Kritiscy zastojnicy USA pušćeni

wutora, 28. januara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Justicne ministerstwo USA je po informacijach medijow wjacorych sobudźěłaćerjow pušćiło, kotřiž běchu na přepytowanjach přećiwo nowemu prezidentej Donaldej Trumpej wobdźěleni. Komisariski justicny minister James McHenry dwěluje, zo potrjecheni zastojnicy „agendu prezidenta swěrnje přesadźa“, rozprawja mjez druhim nowina Washington Post. Nowu ­justicnu ministerku Pam Bondi dyrbi senat hišće wobkrućić. Tak dołho McHenry ministerstwo nawjeduje.

Trumpowy předchadnik Joe Biden bě zhromadnje z justicnym ministrom ­Merrickom Garlandom wurjadneho přepytowarja Jacka Smitha zasadźił. Tón měješe nadawk, wobchadźenje Trumpa z tajnymi dokumentami po skónčenju zastojnstwa 2021 přepytować, runje tak kaž jeho pospyty, wuslědk prezidentskich wólbow 2020 na swoje dobro změnić.

Smith bě swoje dźěło po wólbnym dobyću Trumpa 5. nowembra 2024 skónčił. Po jeho słowach je z wašnjom, zo pře­ćiwo amtěrowacym prezidentam nje­přepytuja. Hewak bychu Trumpa drje wólbneho wobšudnistwa dla zasudźili.

Kontrole při mjezach skutkuja

wutora, 28. januara 2025 spisane wot:

W Zhorjelskim wokrjesu so dale wjele ludźi wo azyl prócuje

Zhorjelc (AK/SN). Zhorjelski wokrjes chce azyl pytacych dale po cyłym wo­krjesu centralnje a decentralnje zaměstnić. Azyl je tam tež lětsa wulki tema. Tole podšmórny krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) minjeny štwórtk w Zhorjelcu. W planowanskim rumje Běła Woda wostanje centralny zhromadny přebytk w Hamorje, prawdźepodobnje budźe tam hač do klětušeje meje. Potom chce předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) twarjenje bywšeje powo­łanskeje šule při milinarni wužiwać. Wokrjes prócuje so wo centralne zaměstnjenje azyl pytacych w Běłej Wodźe. „Zhromadnje z městom spytamy situaciju swědomiće rozrisać“, krajny rada zwurazni. „W fokusu su wjacore stejnišća. To maja jednore twarjenja być, kotrež žadanjam wotpowěduja.“

Absurdny konflikt

wutora, 28. januara 2025 spisane wot:

Štož zdawaše so spočatnje žort z knihi kołwrótnosćow noweho prezidenta USA Donalda Trumpa być, nabywa mjeztym konkretne formy. Ministerska prezidentka Danskeje Mette Frederiksen je so z wodźacymi politikarjemi Europy zetkała, zo by so jich prašała, što bychu woni na jeje městnje činili: Trump žada sej Grönlandsku. Mjeztym je Danska jako wobse­dźerka kupy hižo srědki za nowe wójnske łódźe zaplanowała, kotrež maja kupu škitać. Kajka to absurdna situacija: Wodźaca móc NATO žada sej wot jednoho z jeje ­čłonow toho kraj.

Zajimawe budźe, hač so Trump ze ­swojim wašnjom „wikowanja“ přesadźi: Něšto poskićić a jeli tamny z tym přezjedny njeje – jemu hrozyć. W tym padźe z cłami, sankcijemi abo po ameriskim wašnju z namocu. W padźe Grönlandskeje hrozy nětko groteskny konflikt mjez zapadnej Europu a USA. Nazorna to pokazka, kak jara sej Trump Europjanow na tamnym boku Atlantika waži. Marko Wjeńka

Dwórnišća zwjetša předate

wutora, 28. januara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po tym zo je masy dwórnišćowych twarjenjow předawała wobsedźi Němska železnica jenož hišće mjenje hač štwórćinu wšěch 2 900 dwórnišćowych halow Němskeje. Pjećina je w komunalnym wobsydstwje, kaž je přepytowanje zajimoweho zwjazka Allianca za kolije wunjesło. Wjace hač połojca twarjenjow słuša priwatnym wobsedźerjam.

Priwatne wobsydstwo na dwórnišćach je wosebje na wuchodźe Němskeje roz­šěrjene, zwjazk zdźěli. Načolne městno zaběra tule Mecklenburgsko-Předpomorska. Z cyłkownje 130 dwórnišćowych twarjenjow słuša w tutym zwjazkowym kraju wjace ha sto priwatnym wobsedźerjam, to je wjace hač 80 procentow.

Priwatni wobsedźerjo twarjenja zwjetša za priwatne abo komercielne zaměry přetwarja, nic pak hižo za klasiski železniski wobchad. Na mnohich městnach objekty prosće rozpaduja. Allianca za kolije žada sej tohodla powabki za priwatnych abo komercielnych wobsedźerjow, zo bychu dwórnišća za železniski wobchad zachowali. Tole słuša k wobchadnej změnje, jednaćel zwjazka Dirk Fliege zdźěli. Twarjenja měli zaso atraktiwne być.

To a tamne (28.01.25)

wutora, 28. januara 2025 spisane wot:

Na wšěch 200 000 eurow je so za parkowanje awta při Berlinskim lětanišću BER nakopiło. Dlěje hač lěto steji jězdźidło mjeztym na krótkoparkowanišću, hdźež płaći hodźina parkowanja 23 eurow, prěnich dźesać mjeńšin je darmotne. Wobhospodar parkowanišća spyta, wobsedźerja awta zwěsćić a so z nim dojednać. Awto prosće přestajić njeje z prawniskich přičin pječa móžno.

Disciplinu ludźi při čerwjenych amplach je awtomobilowy klub ADAC w Lipsku pruwował. Při tym zwěsćichu, zo tři procenty ludźi čerwjenu amplu ignoruje. Najhórši běchu wužiwarjo e-scooterow, tam bě to nimale kóždy štwórty. Šěsć procentow pěškow je puć najebać čerwjenu swěcu přeprěčił. Pjeć procentam kolesowarjow a jednomu procentej awtowych šoferow bě čerwjena ampla smorže. Podobne wuslědki mějachu w Berlinje a Hamburgu.

Přiměr w Libanonje podlěšeny

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Přiměr mjez Israelom a susodnym Libanonom wo dobre tři tydźenje podlěša. Brónje libaneskeje milicy Hisbollah a israelskeho wójska maja w pomjeznej kónčinje hač do 18. februara mjelčeć, Běły dom we Washingtonje zdźěla. Kónc nowembra běchu po lěto trajacym rozestajenju mjez Hisbollah a Israelom přiměr wujednali. Israel je w běhu 60 dnjow swoje wojerske jednotki cofnyć chcył. Tole pak njeje přeco hišće zwoprawdźene.

Lukašenko wólby dobył

Minsk (dpa/SN). Wólbna komisija Běłoruskeje je wobkrućiła, zo je Alexander Lukašenko wólby prezidenta – mjeztym sedme pospochi – dobył. Po informacijach statneje powěsćernje Belta je statny šef, kotrehož Ruska podpěruje, 87 procentow hłosow zdobył. To je najlěpši ­wuslědk za Lukašenka, kotryž mjeztym 30 lět w kraju knježi. K wólbam su štyrjo dalši kandidaća nastupili, kotřiž su jako horliwi přiwisnicy Lukašenka znaći.

W Budyšinje demonstrowali

Palestinjenjo, kotřiž běchu wójny dla do južneho dźěla Gazaskeho pasma ćeknyli, wužiwaja přiměr, zo bychu so we wulkej ličbje do sewjerneho dźěla pasma nawróćili. Najebać hoberske škody, kotrež su israelske bomby zawostajili, knježi mjez ciwilnej ­ludnosću wolóženje, zo su struchły čas zasakłych wojowanjow přežiwili. Foto: dpa/Ramadan Abed

Lauterbach: Čas korony předźěłać

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach žada sej předźěłanje naprawow za čas koronakrizy po wólbach zwjazkoweho sejma. Zo njeje so tole hač do dźensnišeho hišće stało, ma politikar SPD za wulki zmylk. Čas korony předźěłać by nadawk amploweho knježerstwa SPD, Zelenych a FDP było. Tole je nuznje trěbne, zo by politika mjez ludźimi akceptancu za naprawy za čas pandemije zbudźiła, zwurazni Lauterbach składnostnje spomnjeća prěnjeje wobkrućeneje infekcije z koronawirusom w Němskej před pjeć lětami. Politiku knježerstwa za čas pandemije Lauterbach zasadnje zakituje. Dźensa pak by kraj ze stron zarjadow a strowotnistwa lěpje na pandemiju přihotowany był hač tehdy.

Wuradźuja wo migraciji

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po krawnym nadpadźe w Aschaffenburgu z dwěmaj smjertnymaj woporomaj su nutřkowni ministrojo zwjazkowych krajow a Zwjazka na digitalnym posedźenju wo wěstotnym ­połoženju w Němskej wuradźowali. Při nadpadźe z nožom bě skućićel dwulět­neho hólčka a 41lětneho muža zakłół a dalše wosobje w měsće zranił. Jako skućićela běchu 28lětneho muža z Afghanistana zajeli. Njeskutk bě po wšej Němskej debatu wo migraciskej politice a wěstoće w kraju zbudźił. Hessenski ­ministerski prezident Roman Poseck (CDU) žada sej „woprawdźitu změnu“ w migraciskej politice. Njekontrolowana migracija minjenych lět je wěstotu w Němskej pohubjeńšiła, wón rjekny.

SPD wumjetuje Merzej pačenje

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zwadźe wo přiwótřenje migraciskeje politiki je SPD kanclerskeho kandidata CDU/CSU Friedricha Merza raznje nadběhowała. „Hdyž so Merz na hłosy AfD zepěra, ignoruje wón dotalne zasady unije a pači demokratiske srjedźišćo towaršnosće. To je zdobom fatalny signal našim europskim partneram“, rjekny generalny sekretar SPD Matthias Miersch nowinarjam.

Předsydka SPD Saskia Esken wumje­towaše Merzej wudrěwanje, dokelž hrozy w migraciskej politice ze zhromadnym dźěłom z prawicarskimi ekstremistami AfD. „Z tym Merz zaso raz pokaza, zo njeje zamołwitosći, kotruž sej zastojnstwo zwjazkoweho kanclera žada, zrosćeny.“

Merza kritizuja, dokelž bě připowědźił, zo chce próstwy k přiwótřenju migraciskeje a wěstotneje politiki w zwjazkowym sejmje zapodać „njewotwisnje wot toho, štó jim přihłosuje“. Na to bě AfD rjekła, zo je wohnjowa murja mjez CDU a AfD powalena. Merz žada sej mjez druhim raznje pomjezne kontrole a konsekwentne wotsunjenje skućićelow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND