Europski dowěrnik za prawa mjeńšin?
Što nastupajo (narodne) mjeńšiny we wólbnych programach w Sakskej přizwolenych stron k Europskim wólbam čitamy
Namjety 34 stron a zwjazkarstwow steji na hłosowanskim lisćiku za Europske wólby 9. junija 2024 w Sakskej. Kak wone so nastupajo (narodne) mjeńšiny wuprajeja? Rešerša za hesłom „mjeńšiny“ je wunjesła, zo ma jenož dwanaće tu přizwolenych stron wotpowědne wuprajenja we wólbnym programje.
Alternatiwa za Němsku (AfD)
AfD powšitkownje so „za to zasadźuje, zo so Europska charta za regionalne a mjeńšinowe rěče dodźerži“. Konkretniša je strona nastupajo kulturu a stawizny Němskeje, kotrež „steja w srjedźišću“. Wuraznje mjenuje „staraćelsku winowatosć napřećo němskim mjeńšinam we wukraju“ ze „spěchowanjom rěčneje wučby w kónčinach němskich mjeńšin“. Wot 1. septembra 2022 płaćiwe postajenje pólskeho ministerstwa kubłanja, wučbu němčiny za němsku mjeńšinu tydźensce wot třoch na jednu hodźinu přikrótšić, AfD „kritisce widźi“.
Křesćanska demokratiska unija(CDU)
Nětk „wjesoła póndźela“ samo tema w sejmje
Budyšin (SN/mb). Pospytam prawicarskich cwólbow, zarjadowanja „wjesołeje póndźele“ w Budyšinje mylić, je policija drje wuspěšnje zadźěwała (Serbske Nowiny rozprawjachu). Aktualna ataka na nowu seriju kulturnych podawkow, organizowanych w kooperaciji połsta organizacijow, je pak politiskeho razu. Zapósłanc AfD Frank Peschel je so pola krajneho knježerstwa oficielnje za kóštami tutych eventow z wida dawkipłaćerjow wobhonił. Wotmołwa sakskeje ministerki za justicu a demokratiju, Europu a runostajenje Katje Meier (Zeleni) na małe naprašowanje Peschela interpretowaše zapósłanc wčera w nowinskej zdźělence tak: „Nimale 87 000 eurow płaći to dawkipłaćerjam. Kóšty za ,Demokratiekünstler‘ při tym ani zapřijate njejsu.“ Jeho konkluzija: „Wočiwidnje so statnej ministerce politiska realita prawicarsko-konserwatiwnje nastajeneje ludnosće w Budyšinje njelubi.“ Tohodla wona pozdatnje „dawkowe pjenjezy za politisku agitaciju nałožuje“.
Wopominaja dźeń katastrofy
Ramallah (dpa/SN). Palestinjenjo wopominaja dźensa ćěkanje a wuhnaće wjace hač 700 000 Palestinjanow za čas prěnjeje wójny na Bliskim wuchodźe 1948. Palestinjenjo woswjeća dźeń Nakba (Dźeń katastrofy) kóžde lěto 15. meje, dźeń po załoženju israelskeho stata 14. meje 1948. Fachowcy w tym zwisku na to pokazuja, zo njeje problem wuhnatych Palestinjanow hač do dźensnišeho rozrisany. Wosebje młodźina je zadwělowana a radikalnym mocam wotewrjena.
Höcke k pokuće zasudźeny
Halle (dpa/SN). Politikar AfD Björn Höcke je so po zasudźenju wužiwanja wustawu ranjacych a teroristiskich organizacijow dla kritisce wo swobodźe měnjenja w Němskej wuprajił. Spočatnje nochcyše rjec, hač chce so wusudej wobarać. Krajne sudnistwo w Halle bě rozsudźiło, zo ma Höcke 13 000 eurow pokuty płaćić, dokelž je w narěči hesło nacionalsocialistiskeje SA wužiwał. 52lětny Höcke twjerdźi, zo njeje hesło wědomje wužiwał.
Reforma chorownjow na blidźe
W Rumunskej, kaž w stolicy Bukaresće, su wčera z portretami ludźi ...
Cła USA za chinske elektroawta
Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je Chinje njefairne hospodarske zadźerženje wumjetował a tak swoju připowědź nastupajo cła na elektroawta a druhe chinske wudźěłki potwjerdźił. „China tute wudźěłki ze subwencijemi podpěruje a produkuje wjace, hač móže swět trjebać“, rjekny Biden w narěči w Běłym domje. Zdobom wón potwjerdźi, zo prócuje so wo sprawne wubědźowanje z Chinu, nic wo konflikt.
Biden chce elektroawta z Chiny puć do USA z wurjadnymi cłami sto procentow zatwarić. Nimo toho wukazuje knježerstwo USA nowe abo raznje zwyšene cła mjez druhim za solarne platy, połwodźaki, krany za přistawy a mediciniske wudźěłki kaž sykawy a škitne nahubniki. China wumjetuje Bidenej wólbne bojowe manewry a připowědźa konsekwency.
Ukraina wojakow cofnyła
USA sćelu Israelej dalše brónje
Washington/New York (dpa/SN). USA chcedźa po informacijach medijow Israelej dalše brónje w hódnoće miliardy dolarow (něhdźe 924 milionow eurow) přewostajić. Wo tym je knježerstwo prezidenta USA Joewa Bidena kongres informowało. Posyłka wobsahuje municiju za tanki, taktiske jězdźidła a granaty za artileriju. Medije wuraznje na to pokazuja, zo knježerstwo USA tuchwilu ćežke bomby za Israel blokuje. Přičina je postupowanje israelskeho wójska w měsće Rafah na juhu Gazaskeho pasma. Biden bě Israelej hrozył, zo móhła ofensiwa w dospołnje přepjelnjenym měsće konsekwency za dodawanje ameriskich brónjow za Israel měć. Wočiwidnje pak je Israel zamołwitych w USA mjeztym wo tym přeswědčił, zo je wojerska akcija w Rafah wobmjezowana. Tole je rěčnica knježerstwa we Washingtonje wobkrućiła.
Generalny sekretar UNO António Guterres je „zludany“ na ofensiwu israelskeje armeje na juhu Gazaskeho pasma reagował. Tole połoženje ciwilneje ludnosće dale pohubjeńša, Guterres rjekny.
Twarja dalšu studnju pitneje wody
Wjace insolwencow na zapadźe EU
Neuss (dpa/SN). Dale a wjace předewzaćow w zapadnej Europje přińdźe do financnych wuskosćow. W lěće 2023 je cyłkownje 169 496 firmow insolwencu přizjewiło, štož je 21 procentow wjace hač lěto do toho. Tole zdźěla hospodarska informaciska dataja Creditreform w Neussu. Ličby přetrjechja tak prěni króć niwow z časa do koronapandemije a běchu tak wysoke kaž naposledk 2016. „Wuwiće insolwencow steješe loni w znamjenju hospodarskeje krizy, inflacije, wysokeje danje a energijowych kóštow. Tola tež pózdnje wuskutki korony su předewzaća dale masiwnje poćežowali. Nětko widźimy wuskutki pandemije tež cyle jasnje w ličbach“, rjekny nawoda wotrjada Credireform za hospodarske slědźenje Patrik-Ludwig Hantzsch.
To a tamne (15.05.24)
Dźěłowy tydźeń njedźelu zahajić chcedźa přichodnje w Iranje. Parlament je wotpowědny naćisk zakonja schwalił. Runočasnje tydźenski dźěłowy čas wot 44 na 40 hodźin zniža. Noworjadowanje ma wot kónc junija płaćiwe być. W Iranje je so dźěłowy tydźeń dotal sobotu započał. Pjatk je kaž w druhich muslimskich krajach swobodny. Někotre zawody přizwola swojim přistajenym tež štwórtk jako swobodny dźeń.
Christopher Street Day wotprajili su pjenježnych starosćow dla w braniborskim Wittenberge. Pobrachowace pjenježne srědki a přemało personala je zamołwitych pohnuło, lětušu demonstraciju za prawa homoseksualnych, biseksualnych a intersplažnych ludźi wotprajić. Zarjadowanje CSD měješe so 15. junija mjeztym třeći króć we Wittenberge wotměć. Klětu pak chcedźa swjedźeń zaso přewjesć.
