Z wudaća: wutora, 24 januara 2023

CDU chce změnu: Nihdźe na swěće njeje telko wjelkow kaž pola nas

Drježdźany (SN/mb). „Ludźo su zadwělowani“, zjima Georg-Ludwig von Breitenbuch, naměstnik předsydy frakcije CDU w Sakskim krajnym sejmje, w rozmołwje ze Serbskimi Nowinami (SN) situaciju tych, kotřiž su na přikład jako plahowarjo wowcow wot nadběhow wjelkow na swoje stadło potrjecheni. Najebać wotškódnjenje „wostawa ludźom wšědna nałožena próca a stajne přepruwowanje wotwobaranskich připrawow“. Tohodla su w najsylnišej knježerstwowej frakciji Sakskeje pozicisku papjeru za přichodne wobchadźenje z wjelkom w Sakskej, Němskej a Europje naćisnyli, kotraž SN předleži. Pod hesłom „wjelk njeje plyšowe zwěrjatko“ su so fachowcy křesćanskich demokratow dotal najraznišo tutu łoskoćiwu tematiku nastupajo słowa ­jimali. Kónc měsaca chcedźa papjeru w frakciji dodiskutować a do koalicije ze Zelenymi a SPD přinjesć. Zo tam ke konfliktej dóńdźe, je von Breitenbuchej jasne, ale njewobeńdźomne.

Perspektiwisce myslić, sčasom jednać. Tak hodźi so wčerawše postupowanje Parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud zjimać. Snano so něchtóžkuli dźiwa, zo je gremij runje wčera jednanja wo 5. financowanskim zrěčenju za dobu 2025 do 2029 nastorčił. Čas na spočatku lěta bě prawje wuzwoleny. Wšako minje so lětsa prěnja połojca aktualneje spěchowanskeje periody. Lětsa hišće z trěbnymi jednanjemi serbskeje strony, ze Zwjazkom a krajomaj Braniborskej a Sakskej započinać chcyć, ma konkretny nutřkopolitiski pozadk. Klětu kiwaja wólby krajneju sejmow w tutymaj zwjazkowymaj krajomaj, lěto pozdźišo te zwjazkoweho sejma. Ženje do toho njewěš, kak chětře budu nowe knježerstwa dźěłokmane. 5. financowanske zrěčenje po móžnosći hižo do wólbow dowujednać a podpisać, rěka wěstotu za dalše spěchowanje serbskich naležnosćow tworić. Załožbowy gremij parlamentownikow chce njetrjebawši ćišć w jednanjach wobeńć, tohodla sčasom jedna. Axel Arlt

W pjatkownišim wudaću je so na druhej stronje w artiklu „Tydźeń zahajili“ zmylk stał. Tak šefina zawoda z Werdera Christine Berger wudźěłki z rokotnika (Sanddorn) zhotowja, a nic kaž mylnje pisane z rokotoka. Za zmylk prosy redakcija wo wodaće. Redakcija SN

Bonn (dpa/SN). Zwjazkowy kartelowy ­zarjad je jednanje přećiwo onlinowej płaćenskej słužbje PayPal zahajiło. Přičina toho je, zo předewzaće prawdźepodobnje wubědźowanje mjez poskićowarjemi ­haći. Tak su wužiwanske wuměnjenja postajene, zdźěli wubědźowanski zarjad wčera w Bonnje. „Tute móhli wubě­dźowanje mjez předewzaćemi wobmjezować“, prezident karteloweho zarjada Andreas Mundt zwurazni. „Předewšěm ćerpja pod tym přetrjebarjo, kotřiž wyše kóšty na kóncu indirektnje přez płaćizny za produkt sobu noša“, wón wujasni. Kartelowy zarjad budźe nětko pruwować, kotru móc ma PayPal na wikach.

Konkretnje bu wikowarjam PayPal po kartelowym zarjedźe mjez druhim zakazane, swoje twory a posłužby za niše płaćizny poskićeć, jelizo kupcy za zapłaćenje tuńšu metodu zapłaćenja hač PayPal wola. Nimo toho je jim zakazane, preferency za druhe metody płaćenja zwobraznić. Po studijach wikow njeje PayPal w Němskej jenož wodźacy poskićer za online-płaćenje, ale tež jedna z najdróšich posłužbow, kartelowy zarjad dale rozprawja.

W pólskim Zgorzelecu je so minjeny pjatk ćežke njezbožo stało. Při tankowni krótko za němskej hranicu, je bencinowy tank při rjedźenju rozbuchnył. Jedna wosoba ­hišće na městnje zemrě. Dalšej zranjenej wosobje dowjezechu do chorownje. ­Wjacore wohnjowe wobory běchu na městno njezboža přijěli. Mjez nimi bě tohorunja wosebita skupina za chemisko-ekologiske wuchowanje z Legnicy. Tank měješe wobjim za 25 000 litrow bencina. Za čas rjedźenja pak bě tank prózdny. Přiwšěm ­běchu tam hišće dosć strašnych maćiznow w powětře, tak zo je rozbuchnył. Tankownja njeje wobškodźena. Foto: Christian Essler

22. wulkeho róžka 1873 narodźi so w Lipinach (Lippen) Jan Haješ. Dźěłaše w Drježdźanach na tramwajce. Kupi sej 1904 klamarstwo we Łazu, kotrež na kupnicu pře­twori. Bě jedyn z najaktiwnišich čłonow předsydstwa 1911 załoženeho Łazowskeho towarstwa „Handrij Zejler“, zastupi 1912 do Maćicy Serbskeje a bě wot 1921 hač do zakaza Domowiny 1937 župan Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“. Po 1945 bě wón zaso něšto lět w tutym zastojnstwje. 1912 je Domowinu sobu załožił a bě wjele lět jeje pokładnik. Běše zahority Sokoł a podpěraše serbskich studentow, mjez druhim Naw­kec swójbu a schadźowanki šćedriwje z pjenjezami. Haješ zdoby Łazowskeho fararja Jurja Malinka za aktiwne skutkowanje za serbstwo a podpěraše postajenje pomnika za Zejlerja we Łazu 30. žnjenca 1931. Nacije by­dlenje a wobchod Haješa, čłona Wuznawanskeje cyrkwje, wjackróć přepytachu. Po wójnje wón hač do smjerće 5. hodownika 1959 skutkowaše wón towaršnostnje a w cyrkwinskej wosadnej radźe. 1958 ­dósta jako jedyn z prěnich Čestne znamješko Domowiny. Dr. Jan Cyž wopisowaše Haješowe žiwjenje w spisu „Za wšědnym chlěbom“. Manfred Laduš

Něhdźe 40 předrasćenych wjesnjanow je minjenu sobotu w Michałkach camprowało. Zdźěla pod přewodom dujerskeje kapały ćehnjechu k jednotliwym statokam, hdźež sej z hospozu zarejwachu a wobydlerjam pampuchi darichu. Samo pólnu kuchnju z gulašowej poliwku sobu wjedźechu. Z nazběranych pjenjez wuhotowachu wječor póstnisku party. Foto: Gernot Menzel

Wjele priwatnych a komunalnych twarskich projektow so tuchwilu dliji, ­dokelž pobrachuja material a dźěłaćerjo. To wšak dyrbi tež Chróšćanska gmejna nazhonić.

Chrósćicy (JK/SN). Solidne wuwiće swojeje komuny wosebje na financnym polu je za wjesnjanostu Marka Klimana (CDU) sobu najwjetši wuspěch lěta 2022. Na ­tajkim fundamenće bě derje nastorčić ­jedyn z najwjetšich projektow gmejny w minjenych lětach – ponowjenje Chróšćanskeje nawsy a Cyrkwinskeje hory. Hačrunjež chcychu hižo do hód dźěła ­zakónčene měć, njejsu w gmejnskim zarjadnistwje njespokojom. Znate přičiny, kaž falowace twaršćizny abo dźěłowe mocy su derje planowany a přihotowany projekt haćili. Ćim bóle žedźa so wšitcy wobdźěleni za dobrym zakónčenjom ­lětsa. Potom drje budźe Chróšćanska nawjes jedna z najrjeńšich w zarjadniskim zwjazku.

Nowa Wjeska. Swoju hłownu a wólbnu zhromadźiznu je minjeny pjatk Nowowješćanske towarstwa „Wjesna zhromadnosć“ přewjedło. Něhdźe 50 wopytowarjow je z lisćiny dwanaće kandidatow nowe předsydstwo wuzwoliło. Nimo štyrjoch čłonow dotalneho předsydstwa wuzwolichu tež třoch nowačkow. Su to Jan Helner, Franzisko Wenk a Dominik Čornak. Za předsydu wuzwolichu znowa Křesćana Korjeńka.

Radźićeljo wuradźuja

Njebjelčicy. Přichodne posedźenje Njebjelčanskeje gmejnskeje rady wotměje so štwórtk, 26. januara, w 19 hodź. w Pěskečanskej wohnjowobornej gratowni. Najwažniši dypk dnjoweho porjada drje budźe předstajenje solarneho parka w Pěskecach a diskusija k tutej temje.

Chrósćicy. Tohorunja 26. januara, ale hakle w 19.30 hodź. zetkaja so Chróšćanscy gmejnscy radźićeljo w gmejnskim a kulturnym centrumje. Mjez druhim póńdźe wo wobzamknjenje w njezjawnym dźělu zašłeho posedźenja.

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk w nowej seriji znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu bliže rozłožował (10).

Přeco zaso čitamy na mjedowych škleńcach informaciju, zo njesmě so tutón ­ćěšenkam prěnjeho žiwjenskeho lěta ani w jědźi ani w napojach poskićeć. Mnozy tukaja, zo je měd tak ćahaty, zo by dźěsću hišće njezrału jědnicu a w najhóršim padźe samo dychnicu zatykał. To drje je logiska, ale nic poprawna přičina za pokazku pčołarjow a pčołarkow.