Mjena zaso wotkryć

pjatk, 17. awgusta 2018 spisane wot:
Słyšiš-li stare pomjenowanje Tušina za dźensnišu Klóštersku wodu, kotraž pluskoce podłu polow a łukow hač do Delan, je mi woprawdźe škoda, zo je so spodobne mjeno pominyło. Kak rjenje by klinčało zarjadniski zwjazk Při Tušinje abo hasa Při Tušinje. Klóšterska woda klinči skerje neutralna, mjeno Tušina mam za jónkrótniše a swojorazne. By rjenje było, by-li so wone w nowych pomjenowanjach na wsach podłu Klóšterskeje wody zaso jewiło. Tak móhli na přikład bydlenske štwórće, puće abo wjesne kluby po tajkich starych wopřijećach pomjenować. Zawěsće su tajke zhubjene mjena tež w dalšich serbskich kónčinach. W Radworju su to na přikład skały, kotrež su swojoraznje pomjenowane. Starši ludźo to hišće wědźa, młodostnych so za tajkimi mjenami kaž Winčki abo Sćapanec skałki hižo prašeć njetrjebaš. Tuž měli sej stare słowjanske korjenje zaso wotkryć, tak kaž to Alfons Ryćer ze Šunowa pisa. Ja sym na kóždy pad za to! Bianka Šeferowa

Zapósłane (17.08.18)

pjatk, 17. awgusta 2018 spisane wot:

Alfons Ryćer ze Šunowa rozmysluje wo serbskich pomjenowanjach, kotrež su so bohužel pominyli:

Štó znaje hišće pomjenowanje „Tušina“? Kajke pomjenowanje wužiwachu naši prjedownicy poprawom za Klóštersku wodu do časa załoženja klóštra Marijineje hwězdy 1248? Najskerje mjenowachu ju Tušina. Samo před něhdźe 100 lětami hišće běše tutón wuraz prawdźepodobnje chětro znaty. W čitance „Kwětki“ (knize za horni skhodźeńk ludowych šulow, wudatej wot Maćicy Serbskeje 1921) je w nastawku „Klóštr Ma­rijna Hwězda“ naspomnjena rěčka, „kiž ma po zastarsku rjane mjeno Tušina, nětko po klóštrje Klóštrska woda“. Tež serbsko-němski słownik Jurja Krala z lěta 1927 podawa hišće jako přełožk za pomjenowanje „Tušina“ němske „Klosterwasser“.

Škoda, zo smy w tym padźe swoje historiske słowjanske korjenje spušćili. Abo hodźa so wone ze strowym narodnym sebjewědomjom snano zaso wožiwić?

Zapósłane (14.08.18)

wutora, 14. awgusta 2018 spisane wot:

Hladajo na kritiku, zo njeměli němčinu rěčacy so w Serbskim sejmje angažować, pisa Peter Kroh z Neubranden­burga:

Štóž jendźelsce njerěči, njemóže přiwisnikow abo tež přećiwnikow brexita rozumić. Štóž rusce njerěči, njerozumi tych, kiž rusku Krim podpěruja, abo tych, kotřiž maja ju za Ukrainu. Štóž pólsce njerěči, njemóže politice strony Prawo a sprawnosć přihłosować abo ju kritizować. Štóž woměrje wo tychle sadach rozmysluje, změje to wšo za njezrozumliwe, abo?

Spisowaćel Jan Skala, kiž je w serbskej rěči (hač do dźensnišeho jimacej) basnje a němskej rěči (hač do dźensnišeho čitanjahódnej) artikle pisał, měješe nastajenje, zo su tež mjez serbšćinu njerěčacymi přećeljo, přiwisnicy a zakitowarjo „wěcy Serbow“ – ludźo, kotřiž za prawa a zajimy serbskeje narodneje mjeńšiny wojuja. Zdobom wědźeše wón wo „druhej stronce medalje“: Něchtóžkuli serbskorěčny jedna sčasami na njedobro serbskosće, na přikład ze sebjeizolowacym myslenjom a skutkowanjom abo z njetolerantnym wobchadom ze swětawotewrjenymi hinak myslacymi a začuwacymi. Ja sym jeho nahlada.

Zapósłane (03.08.18)

pjatk, 03. awgusta 2018 spisane wot:

We wobłuku serije „dwórnišća“ na 4. stronje SN wupraja so Julian Nyča z Budy­šina k 11. pokročowanju:

Zapósłane (17.07.18)

wutora, 17. julija 2018 spisane wot:

Ralbičan Stanisław Statnik je so z listom nastupajo přinošk wo swjedźe­nju Ralbičanskeje wohnjoweje wobory na redakciju SN wobroćił a pisa:

We wudaću Serbskich Nowin z 25. junija pisa Alfons Handrik wo swjedźenju k 75. róčnicy Ralbičanskeje wohnjoweje wobory: „Po tym zo bě 1878 zahubny woheń nimale poł Ralbic zničił, wutwo­richu tam wohnjowu woboru.“ Tež hdyž je awtor informacije wot někoho na swjedźenju dóstał, dyrbjał je na prawosć pruwować, wšako eksistuje k tomu dosć historiskich žórłow.

Wobě informaciji stej mjenujcy wopačnej. Zahubny woheń běše 6. oktobra 1896, štož je tež naspomnjene w swjedźenskej brošurce składnostnje 750lětneho jubileja prěnjeho naspomnjenja Ralbic, zestajenej wot Feliksa Statnika.

Tež Katolski Posoł 1896 k tomu pisaše: „Wulke wohnjowe njezbožo podeńdźe 6. oktobra našu wjes. Popołdnju blisko ½ 4 hodźin wuńdźe nahle – kak, njeje dotal­ zjawne – pola chěžkarja Königa wo­heń,­ kotryž so ze surowej spěšnosću rozšěri, dźewjeć statokow a nimo toho dwě bróžni zapali a do cyła zaniči.“ (dodawk: Pječa bě König woheń sam zamiškrił.)

Zapósłane (06.07.18)

pjatk, 06. julija 2018 spisane wot:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic piše k zeńdźenju Serbskeho sejma dla:

Prawniski wuběrk Domowiny – zastu­pjeny přez předsydku sakskeje serbskeje rady Marju Michałkowu, předsydu třěšneho zwjazka Domowiny Dawida Stat­nika, něhdyšeho a tučasneho jednaćela Domowiny Bjarnata Cyža a Marka Kowarja, bywšeho direktora Załožby za serb­ski lud Marka Sucheho, delnjołužiskeho Serba Kita Elu kaž tež prawiznicu Katrin Suchec-Dźisławkowu – je sej 12. smažnika wysokorjadnych zastupjerjow Rady starostow do Serbskeho domu w Bud­y­šinje přeprosył, zo bychu prašenja hladajo na wólby Serbskeho sejma stajili. Što je zhromadźizna na kóncu wobzam­knyła, njezajimuje jenož mje. Nihdźe njenamakam, na čo su so tam dojednali. Zwěrju so prašeć, čehodla su zeńdźenje wotměli a z kotrym zaměrom.

Zapósłane (13.06.18)

srjeda, 13. junija 2018 spisane wot:

Wot němskich medijow dale rozšěrjenemu wobrazej wo Ruskej přispomnja Cyril Pjech z Berlina slědowace:

Je poprawom tajke něšto kaž dźiw, zo wostanu Serbske Nowiny woprawdźe to, štož maja na prěnjej stronje stejo: njewotwisne. Wjetšina němskich medijow to njeje – bjez kritiki wone skoro směšnu rusofobiju („na wšěm wina je Ruska, je Putin“), kiž je takrjec wot knježerstwa ­poručena, sobu činja.

Na zbožo je najskerje něchtó našeho zwjazkoweho prezidenta Steinmeiera sčasom warnował, zo njeje na wopyće Ukrainy sobu přećiwo Ruskej šćuwał, jako bě wona po kekliji z jara chutnym pozadkom wokoło pječa zamordowaneho žurnalista Babčenka zaso raz „wina“. Swojeho wonkowneho ministra je prezident Porošenko před Bjezstrašnostnej ­radu UNO dał so blamować, jako fabulowaše tón tam wo žurnalisće, kotrehož bě Ruska „zamordowała“.

Zapósłane (06.06.18)

srjeda, 06. junija 2018 spisane wot:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic je we wobłuku 72. serbskeho ewangelskeho dnja přednošk Trudle Malinkoweje wopytał a slědowacy dopis zapodał:

Po wotewrjenju lětušeho ewangelskeho cyrkwinskeho dnja minjenu sobotu zetkachu so Serbowki a Serbja zbliska a zdaloka na kantoraće Hodźijskeje wosady k přednoškej Trudle Malinkoweje „Na serbskich slědach po Hodźijskej wosadźe“. Na čiłe wašnje a z pomocu wobrazow rysowaše přednošowarka tysaclětne stawizny Hodźija jako wuchadźišćo pokřesćanšćenja Milčanskeho kraja.

Zapósłane (01.06.18)

pjatk, 01. junija 2018 spisane wot:

Měto Cerna z Gogolowa wupraja so jako mjeztym wotstupjeny delnjołužiski starosta k poziciji rěčnika iniciatiwy Serbski sejm za Delnju Łužicu Hanza Wylema-Kella w naležnosći Hartmuta Leipnera, wozjewjenej w SN z 15. meje:

Dźěłowe wašnje knjeza Hartmuta Leipnera je w zašłosći stajnje korektne było. Tu pytaja hrěšnika. Kawsalne zwiski za to, zo su so delnjołužiscy starosća krok po kroku zdalowali, leža porno wupra­jenjam knjeza Wylema-Kella na dospołnje hinašej runinje. Naša naležnosć je, ze sobu a nic wo sebi rěčeć. Z toho stajnje problemy nastawaja.

1. Wodźerjo iniciatiwy mějachu wo­spjet ćeže, připosłuchać a procesy w dospołnej hłubokosći wěcownje wudiskutować. Poručenjam napřećo su w dalokej měrje imuni. Jich měnjenje maš sćěhować. Z toho wuwi so přiběraca njedowěra.

2. Dojednane nadawki so nadobo nje­přewjeduja.

3. Praktiske myslenje iniciatiwy je poměrnje jednostronsce na wuměnjenja w Sakskej wusměrjene, Braniborska skutkuje kaž přewodny zjaw.

Zapósłane (17.05.18)

štwórtk, 17. meje 2018 spisane wot:

Bernd Pittkunings z Choćebuza piše wo swojich dožiwjenjach, jako bě njedawno z awtom w Sakskej po puću:

Z praktiskich přičin njejsym přećel němskeho federalizma. Bayerska abitura je w Badensko-Württembergskej připó­znata, sakska raz haj raz ně, braniborska hižo, ale mjenjehódna. Tež na serbsku rěč ma federalizm wliw. Tak dyrbja braniborscy Serbja za „E-mail“ „e-majlka“ pisać, sakscy Serbja „e-mejlka“, po zdaću, dokelž zhromadne dźěło serbskeju rěčneju komisijow ze stron Braniborskeje a Sakskeje witane njeje. Wliw federalizma na wobchad na dróhach tohorunja mały njeje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND