Bajka raz hinak wokoło

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:
Chuda, za to pak rjana sprawna holca z ludu zetka princa. Wonaj so zalubu­jetaj, a po zmištrowanju wšelakorych wužadanjow sej ju princ skónčnje za žonu bjerje. Holca stanje so z kralowskej wyšnosću, a tak knježitaj hromadźe hač do kónca žiwjenja­ k wjeselu ludu ... Tak so bajka baje.­ Motiw popjelawki je jedyn z najwoblubowanišich a najrozšěrjenišich na swěće. Wobhladuja jón jako archetypus a jón tež rady w psychoanalytiskim wobłuku wužiwaja. Princ Harry z jendźelskeho kralowskeho domu bajku nětko na hłowu staja. Wón a jeho mandźelska Meghan, kotraž je són popjelawki dotal par excellence sćě­lesnjała,­ so kralowskeje róle wzdataj. Chcetaj wotnětka kaž normalnaj čłowjekaj žiwaj być. Tak je holca skónčnje swojeho zrudneho princa z royalneho jastwa wuswobodźiła. Kajke sćěhi tónle nowy­ motiw za poćah splahow kaž tež za psychoterapiju ma, njeje hišće wot­­wi­- dźomne. Cordula Ratajczakowa

To a tamne (20.01.20)

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Šěsć ponyjow nachwilnje zajała je policija we Werdauwje pola Zwickauwa. Zwěrjata běchu z pastwy ćeknyli a „zaměrnje do směra na policajsku stražu běželi“, kaž policija zdźěla. Jako běchu ponyje dwór rewěra docpěli, su zastojnicy jenož hišće wrota za nimi zawrěli. Konje wostachu w „aresće“, doniž wobsedźer njepřińdźe a je tam njewotewza.

Trjebany konopej je so pola noweho wobsedźerja w staće USA Michiganje jako přewšo drohotny wopokazał. Jako chcyše muž z dźowku chětro twjerde zawki wutřasć, namakaštaj wonaj w nich 43 000 dolarow (38 000 eurow). Wot wikowarja trjebanych meblow zhoništaj wonaj wo dotalnej wobsedźerce: Wnučka bě po smjerći swojeho dźěda stary konopej preč dała, bjeztoho zo by wo schowanych pjenjezach wědźała. Nowaj wobsedźerjej staj jej pjenjezy přewostajiłoj.

Wjace móžnosćow w interneće

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Policisća maja w boju přećiwo znjewužiwanju dźěći přichodnje wjace móžnosćow. To je Němski zwjazkowy sejm dźensa wobzamknył. Tak smědźa sej nětko z kumštnje produkowanymi filmami wo znjewužiwanju dźěći kontakt k woprawdźitym skućićelam wulišćić. Dotal njemóžachu so policisća do jich kruhow předrěć, dokelž bychu za to­ chłostajomny njeskutk skućić dyrbjeli. Zdobom je wotnětka hižo chłostajomne, w socialnych medijach splažne kontakty k dźěćom nawjazać.

Pompeo a Putin chcetaj přijěć

Washington (dpa/SN). Wonkowny minister USA Mike Pompeo chce so zajutřišim, njedźelu, na konferency wo połoženju w sewjeroafriskej Libyskej, hdźež knje­ži wobydlerska wójna, wobdźělić. To zdźěla wonkowne ministerstwo we Washingtonje. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je zastupnikow z wjace hač dźesać krajow na mjezynarodnu konferencu do Berlina přeprosyła. Připrajili su mjez druhim francoski prezident Emmanuel Macron, turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan a ruski prezident Wladimir Putin.

Dešć wobornikam pomha

Dojednanje je „ruski rulet“

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Choćebuz (SN). Zwjazk a kraje su so na to dojednali, brunicowe milinarnje hač do lěta 2038 wotpinyć, štož žněje pozitiwne reakcije, ale tež kritiku. „To je dalši dyr ludźom we Łužicy a ćežka hypoteka za hospodarske stejnišćo Němska. Hač do dźensnišeho su wšitke plany nowych atraktiwnych dźěłowych městnow ryzy fantazija. Nimo toho njeje žaneje noweje milinarnje, kotraž na zakładźe płuna milinu produkuje. A přiwšěm chcedźa tři lěta prjedy přestać brunicu wudobywać. To njeje žana seriozna politika, ale ruski rulet“, měni zapósłanc zwjazkoweho knježerstwa Torsten Herbst (FDP).

Po słowach hłowneho jednaćela Choćebuskeje Industrijneje a wikowanskeje komory Marcusa Tolle su prawniske dojednanja mjez Zwjazkom a brunicowymi krajemi nuznje trěbne. Zdobom měli monitoring zarjadować, z kotrymž wuwiće milinoweje produkcije, zastaranske zawěsćenje a wubědźowanjakmanosć wobkedźbuja.

Wjace pjenjez za wjesne kónčiny!

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wuchodoněmscy ratarscy ministrojo žadaja sej wot zwjazkoweho knježerstwa dosahace pjenježne srědki za to, skrućić wjesne kónčiny a financować lěpši škit wobswěta a zwěriny přez ratarjow. Hdyž EU financny wobłuk noweje spěchowanskeje doby wot lěta 2021 postaji, ma wona wotpowědne ćežišća zakótwić. „K tomu słušeja inwesticije do škita wobswěta a klimy, do škita resursow, zwěrjatow, do jich derjeměća kaž tež do wuwića wjesnych kónčin“, rjekny ratarski minister Mecklenburgsko-Předpomorskeje Till Backhaus (SPD) wčera po wuradźowanju ze šefami ratarskeho wobłuka w Berlinje.

