Swjate městna nabožinow

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:

Berlin (B/SN). Kóžda nabožina ma městnosć z centralnym wuznamom. Za islam je to Kaaba, kwadratny dom w Mekka. Indiske město Varanasi, při rěce Ganges, je najwažniše za hinduizm. Křesćanam je cyrkej ze „swjatym rowom“ w Jerusalemje najwuznamniša. Židźa sej wosebje „murju žałosćenja“ w Jerusalemje česća. W Indiskej je za buddhistow městnosć Bodhgaya z templom najswjećiša.

Kongres młodźiny

Frankfurt n. M. (B/SN). Prawiznik Benjamin Graumann zwěsći sylnje přiběracu hidu přećiwo židam. Centralna rada židow přihotuje tuž pod hesłom „Our Turn“ wot 27. februara do 2. měrca młodźinski kongres w Hamburgu. Tam chcedźa dorosćacej młodźinje w židowskich wosadach perspektiwy, šansy a přikłady za zwoprawdźenje swójskich žiwjenskich cilow w globalnych krizach rozłožić.

Prawa dźěći wobkedźbować

Na Bauma spominali

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Na swjatočnym zarjadowanju wčera w Semperowej operje bu Europske sudnistwo za čłowjeske prawa z Drježdźanskim měrowym mytom počesćene. Na spožčenju spominachu zdobom na zemrěteho politikarja FDP Gerharta Bauma, kotryž bě z měrowym mytom wusko zwjazany a je tež tónkróć před ludźimi rěčeć chcył. Jeho narěč na swjatočnosći přečitachu. 92lětny Baum, kotryž pochadźeše z Drježdźan, je w nocy na pjatk w Bonnje zemrěł.

Rozmołwy bórze zahaja

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Jednanja wo pokročowanju přiměra w Gazaskim pasmje so hišće tutón tydźeń na njeznatym městnje zahaja. Tole zdźěli wosebity pósłanc USA Steve Witkoff. USA, Egyptowska a Katar běchu so wo prěni přiměr prócowali, kotryž so 1. měrca skónči. Tuchwilu je hišće 73 zastajencow w rukach Hamas, při čimž drje je 36 z nich hižo mortwych. Hač zmóžni so dalša faza přiměra, hišće jasne njeje.

Centrumaj za ćěkancow

W Choćebuzu su ludźo zawčerawšim na bombardowanje města 15. februara 1945 wopominali. Před 80 lětami zničichu aliěrowani daloke dźěle Grodkowskeho předměsta, Choćebuskeho dwórnišća a chorownje. Zarjadowanje na Starym torhošću měješe hesło „Dźeń, hdyž so wójna do Choćebuza nawróći“. Wopominanje a dopominanje kaž tež napominanje k měrej běchu ćežišća zetkanja, na kotrymž je tež Choćebuski wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) rěčał. Foto: Michael Helbig

Měrnje swjećili

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Z plakatami a hudźbu ćehnješe pisana CSD-parada po Berlinje – nic pak jenož tam. Tysacy ludźi demonstrowachu w němskich městach za prawa queernych, wosebje pak za demokratiju a tolerancu. Jako queerni pomjenuja so njeheteroseksualni ludźo respektiwnje ludźo, kotřiž so z tradicionalnym rólowym wobrazom muža a žony abo druhich towaršnostnych normow kołowokoło splaha a seksuality njeidentifikuja. W Berlinje swjećeše něhdźe 6 000 ludźi tak mjenowany Christopher Street Day (CSD). Rěčnica CSD praješe, zo knježeše dobra nalada, hačrunjež bě chětro zyma. Tež w druhich městach Němskeje je so pod hesłom „Wol lubosć – dołhož maš móžnosć“ 22 100 wobdźělnikow zhromadźiło a přećiwo prawicarskemu hibanju demonstrowało. Po słowach policije je wšitko měrnje wotběžało.

Wukročenjam zadźěwali

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). W Drježdźanach su wjacore tysacy ludźi přećiwo pochodej prawicarjow składnostnje swjatočnosćow k wopomnjenju zničenju města w Druhej swětowej wójnje demonstrowali. Na ćahu prawicarskoekstremneje sceny je so po trochowanju 2 300 ludźi wobdźěliło. Policija bě na 80. róčnicu nadpadow na Drježdźany přihotowana a je ze zasadźenjom spokojom. Prawicarska scena bě wjele ludźi za pochod w stolicy Sakskeje mobilizowała. K wukročenjam mjez prawicarjemi a přećiwnymi demonstrantami na zbožo dóšło njeje. Prawo na swobodu zhromadźowanja je so wobchowało, zdźěli rěčnik policije Mario Laske. Při kontrolach w předpolu prawicarskeje zhromadźizny su zastojnicy 39 přeńdźenjow zwěsćili. Mjez druhim mějachu wobdźělnicy nože při sebi abo na jich drasće běchu zakazane znamješka widźeć.

Höcke jako zwjazkowy minister?

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:

Berlin (SN). Načolna kandidatka AfD za zastojnstwo zwjazkoweje kanclerki Alice Weidel je so w interviewje z nowinu Bild wospjet spjećowała ruskeho prezidenra Wladimira Putina jako agresora a němske statne rěčnistwa jako njewotwisne pomjenować. Zdobom je so wona hladajo na šefa AfD w Durinskej Björna Höcke wuprajiła. „Björn Höcke a ja so jara derje rozumimoj, smój so w běhu lět zeznałoj.“ Tohorunja je wona přeswědčena, zo bě w lěće 2017 zahajene jednanje wo wuzamknjenju Höckeho ze strony AfD wopačne. „Zmylki móže kóždy činić“, wona doda.

Próstwu wo wuzamknjenje Höckeho bě tehdyše předsydstwo wokoło Frauke Petry nastorčiło. Hižo w lěće 2018 bě jasne, zo smě wón dale w stronje wostać. Höcke je hižo dlěje hač jědnaće lět šef durinskeje AfD. Po posudku wustawoweho škita je durinski krajny zwjazk AfD wěsće prawicarskoekstremistiski. Na prašenje Bild, hač je Höcke za zastojnstwo zwjazkoweho ministra kmany, wotmołwi Alice Weidel z „haj“.

Wjeršk w boju wo zastojnstwo

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:

Scholz, Habeck, Merz a Weidel w telewizijnym kole wótrje diskutowali

Berlin (dpa/SN). Tydźeń do wólbow zwjazkoweho sejma su so prěni króć štyrjo kanclerscy kandidaća SPD, CDU/CSU, Zelenych a AfD w telewizijnym kole k centralnym politiskim prašenjam wuprajili. W sćelaku RTL su kontrerne pozicije na přikład k migraciji, hospodarskej a financnej politice, wójnje w Ukrainje abo k rentowej politice zabrali. Institut Forsa je so pola přihladowarjow wobhonił, koho maja za dobyćerja dwuhodźinskeho wusyłanja. Wjetšina z nich zdźěli, zo bě to kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz.

Bjez hidy a škaranja

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:
Zo je „módra strona“ pola najmłódšich wolerjow tuchwilu najsylniša, ma wjele z tym činić, zo so woni prěnjotnje w socialnych syćach interneta wo politice informuja. A tam pěstuja najwušiknišo populisća swoju politisku komunikaciju. Tohodla je zwjeselace, zo je runje wjelelětna łužiska zapósłanča Caren Lay, kotraž je na polu socialnych a serbskich naležnosćow hižo dołho jako spušćomna wojowarka připó­znata, „módru“ konkurenca přesćahnyła. Jeje najpopularniša tema – angažement přećiwo přewysokej podruži – drje ludźi we Łužicy lědma potrjechi, ale nimale wšěch młodostnych z našeho regiona, kotřiž znajmjeńša nachwilnje na wukubłanju w metropolach přebywaja. Nimo toho Caren­ Lay ze swojimi přinoškami politisku kulturu polěpšuje, dokelž demonstruje: Popularne­ rozestajenje z politiskimi pozicijemi njeje jenož bjez hidy a škaranja móžne, ale samo ze žorćikami, kiž zwuraznjeja, zo tež chutne wěcki přechutnje brać nje­trjebaš. Marcel Brauman

To a tamne (17.02.25)

póndźela, 17. februara 2025 spisane wot:

Perfektne slědy je młodostny w sněze zawostajił. W sakskim Altenbergu je wón policiji spěšnje pomhał njeskutk wuslědźić. Kaž Drježdźanska policajska direkcija zdźěli, bě 16lětny zawčerawšim rano zakazane symbole na sćěnje garaže zawostajił. Na městno njeskutka zwołani zastojnicy trjebachu jenož slědam w sněze sćěhować. Wone dowjedźechu jich direktnje k podhladnemu.

Hrónčko „Za dessert je přeco městno“ je nětko wědomostnje wobkrućene. Tak so bańki nerwow wo to postaraja, zo maja ludźo apetit na něšto słódke. Tak mjenowany dessertowy žołdk je tuž w mozach zakótwjeny. To su za wšitkich lubowarjow chłóšćenkow dobre powěsće.

Štwórtk, 6. małeho róžka, zwostanje nam jako čorny dźeń w pomjatku. Dóstachmy bolostnu powěsć, zo je Andreas Ošika – naš jednaćel, kolega a mnohim z nas tež přećel – 46lětny zemrěł. Dźeń do toho smy z nim hišće dźěłali, protyku za nowe lěto nadźěłali, bjesadowali … To nětko ženje wjace njebudźe. Přihotował bě so ­na sportowe wužadanje, za kotrež je tež srjedu wječor trenował. Kaž činješe tole ze zapalom a z jasnym cilom před wo­čomaj – chcyše połmarathon zmištrować –, wěnowaše so tež naležnosćam ­Serb­skeho šulskeho towarstwa, kotrehož ­jednaćel wón wot lěta 2022 běše. Běše rady a z wjeselom žiwy. To so nic na­posledk w tym jewješe, zo běše jemu dobra mjezsobnosć ludźi a z tym dobra ­atmosfera – tež při wobchadźenju z problemami – wažna. Z toho smy stajnje profitowali.

Prjedy hač je do zarjada SŠT přišoł, dźěłaše mjez druhim w Sakskim centrumje epilepsije w Radebergu, w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje a w Zwjazku Carity Hornja Łužica we wodźacych funkcijach.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND