Zapósłane (05.01.22)
Měrćin Krawc z Delnjeho Wunjowa ma přispomnjenja k přinoškej wo přednošku prof. dr. Stefana Oetera w Serbskich Nowinach z 29. decembra 2021:
Što slěduje nětko z dopóznaćow, kotrež su Serbske Nowiny w swojim přinošku wo nowemberskim seminarje prof. Oetera wo zjawnoprawniskej korporaciji serbskeho ludu znosyli? Wodźacy fachowc republiki na polu statneho prawa bě rozłožił, zo za Serbow tuchwilna struktura reprezentacije njedosaha a zo by korporacija zjawneho prawa najlěpši srědk k samopostajowanju za wuspěšny přichod była a zo by statne zrěčenje mjez korporaciju a statom k přenjesenju mnohich zakładnych prawow samopostajowanja zasadnje móžne było.
A što nětko? Prof. Oeter sam praji, što nětko trjebamy: sylny a zhromadny ćišć ze stron serbskeho ludu!
Zapósłane (22.12.21)
Robert Lorenc ze Zhorjelca ma přispomnjenje ke krótkokomentarej Axela Arlta w SN ze 14. decembra:
Zapósłane (08.12.21)
Cyril Pjech z Berlina piše:
Njedawno mějach składnosć we widejowym zetkanju Eberharda Schöckoweje załožby, kotraž poskića ludźom z wuchodo-zapadneje Europy pomoc při rjemjeslniskim wukubłanju, wo Serbach rozprawjeć. Jedyn z nawodow chcyše wobdźělnikam kursa ze wšelakich wuchodnych krajow wědu wo Němskej poskićić a měnješe, zo tež Serbja k tomu słušeja. Na kóncu chcychu wote mnje wědźeć, hač widźu přichod za naš lud.
Powědach wobdźělnikam zetkanja wo popowej operje „Carpe noctem“, kotraž tehdom runje bě, a wo dalšich wulkotnych aktiwitach našich młodych ludźi. Bych-li tehdy hižo Młody magacin wo mjenowanej pop-operje měł, bych jón wobdźělnikam pokazał. Nětko jón potajkim mam, a sym zahorjeny! Je wulkotne, widźeć wšě tele młode wobliča, jich zahoritosć, a čitać, što su zdokonjeli, běch dźě hižo hnydom po tym w našim wječorniku wo tym čitał a w telefonatach z přiwuznymi wo tym słyšał. Sam sym stary, pop a podobne formy hudźby tuž za mnje runje wokřewjace njejsu, ale angažement serbskich młodostnych mje zahorja. Sym sej magacin wot prěnjeje do poslednjeje strony přečitał.
Zapósłane (26.11.21)
Benjamin Hrjehor z Wiena reaguje na mysle Jana Bogusza w rubrice SN „Mój wid“ ze 16. nowembra:
Kelko surowosće w tychle słowach tči! Štóž hladajo na situaciju při pólsko-běłoruskej hranicy w abstraktnych politiskich zapřijećach rěči, tón dospołnje ignoruje, zo so wo čłowjekow jedna. Tu njeńdźe wo politiske znamjenja abo wo wobrazy w medijach. Tu dźe wo ludźi w smjertnym straše. Jich ćerpjenje złahodnić, ale zdobom wo čłowjeskich prawach rěčeć je najperwersniši retoriski salto, kajkiž je mi w tym zwisku dotal pod woči přišoł. Šwarny to kreatiwny wukon, hladajo na to, zo Jan Bogusz ze swojim stejišćom hewak prosće knježacym politikarjam po hubje rěči.
Zapósłane (24.11.21)
Měrko Šołta z Budyšina wupraja so nastupajo rozprawnistwo wo jubilejnym koncerće Serbskeho muskeho chóra Delany „Pjeć lětdźesatkow wjesela a radosće nad spěwom (wudaće SN z 11. nowembra, str. 3):
W rozprawje steji, zo zanošowaše chór „parličku Kocora ‚Šerjenje‘ we wobdźěłanju Měrka Šołty“. To njetrjechi. Prawje je, zo sym z chórowych zešiwkow zezběrał serbske ludowe spěwy, je znowa wudał a Delanam přewostajił. Tele spěwy wobdźěła Korla Awgust Kocor za prěni stajny serbski muski chór, něhdyšu Chróšćan „Jednotu“ (1872–1936). Tohorunja darmo přewostajich Delanam před nimale dwaceći lětami wote mnje zestajany klawěrny wućah „Wěnca Kocorowych spěwow“, (nic „Hórskich spěwow“, kaž w přinošku rěka). Te bě Jurij Pilk wubrał a za orchester wobdźěłał, kiž wudach a nakładowach a kotrež buchu hakle we wobłuku Kocoroweho sympozija 1994 po sydomdźesat lětach serbskej zjawnosći znowa spřistupnjene.
Zapósłane (11.11.21)
Cyril Pjech z Berlina wěnuje so politice w cyrkwi a piše:
W rubrice Cyrkej a swět w póndźelnym wudaću Serbskich Nowin prěnja a poslednja powěsć na chětro zajimawe wašnje korespondujetej. Prěnja powěsć z nadpismom „Politiska wola pobrachuje“ rozprawja wo tym, što je kardinalny statny sekretar Pietro Parolin na swětowej klimowej konferency w Glasgowje prajił. Vatikan je stat, a Parolin je tam jako zastupnik tohole politiskeho subjekta był. Wězo móžeš nětko rjec, zo je to politikar prajił a nic cyrkej. Ale čehodla trjeba cyrkej politisku instituciju kaž stat Vatikana?
Poslednja powěsć rubriki nima nadpismo, ale tam na spočatku tež w tołstych pismikach steji: Fararka dr. Stefanie Schardien so praša, hač njeměła so cyrkej politiki wzdać. Přihłosuju tomu, štož wona po tym praji, ale nic prěnjej sadźe, dokelž je skoro wšitko, štož so w zjawnosći čini, politika.
Zapósłane (18.10.21)
Měrko Šołta z Budyšina so słowa jima a skedźbnja na pomjenowanje:
SN nałožuja a zaměšeja wospjet pomjenowanja nastupajo cyrkej swj. Pětra w Budyšinje (hlej Předźenak z 8. oktobra, str. 1 a SN z 11. oktobra, str. 4). Zo rěkamy jako katolikojo Pětrowej cyrkwi w Budyšinje „tachantska“ je serbska wosebitosć a poćahuje so jenož na nju. Wot časa Jana Leisentritta bě tachant (dekan) kapitla swj. Pětra najwyša cyrkwinska awtorita Łužicy, a po nim tež kóždy jeho naslědnik, postajeny a wobkrućeny přez krajneho knjeza (čěskeho krala) a bamža. To so přiběrajcy pomjeńšowaše, poćahujo so na cyrkwinsko-prawnisku kompetencu ze spočatkom Třicećilětneje wójny a bu dale a bóle wobtřihowane, wosta pak hišće hač do kónca 18. lětstotka žórło stajnych rozestajenjow mjez tachantstwom a protestantami. Budyska měšćanska němska ewangelska wosada reklamowaše samsnu cyrkej jako swoju farsku. Zwada skónči so srjedź 19. lětstotka ze zrěčenjom mjez tachantstwom a měšćanskej radu, a prawniskim dźělenjom cyrkwje sameje.
Zapósłane (23.09.21)
Damian Dyrlich, čłon CDU z Noweje Wjeski, piše njedźelne wólby nastupajo:
„Lětuše wólby su wažne směrodajne wólby za přichod“, čitamy w nowinach Die Zeit, FAZ a Die Welt. Tež Zeleni kaž Annalena Baerbock su to podobnje hižo prajili. Haj, zawěrno budźe wuslědk njedźelnych wólbow naš kraj a snano tež Europu sylnje formować.
K dwěmaj wobsahowymaj aspektomaj chcu so tule rady wuprajić: k hłosej na wólbnym lisćiku w Budyšinje a k wólbnym programam stron. Prěni aspekt drje wšitkich wolerjow w Budyskim wokrjesu potrjechi. Zašły raz bě sej Karsten Hilse wot AfD direktny mandat w Budyšinje zdobył a zastupuje tuž naš wokrjes w Berlinje. Bohužel je protestowy rozsud mnohich wolerjow tež w sejmje jenož protest wunjesł.
Zapósłane (20.09.21)
Bernadeta Göthowa z Wolfena wěnuje so dopisej Sonje Krječmarjoweje w SN ze 14. septembra:
„Je dopokazane, zo je šćěpjenje jenička móžnosć, ćežkemu přeběhej chorosće zadźěwać a pandemiju přewinyć.“ Wodajće – sym wćipna! Bych rady zhoniła, na kajku wědomostnu studiju so knjeni Krječmarjowa tu poćahuje?
Po słowach našeje zwjazkoweje kanclerki je pandemija resp. epidemija našeho kraja hakle nimo, hdyž su wšitcy šćěpjeni! Mediciniske dopokazy za to žane njeznaju. Čehodla dyrbi šćěpjenje j e n i č k a móžnosć być so před ćežkim přeběhom škitać? Njepišu tu wo ćežko schorjenych! Pišu wo normalnej ludnosći, kotrejž je date swój imunostny system woměrje trenować a so na njón spušćeć. Što je ze strowym zežiwjenjom, z hibanjom a sportom, ze sparom a swěcu? To su někotre z regulatornych mechanizmow našeho ćěła. Wšitcy wěmy, zo je něchtóžkuli ćežko schorjeł a někotři njejsu chorosć přežiwili. Cyłkowna smjertnosć našeho wobydlerstwa pak bě po datach Zwjazkoweho statistiskeho zarjadnistwa loni druha najmjeńša minjenych 20 lět.
Zapósłane (17.09.21)
Julian Nyča z Prěčec wupraja so k póndźelnemu wólbnemu forumej Domowiny a Serbskich Nowin:
Zo njehodźa so wšitke wotmołwy kandidat(k)ow wobmjezowaneho městna w ćišćanej nowinje dla naličić, je zrozumliwe. K wudospołnjenju pak skedźbnjam na tři konkretne dypki, w kotrychž so tuchwilny zapósłanc w zwjazkowym sejmje wot tamnych kandidat(k)ow rozeznawa.
Sprěnja chce wón najebać wuskutki na klimu jako jenički dale brunicu wudobywać, byrnjež prajił, zo nimaja so žane serbske a žane němske wjeski brunicy dla wotbagrować. Chibazo bychu so za to dalše wjeski zhubić dyrbjeli. Zo je pak dalewjedźenje tuchwilnych jamow po lěće 2038 jeničce móžno, jeli so dalše serbske wsy wotbagruja, je fakt. Zdruha bě wón jenički, kotryž při starym žadanju za dwurěčnymi taflemi při awtodróze jako prěnje na „přidatne kóšty“ mysli a nic na wysoku symbolisku hódnotu a widźomnosć našeje rěče. A střeća nima wón – zaso jako jenički – móžnosć, sej jako serbska žona serbske mjeno z prawej kóncowku tež do wupokaza zapisać směć, scyła za trěbnu. Haj, wón samo na tym dwělowaše, zo sej to scyła něchtó žada.
