Čušlenje BND njezakonske

wutora, 19. meje 2020 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Masowe zběranje datow bjez wosebiteje přičiny we wukraju přez Zwjazkowu tajnu słužbu (BND) rani w swojej tuchwilnej formje zakładne prawa. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo w Karlsruhe dźensa zwěsćiło. Sudnicy wotpowědowachu skóržbje organizacije za čłowjeske prawa Reporterojo bjez mjezow a wjacorych žurnalistow. Zakoń wo dźěle BND we wukraju dyrbja hač do kónca lěta 2021 předźěłać.

Trump hrozy zarjadej WHO

Washington (dpa/SN). W konflikće z Chinu koronapandemije dla je prezident USA Donald Trump hrozył, zo ze swětoweje strowotniskeje organizacije (WHO) wustupi. Njedyrbjała-li so WHO w běhu 30 dnjow k „zasadnym polěpšenjam“ zawjazać, wón płaćenje přinoškow na dobro WHO přetorhnje a chce dalše čłonstwo w organizaciji pruwować, rěka w spisu Trumpa nawodźe WHO Adhanomej Ghebreyesusej. Trump zarjadej WHO wumjetuje, zo je sobu wina na rozpřestrěću koronawirusa a zo je „marioneta Chiny“.

Warnuje před druhej žołmu

We wjacorych městach Němskeje su wčera zaso přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla demonstrowali. W Zhorjelcu – tule na Berlinskej dróze – je so wječor něhdźe 150 ludźi k zhromadnemu „přechodźowanju“ bjez chorhojow a transparentow zhromadźiło (hlej wobraz). Zarjadowanje wotběža bjez mylenjow. Foto: Matthias Wehnert

Jana Pawoła II. hódnoćił

wutora, 19. meje 2020 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je po tydźenje trajacym zawrjenju koronakrizy dla katedralu swj. Pětra w Romje z Božej mšu k 100. narodninam Jana Pawoła II. zaso wotewrěł. Franciskus wuzběhny pólskeho bamža při toho rowje jako „muža Božeho“ a sprawnosće, kiž bě swojemu ludej stajnje bliski. Karol Wojtyła, kiž je wot 1978 hač do swojeje smjerće w lěće 2005 swětowu katolsku cyrkej nawjedował, by wčera sto lět stary był.

Jan Pawoł „bě wšitkim bliski, wulkim a małym“, rjekny Franciskus. „Wón chcyše socialnu sprawnosć, sprawnosć mjez ludami, sprawnosć, kotraž wójny zahnawa.“ Na Božej mši z bamžom bě něhdźe 30 duchownych přitomnych. Pětrowe naměsto a katedrala swj. Pětra běštej wot 10. měrca koronapandemije dla zawrjenej. Wot wčerawšeho smědźa ludźo baziliku zaso wopytać, ale po krutych předpisach.

Kretschmer so zakituje

wutora, 19. meje 2020 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je swoje rozmołwy z demonstrantami na protestach přećiwo wobmjezowanjam koronakrizy dla sobotu w Drježdźanach zakitował. „Chcych sej sam wobraz wo połoženju tworić a respektuju, hdyž maja ludźo hinaše měnjenje“, rjekny sakski premier powěsćerni dpa. Wón bě so dlěje hač hodźinu z demonstrantami rozmołwjał a připóznaće, ale tež agresiwitu dožiwił. Mjeztym je policija wobkrućiła, zo předleži skóržba priwatneje wosoby přećiwo Kretschmerej, dokelž njebě tón škit před hubu a nosom měł.

Praha/Bratislava (dpa/SN). Čěska republika je koronakrizy dla wukazany nuzowy staw w nocy na póndźelu zběhnyła. Přiwšěm je ludźom z Němskeje a druhich krajow dale zakazane do kraja zapućować, kaž rěčnik nutřkowneho ministerstwa na naprašowanje powěsćernje dpa potwjerdźi. Čěske strowotniske ministerstwo bě minjeny kónc tydźenja wotpowědny wukaz „Za škit před předrěćom covid-19“ wozjewiło. Wuwzaća su za wukrajnikow, kotřiž w Čěskej bydla. Woni dyrbja na mjezy negatiwny test korony předpołožić abo so 14 dnjow do karanteny podać. Čěska měješe hač do soboty 8 406 wobkrućenych natyknjenjow z koronawirusom a 295 smjertnych padow.

Tež Słowakska dale na swojich raznych rjadowanjach nastupajo zapućowanje a kontrole na mjezach wobstawa, kaž knježerstwo w Bratislavje zdźěli. „Nadźijamy so dalšeho wolóženja pola nas w Słowakskej. Ze škitnymi naprawami na mjezy pak dyrbimy kedźbliwi być“, z Brati­slavy rěka. Słowakska ma dotal 1 494 natyknjenych a 28 na koronu zemrětych.

Zhromadnje so zadołžić

wutora, 19. meje 2020 spisane wot:

Kanclerka Merkel a prezident Macron z planom za čas po koronakrizy

Berlin (dpa/SN). Po předstajenju němsko-francoskeje iniciatiwy za pomocny program Europskeje unije, přewinyć sćěhi koronakrizy, je němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa z ministerskimi prezidentami tak mjenowaneje Visegrádskeje štyrki wuradźowała. K skupinje słušeja Čěska, Pólska, Madźarska a Słowakska.

To a tamne (19.05.20)

wutora, 19. meje 2020 spisane wot:

Pod sylnym wliwom drogow stał je 35lětny muž, jako bě ze swojim awtom na awtodróze 57 pola Dormagena do směra na Köln po puću. Jědźeše tajku seklojtu čaru, zo dyrbjachu druzy šoferojo zas a zaso borzdźić. Nadobo wón zasta, wulěze napoł nahi z awta a přeprěči awtodróhu. Nawróćiwši so muž zaso wotjědźe. Wosrjedź Kölna policija jeho skónčnje zadźerža a sobu wza.

Wopačneho policista su při wobchadnej kontroli w Bayerskej lepili. Zastojnicy běchu 42lětneho ze Sakskeje zadźerželi, dokelž bě jeho awto w chětro špatnym stawje. W awće namakachu samopasleny słužbny wupokaz, trašawku, municiju, nóž a policajsku čapku ze sakskim woponom. Hač bě čapka originalna, policija njewě. Wupokaz „sakskeje wěstotneje straže“ to na žadyn pad njebě. Nimo toho njebě awto scyła přizjewjene.

Prawicarjo widźa „šansu“

póndźela, 18. meje 2020 spisane wot:

Znowa demonstracije přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je rozsudy w boju přećiwo koronawirusej zakitował a wo zrozumjenje za nje wabił. 45lětny poda so kónc tydźenja za to k demonstrantam, kotřiž su w Drježdźanach přećiwo naprawam koronawirusa dla protestowali. Tam so něhdźe 200 ludźi zhromadźi – mjez nimi tež tajcy, kotřiž sej dźěło ministerskeho prezidenta chwalachu. Druzy porno tomu prějachu, zo koronawirus scyła eksistuje, a wumjetowachu politikarjam, zo chcyli z „korona-łžu“ ludźom strach načinić. Někotři běchu přeswědčeni, zo je koronakriza skutk „ćěmnych mocow“. Kaž Michael Kretschmer rjekny, je wón „wjesoły, zo njetrjebachmy w Sakskej žane ćěła mortwych z nakładnymi awtami wotwjezć“ a zo njeby za tajku situaciju zamołwity być chcył. Někotre rozsudy běchu hórke a su tež jemu bjezsparne nocy wobradźili, kaž přizna. Spočatnje wšak njebě ani znate, kak so wirus rozpřestrěje. „Nětko pak smy mudriši a tuž je nětko tež wjace móžno.“

Ramadan měsac posćenja

póndźela, 18. meje 2020 spisane wot:

Hannover (B/SN). Předsyda rady Ewangelskeje cyrkwje w Němskej (EKD) Heinrich Bedford-Strohm je wšěm muslimam w Němskej postrowy přeća žohnowanja k ramadanej po­srědkował. „Zhromadne dźěło z druhimi w modlitwje kaž tež w nabožinskej praksy křesćanki a křesćanow z muslimkami a muslimami wjaza“, Bedford-Strohm wujasni. Ramadan je 9. měsac po islamskej protyce. W tym času maja so muslimki a muslimojo po předpisach ko­rana wot schadźenja słónca hač k jeho chowanju posćić. Tak słuža woni Bohu a sej zdobom ćěło a duch wučisćeja. Za muslimow w Němskej započina so póstny měsac ramadan 24. apryla a kónči so 24. meje.

Pomha w chorowni

Podstupim (B/SN). Krajna předsydka braniborskeje Lěwicy Anja Mayer pomha za čas koronapandemije w Podstupimskej katolskej chorowni swj. Józefa. W ćežkich chwilach korony dla je chorownja wo po­moc prosyła. Wjacori pomocnicy z medicinskim wukubłanjom so při­zjewichu, mjez nimi politikarka Anja Mayer. Wukubłana lěkarska pomocnica je hač do lěta 2006 w tym powołanju dźěłała. Nětko wukonja 41lětna rady słužbu we wotrjedźe za nuzowe přiji­manje.

Protesty we wjacorych łužiskich komunach

póndźela, 18. meje 2020 spisane wot:

Budyšin (SN). W Budyšinje, Biskopicach, Kamjencu, Běłej Wodźe a Bukojnje, gmejna Malešecy, wotměchu so kónc tydźenja najwšelakoriše akcije přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla.

Najwjace wobdźělnikow zličichu po medijowych rozprawach sobotu w Budyšinje, hdźež je na dwěmaj zarjadowanjomaj přibližnje 200 ludźi demonstrowało. Kaž hižo tydźeń do toho wotmě so připołdnju tak mjenowane „wuchodźowanje“ wot Žitnych wikow přez Bohatu hasu na Hłowne torhošćo. Wobdźělnicy pokazowachu mjez druhim Zakładny zakoń. Přizamkny so manifestacija AfD z Wojerowskim zapósłancom zwjazkoweho sejma Karstenom Hilsu a z krajnym předsydu AfD Jörgom Urbanom.

Prěni raz běchu Budyscy měšćanscy radźićeljo přećiwny protest organizowali. Nimo Wobydlerskeho zwjazkarstwa a AfD běchu tam wšitke dalše frakcije měšćanskeje rady zastupjene.

nowostki LND