„Historiske dojednanje“

wutora, 30. apryla 2024 spisane wot:

Turin/Berlin (dpa/SN). Ministrojo za klimu, energiju a wobswět wodźacych zapadnych industrijnych narodow, su so na zeńdźenju G7 w Italskej na zakónčenje zdobywanja energije z brunicy hač do lěta 2035 dojednali. To piše zwjazkowe ho­spodarske ministerstwo wčera wječor w nowinskej zdźělence. Němska je so rozsudnje za tajke dojednanje z jasnym da­tumom zakónčenja zasadźowała.

W lěće 2020 je so zwjazkowe knježerstwo na zakónčenje zdobywanja energije z brunicy zakonsce hač do lěta 2038 zawjazało. Amplowa koalicija je so 2021 na to dojednała, zo zakónčenje „po móžnosći“ hižo 2030 zwoprawdźi. Za brunicowy rewěr w Sewjerorynsko-Westfalskej je tutón termin jasny. W brunicowych kónčinach wuchodnych zwjazkowych krajow je wjetšich wobmyslenjow hladajo na zakónčenje do lěta 2038.

Hladajo na to, zo na lońšej klimowej konferency UN podobny wuslědk móžny njeběše, wopisa britiski statny sekretar za energiju Andrew Bowie dojednanje jako „historiske“.

Nahladnosć e-awtow špatna

wutora, 30. apryla 2024 spisane wot:

Woprašowanje wujewja dwěle ludźi na lěpšinach elektriskeje mobility

Mnichow (dpa/SN). Špatne powěsće za elektromobilitu: Dale a mjenje wobydlerjow Němskeje ma wotpohlad, sej přichodny króć elektroawto kupić. Jenož 17 procentow by tole hišće chcyło, institut Allensbach zwěsća, kiž bě naprašo­wanje w nadawku Němskeje akademije techniskich wědomosćow přewjedł. Lěta 2021 bě jich hišće 24 procentow. Wuslědki su wčera wozjewili. Jedna z přičinow móhła po měnjenju instituta pobrachowaca abo špatna informacija być.

Mjez ludźimi su wulke problemy akceptancy, rjekny Renate Köcher wot Allensbachskeho instituta. Dźěle wobydlerstwa wobhladuja elektromobilitu jara skeptisce. Najwažniše dypki kritiki su wysoke kóšty, starosće snadneje distancy dla a dwěle, zo su elektroawta woprawdźe wobswětej přichilene. „Cyłkownje je widźomne, zo su wobmyslenja chětro stabilne. Jenož dźěl ludźi je změnu techniki na tutym polu minjene lěta zro­zumił.“

Młodźi doprědka!

wutora, 30. apryla 2024 spisane wot:
Młodźi ludźo so často lochce nimaja. Tež na wčerawšej debaće w Maastrichće bě mi sčasami tróšku žel, jako widźach, kak ­dyrbješe so Maylis Roßberg prócować, zo bychu druzy kandidaća ju na wědomje brali. Při tym pak běchu jeje argumenty dosć dobre: Angažement za mjeńšiny, za klimu, za zhromadnu Europu. Tež fachowje měješe wona častohdy runje telko knowhowa kaž koleginy a kolegojo druhich stronow. Na čim je potajkim klacało? Pola Roßberg snadź na starobje, pola druhich kandidatow pak na respekće. Młoda žona bě zmužite wuznaće za Europu wotedała, bě awtentiska. Tole by sebi wot druhich politikarjow na podiju tež přał. Wosebje amtěrowaca prezidentka komisije EU, Ursula von der Leyen, běše w swojim wustupowanju tajka, kajkež sym to wot dołholětnych politikarjow zwučeny: Zymna, wotpokazowaca, někak přehładka. Přeju sej w přichodźe politikarjow, kotřiž su skerje kaž Maylin Roßberg: cyle jednorje čłowjesce. Maximilian Gruber

Musk njeje hišće wotmołwił

wutora, 30. apryla 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Załožer awtotwarca ­Tesla Elon Musk njeje so po přeprošenju předsydki AfD Alice Weidel na rozmołwu wo aktualnym politiskim wuwiću w Němskej hišće přizjewił. Tole je rěčnik Weidel na naprašowanje medijow zdźělił. Stronska a frakciska předsydka AfD bě Muska do swojeho běrowa w Berlinje přeprosyła, ručež ma Musk chwile. Tam chce wona z nim wo podawku w Hamburgu diskutować, dokelž jedna so po jeje słowach wo „tójšto znjeměrnjowacych podawkach“, wona internetnje piše.

Weidel poćahowaše so na internetnu powěsć, w kotrejž reagowaše Musk na kónctydźensku wot islamistow organizowanu demonstraciju w Hamburgu z wjace hač tysac wobdźělnikami. Namołwjeć, knježerstwo powalić, je zawěsće tež w Němskej ilegalne, Musk wo demonstra­ciji rjekny, na kotrejž žadachu sej wobdźělnicy mjez druhim załoženje kalifata w Němskej. Demonstracija bě wjele kri­tiki zbudźiła. Politikarjo žadaja sej razniše postupowanje. Wulkopósłanc zjednoćenych arabskich emiratow w Němskej piše: „Njepředstajomne: To su ludźo, kotřiž su w Němskej nowu domiznu našli.“

To a tamne (30.04.24)

wutora, 30. apryla 2024 spisane wot:

Njeznaty je na parkowanišću w Budy­šinje młodemu mužej – w socialnych medijach jako „Anzeigenhauptmeister“ znatemu – do mjezwoča dyrił. Wón bu lochce zranjeny a medicinisce zastarany. Policija přepytuje pad zranjenja ćěła dla. Hižo dlěši čas wuskušuje 18lětny systematisce wopak parkowacych a informuje policiju. Swoju sobotnišu „akciju“ na parkowanišću běše sam w socialnych medijach připowědźił a tak wjace hač 100 wćipnych přiwabił.

Tři měsacy po swojej diagnozy schorjenja na rak, přewozmje kral Wulkeje Britaniskeje Charles III. zaso zjawne terminy. Zhromadnje ze swojej žonu kralownu Camillu wopyta dźensa centrum za schorjenja na rak, tak připowědźi kralowski palast. Wobaj chcetaj so tam z pacientami kaž tež z medicinskimi specialistami zetkać.

Wjac Europy abo mjenje?

póndźela, 29. apryla 2024 spisane wot:

Wólbny forum za wuchodnu Saksku w Žitawje wulki zajim zbudźił

Žitawa (SN/mb). Šěsć njedźel do wólbow europskeho parlamenta je najwjetši čas, so z pozicijemi stronow zaběrać. Tohodla je Sakska krajna centrala za politiske kubłanje (SLpB) pjatk wječor do Žitawskeho „Kronenkino“ na prěni wólbny forum přeprosyła. Předsydźe satiriskeje strony Martinej Sonnebornej běše wječork najskerje přechutny: Připrajił drje wón bě, přišoł pak njeje. Porno „serbskim debatam“ krajneje centrale su w Žitawje wjacori sobudźěłaćerjo Security při zachodźe toboły wopytowarjow kontrolowali. Druhi rynk sylnych muži sej kóždeho kruće wobhlada, kotryž so do žurle poda.

Na derje wobsadźenej žurli běše zymnišo hač wonka na hasy. Najebać to bě nalada dobra. Tež wjele młodostnych je přichwatało. Debata běše takrjec předhra wulkeho sobotnišeho swjedźenja Europy w třikrajowym róžku. Zajutřišim budźe tomu dwaceći lět, zo bu Europska unija do wuchoda rozšěrjena.

Próstwa šamana

póndźela, 29. apryla 2024 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Njedawno je bamž Franciskus šamana a nawodu indigeneje ludoweje skupiny Yanomami w Brazilskej Davija Kopenawu na priwatnej awdiency přijał. Tutón prošeše wo pomoc při škiće kónčiny Amaconasa, kotryž drje je mjezynarodnje přilubjeny, ale so njedodźerži. Davi Kopenawa prosy bamža, zo by prezidenta Luiza Inácijs Lulu da Silvu wo hnydo­mnym zakročenju přeswědčił.

Noworjadowanje ceremonijow

Rom (B/SN). Swjaty wótc bamžowske pohrjebne ceremonije tuchwilu znowa rjaduje. Na marach stać chce bamž Franciskus w zawrjenym kašću a na žanym katafalku. Z tym postupuje pontifeks přećiwo dotalnej tradiciji. Tež wo wašnju wobchada ze zemrětymi biskopami we Vatikanje tuchwilu diskutuja.

Jubilej bratrowstwa Taizé

„Žana zwada“

póndźela, 29. apryla 2024 spisane wot:

Zhorjelc (SN/mb). Katolska wosada swjateho Wjacława w Zhorjelcu je dźělne wólby wosadneho předstejićerstwa a nowowólby wosadneje rady přestorčiła – to běše nětko samo wulka tema w „Niederschlesischer Kurier“: Pozadk pozdatnje je, zo prawiznik Jakob Garten nic jenož za předstejićerstwo we wosadźe kandiduje, ale tež na lisćinje AfD za měšćansku radu. To je, tak awtor přinoška Till Scholtz-Knobloch, pola někotrych pohóršk zbudźiło, kiž pak so na druhich stronsko­politiskich kandidaturach mjez druhim za CDU njepostorkuja.

Reichsbürgerojo wobwinowani

póndźela, 29. apryla 2024 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Dźewjeć pozdatnych reichsbürgerow skupiny wokoło Heinricha XIII. princa Reußa dyrbi so wot dźensnišeho před Stuttgartskim wyšim krajnym sudnistwom zamołwić. Jim wumjetuja čłonstwo w teroristiskim zjednoćenstwje a „přihotowanje wulkopřeradniskeho předewzaća“. Jednanje w Stuttgarće je prěnje z třoch mamutowych procesow přećiwo skupinje, kotraž je pječa planowała, zwjazkowe knježerstwo namócnje wotstronić.

Raznišo přećiwo islamistam

Hamburg (dpa/SN). Po wot islamistow organizowanym zarjadowanju w Hamburgu žadaja sej frakcije w zwjazkowym sejmje razniše naprawy a zakaz islamistiskeho towarstwa. „Wukrajnika, kiž wohrožuje swobodno-demokratiski zakładny porjadk w Němskej, móžeš wupokazać“, rjekny zastupowacy frakciski šef FDP Konstantin Kuhle nowinarjam. Na demonstraciji w měšćanskim dźělu St. Georg běchu sobotu plakaty z hesłami kaž „Němska – diktatura hódnotow“ abo „Kalifat je rozrisanje“ widźeć.

Pandemiju lěpje zmištrować

Znajmjeńša štyri smjertne wopory žadali su sej wjacore tornada, kotrež su předwčerawšim, sobotu w srjedźnych zapadnych statach USA cychnowali. Wulke škody zawostajili su njewjedra wosebje w měsće Sulphur južnje stolicy Oklahoma City. Znajmjeńša 30 wobydlerjow je so zraniło. Guwerner stata je mjeztym nuzowy staw wukazał a wo pomoc stata prosył. Foto: pa/AP/Ken Miller

nowostki LND