčnoh wopomnjeća.“
Zapósłane (08.03.18)
Regina Šołćina z Konjec piše k dźiwadłowej hrě delanskeje lajskeje skupiny:
Posledni zawěšk za hru „Kurowa klinika ‚Wjesoła mysl‘“ je so minjenu njedźelu w Šunowskej Fabrikskej hospodźe začinił. Dźakownje zhladujemy na přewšo wuspěšne zarjadowanja z přeco połnymi žurlemi. Wjeselohra je nam akteram stajnje znowa lóšt a spokojnosć wobradźała. Posudźujo aplaws smy pak sej tež wutroby publikuma zdobyli. Wšako je nas tón abo tamny samo dwójce abo trójce ze swojim wopytom počesćił. Wulki a sprawny dźak z našeje strony wam wšěm, kotřiž sće nam hač do dźensnišeho swěru wobchowali.
Naš wuspěch pak njeby dawno tajki wulki był bjez wuměłskeho nawoda Petry-Marije Bulankec-Wenceloweje. Z wutrajnosću je nas wona wjedła a, hdyž bě trjeba, sporjedźała. A tola stej tež ju šibałosć a fantazija hdys a hdys překwapiłoj. Njezabyć pak nochcu na pilnych pomocnikow, na přikład při kasy a za kulisami. Jenož wšitke tute „puzzle“ tworja dospołny wobraz našeho lajskeho cyłka.
