Zběrka Kalensee

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Budyšin (SN). Wotnětka wobohaća „Krabat – zběrka Kalensee“ Serbsku centralnu biblioteku. To zdźěli Serbski institut. Zběrka wobsteji z antikwa­riskich spisow, předewšěm wo stawi­znach Sakskeje a Wettinskeho knježerstwa, kaž tež z knihow wo Łužicy wot 16. do 19. lětstotka.

Darićelka Ingrid Kalensee z Mann­heima wotkry sej ze zaběru z powědku wo Kra­baće Hornju Łužicu, kotruž po zjednoćenju Němskeje husto wopyto­waše. Wjele slědźeše wona za Johannom Schadowitzom, historiskej předłohu literarneje postawy. Wuslědki swojich pře­py­towanjow wozjewi potom lěta 2015 pod titulom „Krabat und Schadowitz“. W tym zwisku nawjaza kontakt z genealogu Hansom-Jürgenom Schröterom z Kulowa. Runje tak kaž Kalensee slědźi wón wo žiwjenju a pozadkach Janka Šajato­vića a bě na koncipowanju wustajeńcy „Krabat. Muž – mytos – marka“ w Bu­dyskim Serbskim muzeju wobdźěleny. Dźakowano jeho posrědkowanju dóńdźe knižna zběrka do Budyšina.

W Serbskim instituće tworješe tema­tika minjene lěta slědźerske ćežišćo. Wuslěd­ki je dr. Susanne Hozyna pod titulom „Erzählen über Krabat. Märchen, Mythos und Magie“ 2013 publikowała.

Wustajeńcu wo stawiznach Mužakowskeho parka přihotuja tuchwilu na tamnišim Nowym hrodźe. Wot 21. septembra hač do 30. decembra přistupna přehladka wěnuje so dobje po lěće 1850, po tym zo bě princ Friedrich móc přewzał. Park so na to přewšo derje wuwiwaše. Widźeć budu tež mólby Berlinskeho molerja Carla Georga Antona Graeba, kotrež direktor parka Cord Panning tu pokazuje. Foto: Joachim Rjela

Sokoljo w Skopju

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Wot 5. do 8. septembra 1928 wotmě so w makedonskej stolicy Skopju VI. krajny zlět Sokoła juhosłowjanskeho kralestwa. Wobdźělena bě na nim tež dźewjećčłonska delegacija Serbskeho Sokoła. Běchu to starosta Jakub Šajba, jednaćel Gustaw ­Janak a mandźelska Elza, Měrćin Nowak-Njechorński, Arnošt Bart, Kurt Sykora (Malešecy), Jan Haješ (Łaz), Maks Kiel­morgen (Žornosyki), Józef Nawka (Ra­dwor) a Jurij Čornak-Njek (Ralbicy). Po zlěće Sokołske Listy pisachu, zo běchu Serbja wurjadne sportowe podawki dožiwili, zo buchu wšudźe zahoriće witani. Tomu bě hižo w stolicy kraja Běłohrodźe tak, hdźež bě mjezystacija železniskeje jězby. Na naměsće před Narodnym dźiwadłom dóńdźe k přećelskim zetkanjam z domjacymi Sokołami a hosćimi z druhich krajow. W Skopju porěča Jakub Šajba za Serbow při poswjećenju noweho sokołskeho domu. 7. septembra bě serbska delegacija na Kosowym Polu na swjatočnosći k 10. róčnicy zjednoćenja Juhosłowjanskeje.

Stwu Jana Kiliana přepodali

wutora, 04. septembera 2018 spisane wot:
Na Wukrančanskej farje su minjeny pjatk stwu Jana Kiliana zjawnosći přepodali. Modernje wutwarjena a klimatizowana rumnosć ma hłownje jako wosadny archiw słužić. Wutwar zmištrowachu předewšěm z pjenježnej podpěru texaskich Serbow. Mjez knihami a rukopisnymi dokumentami su tohorunja spisy serbskeju fararjow Jana Kiliana a jeho naslědnika Mateja Urbana, kotrež chcedźa digi­ta­lizować a tak wulkemu kruhej slědźerjow a zajimcow spřistupnić. Předewšěm w Texa­su na material čakaja, dokelž liča tam z nowymi dopóznaćemi k stawiznam wupućowanja Serbow­. W rumnosći ma nětko tež trojorěčna pućowanska wusta­jeńca wo Kilianu swoje trajne městno. K zahajenju wječorka bě Trudla Malinkowa (nalěwo) wo žiwjenju a skutkowanju fararja Kiliana přednošowała. Foto: SN/Maćij Bulank

Zběrka kružka

wutora, 04. septembera 2018 spisane wot:
Róžant (SN). Róžeńčan kružk pisacych skutkuje mjeztym 55 lět. To bě za Ludowe nakładnistwo Domowina z nastorkom, znowa antologiju z tekstami ludowych awtorow wudać. Wušła je nětko wot Bena Budarja zestajana zběrka „Zornjatka na puću“. W swojich basnjach, po­wě­dančkach a spěwach wěnuja so Katrin Domašcyna, Monika Kochowa, Blandina Ledźborjowa, Maria R.-Šołćina, ludowa awtorka „Bomikowa“, Hrjehor Nawka a Marko Rab na žortne abo chutne wašnje zjawam dźensnišeho časa. Nimo toho wopřijima kniha basnje Marje Krawcec, mjez nimi dwě dotal njewozjewjenej.

Wjace hač 150 zajimcow je sobotu wotewrjenje wosebiteje wustajeńcy Iris Brankačkoweje (2. wotlěwa) „Wo prěčenju rěkow – Mólby a dźěła na papjerje“ składnostnje 60. narodnin wuměłče w Muzeju Budyšin dožiwiło. Hač do spočatka nowembra wustajeja tam 35 wulkich a 21 mjeńšich twórbow. Michaelis Šusterowa a Maja Nagelowa jej gratulowaštej. Foto: SN/Maćij Bulank

Dźak Kamjenjakej

póndźela, 03. septembera 2018 spisane wot:
Štóž je wčera w Miłočanskej skale był, móže wobkrućić, zo knježeše tam čiłe žiwjenje. Dale a wjace ludźi so za rězbarsku dźěłarničku zajimuje, a mnohim bě skała wčera zaso dobra adresa, tam finisažu sobu dožiwić. W přijomnej wokolinje, hdźež za praženym wonja, hdźež so ludźo wuchodźuja a bjesaduja, dźěći wokoło skakaja a so wjesela, wuhladaš tež tróšku spodźiwne figury. Su to skulptury, kotrež su mjezynarodni wuměłcy stworili. Fluidum njemóžeš wopisować, dyrbiš jón začuwać. A tón wopytowarjam kaž rězbarjam a kamjenjećesarjam tyje. Dźakowano Njebjelčanskemu wjesnjanosće Tomašej Čornakej a jeho wiziji, skału ze žiwjenjom pjelnić, ma dźěłarnička w protyce mnohich dawno swoje krute městno. Wuprajam wutrobny dźak towarstwu Kamjenjak, kotrež wšo organizuje. Njech tomu dale tak wostanje, a njech­ so za tule rjanu wěč dalši podpěraćeljo a darićeljo namakaja. Měrćin Weclich

Rězbarska dźěłarnička znowa na wysokim niwowje

póndźela, 03. septembera 2018 spisane wot:

Miłoćicy (SN/mwe). Tójšto ludźi zbliska a zdaloka je sej kónc tydźenja w Miłočanskej skale wudźěłki lětušeje, 12. mjezynarodneje wuměłskeje dźěłarnički wobhladało. Wčera su z małym swjedźenjom zarjadowanje zakónčili, na kotrymž bě so dwanaće rězbarjow a kamjenjećesarjow z Bołharskeje, Danskeje, Ukrainy, Čěskeje a Němskeje wobdźěliło. „Dźěłarnička bě tež lětsa zaso wulkotna a znowa na wysokim niwowje“, podšmórny Hubert Lange, čłon předsydstwa towarstwa Kamjenjak, kotrež měješe zarjadowanje na starosći. Přesadźowanje skulpturow sobotu wječor pak dyrbješe přemało za­jima dla bohužel wupadnyć. Tohodla budu tež lětuše esponaty dźěłarnički we wosebitym katalogu, kotryž přichodne dny zestajeja, přewažnje online poskićeć.

Čitajće w nowym rozhledźe (31.08.18)

pjatk, 31. awgusta 2018 spisane wot:

Na wustajeńcy dweju serbskeju wuměłčow směmy so w septembrje w Budyšinje wjeselić. Wustajatej Iris Brankačkowa a Wórša Lanzyna. Wobě stej ze swojim dźěłom we Łužicy zakótwjenej. Lanzyna, kotraž by jako młoda wuměłča rady w Berlinje wostała, na kotruž pak čakaše w LND w Budyšinje dźěło jako wuhotowarka, čerpa wosebje w swojim wobšěrnym ke­ramiskim tworjenju ze serbskeje ludoweje kultury. Tež Brankačkowa, wona je to­ho­runja wuhotowarka, nachadźa temy za swoje molerstwo we łužiskej kraji­nje. Jutře, sobotu, w 15 hodź. wo­tewru w Muzeju Budyšin wustajeńcu „Wo prě­čenju rěkow“ z molerstwom Iris Brankačkoweje. Na zarjadowanju porěči Marius Winzeler, kotrehož smy w junijskim Rozhledźe předstajili. 19. septembra we 18 hodź. wote­wru přehladku twórbow Wórše Lanzyneje w Serbskej kulturnej infor­maciji.

Nowa čitanka

pjatk, 31. awgusta 2018 spisane wot:
Budyšin (SN/JaW). „Hura, prózdniny!“ rěka nowa čitanka za dźěći wot 8 lět, kotraž je runje w Ludowym nakładni­stwje Domowina wušła. Čitajo móža dźěći tak „wšědnemu (šulskemu) dnjej wućeknyć a sej wulkotne městna kaž piratsku łódź na Baltiskim morju, delfiny blisko grjekskeje połkupy Chalkidiki abo wot potajnych soninow a kubołćikow wo­bydlenu zahrodu hnydom za domskim zbližić“, zdźěla LND. Nimo znatych móžeše wu­dawaćelka Marka Maćijowa tež nowych dorostowych awtorow k pisanju po­hnuć. Miks powědkow z ilustracijemi Cleo-Petry Kurze budźe wot póndźele na předań. Šty­ri­ powědančka su tež za słuchoknihu nahrawali, kotraž bórze wuńdźe.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND