Wyše cła dale wusadźa

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Poprawom planowane wyše cła we wikowanju mjez USA a Chinu najprjedy raz njepřesadźa. Prezident USA Donald Trump podpisa dekret, kotryž wobsahuje dalše přestorčenje hač do 10. nowembra. Tež Pekingske wikowanske ministerstwo tole wobkrući. USA chcedźa so dale z Chinu rozmołwjeć, zo bychu njerunowahi hladajo na wi­kowanje rozrisali. Zjednoćene staty ­běchu wot apryla nowe cła na chinske twory postajili. China reagowaše z přećiwnymi cłami. W meji dojednaštej so wobě stronje w Genfje na wusadźenje nowych cłow.

Proces skónčnje pokročuje

Verden (dpa/SN). Po něhdźe štyrjoch tydźenjach přestawki je dźensa proces přećiwo něhdyšej teroristce RAF Danieli ­Klette před krajnym sudnistwom Verden pokročował. Wobskoržena je podhladna, zo bě z Burkhardom Garwegom a Ernstom-Volkerom Staubom transporty z pjenjezami a kupnicy nadpadnyła. Při tym su něhdyši RAF-terorisća wjace hač 2,7 milionow eurow wuzbytkowali.

Wjace padow zwěsćili

Horcota a suchota knježitej w krajach na juhu Europy. Tak wojuja wohnjowi wobornicy w Španiskej a Grjekskej přećiwo ­płomjenjam. Tež w Turkowskej lěsne wohenje zachadźeja. W Çanakkale wobornicy wodnjo a w nocy z wšěmi móžnymi ­srědkami dalšemu rozpřestrěću płomjenjow zadźěwaja. Foto: pa/Murat Sengul

Wobskorža crew tankowca

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:

Helsinki (dpa/SN). Třo čłonojo wobsadki tankowca „Eagle S“ wobskorža w Finskej podhlada dla, zo su kónc lěta 2024 wjacore podzemske kable w Baltiskim morju wobškodźili. To zdźěli wčera finske statne rěčnistwo. Tak skorži rěčnistwo přećiwo kapitanej, prěnjemu kaž tež druhemu oficěrej tankowca ćežkeho wěcneho wobškodźenja a ćežkeho mylenja komunikaciskich připrawow dla. Dotal wobskorženi wumjetowanja wotpokazaja. Prěni dźeń hód lěta 2024 běchu fachowcy škody na podzemskim kanalu za mi­linu a na wjacorych komunikaciskich ­kablach mjez Finskej a Estiskej zwěsćili. Přepytowarjo tukaja na to, zo je crew ­„Eagle S“ škody wotpohladnje zawinowała. Tak drje su kótwicu na dnje morja za tankowcom ćahnyli. W běhu přepytowanjow su fachowcy slědy škodow kaž tež kótwicu łódźe na dnje morja namakali.

„Eagle S“, kotraž pod chorhoju Cook kupow jězdźi, słuša po posudku EU k tak mjenowanej „ruskej sćinowej floće“. To su tankowcy a druhe nakładowe łódźe, kotrež Ruska wužiwa, zo by sankcijam zadźěwała.

Tež Awstralska so přizamknje

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:
Canberra (dpa/SN). Po Francoskej a Kanadźe chce tež Awstralska palestinski stat připóznać. „Rozrisanje dweju statow je najlěpša nadźija za čłowjestwo, zo namóc na w Bliskim wuchodźe kaž tež konflikt, horjo a hłód w Gazy zakónčimy“, premierminister Awstralskeje Anthony Albanese wčera před žurnalistami zwurazni. Kabinet bě do toho wo rozsudźe wuradźował. Formelnje wozjewja připó­znaće na generalnej zhromadźiznje Zjednoćenych narodow w septembru.

Pytaja za zhromadnym pućom

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) spyta zhromadny puć krajow w Europje z prezidentom USA Donaldom Trumpom hladajo na kónc wójny w Ukrainje namakać. Jutře a z tym dwaj dnjej do planowaneho zetkanja Trumpa z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom w Alasce, wuradźuja šefojo europskich knježerstwow z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskyjom a Donaldom Trumpom. To je iniciatiwa kanclera docpěła. Na widejowej konferency wuradźuja woni mjez druhim wo dalšich opcijach jednanjow, zo móhli ćišć na Rusku wukonjeć. „Nimo toho rěča wo přihotach za móžne měrowe jednanja. Předewšěm steja žadanja na teritorij a wěstotu w srjedźišću“, zdźěli dźensa rěčnik zwjazkoweho knježerstwa Stefan Kornelius w Berlinje. Ukraina raznje wotpokazuje, zo so kónčinow wzda, kotrež Ruska mjeztym kontroluje.

Pjatk chcetaj Trump a Putin w staće USA Alaska wo móžnym rozrisanju wójny jednać. Za Trumpa je to pospyt, ale hnydomny wuslědk njewočakuje.

Ludnosć dale a njespokojniša

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:

Bilanca zwjazkoweho knježerstwa dotal hubjena

Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister ­Johann Wadephul je so w debaće wo brónjach za Israel wuprajił. Rozsud zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU) je prawy a přiměrjeny, rjekny politikar CDU we wusyłanju sćelaka ZDF. Jako wonkowny minister bě wón do toho wo postupowanju informowany. Po tym zo bě israelski wěstotny kabinet wobzamknył město Gaza wobsadźić, „dyrbješe Němska ze signalom reagować“, Wadephul rozkładźe. „We wšěch druhich a we wšěch roz­sudnych prašenjach Němska a Israel jara wusko hromadźe dźěłatej“, wón doda. Merz bě minjeny tydźeń wozjewił, zo Němska ­Israelej hižo wěste brónje njedodawa, štož je wulku kritiku zbudźiło.

Israel a Němska

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:
Tež Israelića su Palestinjenjo – Jurij Wićaz, fan faktow, pisaše wo židowskich a arabskich wobydlerjach Palestiny. Jako su Židźa swój stat załožili, su wutworjenju ­druheho, arabskeho stata w Palestinje ­přihłosowali. Arabska strona pak stat Židow wotpokaza a je mjeztym wjac króć z wójnskimi nadpadami spytała, jón wutupić. Israel je so wobarał a zdobom stajnje swój teritorialny wliw rozšěrjał, a je takrjec pufrowe cony wuwił. Zo ma kraj kaž Němska, z herbstwom holocausta a aktualnym wohroženjom židow (žana židowska šula ani žana synagoga w Němskej bjeze stajneho škita policije njewutraje!) wusahowacu zamołwitosć za Israel, dyrbjało samozrozumliwe być. Přećiwo politice Netanjahuwa w Israelu samo za čas wójny demonstruja, a arabscy staćenjo Israela so na wólbach wobdźěleja. W arabskim swěće to nažel hinak wupada. Kóžda wójna je grawoćiwa, ale moralka bjez faktow wjedźe dołhodobnje do wjetšeje zahuby. Marcel Brauman

To a tamne (12.08.25)

wutora, 12. awgusta 2025 spisane wot:
Poprawom měješe to jenož žort być. Šulerjo zakónčaceho lětnika matury w Rottenburgu su w nocy na 10. julij z krydu lóštne hrónčka na twarjenje kubłanišća namolowali. Tola krydu ­njemóžachu hižo wotpłokać. Barba bě prosće wuschnyła. Zo bychu škodu zaso narunali, přimachu so młodostni wčera na swojej šuli sami gratu. Podpěrał je jich molerski mišter a jeho sobudźě­łaćer. Hišće hač do jutřišeho dyrbja wšědnje hodźiny dołho slědy žorta přemolować. Za dźěła dyrbja šulerjo cyłkownje 9 000 eurow nałožić. Zo móhli zličbowanku zapłaćić, je šulerka na ­darowanskej platformje GoFundMe ­namołwu wozjewiła. Hač do wčera ­popołdnju su ludźo hižo nimale 5 000 eurow nazběrali.

Spominanje na Frère Rogera

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Taizé (B/SN). Kaž Mahatma Gandhi (1948), Martin Luther King (1968) a John Lennon (1980) bu před 20 lětami zało­žićel a prior ekumeniskeho rjadu Taizé Frère Roger (1915–2005) zamordowany. Taizé je symbol wosebje młodźinskeho ekumeniskeho hibanja w francoskim Burgundźe. W zhromadźenstwje bydli sto muži z 30 krajow, katolikojo, anglikanojo a čłonojo ewangelskich cyrkwjow. Woni su žiwi w znamjenju wujednanja mjez šćěpjenym křesćanstwom.

Židowska kultura 2026

Kamjenica (B/SN). „Tacheles 2026“ mjenuje so lěto židowskeje kultury w Sakskej. Zarjadowanja budu we wšěch kónčinach Sakskeje wot Annaberga hač do Žitawy. Za přinoški wo židowskej kulturje, židowsko-sakskich stawiznach abo wo dźensnišim žiwjenju proša organizatorojo zajimcow wo přizjewjenje na internetnej stronje www.tacheles.sachsen.de.

Wobswětoškit w liturgiji

Sejm na Tiktoku

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm swoje aktiwity w socialnych syćach rozšěrja a budźe w přichodźe tež platformu Tiktok wužiwać. „Je chětro njezmysłapołne, jelizo na platformje wo našim dźěle njeinformujemy a parlament njepředstajimy. Tam je najwjace młodych ludźi přizjewjenych“, prezidentka zwjazkoweho sejma Julia­ Klöckner (CDU) powěsćerni dpa w Berlinje zdźěli. Na Tiktok so krótke zwjetša zabawjace wideja wozjewjeja.

Přećiwo planam so wobarać

Berlin (dpa/SN). Zeleni namołwjeja so přećiwo planam zwjazkoweje ministerki za hospodarstwo Katheriny Reiche (CDU) wobarać. Wona chce spěchowanje solarneje miliny přikrótšić. „Přećeljo energijoweje změny dyrbja reagować. Wšojedne hač komuny, předewzaća abo ratarjo“, zastupowacy šef Zelenych Sven Giegold w nowinje Augsburger Allgemeine warnowaše. Fotowoltaikowe připrawy na třěchach wobswětej w zwisku z produkciju miliny najbóle tyja. Reiche bě kónc tydźenja spěchowanje priwatnych fotowoltaikowych připrawow do prašenja stajiła.

Kwota stabilna

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND