Budyšin (SN/bn). Lipšćanski stawiznar Hartmut Zwahr je wčera w Budyskej Smolerjec kniharni swój prěni roman „Rozžohnować so“ předstajił. Wjednica předawanišća Annett Šołćic witaše ně­hdźe 30 zajimcow a poda krótki přehlad najwažnišich žiwjenskich datow profesora na wuměnku, čłona Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow a wjelelětneho poradźowaceho sobudźěłaćerja Serbskeho instituta. Birgit Röhling, w kotrejež nakładnistwje Sax bě roman wušoł, na to wuzběhny, zo „je prěnička Hartmuta Zwahra zdobom tež za nas premjera. Naše nakładnistwo je na stawizny a fachowu literaturu specializowane. Wěcne knihi Zwahra na přikład smy wuspěšnje publikowali. Z jeho romanom chcemy so nětko trochu wobšěrnišo nastajeć. Dotalne recensije nam wobswědčeja, zo njejsmy cyle wopak jednali.“

Wo knihach a kniharni (01.03.19)

pjatk, 01. měrca 2019 spisane wot:

Mjeztym zo nory hišće póstniske a karnewalowe ćahi přihotuja, hotuja so ludźo z knižneje branše hižo pilnje na wažny event: W měrcu Lipšćanske knižne wiki znowa swoje wrota wotewru. Čitarjo li­stuja w dołhich lisćinach nowowudaćow za zajimawymi knihami, sćěhuja hižo prěnje recensije a wjesela so na wokomik, hdyž móža tajku cyle nowu, runje z ćišćernje dóšłu knihu do ruki wzać. Něšto, štož tež najlěpša kniharnja njezmóžni, dožiwi čitar jeničce na knižnych wikach – z ni­male kóždeho wobłuka, wot beletrije hač k fachowym publikacijam, k tomu mnóstwo digitalnych poskitkow, wšo a wšitko hodźi so do ruki wzać, naposkać, zaso nabok­ połožić abo hnydom na městnje kupić. A z trochu zbožom móže sej zajimc knihu samo wot awtora signować dać.

Zynkonošaki za kóždyžkuli słód

štwórtk, 28. februara 2019 spisane wot:

Ludowa hudźba raz hinak, historiski přehlad serbskeje sololiteratury za pianistow a zběrka łužiskich hwězdźičkow wušli

Tři nowe zynkonošaki skića zajimcam móžnosć, bohaty spektrum serbskeje hudźby dale, znowa abo snano tež prěni raz docyła sej wotkryć. Skupina Lídova muzika z Chrástu poski­ća čerstwy wid na serbsku ludowu hudźbu, Heidemarja Wiesnerec zhladuje na „150 lět Serbskeje klawěrneje hudźby“ a Serbski rozhłós je zběrku aktualnych popularnych štučkow zestajał. Produkciju wšitkich CDjow je Załožba za serbski lud spěchowała.

Najnjewšědniša z třoch cejdejkow rěka „Za čěskimi horami“. Na njej prezentuje skupina Lídova muzika z Chrástu cyłkownje 25 „spěwow Łužiskich Serbow“ – zdobom to podtitul edicije – a přidatnje tři nowe kompozicije, inspirowane wot tudyšeje kultury. Pola nas znate pěsnje pak njezaklinča tak, kaž smy to najskerje zwučeni, ale we wobdźěłanjach. A sadźby so zdźěla chětro wot tradicionalnych aranžementow rozeznawaja.

Wo censurje za čas NDR přednošował

štwórtk, 28. februara 2019 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Žurnalist a bywši šef­redaktor Noweje doby Sieghard Kozel je w­utoru čłonam Budyskeho Kluba wuchowarjow rěče wo censurje w Němskej demokratiskej republice (NDR) předno­šował. Do toho pak zhladowaše hłuboko do stawiznow. Tak dopomni na to, zo wu­wiwaše so censura runočasnje z nastaćom knižneho ćišća. Tehdy bě to přede­wšěm cyrkej, kotraž publikacije z teo­logiskich přičin zakazowaše. Poz­dźišo wuko­njachu politisku censuru, při čimž w Pruskej raznišo zachadźachu hač w Sakskej. Sieghard Kozel na to skedźbni, zo bě w artiklu 5 Zakładneho zakonja Zwjazkoweje republiki Němskeje hižo 1948 zapisane, zo „žaneje censury njeje“. Wustawa NDR tajki wotrězk njeměješe.

Přihotuje so na wuměłske dny

štwórtk, 28. februara 2019 spisane wot:

Žuricy (aha/SN). Něchtóžkuli je so hižo w galeriji Alojsa Šołty rozhladował a so tam wo wuměłskej wušiknosći Žuričana přeswědčił. W swojej dźěłarni zamóže mortwe drjewo k žiwjenju zbudźić.

Mjenje znate je, zo ma w pódlanskej hali tež Knut Winkler dźěłarnju. Jako samostatny wuměłski kowar wón kreatiwnje zajimowanych zahorja. Po tym zo je w Drježdźanach rodźeny tam 1981 šulu wuchodźił, nawukny wón pola pomnikohladanskeje słužby wulkoměsta powołanje wuměłskeho zamkarja a kowarja.

Bajowe postawy ju fascinuja

srjeda, 27. februara 2019 spisane wot:

Mjeztym hižo dlěje hač 30 lět zaběra so germanistka dr. Hisako Ono z Uniwersity Tokio z bajemi a legendami Němskeje, při čimž wona hłownje transkulturny aspekt wobkedźbuje. Wosebite ćežišćo wědomostnicy su spisy Jacoba a Wilhelma Grimma a w nich zwěčnjena swojorazna symbolika. Mjez druhim je za korjenjemi často a typisce jewjaceho so „ćěmneho němskeho lěsa“ slědźiła a hač do dźensnišeho sahacy woznam tohole wobraza přepytowała.

Kumamoto, Hiroshima a Fukuoka su města, hdźež je so Hisako Ono na polu němčiny akademisce wukmaniła. Wja­core jězby wjedźechu ju do Europy. Tak wobdźěli so na přikład na kongresach germanistow w Parisu a wopytowaše prawidłownje Uniwersitu Göttingen, kotraž bě hižo bratromaj Grimm alma mater. Tamniši rjad publikacijow „Fabula“ sta so z medijom, w kotrymž wona swoje fachowe nastawki wozjewja.

Zhromadnje rejwali a sej připili

srjeda, 27. februara 2019 spisane wot:
Při najrjeńšim wjedrje su minjenu sobotu w Njabožkojcach (Naundorf), wjesnym dźělu Wětošowa, zapust swjećili. Cyłkownje 33 porow w delnjoserbskej drasće je so při hosćencu „Baćonjace hnězdo“ zhromadźiło, zo bychu spěwajo do susodnych Długow (Fleißdorf) ćahnyli. Po puću gratulowachu jubilaram wsy a wopytachu wjaco­rych sponsorow, bjez kotrychž wšak njeby tajki swjedźeń móžny był. Wšudźe sej – přewodźani wot dujerskeje kapały – zarejwachu a připichu. Mnozy domoródni a hosćo zapustowy ćah na kromje dróhi sćěhowachu. Někotryžkuli wopytowar je prě­ni króć tutón swjedźeń k wućěrjenju zymy dožiwił. Foto: Peter Becker

Hrě z aktualnym pozadkom wuznamjenjenej

wutora, 26. februara 2019 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Druhi raz po lěće 2017 bu minjenu njedźelu dźiwadłowe myto ŁUŽICY we wobłuku rjada Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Literatura dopołdnja“ spožčene. Prašane běchu hry, ko­trež so z Hornjej a Delnjej Łužicu roze­stajeja. Cyłkownje 21 awtorkow a awto­row bě ekspozeje zapodało. Dwaj z nich je jury wuzwoliła a wuznamjeni jej z hłownym resp. spěchowanskim mytom.

Hłowne myto zdoby sej Choćebužan Oliver Bukowski, kotrehož serbscy kaž tež němscy přihladowarjo mjez druhim přez we woběmaj rěčomaj w Budyšinje inscenowany kruch „Za brězami“ znaja. Intendant Noweho jewišća Zły Komorow Manuel Soubeyrand, kiž budźe režiser w měrcu 2020 w swojim domje plano­wa­neje prapremjery „Syn“, počesći Bukowskeho z lawdaciju a připowědźi Budy­šanam, zo jeho ansambl inscenaciju tež w sprjewinym měsće pokaza.

Ze swojeje awtobiografije čitał

wutora, 26. februara 2019 spisane wot:
Ze swojeje awtobiografije „Doma we wućekach“ je Benedikt Dyrlich minjenu sobotu w Chróšćanskej putniskej hospodźe čitał. Žiwjenski puć basnika a spisowaćela njebě płony, ale skerje kamjenjaty. Hač jako student w Erfurće a Lipsku, jako hladar chorych w Kamjenicy, jako dramaturg w Budyšinje, jako zapósłanc Sakskeho krajneho sejma, jako šefredaktor Serbskich Nowin a nic naposledk jako prócowar wo narod a wuměłstwo – wón dyrbješe husto wojować. Wurězki z jeho zapiskow z časa wot 1964 do 1989 móža zajimcy dźensa w 19.30 hodź. w Drježdźanach, 17. měrca w Budyskim Dźiwadle na hrodźe a 23. měrca w Lipsku sćěhować. Foto: Feliks Haza

Zapust wjace hač gawdij

póndźela, 25. februara 2019 spisane wot:
Na nimale kóždej wsy serbskeho sydlenskeho ruma w Delnjej Łužicy swjeća tele dny a tydźenje zapust. Hač dźěći a młodostni, mužojo a žony, wšitcy su tam wose­bje sobotu a njedźelu na nohach a ćahaja spěwajo a hejsujo po wsach. Zwonka­stejacy kaž tež někotryžkuli z našich hornjoserbskich čitarjow kritizuje tónle nałožk často jako gawdij. Dokelž „Hanamarju“ rejuja a němsce rěča? Tomu scyła přihłosować njemóžu. Druhdy so woprawdźe dźiwam, hdyž wothódnoćace a arogantne měnjenja słyšu. Da so tola prašam, su ći skeptikarjo jónu tajki zapust w Žylowje abo Dešnje dožiwili? Wo čim da rěča, hdyž scyła njewědźa, kajka situacija w Delnjej Łužicy je? Je načasu na wulěće w Błótach tež raz delnjoserbski swjedźeń w tej kónčinje wopytać. Sym sej wěsty, zo kritikarjo zapustow a dalšich delnjoserbskich nałožkow potom swoje nastajenje změnja, hdyž su tajki woprawdźe sami dožiwili. Měrćin Weclich

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025