Problemej pobrachowacych serbskorěčnych kubłarkow a kubłarjow, wučerkow a wučerjow přiwobroća so Jan Bart sen. z Budyšina:

Druhdy móže tež pohlad do zašłosće při rozmyslowanju wo ćežach přitomnosće pomhać.

Před 70 lětami běchu prěni serbscy maturanća na Serbskej wyšej šuli w Budyšinje (dźensa Serbski gymnazij) pruwowanje wo studijnu zrałosć wuspěšnje złožili. Tehdy bě ličba nowačkow za 9. lětnik tak wulka, zo wučerjo falowachu. Tuž wobroći so direktor dr. Frido Mětšk na někotrych fachowje wubranych maturantow z próstwu, wot 1. septembra 1951 wupomhać jako fachowi wučerjo. Kata Cyžec, Pětr Malink, Helmut Faska, Jurij Pěčka (z Noweje Wjeski) a Jan Bart připrajichu z perspektiwu, nastupić „pozdźišo“ studijne městno po swojim přeću. Tak so napjata situacija pobrachowacych serbskich wučerjow rozrisa. Po samsnym wašnju su w dalšich lětach trěbnych wučerjow nawabili.

Wukonowa bilanca a motiwacija? To praša so w tuchwilnej kontrowersnej diskusiji čłon Serbskeho sejma dr. Andreas Kluge z Drježdźan:

Z kedźbliwym optimizmom móžu zwěsćić, zo Serbske Nowiny tuchwilu aktiwnje spytaja so na prawu nowinu z debatowej kulturu dale wuwiwać, štož je wuměnjenje za fungowacu demokratisku towaršnosć. K produktiwnej diskusiji słuša wšak minimum intelektuelneje prawdźiwosće, a wid na bytostnosć.

Jurij Nuk z Budyšina wěnuje so stawi­znam a wuznamej jutřišeho swjedźenja Božeho ćěła:

We wobłuku swjatych dnjow w běhu lěta je swjedźeń Božeho ćěła jedyn z najwjetšich wjerškow katolskeho cyrkwinskeho lěta. Swjedźeń je stajnje druhi štwórtk po swjatkach. Dokelž so přiroda w tym času w swojim najrjeńšim šaće pokazuje, hdyž so wšitko zeleni a kćěje, je to zdobom prawy nalětni swjedźeń.

Wuchadźišćo Božeho ćěła saha hač do hłubokeho srjedźowěka. Awgustinska mniška Juliana – wona běše žiwa w prěnjej połojcy 13. lětstotka w dźensnišej Belgiskej – měješe wizije, kotrež so často na sakrament wołtarja poćahowachu. Na zakładźe toho je arcydiakon města Lütticha Jacques Pantaléon w swojim zamołwitym dźělu diecezy zawjedł swjedźeń k česći sakramenta wołtarja. Pantaléon je jako bamž tutón swjedźeń lěta 1264 postajił jako powšitkowny cyrkwinski swjaty dźeń, a tohodla jón katolikojo dźensa hišće wosebje swjeća.

Bjarnat Cyž z Noweje Jaseńcy wupraja so k „zapósłanemu“ Měrćina Krawca, wozjewjenemu w SN 18. meje:

Knjez Krawc reaguje na přinošk Marje Michałkoweje z 11. meje w SN a wumjetuje jej za-nós-wodźenje čitarjow w na­ležnosći zastupnistwa zajimow Serbow w formje towarstwa. Wón nawjazuje na diskusiju w lětomaj 2010/2011 a wumjetuje zastupjerjam krajneju knježerstwow Sakskeje a Braniborskeje kaž tež zwjaz­kowemu knježerstwu, zo su rozsud wo formje zastupnistwa zajimow Serbow „jeničce gremijam Domowiny přewostajili a zo su jeje posudk jako rozsud akceptowali“, a mjenuje to „kardinalny zmylk“. Wšako je Domowina w tej naležnosći „zajata“.

Čitajo tele zwěsćenje a dalše wuwjedźenja k modelej zjawnoprawniskeje korporacije so prašam, z kajkeho kraja knjez Krawc poprawom přińdźe? Wón je přewrótowy čas a wospjetnu diskusiju k temje prawdźepodobnje zaspał, ignorujo fakty a zakonje, kotrež tež za njeho w Němskej płaća.