Wuprajenjasu fantazija

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:
Tel Aviv (dpa/SN). Bywši šef knježerstwa Israela Ehud Barak ma plany prezidenta USA, dwaj milionaj wobydlerjow z Gazaskeho pasma přesydlić, za fantaziju. „To njeje plan, kotryž je sej něchtó dokładnje přemyslił. Skerje je to test a zwuraznjenje, zo chce USA Israel dale podpěrać“, Barak zwurazni. Wuprajenja Trumpa pak su zawěsće pospyt, arabske kraje na to skedźbnić, zo maja so na něšto nastajić. Dźe wo to, knježerstwo Hamas zakónčić. Barak wuchadźa z toho, zo arabske kraje hinaši puć namjetuja, při čimž měli so wažne prašenja rozrisać. Jedne tajke je, kak ma so z Hamas wobchadźeć. Bywše knježerstwo USA je so za to zasadźało, zo ma po wójnje palestinske awtonomne zarjadnistwo kontrolu w pasmje přewzać.

Klingbeil nochce hranicy zawrěć

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Šef SPD Lars Klingbeil je so hladajo na migracisku politiku přećiwo tomu wuprajił, mjezy Němskeje zawrěć. To rozprawja dźensa nowina Bild a złožuje so na interview z nim. Klingbeil skedźbnja na zakładny zakoń, zrěčenje w Europje a ludowe prawa. Wón zwurazni, zo ma Europa k jednanjam kmana być, předewšěm w zwisku z politiku prezidenta USA Donalda Trumpa. Šef SPD reagowaše na namjet kandidata CDU/CSU za zastojnstwo zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza. Tón chcył hranicy Němskeje kaž za čas swětowych mišterstwow w kopańcy kontrolować. W tymle času su zastojnicy při hranicy něhdźe 9 000 ludźi lepili, kotřiž chcychu ilegalnje do Němskeje zapućować. „Štož bě w šěsć tydźenjach móžne, dyrbjało tež zbytk lěta fungować“, Merz wuzběhny. Klingbeil je Merza w zwisku ze zwrěšćenym wothłosowanjom wo migraciskej politice nadběhował, dokelž bě CDU/CSU zhromadnje z AfD hłosowała.

Přihotuja zetkanje Putina a Trumpa

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Prominentny ruski wonkowny politikar Leonid Sluzki wočakuje zetkanje ruskeho prezidenta Wladimira Putina a prezidenta USA Donalda Trumpa hižo w najblišim času. „Hač februar abo měrc, njech mataj dosć chwile, so dokładnje na zetkanje přihotować. Te pak so bórze wotměje“, rjekny Sluzki, nawoda wonkowneho wuběrka Statneje dumy ruskej powěsćerni interfax. Přihoty zetkanja su „daloko pokročowali“.

Dotal staj Trump a Putin stajnje zaso swoju zwólniwosć wuprajiłoj, so wo rozrisanju konflikta w Ukrainje dorozumić. Konkretne městno a čas pak njejsu dotal mjenowali. Dospołnje njejasne je, kak měło měrowe dojednanje wupadać. Tuchwilu je Ruska wojersce wuspěšna.

USA chłostaja sudnistwo

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je sankcije přećiwo mjezynarodnemu chłostanskemu sudnistwu (IStGH) wukazał. Sudnistwo je „swoju móc znjewužiwało“, jako je bjez přičiny wukazy zajeća přećiwo israelskemu ministerskemu prezidentej Benjaminej Netanjahuwej a tehdyšemu israelskemu zakitowanskemu ministrej Joavej Galantej wobzamknyło. Trump wumjetuje sudnistwu w tym zwisku „złowólne zadźerženje“. Trump a Netanjahu běštaj so wčera w Běłym domje zatkałoj. USA runje tak kaž Israel mjezynarodne sudnistwo njepřipóznawaja. Gremij bě Netanjahuwej a Galantej w zwisku z wójnu w Gazaskim pasmje wójnske złóstnistwa wumjetowało, wosebje bombardowanje bydlenjow a ciwilneje infrastruktury dla.

Trump je nětko sankcije přećiwo sobudźěłaćerjam sudnistwa wukazał. Trump bě sudnistwo hižo 2020 chłostał, dokelž běchu wójnske złóstnistwa USA w Afghanistanje přepytowali.

Sprjewina galerija bórze hotowa

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:
Twarske dźěła w Choćebuskej Sprjewinej galeriji so nachileja. Tole je management nakupowanišća wobkrućił. W delnim poschodźe dźěłaćerjo tuchwilu kachlicy no­weho špundowanja kładu. Woda bě fundamenty twarjenja chětro wobškodźiła. Na wjace hač 11 000 kwadratnych metrach dyrbjachu beton wutorhać a dospołnje ponowić. Něhdźe 300 městnow w pinčnym parkowanišću njemóžachu hižo wužiwać. Mjeztym je kónc dźěłow wotwidźeć. Tuchwilu z wikowarjemi w hornich poschodach předawanske rumnosće zarjaduja. W měrcu 2025 ma Sprjewina galerija po dwěmaj lětomaj přetwara kupcam zaso přistupna być. Foto: Michael Helbig

Hotuja so na róčnicu zničenja

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Kładźenje wěncow, měrowe nyšpory, koncerty a ćiche wopominanje – w Drježdźanach wopominaja za tydźeń zničenje města w Druhej swětowej wójnje. Składnostnje 80. róčnicy zahubnych powětrowych nadpadow 13./14. februara 1945 chcedźa w měsće nad Łobjom wosebje sylne znamjo za wujednanje a zhromadnosć sadźić. Stać ma so tole tež hladajo na aktualne konflikty w Ukrainje a w Bliskim wuchodźe kaž tež prawicarskeho ekstremizma w Němskej dla, zarjadowarjo zdźěleja.

Pod hesłom „Zhromadnje kedźbliwi“ chcedźa sej wječor zaso dźesaćitysacy ­ruce zawdać a čłowjeski rjećaz wokoło nutřkowneho města wutworić.

Policija hotuje so hladajo na „sylne mobilizowanje we wšěch lěhwach“ na wjetše zasadźenja w měsće, na dnju samym a sobotu po tym. Wona liči z demonstraciju prawicarjow a z wotpowědnym přećiwnym protestom. Tuchwilu je 13. februara nimale 20 zarjadowanjow planowanych, 15. februara pak wopo­minanski pochod prawicarjow. Bombowcy aliěrowanych běchu 13. februara 1945 město zničili a 25 000 ludźi morili.

Přidružnicy dale trěbni

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:
Esslingen (dpa/SN). Z wida zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) dyrbja šule w Němskej wulkeje ličby pobrachowacych a na wuměnk so podawacych wučerjow dla přichodne lěta dale přidružnikow zasadźić. Chcedźa-li wšitkich pedagogow narunać, kotřiž přichodne lěta na wuměnk póńdu, dyrbja dźesać do 15 procentow kóždeho abiturneho lětnika přeswědčić, so z wučerjom stać. „To drje so nam cyle njeporadźi“, Scholz w Esslingenje rjekny.

To a tamne (07.02.25)

pjatk, 07. februara 2025 spisane wot:

Za wodźidłom swojeho oldtimera je žona w Ludwigshafenje tčacy wostała, dokelž elektriske přestajenje sedła hižo ­njefungowaše. Sedło hodźeše so jenož hišće doprědka k wodźidłu sunyć, wróćo pak nic wjace. Tež wohnjowi wobornicy sej žaneje rady njewědźachu. Skónčnje wućahnychu wulke hydrawliske nožicy a žonu wuswobodźichu. Kelko škody su w drohim awće zawostajili, njeje znate.

Šlagrowy spěwar Heino je čestny hósć Semperoweho operoweho bala dźensa wječor w Drježdźanach. 86lětny njebě ­hišće ženje na tutym balu a so přewšo wjeseli, nowiny pisaja. Loni bě Heino hósć Wienskeho operoweho bala. Spěwać wšak zastupnik jakneho němskeho šlagra w Drježdźanach njebudźe. Za to pak wočakuja jeho w kruhu prominentnych na čerwjenym přestrjencu a na rozmołwje z čestnymi hosćimi.

Pjeć lět „Sorbisch? Na klar.“

štwórtk, 06. februara 2025 spisane wot:

Drježdźany/Budyšin (SN). Dźensa před pjeć lětami su na žurli Serbskeho domu w Budyšinje oficielnje kampanju „Sorbisch? Na klar!“ zahajili. Kaž su woprašowanja ludźi njedawno wobkrućili (Serbske Nowiny su rozprawjeli), je kampanja akceptancu serbšćiny w zjawnym rumje Łužicy polěpšowała. Zamołwići kampanje su dźensa w socialnych syćach „wulkotnej syći partnerow, podpěraćelam a wjele ludźom“ dźakowali, „kotřiž ze swojej horliwosću za serbšćinu a serbsku kulturu pokazuja, štož Łužicu wučinja.“ Woni su přilubili, tež přichodne lěta so wo to starać, zo wostanje naša rěč widźomna.

Kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU), kotraž běše tež na zahajenju před pjeć lětami přitomna, wčera zwurazni, zo posrědkuje serbšćina identitu a žiwu kulturnu mnohotnosć we Łužicy. Kampanja „Sorbisch? Na klar.“ tule w Němskej jónkrótnu mnohotnosć zesylnja. Ministerka pokaza na wuslědki woprašowanja wo kampani, zo maja 75 procentow ludźi serbsku rěč a kulturu za wobohaćenje regiona, kotrež tež turistisku atraktiwitu Łužicy stopnjuje.

Scholz: Sym na dobrym puću

štwórtk, 06. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je přeswědčeny, zo je wón při wobmjezowanju njeregularneje migracije na dobrym puću. „Sym pomjezne kontrole wukazał, sym so wo to postarał, zo su při mjezach 40 000 ludźi wotpokazali. Ličba za azylom pytacych je wo třećinu woteběrała“, rjekny Scholz nowi­narjam. Runočasnje wón kanclerskeho kandidata CDU/CSU Friedricha Merza kritizowaše, kiž bě přihłosowanje AfD w zwjazkowym sejmje akceptował.

Israel wustupi z rady UNO

Jerusalem (dpa/SN). Israel je wot prezidenta USA Donalda Trumpa připowě­dźeny wustup z rady UNO za čłowjeske prawa witał a so tutej kročeli přizamknył. Rada z hłownym sydłom w Genfje „jeničku demokratiju na Bliskim wuchodźe ­Israel runjewon agresiwnje zasudźuje“, piše wonkowny minister Gideon Saar na platformje X. Israel su z wjace hač sto rezolucijemi zasudźili, wjace hač Iran, Kuba, Sewjernu Koreju a Venezuelu hromadźe“, Saar piše. Tole Israel dlěje njećerpi.

London podpěruje Ukrainu

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND