To a tamne (27.12.19)

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Z blešu piwa w ruce je muž z Kölna w nocy na štwórtk ze swojim e-scooterom na awtodróze po puću był. Wokoło 2.20 hodź. běchu hnydom wjacore nuzowe telefonaty pola policije dóšli. Šoferojo rozprawjachu, zo běchu muža z elektriskim rolerom na A 4 pola Olpe na nabóčnej čarje widźeli. Zastojnicy jeho krótko na to zadźeržachu. Test wunjese 1,3 promile alkohola w kreji. Policistam muž rjekny, zo je so mylnje na awtodróhu dóstał. Jemu hrozy nětko jednanje jězdźenja pod wliwom alkohola dla.

Hodowny karp je w Čěskej ćežke wobchadne njezbožo zawinował. Šoferka bě žiwu rybu w małej plastowej wańčce na pódlanskim sedle transportowała a jenož z plastowej titu zawodźěła. Ryba pak so tam a sem mjetaše a skónčnje z wańčki 62lětnej žonje na klin wuskoči. Ta so tak nastróži, zo kontrolu nad jězdźidłom zhubi a w Čěskej Lipje do betonoweho sćežora nadróžneho wobswětlenja prasny. Ju dowjezechu ćežko zranjenu z helikopterom do chorownje. Přiwšěm njebě w smjertnym straše, policija rozprawja.

Přeća božemu dźěsću słali

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:

Engelskirchen (B/SN). W hórskej krajinje wotewrěchu tež lětsa zaso wosebity hodowny póstowy zarjad. Prěni dźěłowy dźeń běše 14. nowember, kaž tamniši pósto­wy jandźel a dalši pomocnicy Němskeho pósta zdźělichu. Dźěći móžachu zaso swoje listy z přećemi božemu dźěsću abo rumpodichej pósłać. Póst w Engelskirchenje je jedyn ze sydom spe­cielnych hodownych zarjadow po cyłej Němskej, a tajke wužiwaja rady dźěći z tu- a wukraja. Lětsa smědźachu poslednje listy tři dny do patoržicy na póstowym zarjedźe předležeć. Loni dóstachu tam něhdźe 288 000 listow.

Spěwacy adwentny kalender

Magdeburg (B/SN). Ewangelska cyrkej w srjedźnej Němskej (EKM) je lětsa prěni króć tak mjenowany spěwacy adwentny kalender w dohodownym času zarja­dowała. Krajny biskop Friedrich Kramer zanošuje tam wšědnje cyrkwinski znaty adwentny spěw, ale tež mjenje znate adwent­ne kěrluše ze spěwarskich. Widejo za słuchanje a sobuspěwanje pokazuja hišće hač do jutřišeho, 24. hodownika, pod www.ekmd.de/advent.

Křesćanske wosady nastawaja

Warnuje před žołmu ćěkancow

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:

Istanbul (dpa/SN). Hladajo na ćežke nalěty na sewjeru Syriskeje a dźesaćitysacy ćěkacych ludźi je Turkowska před „nowej žołmu migracije“ warnowała. Prezident Recep Tayyip Erdoğan rjekny w Istan­bu­lu, zo su nalěty wjace hač 80 000 woby­dlerjow syriskeje prowincy Idlib do směra na turkowsku mjezu wućěrili. Turkowska njemóže tajki nawal „sama zmištrować“. Tež w druhich krajach drje so nawal bolostnje wuskutkuje.

Kandidat opozicije dobył

Zagreb (dpa/SN). Opoziciski socialny demokrat Zoran Milanović je prěnje koło prezidentskich wólbow w Chorwatskej dobył. Wón zawěsći sej nimale 30 procentow, wólbna komisija w stolicy Za­grebje zdźěli. Mějićelka zastojnstwa Kolinda Grabar-Kitarović, kandidatka kon­ser­watiwneje knježerstwoweje strony HDZ, dósta nimale 27 procentow. Wobaj dyr­bitaj nětko do rozsudneho 2. wólbneho koła, kotrež budźe 5. januara.

Ilegalne praskotaki sćazane

Žadyn slěd k rubježnikam

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Tež nimale měsac po spektakularnym rubježnistwje w Drjež­dźanskim Zelenym wjelbje nima policija hišće žadyn horcy slěd k pa­ducham. Mjez mjeztym pruwowanymi pokiwami wobydlerjow – 1 100 tajkich je dotal dóšło – njebě hišće rozsudny tip pódla, zdźěli rěčnik policije. Wurjadna komisija „Epaulette“ pak dalše informacije běžnje dóstawa. Wšitke pokiwy fachowcy wuhódnoćeja, runje tak kaž slědy wšitkich městnosćow njeskutka.

Njeznataj běštaj so 25. nowembra namócnje do sławneje barokoweje pokładnje zadobyłoj a něhdźe dwaceći diamantow a brilantow rubiłoj. Policija přilubja 500 000 eurow za rozsudny pokiw k zwěsćenju a zajeću skućićelow. Zastojnicy dale­ pruwuja, hač ma njeskutk w Drježdźanach podobnosće z nadpadom na Berlinsku kupnicu KaDeWe abo z rubježnistwom w Berlinskim Bode-muzeju. Tamniša policajska prezidentka Barbara Slowik nowinarjam potwjerdźi, zo maja styki ke kolegam w Drježdźanach a zo móžne podobnosće pruwuja.

Nowe knježerstwo nastupiło

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:

Prěni króć koalicija třoch stron na čole Swobodneho stata Sakskeje

Drježdźany (dpa/SN). Personelne roz­šě­rje­nje noweho sakskeho knježerstwa zbu­dźa kritiku. Swobodni wolerjo su wuli­čili, zo móhli ze mzdu přidatneho wodźaceho personala nowu šulsku sportowu halu natwarić. Ličba statnych mi­nistrow a statnych sekretarow bě ze změnu zamołwitosćow rozrostła. Stajnje dwě ministerstwje pod nawodom Zelenych matej dweju statneho sekretarow, wot CDU nawjedowane ministerstwa hač na jeničke wuwzaće jenož jednoho. Z Thomasom Poppom budźe přidatnje hišće­ statny sekretar za digitalne zarjadnistwo a moderniše zarjadnistwo za kabinetnym blidom sydać.

To a tamne (23.12.19)

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:

Wšědnje ludźom pakety rozdawać je dweju roznošowarjow w Mindenje krótko do hód na kri­minelnu mysličku přinjesło: Město toho zo byštaj je adresatam dałoj, wočinještaj pakety w transporteru samaj. Jako wonaj na dźěło njepřińdźeštaj, chcyše jeju dźěłodawar doma wopytać. Tam pak namaka jenož wopušćenej transporteraj a tójšto prózdnych kartonow. Roznošowarjej w starobje 27 a 29 lět staj zhubjenaj.

Muža w kófrowym rumje přezpólneho wosoboweho awta je za nim jěduca šoferka za ćěło měła, a tak alarmowaše wo­na­ policiju. Zastojnicy podachu so k by­dlenju wobsedźerja awta a nańdźeštaj tam čiłeju a stroweju mandźelskeju. Kaž muž jim rjekny, chcyše tomu zadźěwać, zo so runje kupjena kuchinska dźěłowa plata z kófroweho ruma sunje. Tak bě so na platu lehnył a z ruku dźeržeše kófrowe durje awta, kotrež žona wodźeše. Policija wšak nětko pruwuje, hač njenapisa mužej chłostanku zwažliweje jězby dla.

Wothłosuja wo brexiće

pjatk, 20. decembera 2019 spisane wot:

London (dpa/SN). Britiski parlament chcyše dźensa wo zrěčenju wustupa Europskeje­ unije wothłosować. Wjetšina hłosow je po wólbach noweho parlamenta wěsta, wšako ma strona premierministra Borisa Johnsona nětko jasnje wjace sydłow hač tamne. Do toho bě wón mjeńšinowe knježerstwo nawjedował. Johnson chce, zo Wulka Britaniska kónc 31. januara EU wopušći. Přechodny čas ma hač do kónca lěta 2020 płaćić.

Za klimowy paket wabili

Berlin (dpa/SN). Předsydka posrědkowanskeho wuběrka Němskeho zwjazkoweho sejma a Zwjazkoweje rady Manuela Schwesig (SPD) ma kompromis klimoweho paketa za socialnje sprawny. W přichodnych lětach ma płaćizna wuhlikoweho dioksida dale stupać. Přetrjebarjo pak maja chwile dosć so přestajić. Přidatnje planuje knježerstwo wolóženje hladajo na płaćiznu miliny. Tež bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) za klimowy paket wabi. Na swojim lětušim poslednim posedźenju je Zwjazkowa rada naprawje přihłosowała.

Zastaranje z energiju wěste

Zrěčenje podpisane

pjatk, 20. decembera 2019 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo CDU, SPD a Zwjazka 90/Zelenych je perfektne. Dźensa podpisachu jich nawodnicy 133 stron wopřijace koaliciske zrěčenje. Dokument z titlom „Zhromadnje za Saksku“ ma wažne zaměry: docpěte wobchować, nowe zmóžnić, ludźi wjazać. Po wólbach mi­nisterskeho prezidenta bě předwidźane, nowy kabinet kraj­neho sejma předstajić. „Mamy žiwu demokratiju a pokazujemy, zo su tež rozdźělni partnerojo kmani dobry plan do přichoda wuwić“, wuzběhny předsyda CDU Michael Kretschmer. Nawodnica jednanjow Zelenych Katja Meier rjekny, zo je zrěčenje dobry zakład dźěła. A šef SPD Martin Dulig zwurazni, zo chcedźa wšitcy za to skutkować, zo so Sakska wobstajnje dale wuwiwa a zesylni.

Wjelki třěleć budźe lóšo

pjatk, 20. decembera 2019 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm wobzamkny wčera zakoń, po kotrymž změja so hońtwjerjo lóšo, wjelki we wěstych padach třěleć směć. „Je najwjetši čas, zo jednamy“, wuzběhny zapósłanc sejma Hermann Färber (CDU) hladajo na ličby wjelčich nadpadow, hdźež je loni 2 076 na pastwje plahowanych skoćatow zahinyło. Přichodnje budźe móžno wjelki tež třěleć, njeje-li jasne, wo kotre konkretne rubježne zwěrjata jako nadpadnikow so jedna. Dołhož so tajke nadpady stawaja, smědźa hońtwjerjo wšitke wjelki we wotpowědnej kónčinje morić. Najebać to wobswětopolitiski rěčnik­ frakcije SPD Carsten Träger podšmórny, zo budźe postupowanje kon­trolowane. Wo přizwolenju, wjelki třěleć, maja krajne zarjady rozsudźić.

Berlin (dpa/SN). Bjezposrědnje do swojeho sobudźěła w koaliciskim wuběrku staj nowaj předsydaj SPD Saskia Esken a Norbert Walter-Borjans konstruktiwny kurs w knježerstwowym zwjazku připowědźiłoj. „Njepřinjesemy wulku koaliciju do wuskosćow“, rjekny Saskia Esken powěsćerni dpa w Berlinje. „Je pak wuwićow a wužadanjow w našim kraju, kotrež žadaja sej rozmołwy w koaliciji.“ Sobupředsyda Walter-Borjans potwjerdźi, zo dyrbjeli socialdemokraća dale myslić. „Zaměr njesměło to być, štož je we wobłuku koalicije runje tak móžne.“ W prašenju škita klimy a na socialnym polu dyrbjała SPD dale sahace naroki měć.

Zastupjerjo unije a SPD su so wčera zešli, zo bychu wo ćežišćach zhromadneho dźěła wuradźowali. Nowaj předsydaj běštaj prěni króć pódla. We wólbnym boju wo nawodnistwo SPD běštaj Esken kaž Walter-Borjans připowědźiłoj, zo chcetaj sej wot CDU/CSU nowe jednanja wo koaliciskim zrěčenju žadać. Hewak dyrbjała jeju strona knježerstwo wopušćić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND