Žiwjenje Polakow w Němskej, to je stawizna z njeskónčnje wjele fasetami. Wobšěrna kniha „Čitanka-leksikon“ pokazuje nětko z wuběranymi přikładami na zabawne kaž powučne wašnje, kak Pólki a Polacy, „pólske“ městna abo dopomnjenki stawizny a přitomnosć Němskeje wobwliwuja.

Susodny wliw bě a je wjelestronski. Hižo za čas NDR běchu sciencefiction-romany Stanisława Lema a jich sfilmowanja požadane, bě telewizijna serija „Štyrjo tankisća a pos“ kult a spěwytwórc Czesław Niemen tajny tip. Na zapadźe docpěchu profijowe koparske mustwa kaž Borussia Dortmund a Schalke 04 swój postup a wuspěch mjez druhim synow poruhrskich Polakow dla. A někotryžkuli pólski eksport, kaž trikofilmoweju rjekow Loleka a Boleka, jazz-hudźbnika Tomasza Stanka abo prosće pólsku wódku, wažachu sej ludźo na zapadźe kaž na wuchodźe. Tež sławny „Polski Fiat“ sy na woběmaj stronomaj Łobja kupić móhł, za chětro rozdźělnu płaćiznu.

Budyšin (CS/SN). Wuměłc-moler Wolfgang Donath z Drježdźan rady w srje­dźišću njesteji. Hladajo pak na to, zo bě sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) na wotewrjenje wustajeńcy do Budyskeho mě­šćanskeho muzeja přišła, je wón składnosć wužił, zo by ju a Budyskeho financ­neho měšćanostu dr. Roberta Böhmera wodźił po nowej přehladce „Sakska, kaž ju molerjo widźachu“. Cyłkownje sto eksponatow, mjez nimi 70 mólbow a Mišnjanski pórclin z napohladami městow a krajin, su wšitke požčonki z wobšěrneje zběrki Donatha.

1945 w Drježdźanach rodźeny Donath, kiž běše po wukubłanju na wučerja wuměłstwowe stawizny studował, je 1966 zběrać započał. Muzeologa Falk Dießner z Mišnjanskeho Albrechtoweho hrodu wobkrući jemu wusahowacu wěcywustojnosć a wuběrne znajomosće wu­měłstwa. W Budyšinje wustajene dźěła pochadźeja z časa wot 18. do spočatka 20. lětstotka. Mnohe napohlady pokazuja Mišno, Drježdźany a wjesne kónčiny njedaloko sakskeje rezidency. Cyłkownje 30 molerjow je zastupjenych, wšitcy běchu­ chowancy Drježdźanskeje wuměłstwoweje akademije.

Bratislava (SN/bn). Na česć wuznamneho słowakskeho choreografa Juraja Kubánki su chór a balet kaž tež bywši rejwarjo Serbskeho ludoweho ansambla zhromadnje ze słowakskim ludowuměłskim kolektiwom SĽUK a baletom Słowakskeho narodneho dźiwadła składnostnje nje­daw­nych 90. narodninam wjelelětneho wuměłskeho nawody SLA a SĽUK w Bratislavskim starym narodnym dźiwadle wosebitej předstajeni pod hesłom „Hom­mage na mištra“ wuhotowałoj. Přidatny termin bě trěbny, dokelž běše planowana jónkrótna gala nablaku wupředata.

Prezident Słowakskeje Andrej Kiska gratulowaše Kubánce runje tak kaž ministerka kultury Ľubica Laššáková, kotraž rjekny: „Dowolće mi Wam z cyłeje wutroby wupřeć strowotu. Přeju Wam, zo zetkaće hišće wjele ludźi, kotřiž z a za Wami steja.“ Ministerstwo kultury bě tohorunja zarjadowar swjedźenja. Kubánka słuša w Słowakskej k najznaćišim akteram na polu wuměłskeje kaž tež ludoweje reje, jeho programy docpěwaja tysacy zajimcow.

Prěnja schadźowanka w Budyskim dźiwadle je so poradźiła – nastupajo organizaciju lěpje hač hladajo na program. Byrnjež k techniskim njedostatkam dóšło, jědź spěšnje wupředata była a barowy personal wočiwidnje z tajkim nawalom njeličił – dołhe rynki běchu rezultat –, njeměło so to wuhotowarjam wumjetować. Nowe zarjadnišćo woznamjenja stajnje tež nowe wužadanja runje tak kaž – tónraz – hišće njewužiwane nowe móžnosće. Rutinowany wotběh kaž w „Krónje“ je prosće prašenje časa – jeli zeńdźenje tež přichodnje w dźiwadle wotměja, štož by (wědomostnje njereprezentatiwny) dźěl publikuma zasadnje witał. Wažniše wšak su wobsahi a wašnje, na kotrež je studenća a gymnaziasća předstaja. Mócny přiklesk za cyle njepolitiske finale bě naj­wjetši aplaws wječora – štož snano pokazuje, zo by sej publikum razniše a wótriše rozestajenje z jasnje wočakowanym přał. Bosćan Nawka