Serbske Nowiny z nowym internetnym poskitkom
Ludowe nakładnistwo Domowina swoje poskitki na polu nowych medijow dale rozšěrja. Wot dźensnišeho su Serbske Nowiny z nowym a wobšěrnišim internetnym wustupom online.
Budyšin (SN). Serbske Nowiny maja nowy dwurěčny serbsko-němski internetny poskitk. Wužiwarjo nańdu jón wot dźensnišeho pod www.serbske-nowiny.de pod nadpismom „Serbske Nowiny online“. Wšitke přinoški printwudaća su popołdnju tež w interneće přistupne, nic kaž dotal jenož wubrane artikle. „Tak je wšědnje kompletna nowina w syći, štož bě naš zaměr“, rozłožuje šefredaktor Serbskich Nowin Janek Wowčer. „Zdobom wotpowědujetej nakładnistwo a naš wječornik wjelelětnym žadanjam zjawnosće za šěršej prezencu serbskich medijow w interneće“, wón dodawa.
Dźěłarnička steji na hračkach
Miłoćicy (SN/CoR). Poprawom móhło towarstwo Kamjenjak po lońšej wuspěšnej 9. mjezynarodnej wuměłskej dźěłarničce w Miłočanskej skale lětsa mały jubilej swjećić. Hač pak docyła k dźesatemu zarjadowanju dóńdźe, njeje jasne. Financowanje njeje hišće zaručene, dźěłarnička steji tuž na hračkach.
Pozadk su mjez druhim nowe spěchowanske směrnicy kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska. Z nimi žada so při maksimalnym spěchowanju 37,5 procentow wyši swójski podźěl próstwarja. Za 10. mjezynarodnu dźěłarničku dósta towarstwo Kamjenjak z něhdźe 8 000 eurami mjenje pjenjez hač wočakowane. Předsyda towarstwa Ludwig Pickert nochce so k tomu wuprajić. Wšako chcedźa najprjedy w předsydstwje a hromadźe z Njebjelčanskej gmejnu wo połoženju wuradźować. Hižo wot lěta 2006 zarjaduje Kamjenjak hromadźe z gmejnu dźěłarničku. Mjeztym je zarjadowanje mjezynarodnje tak etablěrowane, zo dyrbjachu loni wobdźělnikow z wulkeje ličby zajimcow wupytać.
Wutroby publikuma sej hnydom zdobył
Budyšin (SN/CoR). Tójšto nowych a tež němskich mjezwočow móžeše nawodnica Budyskeje Smolerjec kniharnje, Anett Šołćic, wčera na čitanje Franca Čornaka witać. Něhdźe połsta zajimcow bě jeho kniha „Franz im Glück – Meine Wanderjahre auf der Walz“, nastata na nastork Hamburgskeho žurnalista Rainera Schäfera, přiwabiła. A młody Chróšćan swój publikum wčera tež njepřesłapi. Mjeztym zo jeho sotra Tereza Handrikowa a jeho přećel Měrćin Grutka pasaže z knihi předčitaštaj, powědaše awtor-zamkar na lóštne wašnje wo swojich dožiwjenjach a dyrdomdejach na třilětnym wandrowskim pućowanju, kotrež jeho mjez 2009 a 2012 samo hač do Paraguaya dowjedźe. Škrička hnydom na spočatku z njeho na přitomnych přeskoči. Hač do kónca wječora wuwabištej jeho přirodny humor a žortne hladanje na mjeńše a wjetše wužadanja wšědneho wandrowskeho dnja kaž tež na čłowjeske kajkosće a słabosće wutrobne smjeće přisłucharjow. Ze swojim čiłym a sprawnym wašnjom zdoby sej spěšnje tež wutroby tych, kotřiž jeho dotal njeznajachu.
„Momenty – dokumenty“
Nowa wustajeńca z fotami Arnošta Černika w Serbskim instituće
Před něhdźe 20 porami wćipnych woči a wuši zahajichu njedawno sobudźěłaćerki biblioteki a archiwa Budyskeho Serbskeho instituta z jasnje klinčacym spěwom nowu wustajeńcu na chódbach slědźenskeje institucije. Kaž litanija wužórlachu so po tym wjesne mjena Hornjeje a Delnjeje Łužicy, a to nic bjez přičiny, kaž bě z erta dr. Annett Brězanoweje zhonić, kotraž wustajeńcu „Momenty – dokumenty“ wotewrě.
Wobydlerska statistika
Chłóšćenki ze zamróžaka
Na konferency wo Kolbergu wo wuznamje ludowych spěwow rěčeli
Cyła delegacija z pólskeho Póznanja bě 9. meje do Choćebuskeho měšćanskeho domu přijěła, zo by wědu wo wuznamnym slědźerju europskeho formata w Němskej kaž tež serbskim ludowědniku w Serbach rozšěrjała, a to na konferency „Etnicita, identita, regionalita – Oskar Kolberg jako załožer Europy regionow“.
Oskar Kolberg (1814–1890) słuša ke generaciji europskich zběraćelow, kotřiž su w 19. lětstotku zakład za ludowědu połožili a tak tež k nastaću narodneho sebjewědomja přinošowali. 87 zwjazkow wopřija cyłkowne wudaće jeho spisow, 59. zwjazk wěnuje so Łužicy. Syn němskeho nana a francoskeje maćerje pak njewusměri so jenož na jedyn lud. „Kolberg je za čas pólskeho dźělenja a narodneho hibanja swój material do regionow zarjadował a płaći tuž jako jedyn z duchownych wótcow europskeje mysle, europy regionow“, rozłoži moderator sympozija Sebastian Elikowski-Winkler.
Kolberg jako hudźbnik
Poprawny powołanski zaměr Oskara Henryka Kolberga, kotrehož 200. narodniny so loni předewšěm w Pólskej wopominachu, njebě wšak ludowěda, ale hudźba. Jako etnograf pak, kiž wuda nimo swojich zastojnstwow, z kotrymiž sej swój wšědny chlěb zasłužeše, hižo za swój čas přewšo nahladnu, po regionach rjadowanu zběrku pólskich ludowych melodijow. Jeho publikacije pod titulom „Etnografiske wobrazy“ a „Spěwy litawskeho luda“ tworja hač do dźensnišeho najwobšěrnišu ludowědnu zběrku wo Pólskej a Litawskej. Serbskej ludowej hudźbje so wón tohorunja wěnowaše, čerpajo ze žórłow druhich zběraćelow. W nowej cyłkownej ediciji, znowa wudata wot lěta 1968 w Póznanju, wopřija 61. a 62. zwjazk Kolbergowe hudźbne spisy.
Jako komponist njedocpě wón ani sławu swojeho rowjenka Fryderyka Chopina, z kotrymž so ze zhromadneho Waršawskeho časa derje znaješe ani wuznam pozdźišeho Karóla Szymanowskeho, kiž so wot tehdyšich ruskich wliwow zaměrnje wuswobodźi a artificielnej hudźbje w Pólskej raznje swojotne wobličo spožči.
Wuměłstwo za Pücklerecow
Dopomnjenki sposrědkowali
Ćisk (HH/SN). Wjace hač 45 zajimcow je sej minjeny pjatk wječor do Ćišćanskeje wohnjowoborneje gratownje dóšło. Tamniše kulturne towarstwo bě na „Ćišćanske wotewrjene wokno“ přeprosyło. 70 lět po zakónčenju Druheje swětoweje wójny čitaše serbski spisowaćel Beno Budar ze swojeje knihi „Und immer diese Angst“ wo poslednich dnjach wójny z wida wosebje serbskich žonow. Jeho podpěrujo čitaštaj dźiwadźelnica Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Majka Kowarjec kaž tež lektor Budyskeho Ludoweho nakładnistwa Domowina Pětr Thiemann. Wšitcy třo zamóchu mjez publikumom, kiž słušeše z wulkeho dźěla sam hišće z wójnskej generaciji, z emocionalnymi dopomnjenkami napjatosć budźić.
Po čitanju bě składnosć so rozmołwjeć. Tak rysowaše Ćišćan Jan Kašpor, kak bě jako tehdy 13lětny na kóncu wójny do Spal ćěkał, zo by so smjerći a namocy wuwinył. Na kóncu zarjadowanja Beno Budar mnohim wopytowarjam swoju knihu signowaše.
Na zasłužby Schmutza dopominaja
Składnostnje 300. narodnin awtora serbskeje gramatiki Johanna Friedricha Gottfrieda Schmutza (1715–1798) su wčera w Delnim Wujězdźe wosebitu wustajeńcu wotewrěli. Přeprosyło bě Spěchowanske towarstwo Adelspädagogium Danneberghaus-Uhyst.
Delni Wujězd (SN/CoR). Wjace hač 60 zajimcow přiwabi wčera wotewrjenje wustajeńcy, na kotrymž so tež městopředsyda Domowiny Marko Hančik wobdźěli. „W krótkim času swojeho skutkowanja je sej Schmutz jako spisar hornjoserbskeje gramatiki a hornjoserbskeho-němskeho słownika wulke zasłužby wo serbskej rěči we Łužicy nabył“, rjekny předsydka spěchowanskeho towarstwa Johanna Gruner wčera. Na wuznam kaž tež jubilej Schmutza skedźbniła bě towarstwo cyrkwinska historikarka Lubina Malinkowa. Wona, dr. Sonja Wölkowa a dr. Annett Brězanowa ze Serbskeho instituta kaž tež z Běłeho Chołmca pochadźacy Manfred Zahrodnik běchu towarstwo při wuhotowanju přehladki podpěrowali.
Na městnje skutkowanja swojeho prjedownika čitał
Wčera su so po štyrjoch dnjach 21. mjezynarodne Praske knižne wiki „Svět knihy“ zakónčili, na kotrychž je so tež Ludowe nakładnistwo Domowina wuspěšnje wobdźěliło.
Praha (SN/CoR). „Smy jara spokojom z lětušimi knižnymi wikami w Praze. Tójšto ludźi je naše stejnišćo wopytało a so za aktualne połoženje Serbow kaž tež za nowe wudaća LND zajimowało“, rozłožuje jednaćelka Marka Maćijowa. Wosebje prašane běchu knihi za wuknjenje serbšćiny kaž na přikład „Rěču serbsce“. Tež zajim uniwersitnych bibliotekow za wědomostne wudaća bě wulki. „Powšitkowna tendenca w Praze je, zo so wiki dźeń a bóle k wikam za šěrši publikum wuwiwaja. To je na jednym boku hladajo na předań derje, na druhim pak fachowa wuměna mjez nakładnistwami po tym tróšku ćerpi.“ Lektorka za dźěćacu literaturu Weronika Žurowa je sej wjacore originalne dźěćace knihi čěskich nakładnistwow wobhladała. LND nětko pruwuje, kotre z nich hodźeli so serbsce wudać.
