Wustajeńca wo stawiznach města
Memorandum serbskeho ludu
Před 25 lětami wobroćichu so serbske towaršnostne cyłki z Memorandumom serbskeho naroda k ludowym prawam w Zakładnym zakonju na zjawnosć. „Serbski lud wobroća so na němsku zjawnosć, předewšěm na politikarjow na wuchodźe a zapadźe Němskeje z próstwu, zo bychu so w Zakładnym zakonju jednotneje Němskeje žiwjenske zajimy narodnych mjeńšin a ludowych skupin w přiměrjenym wašnju wobkedźbowali. Serbski lud je jako awtochtony słowjanski narod 1 400 lět w němskej statnosći žiwy. Jeho žiwjenske zajimy, ale tež te dalšich ludowych skupin Němskeje, měli so w procesu zjednoćenja wobeju němskeju statow runje tak wobkedźbować kaž te němskeho naroda.“ Takle rěkaše w preambli wozjewjenja z 2. awgusta 1990, kotrež běchu Serbska narodna zhromadźizna, Domowina, Towarstwo Cyrila a Metoda, Serbska ewangelsko-lutherska superintendentura, Delnjoserbska narodna zhromadźizna, serbska młodźina, Zwjazk serbskich wuměłcow a serbscy katolscy duchowni podpisali.
„My Fair Lady“ so rozžohnowała
Před 70 lětami: Podstupimske zrěčenje podpisali
Zrěčenje wo přichodźe Němskeje a jeje bywšich europskich zwjazkarjach schwalichu třo statni šefojo dobyćerskich wulkomocow 2. awgusta 1945 na Podstupimskej konferency, kotraž wotmě so wot 17. julija do 2. awgusta. W mjenje Sowjetskeho zwjazka (ZSSR), USA a Wulkeje Britaniskeje podpisachu Josef Stalin, prezident Harry S. Truman a premier Clement Attlee. Na spočatku historisce wuznamneho wuradźowanja zastupowaše Wulku Britanisku hišće premier Churchill (konserwatiwni). Na jeho městno stupi po dobyću wólbow do Delnjeje komory Labour Party (socialdemokratiska Strona dźěła) nowy knježerstwowy šef Attlee. 7. awgusta je Francoska zrěčenju dźělnje přistupiła. W tajnym dojednanju slubi ZSSR, zo spočatk awgusta do wójny přećiwo Japanskej zastupi.
Žitawa podpěruje Karlovy Vary
Karlovy Vary/Žitawa (SN). Składnostnje požadanja Karlovych Varow za swětowe herbstwo UNESCO wotewrěchu tam minjenu wutoru wustajeńcu „Bjezmjezna kultura kupjelow“. Jeje zakład twori 2013 wot Žitawskich měšćanskich muzejow, Regionalneje galerije Liberec a Narodneho pomnikoweho instituta Liberec zdźěłana přehladka „Kupać bjez mjezow“, kotraž bě hižo w Žitawje, Liberecu, Hrádeku nad Nisou a Jablonecu nad Nisou widźeć.
Žitawske měšćanske muzeje su hłowny wupožčowar za wustajeńcu w kejžorskej kupjeli Karlovy Vary. Mjez druhim pokazuja tam 60 fotow wo najwažnišich a najrjeńšich kupjelach w třikrajowym róžku, zapopadnjenych wot Michaela Čtveráčeka a Jürgena Maćija. Tež mnohe historiske eksponaty Žitawskich zběrkow su pódla, mjez nimi 130 lět stary kupanski płašć z Großschönauskeho froteja, kupanska drasta a trjenja z minjenych lětdźesatkow kaž tež přisłušk za myće a kupanje a tohorunja jednotliwe wuměłske twórby.
Dalši pospyt hudźbneho festiwala w jězorinje
Hamor (SN/CoR). Po zwrěšćenju jězorinoweho festiwala při Parcowskim jězorje lěta 2013 je tónle kónc tydźenja dalši pospyt, festiwal popoweje hudźby pod hołym njebjom w lětnjej sezonje – takrjec wulku party za młodych ludźi – w regionje etablěrować. Tak wotměwa so wot dźensnišeho hač do njedźele prěni raz Cherrybeach-festiwal na Hamorskim přibrjohu Bjerwałdskeho jězora.
Porno festiwalej jězoriny tehdy, kotryž měješe wočakowanych 40 000 wopytowarjow a realnych 20 000 hosći dla wulki deficit 2,5 milionow eurow, je dimensija nastupajo Cherrybeach-festiwal hinaša. Tak njewočakuja jenož něhdźe 5 000 ludźi, tež 90 procentow zastupnych lisćikow je hižo předate. Na stanowanišću žanoho městna wjace njeje. Wobydlerjo Hamora scyła njetrjebaja zastup zapłaćić. Hinak hač při Parcowskim jězorje móža so tam wopytowarjo tež kupać.
Dobre wupłody dźěłarničkow
Mjez młodostnymi wospjet mjezynarodnosć knježiła
Kóždej dwě lěće zarjaduje gmejna Njebjelčicy w lětnich prózdninach z podpěru Domizniskeho a kulturneho towarstwa na młodych ludźi wusměrjenu mjezynarodnu dźěłarničku. Mnohe partnerske a přećelske styki do wukraja zawěsćeja stajnje tež dosć wulku ličbu wobdźělnikow. Lětsa witachu tam wot 19. do 26. julija młodostnych z Pólskeje, Čěskeje, Słowakskeje, Chorwatskeje a Ruskeje. Ze serbskimi a němskimi wobdźělnikam bě to sydom narodnosćow.
Jan Awgust Kerk
Slepjanšćina je wuraz identity
Ludźom pozhubjeny słowoskład zaso wuwědomić
Sobudźěłaćerka běrowa Domowinskeje župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ Juliana Kaulfürstowa je w Slepjanskej kónčinje pytała za ludźimi, kotřiž slepjanšćinu hišće w jeje starej formje wobknježa. 2. oktobra maja so wupłody jeje slědźenja na dwěmaj CDjomaj wozjewić. Za to spřistupnja wona zwukonošakaj tež zjawnosći na zarjadowanju na žurli Slepjanskeho kulturneho centruma. K nahrawanju słuša kniha, kotraž předstaja rěčnych swědkow kaž tež wobsahi jich powědančkow a dožiwjenjow; nimo serbskorěčnych přepisanjow wopřijima wona tež němskorěčne přełožki. Wšitko zhromadnje wuńdźe pod titlom „Płachta pełna hulicowańkow“ (Płachta połna powědančkow). Wobrazy fotografa Karstena Nyče z Noweho Města nad Sprjewju wudaće wobohaćeja, portrety ludźi kaž tež čwak płata hraja při tym wosebitu rólu.
Tydźeń kulturow z 85 poskitkami
Před třiceći lětami běchu Němska biskopska konferenca, Ewangelska cyrkej w Němskej a Grjeksko-ortodoksna metropolija interkulturny tydźeń zhromadnje iniciěrowali; mjeztym je so wón po cyłym kraju etablěrował. W Budyskim wokrjesu wotměje so lětsa šesty raz wot 25. septembra do 4. oktobra.
Budyšin (SN/CoR). Dohromady 85 zarjadowanjow poskići lětsa Budyski tydźeń kulturow pod hesłom „Wšelakorosć město jednorosć“, telko kaž hišće ženje do toho. „W minjenych lětach mějachmy přeco wokoło 50 do 60 přizjewjenjow. Smy wězo jara wjeseli, zo mjeztym telko zarjadowarjow sobu čini“, podšmórnje medijowy rěčnik Budyskeho krajnoradneho zarjada Gernot Schweitzer.
