Kultus pomha hudźbnym šulam

póndźela, 11. meje 2020 spisane wot:

Drježdźany (SN/CoR). Sakske kultusowe ministerstwo podpěruje swobodne hudźbne šule z hnydomnym wosebitym programom we wobjimje šěsć milionow eurow. Tak móža pobrachowace dochody hudźbnych šulow a honorarnych wučerjow koronapandemije dla narunać. Dale zarunaja hač do 60 procentow wupadnjenych honorarow swobodnych a priwatnych poskićerjow zwonkašulskeje hudźbneje wučby.

Sakska hudźbna rada financnu pomoc wita, wšako hódnoći tak dźěło mnohich hudźbnych pedagogowkow a pedagogow w swobodnym staće. „Smy so hromadźe ze statnym ministerstwom za wědomosć, kulturu a turizm a ze zapósłancami krajneho sejma minjene tydźenje wuspěšnje za tajki program zasadźeli a wjeselimy so, zo podpěra nětko zaběži“, podšmórny jednaćel Sakskeje hudźbneje rady Torsten Tannenberg.

Přiražku njetrjebaja swobodne hudźbne šule kaž tež swobodnje skutkowacy hudźbni pedagogojo wróćić. Z dohromady 32 wot Swobodneho stata Sakskeje spěchowanych hudźbnych šulow je jědnaće w swobodnym nošerstwje.

8. meje 1945 krótko do połnocy podpisachu w Berlinje-Karlshorsće historiski dokument bjezwuměniteje kapitulacije hitlerskeje Němskeje a jeho wobrónjenych mocow. Jako dobyćerjo podpisachu naměstnik najwyšeho rozkazowarja Čerwjeneje armeje a 1. běłoruskeje fronty, maršal Georgij K. Žukow, za Sowjetski zwjazk, hłowny powětrowy maršal Arthur W. Tedder za najwyšeho rozkazowarja aliěrowaneho wójska generala Dwighta D. Eisenhowera kaž tež general Carl Spaatz za USA a general Jean de Lattre de Tassigny za Francosku. Za Němsku signowachu wopismo społnomócnjeny němskeho wyšeho komanda, generalny pólny maršal ­Wilhelm Keitel, generalny admiral Hans-Georg von Friedeburg za marinu a generalny połkownik powětrowych mocow Hans-Jürgen Stumpff za kapitulowacych. Informował wo tym je wójsko a němski lud wot Hitlera zasadźeny prezident Němskeje, wulkoadmiral Karl Dönitz, hač do połnocy přez Němski rozhłós, a to ze swojeho sydła w Flensburgu.

Budyšin (SN/CoR). Budyske wokrjesne zarjadnistwo je wčera we wothłosowanju z Němsko-Serbskim ludowym dźiwa­dłom rozsudźiło, Budyske 25. lětnje dźiwadło koronapandemije dla wotprajić a zdobom hrajnu dobu skónčić. „To wotpowěduje wotprajenjam kulturnych zarjadowanjow po cyłym Swobodnym staće Sakskej“, rěka w zdźělence NSLDź. „Hač do dźensnišeho smy wšitke móžnosće přepruwowali, lětnje dźiwadło pod datymi wuměnjenjemi a po postajenjach přewjesć. Bohužel podarmo“, tam dale steji. Detektiwnu stawiznu wokoło „Sherlock Holmesa“ a dr. Watsona přestorča tuž na klětuše lětnje dźiwadło. Přiwšěm w dźiwadle za kulisami dale dźěłaja. Přihotuja jewišćowe wobrazy, kostimy, klanki a maski za přichodnu sezonu, dźiwadźelnicy probuja. „Najebać za nas ćežki rozsud hladamy optimistisce na nowu hrajnu dobu“, rjekny intendant NSLDź Lutz Hillmann, „jara so wjeselimy zaso za publikum hrać směć a městnosć zetkawanja a diskusije być a zo móžemy aktu­alne temy, emocije a podawki na jewišću wobjednawać.“ Hrajna doba 2020/ 2021 započnje so w septembrje.

Són spušćić dyrbjał

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
Tróšku dopomina mje situacija na sceniski wjeršk dźiwadłoweje hry: Runje w tym wokomiku, hdyž Sakska pod wěstymi wuměnjenjemi kulturne zarjadowanja kaž koncerty a dźiwadło powšitkownje zaso dowoli, ma NSLDź lětnje dźiwadło wotprajić kaž tež sezonu zakónčić. Hač do poslednjeje minuty je intendant Lutz Hillmann wojował, kónc hrajneje doby wotwobarać. Jako předsyda sakskeho krajneho zwjazka w Němskim jewišćowym towarstwje je ministerstwu namjet předpołožił, z kotrymi naprawami bychu předstajenja před – mjeńšim – publikumom zaso móžne byli, a je intensiwne rozmołwy ze zamołwitymi w Drježdźanach kaž tež w Budyšinje wjedł. Njebě jenički, kiž njeje són lětnjeho dźiwadła spušćić chcył, kaž wuspěšna předań pokaza. Realistam wšak bě jasne: Před koronawirusom smy wšitcy jenacy, a hdyž wšitke kulturne ­zarjadowanja wotprajeja, da tež lětnje dźiwadło. Cordula Ratajczakowa

7. meje 1945 bě dwanaće armejow 1. ukrainskeje fronty pod rozkazowarstwom maršala Iwana S. Konjewa, mjez nimi bě tež 2. pólska armeja, druhi dźeń w nadběhu. Frontowa linija započa so pola Lubanja w Šleskej, wjedźeše sewjernje Zhorjelca pola Niederneuendorfa přez Łužisku Nysu, wottam dale přez ­Nisku, Mikow, Zuborničku, Minakał, ­Njeswačidło, južne Delany, Njedźichow a Rólany do Großenhaina a Elsterwerdy. Dohromady wopřiješe frontowa linija wjace hač 500 kilometrow.

Po kapitulaciji Berlina a rozbiću wojerskeje skupiny Frankfurt-Gubin wróćichu so tam wojowace armeje 1. ukrainskeje fronty zaso na juh. 3. a 4. gardowa tankowa armeja poda so podłu Łobja do směra na Drježdźany, při čimž jeju jednotki tež přećiwo tam hišće stejacym němskim zakitowarjam wojowachu. 6. meje wuswobodźichu tankisća Mišno.

Klětu budu po cyle nowych pućach kročić

štwórtk, 07. meje 2020 spisane wot:

Němska mjeńšinowa nowina w Danskej Der Nordschleswiger ma wot februara 2021 jenož hišće dwutydźensce wuchadźeć

Hłowne předsydstwo Zwjazka němskich Sewjeroschleswigčanow (BDN) je so­ srjedź februara na ćežki kompromis dojednało: Hinak hač planowane, němsku mjeńšinowu nowinu Der Nordschleswiger wudawać jako mě­sač­nik, su so rozsudźili, zo ma wona po di­gitalizaciji jako dwutydźenska nowina wuchadźeć.

Filmowy festiwal Nysa (NFF) so lětsa tuchwi­lu płaćiwych wobmjezowanjow pandemije dla w meji njewotměje. Nětko­ je jón zarjadowace towarstwo Kunstbauerkino nowy termin připowědźiło. Tradicionalne zetkanje łužiskich filmowcow pak potrjechene njeje.

Wulke Hendrichecy (SN/bn). „Přećeljo a přećelki filma a fanojo kina w Němskej, Pólskej a Čěskej njetrjebaja so festiwala lětsa dospołnje wzdać. Wot 24. do 27. septembra chcemy, dalokož wobstejnosće to potom dowola, trochu přikrótšenu wariantu wuhotować“, zdźěli za zjawnostne dźěło NFF zamołwity Michael Lippold. Město tydźenja chcedźa swjedźeń nazymu w běhu štyrjoch dnjow zwoprawdźić. Redukowany program ma mjez druhim wubědźowanja wo najlěpše hrajne, dokumentarne a krótkofilmy, mytowanje dobyćerjow z „Rybičkami Ny­sy“­, fokusowy rjad „Films for Future“ kaž tež bliže njewopisane ramikowe zarja­dowanja wopřijeć. Přinoški chcedźa wo­spjet na wjacorych hrajnišćach třikrajoweho róžka pokazać. „Hač smě potom tež publikum přez mjezy, wšak dźensa hišće prajić njemóžemy.“

Park błudźenkow w morju kćenjow

srjeda, 06. meje 2020 spisane wot:
Wochožanski park błudźenkow je wot póndźele wopytowarjam zaso přistupny. Dotal je nimale sto hosći z wokoliny składnosć wužiwało a so po 20 hektarow wulkej krajinowej zahrodźe wuchodźowało. W dobje korony postajeny wotstawk dodźeržeć jim tu scyła ćežko njeje. Hižo wotdaloka wita jich tuchwilu kćějacy floks (Polster­phlox). Runje tak móžachu prěni hosćo z Wojerec a Kamjenca wonjacy łyknowc­ (Seidel­bast) w mnohich barbach a wioletnu bimbawku (Kuhschelle) wobdźiwać. Za­poz­dźeny start do noweje sezony chcedźa z prěnim lětušim zarjadowanjom w parku zwjazać. Budźe to hudźbna zabawa na Bože spěće. Foto: Joachim Rjela

Fota hdy a hdźe

srjeda, 06. meje 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). „Prawo na swójskim wobrazu“ bě hesło wčerawšeho zhromadneho webinara policajskeje direkcije Zhorjelc, ludoweje uniwersity Wojerecy a Budyskeje wotnožki Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala. Něhdźe 30 wobdźělnikow sćěhowaše na internetnym seminaru přednošk hłowneho policajskeho mištra Daniela Hänscha, powołansce zaběraceho so z prewenciju na polu digitalnych medijow.

Centralne prašenje webinara bě, komu fotografija słuša a štó smě koho pod kotrymi wobstejnosćemi docyła fotografować a wobraz ewentuelnje wozjewić. „Zasadnje je kóždy fotograf mějićel swojeje twórby. Za priwatnu potrjebu smě kóždy w zjawnym rumje podawki dokumen­tować. Wobsteji-li wotpohlad, wobrazy na někajke wašnje zjawnje spřistupnić, je wurazna, najlěpje pisomna dowolnosć portretowanych wosobow trěbna.“

5. meje před 75 lětami wudyri w čěskej stolicy Praha zběžk přećiwo němskemu wójsku a zarjadow okupantow w tak mjenowanym protektoraće. Hižo dny do toho dóńdźe we wšelakich městach Čěskeje, kaž w Železnym Brodźe, Novej Pace a Nymburku k zběžkam. 3. meje wob­sadźichu partizanojo ze srjedźočěskich lěsow Beroun a Příbram. 4. meje zbě­hnychu so dźěłaćerjo Škoda-fabrikow w Plznje a Kladnom a wuwołachu tam swobodnu Čěskosłowaksku. Hižo 4. apryla 1945 wutworichu w słowakskich Košicach knježerstwo Čechow a Słowakow z lěwicarskim socialdemokratom Zdeněkom Fierlingerom jako ministerskim prezidentom, a Edvard Beneš wróći so jako prezident z Londona do Košic.

nowostki LND