1Swójski serbski telewizijny a radijowy kanal w regionje bych za přiměrjeny a spěchujomny měł. Tehdy ze stron CDU preč zracionalizowanu serbsku rěčnu šulu dyrbimy znowa etablěrować, zo bychmy institucionalny centrum za profesionelne rěčne wukubłanje měli. Tež digitalny wobłuk mamy spěchować. Dwurěčnosć na wobchadnych značkach dyrbi w serbskim sydlenskim rumje norma być.
2Witam, zo Zwjazk tójšto pjenjez za strukturnu změnu we Łužicy přewostaja. Łužica měła energijowy region wostać, zo by potencial dźěłowych mocow zawěsćeny był. Trěbne su za to nastorki w slědźenju a wuwiwanju kaž tež za zasydlenje nowych firmow w tych wobłukach, zo bychu předewšěm młodźi ludźo tu wostali abo sem přićahnyli. Z dwurěčnosću mamy wosebitu stejnišćowu lěpšinu.
1Serbska rěč a kultura słušatej jako zakładne prawo k Sakskej. Zo móhłoj tež woprawdźe runoprawnje wobstać, dyrbimy jej spěchować. Druhi paket naprawow, wopřijacy 21 naprawow k wožiwjenju serbšćiny, ma k wjac wědomju we wobydlerstwje a widźomnosći rěče přinošować. Załoženje serbskeje rěčneje šule doraznje podpěruju. Hdyž kraj, komuny a serbske institucije hromadźe skutkuja, móžemy serbsku rěč a kulturu zesylnić.
2Strukturnu změnu mam za šansu, bjeztoho zo bych enormne wužadanja zamjelčeć chcyła. Njemóžemy postup zadźeržeć, ale dyrbimy jón sobu wuhotować. Widźimy-li to jako cyłotowaršnostny nadawk a jeli naslědnje do nastawanja nowych dźěłowych a wukubłanskich městnow kaž tež nowych technologijow we wobłukach energija, wobchad a škit klimy inwestujemy, bjeztoho zo wid na zajimy ludźi a na potrjeby serbskeho ludu zhubimy, sym połna nadźije, zo změjemy tež přichodnje žiwjenjahódnu Łužicu.
1Serbska rěč słuša k identiće Budyskeho wokrjesa. Tohodla je wažne rěč zachować a móžnosće skićić, zo by wšědny dźeń sylnišo nałožowana była. To pak dyrbi kóždy, kiž ju rěči, sam za sebje rozsudźić.
2 + 3Ze stron stata planowany kónc wudobywanja brunicy budźe so sylnje na Łužicu wuskutkować. Nimo připowědźenych 40 miliardow eurow strukturneje pomocy pak njeje žaneje wěstoty abo zawěsćenja, kak měli nowe a derje płaćene dźěłowe městna nastać. Politika žane dźěłowe městna njewutworja. Wona podawa hospodarstwu maksimalnje hospodarske ramikowe wuměnjenja. Tohodla mam planowanskohospodarske zasahnjenje do swobodneho hospodarstwa za wopačne. Kóžda nowa technologija dyrbi so w swobodnym wikowanskim hospodarstwje přesadźić, a njeměli ju z miliardami eurow z dawkow spěchować. Postup a spad solarneje industrije měłoj nam z warnowanjom być.
4Po mojim měnjenju ničo přećiwo tomu njerěči, w serbskorěčnych kónčinach swobodneho stata tajku ewaluaciju přewjesć. Rozsudne pak budźe, kotre konkluzije zamołwići po wuhódnoćenju wuslědkow z njeje sćahnu.
1Za zachowanje serbskeje rěče a kultury dyrbimy komunalnu runinu sylnić, zo móhli na městnje najlěpše rozrisanje namakać. Tak zaleži wězo tež na Serbach samych, zo swoju maćeršćinu rěča a dale dawaja. Zo by serbšćinu wuknyć atraktiwniše było, měli móžnosć pruwować, hač njeměła so wona z přiličomnej cuzej rěču na gymnazijach a wyšich šulach stać.
2Hornja kaž Delnja Łužica stej w minjenych 30 lětach hłuboku strukturnu změnu wuspěšnje zmištrowałoj. Wona je njeličomne inowatiwne małe a srjedźostawske předewzaća wunjesła, na kotrež móžetej wobě Łužicy přichodne 30 lět sadźeć. Nadawk politiki nětko je wuměnjenja za srjedźny staw zlěpšić, zo móža so předewzaća dale wuwić.
3Sym za to, na předwidźanym wustupje ze zmilinjenja brunicy z přizwolenymi rewěrowymi planami hač dosrjedź 2040tych lět njedwělować. Dočasny kónc pak wotpokazuju. Runočasnje dyrbimy alternatiwne formy dobywanja a składowanja miliny wutwarjeć, zo bychmy potrjebu miliny njewotwisnje wot słónca a wětřika zawěsćili. Energija dyrbi tunja a wěsta być.
1Ně, skerje w swójbnym a wjesnym wobłuku. Wjetšu wažnosć měła potajkim serbšćina měć w pěstowarnjach a zakładnych šulach. Serbja měli sej wosebje małe struktury za swoju rěč na wjesnych šulach žadać. Kultusowemu ministerstwu měli rozłožić, zo njerěka runoprawosć jeno samsne prawa. Za žony a zbrašenych tajke něšto hižo dlěje płaći, čehodla nic tež za narodnu mjeńšinu?
1Serbšćina móže swojeje mnohostronskeje kompatibelnosće k mnohim krajam na swěće, předewšěm pak k słowjanskim dla, jako móst přećelstwa słužić. Hižo z teje přičiny mamy ju ze zjawnych srědkow spěchować.
2+3Najprjedy mamy strukturnu změnu zmištrować a nowe dźěłowe městna wutworić, potom hakle wudobywanje a zmilinjenje brunicy skónčić – tak je to prawje a nic hinak! To je moje měnjenje, kotrež sym tohorunja wjackróć w swojej korespondency z ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom zwuraznił.
4Kaž hižo pod dypkom 1 naspomnjene móže serbšćina k mnohim dalšim rěčam na swěće jako móst słužić. A tohodla dyrbimy ju ze zjawnych srědkow spěchować. Najwjetšu wažnosć mamy při tym na powšitkowne rěčne kubłanje w zažnym dźěćatstwje kłasć.
Z awtom maćerje je wosomlětny hólčec w nocy po A 44 njedaloko sewjerorynsko-westfalskeho Soesta smalił, doniž jeho samoho strach njezaja. Mać bě policiju po połnocy informowała, zo je syn z jeje wozom wotjěł. Policisća a mać jeho skónčnje na parkowanišću namakachu: Z warnowanskej swěcu a přidatnym warnowanskim třiróžkom bě wón awto hižo wotstajił. Pod sylzami zastojnikam napřećo swoje zadźerženje wobžarowaše. Ani awtu ani hólcej so ničo njesta, wšako jězdźi prawidłowje z awtoscooterom.
Z požčenym elektrorolerom na A 57 po puću bě młody muž z Dubaija wčera pola Kölna. Nawigaciski nastroj bě jemu do toho awtodróhu jako najspěšnišu čaru poručił. 23lětny smědźeše na paralelnej dróze A 57 dale jěć, po tym zo bě pokutu zapłaćił. Šoferojo awtow běchu policiju wo roleru informowali.
Martin Dulig
SPD
Holger Zastrow FDPMichael Kretschmer
CDU
Jörg Urban AfDSwobodni wolerjo w Sakskej podpěruja swójske prócowanja, kaž projekt Witaj, serbskorěčnu wučbu a dźěławosć Serbskeho instituta. Pozitiwnje smy tež studiju SMiLE před něšto měsacami na wědomje brali. Prawa bě něhdy kročel, hibanju awtochtonych ludow Europy so přizamknyć – w Europje su wone ludy sedmina wobydlerstwa.
Fota: z wólbneho materiala kandidatow
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wobzamknyło, solidarny přinošk za najwjetši dźěl ludnosće wotstronić. Po planach financneho ministra Olafa Scholza (SPD) ma soli-připłatk za 90 procentow ludźi wot lěta 2021 wotpadnyć, dalši dźěl ma jón wotpowědnje dochodam jenož hišće podźělnje płaćić. Unija ma wulke wobmyslenja a chcyła soli dospołnje šmórnyć.
Conte wotstupi
Rom (dpa/SN). Populistiska alianca prawicarskeje Legi a hibanja Pjeć hwězdow w Italskej je na kóncu. Njestronski ministerski prezident Giuseppe Conte je wčera swój wotstup zapodał. Statny prezident Sergio Mattarella ma nětko rozsudźić, kak ma w knježerstwowej krizy dale hić. Do toho bě Conte w parlamenće z nutřkownym ministrom Mattejom Salvinijom wotličił. Tón žada sej bórzomne nowowólby, zo móhł dotalne dobre wuslědki naprašowanjow wuzbytkować.
Trump wopyt Danskeje wotprajił
Berlin (SN/JaW). Pod nawodom Geralda Schöna je so minjenu njedźelu tež chór Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija (DSG) na dnju wotewrjenych duri w zwjazkowym ministerstwje za nutřkowne, twarstwo a domiznu předstajił a za Serbow wabił. To zdźěla Berlinski mjeńšinowy sekretariat. Zhromadnje ze zastupnikami sekretariata za delnjoněmčinu a Dźěłoweho zjednoćenstwa za němske mjeńšiny informowachu sobudźěłaćerjo běrowa mnohich zajimcow wo štyrjoch připóznatych narodnych mjeńšinach w Němskej, wo Frizach, Danach w Němskej, Sintach a Romach kaž tež wo Serbach. Serbow zastupowachu sobudźěłaćerce mjeńšinoweho běrowa Judit Šołćina a Madlenka Kowarjec kaž tež nawodnica Choćebuskeje Lodki Milena Stockowa.