Do dźensa zahajaceho so Zeleneho tydźenja běchu­ so ministrojo z prezidentami wuchodoněmskich­ ratarskich zwjazkow w Berlinje zetkali. Ratarjo kritizuja knježerstwo, zo zakonje na dobro klimy a zwěriny­ běžnje přiwótřa.

To a tamne (17.01.20)

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Z płatowymi měškami z Němskeje chcedźa w Awstralskej młodźatam pomhać, kotrež buchu při lěsnych wohenjach zranjene. Gertje Forlong zběra samošite měški, zo by je wuchowanskim stacijam za zwěrjata pósłała. 44lětna ma w Mühlheimje nad rěku Ruhr wobchod za płaty. Po jeje internetnej namołwje je so cyły rjad pomocnikow přizjewił a jej mjeztym wjace hač sto měškow pósłał.

Z twarožkom policajske awto wobškodźili su w Berlinje-Neuköllnje. Do toho běchu zastojnikow nócneje hary dla k bydlenju wołali. Po tym wuhladachu zastojnicy 20 centimetrow wulku wužłobinu na třěše awta a wotłamanu škričkowu antenu. Wjetši kruch twarožka ležeše pódla awta. Štó bě jón ze šesteho poschoda ćisnył, njemóžachu bohužel zwěsćić.

Chce wjetšinu zdobyć

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Statnik: Mjeńšinowa rada je najwažniši zwisk do zwjazkoweje politiki

Berlin/Budyšin (SN/JaW). Předsyda Domowiny Da­wid Statnik je mjeztym třeći króć předsyda mjeńšinoweje rady Němskeje. Wón přewozmje zastojnstwo po tur­nusowym rjadowanju wot Dana z Južneje Schleswigskeje, Jona Hardona Hansena.

Jedna tema budźe Miłoraz

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Antonia Mertsching z frakcije Lěwi­cy je jenička nowa zapósłanča Sakskeho krajneho sejma z Hornjeje Łužicy, kotraž­ nima mandat AfD. Póndźelu wopy­ta wona Domowinu, a tam je Axel Arlt z njej porěčał.

Što je Was pohnuło Domowinu wopytać?

A. Mertsching: Jako zapósłanča noweje frakcije Lěwicy bydlu w Běłej Wodźe, kotraž serbskemu sydlenskemu rumej přisłuša. Prěnjotnje pochadźam z małeje delnjołužiskeje wsy Radochlice (Rettchensdorf) pola Stareje Darbnje (Alt­dö­bern). W Hornjej Łužicy serbstwo bóle spóznawam. W nowym krajnym sejmje njejsu Serbja hižo tak strony přesahujcy zastupjeni, jeničce w frakciji CDU dwaj. Hdyž w swójskej frakciji nikoho wjace nima­my, da chcu so ja ze serbskimi naležnosć zaběrać.

Kajke je tuchwilne zrozumjenje nastupajo Serbow we wašej frakciji?

A. Mertsching: Wěmy, zo su woni wul­ka­ skupina ludźi na wuchodźe Sakskeje, kotraž ma lědma hišće swójske zastup­nistwo w krajnym parlamenće. Wo tym rozmyslujemy, tohodla sym Domowinu wopytała.

Nastate połoženje pak je wuslědk drje demo­kratiskeho, ale ranjaceho rozsuda zjězda Lěwicy loni w Lipsku.

Mjeńšinowe knježerstwo steji

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). W Durinskej su so Lěwica, SPD a Zeleni na zhromadne mjeńšinowe knježerstwo dojednali. Koaliciji ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa (Lěwica) pobrachuja po wólbach krajneho sejma štyri hłosy za wjetšinu w parlamenće. Knježerstwo nadźija so „na projekty poćahowaceho so zhromadneho dźěła“ z opoziciju CDU a FDP. Wobě stronje pak krute zapřijeće do knježerstwoweho dźěła wotpokazujetej.

Maas chce Haftara přeswědčić

Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je so dźensa do Libyskeje podał. Tam chce wliwapołneho generala Chalifa Haftara přeswědčić, zo we wobydlerskej wójnje přiměrej bróni při­zwoli. Přichodnu njedźelu chcedźa na konferency wo Libyskej w němskej sto­licy wo pućach k měrniwemu rozrisanju a mjezynarodnej přezjednosći wuradźować. Rozmołwu z generalom Haftarom wjedźe Maas w nadawku wonkownych ministrow Europskeje unije, kaž z Berlina zdźěleja.

Senat wuradźuje wo Trumpje

Předsyda Domowiny Dawid Statnik (nalěwo) je so dźensa w Berlinje ze statnym sekretarom Erhardom Weimannom roz­žohnował, kiž so na wuměnk poda. Weimann bě nawoda krajneho zastupnistwa a społnomócnjeny Sakskeje w Berlinje. Statnik hódnoćeše jeho jako spušćomneho partnera, kiž je so stajnje tež serbske naležnosće zasadźał. Foto: Domowina

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND