Přećiwo dojednanju demonstrowali

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Na Ukrainje su tysacy ludźi přećiwo dojednanju nastupajo wurjadny status za wot separatistow kontrolowane kónčiny na wuchodźe kraja demonstrowali. Po informacijach policije ćehnješe wjace hač 18 000 ludźi we wjacorych demonstracijach po centrumje stolicy Kijewa hač k sydle prezidenta. Ludźo sćěhowachu namołwy nacionalistiskich stron. Tež w druhich městach dóńdźe k protestam.

Wobdźělnicy wotpokazachu přede­wšěm tak mjenowanu „Steinmeierowu formulu“, na kotruž běchu so wobě konfliktnej stronje njedawno dojednałoj. Wona je pomjenowana po zwjazkowym prezidenće a bywšim wonkownym ministrje Franku-Walteru Steinmeieru.

Kompromis předwidźi nachwilny wurjadny status za Donbass, hdźež knježa separatisća. Status ma z dnjom demokratiskich wólbow w tutej kónčinje płaćić. Po mjezynarodnym připóznaću ma status trajny być. Wólby su dźěl lěta 2015 wujednaneho měroweho plana. Konflikt na wuchodźe Ukrainy traje wot lěta 2015.

Strašny chaos

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:
Wjetši drje njemóhł chaos być, kiž je prezident USA Donald Trump na sewjeru Syriskeje načinił: Z cofnjenjom ameriskich wojakow z tuteje kónčiny je wón Kurdow jako dotalnych zwjazkarjow w boju přećiwo terorowej milicy IS přeradźił a turkowskeho prezidenta Erdoğana faktisce přeprosył, dołho připowědźenu ofensiwu přećiwo kurdiskim milicam zahajić. Nětko chcył Trump mjez Kurdami a Turkowskej posrědkować a je přećiwo Turkowskej sankcije wukazał. Ze swojej njeleposću a hłuposću nas Trump stajnje zaso překwapja. Čim wažniše tuž je, zo maja zamołwići w potrjechenej kónčinje hišće strowy čłowjeski rozum: Što drje by so stało, bychu-li turkowske a syriske wojerske jednotki direktnje do so zrazyli. Pječa Ruska posrědkujo na to dźiwa, zo so tole njestanje. A što činja kraje EU? Wone njemóža so ani dojednać, što móhli hladajo na jasne ranjenje ludoweho prawa přez Turkowsku činić. Marko Wjeńka

Dynamika rozmacha słabnje

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:
Frankfurt n. M. (dpa/SN). Wosłabjaca so konjunktura dotalny rekordny kurs srjedźostawskich předewzaćow w Němskej přiběrajcy haći. Po přewšo wuspěšnym wuwiću 2018 tempo rozrosta dale woteběra. Tole wuchadźa z dźensa wozjewjeneho posudka statneje spěchowanskeje banki KfW w Frankfurće nad Mohanom. Ličby přistajenych, wobroty a inwesticije drje dale přiběraja, „dynamika tutoho wuwića pak słabnje, wjelelětny rozmach njeje hižo tak sylny kaž dotal“, zwěsća ekonom banki Michael Schwartz. Z tym so zdobom kónc srjedźostawskich rekordnych lět připowědźa, byrnjež niwow najprjedy raz na wysokej runinje wostał. Tuchwilu je w Němskej 3,8 milionow srjedźostawskich předewzaćow z cyłkownje 31,7 milionami přistajenych. To je 391 000 wjace hač hišće před lětom. Ně­hdźe 17 procentow woprašanych zawodow připowědźa, zo chcyli wjace ludźi přistajić. To by 250 000 nowych dźěłowych městnow było. Porno tomu so dźesać procentow předewzaćow z myslu nosy, dźěłowe městna wottwarić.

To a tamne (15.10.19)

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:

Z njewšědnym wopodstatnjenjom je Düsseldorfska policija awto sćazała: Ze złoćanej barbu pomolowany wóz móhł za nadróžny wobchad přejaskrawy być, zdźěli rěčnik policije. Zastojnikam bě SUV njedźelu při kontroli přećiwo naduwakam, kotřiž njetrjebawšo po měsće tam a sem jězdźa, w centrumje města napadnył. Nětko ma fachowc pruwować, hač złoćana barba druhich slepi. 30lětny šofer dyrbješe pěši domoj hić.

Fatalne misnjenje: Njeznaty je we westfalskim Hammje durje bydlenja namócnje wułamał a so zadźiwaneho wobydlerja za swojej žonu prašał. Jako zadobywar pytny, zo steji we wopačnym bydlenju, so wospjet pola 37lětneho wobydlerja zamołwi, policija zdźěli. Na to muž ćekny. Policija nětko za njeznatym pyta a přepytuje ranjenja domjaceho měra a wobškodźenja wěcow dla.

Teologojo za synodalny puć

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Salzburg/Erfurt (B/SN). 240 němsko­rěč­nych teologow, mjez nimi zastupjerjo Erfurt­skeje Katolsko-teologiskeje fakulty, je so za synodalny puć wuprajiło. Syno­dalny puć mjenuje so reformowy projekt, kotryž ma tež krizu seksualneho znjewužiwanja na agendźe. Tón ma so rozsudnišo přewjesć. Wosebje wobkedźbować maja so wobchad z mocu, seksualna moralka a prašenje za celibatom. Nic na kóncu ma so chutnje rozmyslować wo městnje žónskich w klerikalnej cyrkwi přichoda.

Za krućiši wuběr měšnikow

Frankfurt n. M. (B/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency, kardinal Reinhard Marx, žada sej krućiši wuběr přichod­nych měšnikow a lěpše poskitki w dalekubłanju duchownych. Tak chce so we wšěch biskopstwach zasadźić za winowatostny monitoringowy system, rjekny kardinal Marx nowinje Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Studenća teologije maja so hłubšo ze žiwjenskim wašnjom duchownych, ze znjewužiwanjom mocy a z wobdźělenjom žonow w cyrkwinskej słužbje rozestajeć.

Biskop přećiwo wuzamknjenju

Analyza ma ćežišćo być

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Drježdźany (SN). W srjedźišću wuradźowanja Serbskeho sejma sobotu w Drježdźanach stejachu informacije wo skutkowanju jednotliwych wuběrkow, kaž gremij w nowinskej zdźělence informuje.

Tak rozprawješe wuběrk za kulturu a kubłanje wo stawje přihotow za w měrcu/aprylu 2020 planowanu kubłansku konferencu. „Ćežišćo ma być, na rozdźěl k druhim aktiwitam na tymle polu, analyza politiskich wobstejnosćow, kotrež w praksy zwoprawdźenje skutkowneje serbskeje wučby w tradicionalnych serbskich gmejnach haća“, rěka w nowinskim wozjewjenju. Wuběrkownicy su dale přepytowali móžnosće, serbsku šulu w swobodnym nošerstwje zwonka wobmje­zowanjow statneho systema zeskutkownić. Rěč bě wo nastorku, w měšćanskich bibliotekach w sakskej krajnej stolicy serbsku literaturu spřistupnić.

Zawodnje běštaj Jadwiga Pjacec a dr. Andreas Kluge sejmarjow „do serbskich Drježdźan“ witałoj a jim stawizny, wuspěchi, móžnosće a hranicy tamnišeho kulturneho dźěła předstajiłoj. Te złožuje so jeničce na towarstwowe struktury a priwatnu iniciatiwu.

Zeleni za jednanja z CDU a SPD

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Puć ke koaliciskim jednanjam CDU, SPD a Zelenych w Sakskej je runany. Stronski zjězd sakskich Zelenych je so na zjězdźe w Lipsku z jasnej wjetšinu za to wuprajił, rozmołwy k wutworjenju tak mjenowaneho Keniaskeho zwjazka, kiž eksistuje dotal jenož w Saksko-Anhaltskej, zahajić. CDU a SPD běštej tomu hižo pjatk přihłosowałoj. Koaliciske jednanja maja so po 21. oktobru započinać.

Syriska chce so wobarać

Damaskus (dpa/SN). Reagujo na turkowsku wojersku ofensiwu na sewjeru sćele Syriske knježerstwo w Damaskusu swójske jednotki do regiona. Syriska armeja chce so na sewjeru „turkowskej agresiji stajeć“, rozprawja statna powěsćernja Sana, bjez toho zo by nadrobnosće mjenowała. Turkowska bě dołho planowanu „Operaciju žórło měra“ minjenu srjedu z nadpadami na syriske pomjezne města zahajiła. Akcija měri so přećiwo kurdiskim jednotkam. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je sej wot Turkowskeje hnydomny kónc akcije žadała.

Opozicija Budapest zdobyła

Cyrkej šwika teksty biskopa

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Ewangelska krajna cyrkej ma spisy sakskeho krajneho biskopa Carstena Rentzinga w prawicarskim časopisu Fragmente za njeznjesliwe. W času mjez 1989 a 1992 spisane teksty su elitarne, nacionalistiske a antidemokratiske, rěka we wčera wozjewjenym stejišću. „Wone su z tehdyšeho kaž tež dźensnišeho hladanišća njepřijimliwe.“ Wo tekstach je wša cyrkwinska wyšnosć hakle 11. oktobra zhoniła.

Za swoje jara konserwatiwne nastajenje znaty Rentzing bě minjeny pjatk připowědźił, zo w zwisku z debatu wo swoju wosobinu zastojnstwo krajneho biskopa złoži. Jeho běchu kritizowali, dokelž bě wón swój čas čłon bijaceho zwjazkarstwa był. „Zo bych cyrkej před škodu zachował, sym so rozsudźił, swoje zastojnstwo złožić“, 52lětny připowědźi. Rentzing je wot lěta 2015 krajny biskop Sakskeje.

Rentzing bě nawodnistwu rozłožił, zo je swój čas wozjewjene teksty ze swojeho žiwjenja wutłóčił a zo so za nje hańbuje. Nawodnistwo ewangelskeje cyrkwje chce so 21. oktobra z naležnosću zaběrać.

To a tamne (14.10.19)

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Swětoznate smykanišćo w New Yorku při tamnišim Rockefellerowym centeru je wotewrjene. Při temperaturach wokoło 20 stopnjow su je prěni hosćo k zahajenju mjeztym 83. sezony sobotu prěni króć wužiwali. Tradicionelnje smykanišćo hač do kónc apryla statysacy wopytowarjow přiwabi. Lodowe smykanišćo běchu 1936 prěni króć natwarili.

Přezahe za wodźidło awta so sydnył je 18lětny šuler jězbneje šule w porynsko-pfalcskim Neuwidźe. Z awtom nana přijědźe wón k jězbnej šuli, zo by popłatk za pruwowanje přichodny dźeń zapłaćił. Nan jeho na pódlanskim sedle přewodźeše. Po tym młody muž z awtom wotjědźe. Wučer šule tole wobkedźbowaše a zawoła policiju. Zastojnicy zetkachu wobeju doma a jeju narěčachu. Dokelž bě nan sobu w awće, dyrbi z chłostanjom ličić. Pruwowanje je najprjedy raz přestorčene.

Wuradźuja wo koaliciji

pjatk, 11. oktobera 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej móhli dźensa wuhibki stajić, zo wutworja nowu knježerstwowu koaliciju. Stronskej nawodnistwje CDU a SPD chcyštej popoł­dnju kóžde same za sebje wo móžnym zahajenju koaliciskich jednanjow wuradźować. Zeleni činja to jutře na stronskim zjězdźe w Lipsku. Dotal wupada cyle za koaliciju CDU, SPD a Zelenych, kajkejež dotal w Sakskej hišće njebě. Koaliciske jednanja móhli so po informacijach stron 21. oktobra zahajić.

Rozžohnuja so z Gottom

Praha (dpa/SN). W čěskej stolicy Praze zahajichu dźensa dwaj dnjej trajace žarowanske swjatočnosće za Karela Gotta. We wulkej žurli Palaisa Žofín steji zawrjeny a z běłymi kwětkami pokryty kašć, kotryž wojacy wobstražuja. Wulke portretowe foto dopomina na 1939 w Plzenje rodźeneho wulkeho šlagroweho spěwarja. Ludźo, kotřiž mějachu składnosć, při kašću so rozžohnować, tworjachu před palastom kilometry dołhi rynk. Karel Gott bě 1. oktobra 80lětny zemrěł.

Nobelowe myto Etiopjanej

nowostki LND